Podatkowa definicja konkursu
Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych wielokrotnie odnosi się do pojęcia konkursu.
Dla podatników najważniejsze są przepisy art.21 ust.1 pkt 68, zgodnie z którym wolna od podatku dochodowego jest „wartość wygranych w konkursach i grach organizowanych i emitowanych (ogłaszanych) przez środki masowego przekazu (prasa, radio i telewizja) oraz konkursach z dziedziny nauki, kultury, sztuki, dziennikarstwa i sportu, a także nagród związanych ze sprzedażą premiową towarów lub usług - jeżeli jednorazowa wartość tych wygranych lub nagród nie przekracza kwoty 760 zł; zwolnienie od podatku nagród związanych ze sprzedażą premiową towarów lub usług nie dotyczy nagród otrzymanych przez podatnika w związku z prowadzoną przez niego pozarolniczą działalnością gospodarczą, stanowiących przychód z tej działalności”, oraz art. art.30 ust.1 pkt 2, zgodnie z którym pobiera się zryczałtowany podatek dochodowy „od dochodów (przychodów) (…) z tytułu wygranych w konkursach, grach i zakładach wzajemnych lub nagród związanych ze sprzedażą premiową, uzyskanych w państwie członkowskim Unii Europejskiej lub innym państwie należącym do Europejskiego Obszaru Gospodarczego, z zastrzeżeniem art. 21 ust. 1 pkt 6, 6a i 68 - w wysokości 10% wygranej lub nagrody”.
Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych nie definiuje pojęcia konkursu, a przecież jest to niezwykle istotne biorąc pod uwagę nader częste wykorzystywanie przepisów dot. konkursów, szczególnie w sprzedaży premiowej i innych komercyjnych akcjach promocyjnych. Sądy jednak opracowały definicję w oparciu o zasady języka polskiego oraz regulacje prawno-podatkowe.
Na szczególną uwagę zasługują:
- Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 9 kwietnia 2014 r. sygn. II FSK 911/12
„Naczelny Sąd Administracyjny podziela wywody zaprezentowane przez WSA w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku, że zasadniczo definicja pojęcia "konkurs" zawiera kilka elementów. W pierwszej kolejności powinno nastąpić ogłoszenie konkursu wraz ze stosownym regulaminem, po czym uczestnicy konkursu powinni podjąć stosowne działania, które z samej natury konkursu, winny zawierać w sobie element rywalizacji. Zakończeniem konkursu, który jest wynikiem współzawodnictwa uczestników konkursu, jest ogłoszenie wyników i nierzadko rozdanie nagród. Nie ulega też wątpliwości w ocenie Naczelnego Sądu Administracyjnego, że wynik konkursu ma ścisły związek z efektem bezpośredniego współzawodnictwa uczestników konkursu i ich rywalizacji. W wersji internetowej Wielkiego Słownika Języka Polskiego (projekt pod red. P. Żmigrodzkiego) pod hasłem "konkurs" czytamy, że jest to – "przedsięwzięcie artystyczne, rozrywkowe, sportowe, edukacyjne lub biznesowe, którego uczestnicy rywalizują o pierwszeństwo wyróżniane nagrodami". W definicji tej jako kluczowy, statuujący definicję "konkursu" pojawia się element "rywalizacji". Bez "rywalizacji" bowiem nie możemy dookreślić pojęcia "konkurs’. W Słowniku Języka Polskiego pod zwrotem "rywalizować" wskazuje się, że oznacza to: "ubiegać się o pierwszeństwo, o wygraną, o zdobycie czegoś; współzawodniczyć; konkurować z kimś" (zob. Słownik Języka Polskiego, M. Szymczak (red.), Warszawa 1989 r., tom III, s. 155.). Mając na uwadze te pojęcia odnoszące się do "konkursu", należy stwierdzić, że jedynie ubieganie się o nagrodę (jej wysokość) przez zawodników, trenerów i inne osoby wyróżniające się osiągnięciami w działalności sportowej - bez współzawodniczenia, konkurowania między sobą, nie mieści się w pojęciu "konkursu", o którym mowa w cytowanym wyżej przepisie art. 21 ust. 1 pkt 68 u.p.d.o.f. Rywalizacja (współzawodnictwo, konkurowanie) odbywała się bowiem uprzednio, kiedy osoby te w ramach wcześniejszych konkursów udowadniały kto jest "najlepszy" oraz kto jest "następny" i kolejny po tym "najlepszym"
- Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Szczecinie z 12 stycznia 2012 r. I SA/Sz 852/11:
„Z powyższych definicji wynika, że głównym celem konkursu jest wyłonienie najlepszych osób w danej dziedzinie i, że aby konkurs odpowiadał istocie tego przedsięwzięcia, to powinien w nim wystąpić element rywalizacji.
