INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Państwa przedstawione we wniosku z dnia 01.02.2009 r. (data wpływu 04.02.2009 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie zwolnienia od podatku diet, wypłacanych członkom Rady Koordynacyjnej Unii z tytułu uczestnictwa w pracach Rady - jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 04.02.2009 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie zwolnienia od podatku diet, wypłacanych członkom Rady Koordynacyjnej Unii z tytułu uczestnictwa w pracach Rady.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

Unia jest ogólnokrajową organizacją międzyzwiązkową związków zawodowych pracowników służb państwowych, samorządowych i organizacji społecznych, posiadającą osobowość prawną i wpisaną do Krajowego Rejestru Sądowego.

Członkami Unii mogą być uznające cele Unii ogólnopolskie, regionalne lub zakładowe organizacje związkowe. Członkami Unii mogą być wyłącznie organizacje związkowe.

Stosownie do postanowień statutu Unii (przesyłany w załączeniu), celami działania Unii jest inicjowanie, prowadzenie oraz wspieranie działalności, której celem jest:

1. obrona godności, praw oraz interesów materialnych i moralnych, zarówno członków Unii, jaki ogółu pracowników,
2. poprawa warunków pracy, socjalnych i ochrony zdrowia,
3. organizowanie różnorodnych form współpracy z organizacjami o podobnych celach działania, jak również bezpośredniej współpracy pomiędzy członkami Unii,
4. zaspokajanie potrzeb członków w zakresie wypoczynku, rekreacji, kultury fizycznej, sportu, turystyki, krajoznawstwa i kultury,
5. wspieranie inicjatyw oraz prowadzenie działań służących wszechstronnemu rozwojowi społecznemu, kulturalnemu i materialnemu, stwarzających możliwość świadomego i twórczego uczestnictwa zrzeszonych członków w życiu społeczeństwa i państwa.

Statut Unii dopuszcza możliwość prowadzenia przez Unię działalności gospodarczej i możliwość ta została wykorzystana. Unia prowadzi działalność gospodarczą jednakże dochody z niej (podobnie jak dochody uzyskiwane z wszelkich innych źródeł) przeznaczane są w całości na finansowanie działalności statutowej.

Zgodnie ze statutem Unii, najwyższym organem statutowym jest Rada Koordynacyjna Unii. Do kompetencji Rady Koordynacyjnej należą wszelkie sprawy nie zastrzeżone do kompetencji innych władz statutowych Unii, w szczególności prawo do zmiany statutu oraz reprezentacji Unii. W skład Rady wchodzą upoważnieni przedstawiciele związków - członków Unii, legitymujący się pisemnym pełnomocnictwem udzielonym przez macierzysty związek zawodowy. Każdy ze związków zawodowych - członków Unii ma prawo do delegowania jednego swojego przedstawiciela do Rady Koordynacyjnej.

Posiedzenia Rady Koordynacyjnej odbywają się co najmniej raz na kwartał. Z tytułu uczestnictwa w pracach Rady Koordynacyjnej, członkom Rady wypłacane są diety, których wysokość określa uchwała Rady Koordynacyjnej. Z członkami Rady Koordynacyjnej Unia nie zawarła umów o pracę.

W związku z powyższym zadano następujące pytania.

Czy diety, wypłacane członkom Rady Koordynacyjnej z tytułu uczestnictwa w pracach Rady, są wolne od podatku dochodowego na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 17 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych do wysokości nie przekraczającej miesięcznie kwoty 2.280 zł...

Zdaniem Wnioskodawcy:

Zdaniem Unii diety, wypłacane Członkom Rady Koordynacyjnej z tytułu uczestnictwa w pracach Rady, są wolne od podatku dochodowego od osób fizycznych. Uczestnictwo w pracach Rady Koordynacyjnej stanowi czynności związane z pełnieniem obowiązków społecznych i obywatelskich. Członkami Unii są bowiem wyłącznie organizacje związkowe i przedstawiciele tych organizacji wchodzą w skład Rady. Określone w statucie cele działania Unii są celami o charakterze społecznym, a dochody z prowadzonej działalności gospodarczej (podobnie jak dochody z innych źródeł) przeznaczane są w całości na działalność statutową.

Powyższe okoliczności pozwalają na przyjęcie, że uczestnictwo w pracach Rady Koordynacyjnej stanowi czynności związane z pełnieniem obowiązków społecznych i obywatelskich, a co za tym idzie - diety wypłacane członkom Rady Koordynacyjnej są zwolnione z podatku dochodowego od osób fizycznych.

Końcowo Wnioskodawca zauważa, że przedstawione stanowisko zbliżone do przedstawionego w przedmiotowym wniosku stanowiska wyraził Wojewódzki Sąd Administracyjny w Katowicach w wyroku z dnia 17.10.2007r., sygn. akt I SA/Ke 320/07).