Z opisanego przez spółkę zdarzenia przyszłego oraz stanowiącego załącznik do wniosku o interpretację regulaminu konkursu wynika, iż spółka zamierza zorganizować przedsięwzięcie, w którym przyznane zostaną nagrody, uzależnione od wysokości poręczeń udzielonych przez pracowników banków w ramach inicjatywy JEREMIE. W tym przedsięwzięciu wprawdzie występują, m.in. takie elementy jak: regulamin, I etap, II etap, komisja konkursowa, nagrody pieniężne, nagrody rzeczowe (vouchery), ale również, i to na każdym etapie przedsięwzięcia, występuje element losowania nagród, w tym losowanie losów pustych.
Wobec tego, dodatkowo, tj. ponad argumentację organu, należy wyraźnie podkreślić, iż w załączonym do wniosku o interpretację regulaminie konkursu organizator wprost wskazał, że nie zamierza nagrodzić ani zwycięzców I etapu, ani zwycięzców II etapu konkursu, tj. tych którzy udzielili największą liczbę kredytów lub najwyższe kwotowo kredyty poręczone przez spółkę, lecz tych którzy w ogóle udzielają kredytów, zgłosili się do konkursu i w wyniku losowania:
- nie wylosowali pustego losu,
- wylosowali, obok innych losujących, jeden z wielu losów zawierających nagrodę pieniężną lub rzeczową (voucher).
Zatem, jak z ww. warunków regulaminu wynika, nagroda (nagrody) pieniężna lub rzeczowa miałaby zostać przyznana uczestnikowi (uczestnikom) przedsięwzięcia nieodpowiadającego cechom konkursu, lecz gry losowej pod postacią loterii pieniężnej lub loterii fantowej, o jakich mowa jest w art. 2 ust. 1 pkt 2 i pkt 9 ustawy z dnia 19 listopada 2009 r. o grach hazardowych (Dz. U. Nr 201, poz. 1540 ze zm.), gdyż wygrane pieniężne lub rzeczowe zależałyby od przypadku.”
W świetle cyt. wyroków sądów konkurs to przedsięwzięcie, którego uczestnicy rywalizują o pierwszeństwo w danej dziedzinie, lub też o kolejność w klasyfikacji w danej dziedzinie, często walcząc zarazem o nagrody, przy czym na żadnych etapie tego przedsięwzięcia nie może wystąpić element losowy (losowanie uczestników, nagród).
Jeżeli zatem uczestnicy otrzymają nagrody za najlepsze w kolejności wyniki (np. pierwsze, drugie, trzecie miejsce itd.), to będzie to konkurs. Jeżeli jednak każdy z uczestników, który spełni określone wymagania, otrzyma nagrodę (np. każdy kontrahent, który osiągnie określony pułap zamówień), to można tu jedynie mówić o dwustronnej umowie w przypadku wzajemnego zobowiązania albo o jednostronnym przyrzeczeniu publicznym nagrody za określone działanie. Nie będzie to konkurs. Jeżeli zaś otrzymanie nagrody zależy od losowania, np. nagrody, w tym „pustego losu” dla uczestnika, lub też uczestnika, który otrzyma nagrodę, to takie przedsięwzięcie również nie stanowi konkursu, jest to raczej loteria pieniężna, fantowa czy podobna gra losowa.