Na tle przedstawionego stanu faktycznego stwierdzam, co następuje.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 ze zm.), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

W art. 10 ust. 1 pkt 2 ww. ustawy, do źródeł przychodów podlegających opodatkowaniu zaliczona została działalność wykonywana osobiście. W ramach tego źródła przychodów w art. 13 o podatku dochodowym od osób fizycznych ustawodawca wyodrębnił i rozróżnił:

w pkt 5 – przychody otrzymywane przez osoby wykonujące czynności związane z pełnieniem obowiązków społecznych lub obywatelskich, bez względu na sposób powoływania tych osób, nie wyłączając odszkodowania za utracony zarobek, z wyjątkiem przychodów, o których mowa w pkt 7 oraz

w pkt 7 – przychody otrzymywane przez osoby, niezależnie od sposobu ich powoływania, należące do składu zarządów, rad nadzorczych, komisji lub innych organów stanowiących osób prawnych.

W świetle powyższych przepisów – przychody otrzymywane przez osoby wykonujące czynności związane z pełnieniem obowiązków społecznych lub obywatelskich oraz osoby należące do składów zarządów, rad nadzorczych, komisji lub innych organów stanowiących osób prawnych stanowią wyodrębnione kategorie przychodów podlegających opodatkowaniu podatkiem dochodowym.

Zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 17 ww. ustawy wolne od podatku dochodowego są diety oraz kwoty stanowiące zwrot kosztów, otrzymywane przez osoby wykonujące czynności związane z pełnieniem obowiązków społecznych i obywatelskich – do wysokości nie przekraczającej miesięcznie kwoty 2.280 zł.

Wykładnia przepisów ustanawiających zwolnienia podatkowe, jako swego rodzaju wyjątki od reguły opodatkowania, musi być wykładnią ścisłą. Do uznania określonego świadczenia za „dietę” bądź „kwotę stanowiącą zwrot kosztów” nie wystarczy takie nazwanie tego świadczenia przez świadczeniobiorcę lub stronę świadczącą, lecz konieczne jest, aby świadczenie było w taki właśnie sposób nazwane przez ustawę i następowało w wykonaniu ustawowego uprawnienia do tego rodzaju świadczenia. „Obowiązki” w rozumieniu tego przepisu muszą mieć charakter obowiązków wykonywanych na podstawie ustawy w tym sensie, że funkcja, z pełnieniem której obowiązki te się wiążą, jest funkcją unormowaną ustawowo. Dookreślenie, iż chodzi o obowiązki o charakterze „obywatelskim” bądź „społecznym”, wprowadza kryterium dodatkowe, sytuujące daną funkcję w płaszczyźnie relacji państwo – obywatel państwa albo społeczność – członek tej społeczności. O pełnieniu „obowiązku obywatelskiego” możemy mówić wtedy, gdy dana osoba uczestniczy w zawiadywaniu sprawami państwa jako obywatel, zgodnie z zasadami demokratyzmu instytucji publicznych (a nie np. osoba odpłatnie świadcząca usługi eksperckie, czy jako pracownik wykonujący swe obowiązki zawodowe). Z pełnieniem „obowiązków społecznych” mamy zaś do czynienia wówczas, gdy dana osoba uczestniczy w pracy instytucji (w szczególności instytucji samorządu terytorialnego lub zawodowego), jako reprezentant pewnej społeczności, biorąc udział w rozwiązywaniu problemów tej społeczności w jej interesie (tego rodzaju funkcje należy odróżnić od usług świadczonych w celach zarobkowych).

Odwołując się do słownika języka polskiego pod red. M. Szymczaka (tom III, Warszawa 1981 r. str 296) termin „społeczny” oznacza „zorganizowany, przeznaczony dla społeczeństwa, dla dobra ogółu” zaś termin „Obywatelski” rozumiany jest jako „instytucje tymczasowe, zorganizowane z osób prawnych, ochotników, niefachowców, do doraźnej pomocy władzom” ( tom II str 435).

Odnosząc wskazane wyżej kryteria, oraz mając na uwadze powyższe doprecyzowanie terminów „społeczny” i „obywatelski” ujętych przez ustawodawcę w omawianym przepisie art. 21 ust. 1 pkt 17 do świadczeń otrzymywanych przez członków Rady Koordynacyjnej nie można uznać, że pełnią oni obowiązki społeczne dla dobra ogółu społeczeństwa. Członkowie Rady Koordynacyjnej reprezentują określoną grupę zawodową zrzeszoną w organizacjach związkowych i działają w jej interesie nie zaś w interesie społecznym.

Ponadto do zakwalifikowania przychodu jako zwolnionego od podatku na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 17 ustawy podatkowej, warunek obywatelskiego bądź społecznego charakteru obowiązku, musi być spełniony łącznie z warunkiem ustawowej podstawy jego pełnienia i z warunkiem zaliczenia przez ustawę przychodu uzyskiwanego przez osobę pełniącą taki obowiązek do kategorii przychodów wymienionych w omawianym przepisie.

Do uznania określonego świadczenia za „dietę” (zwolnioną z opodatkowania) konieczne jest, aby świadczenie było w taki właśnie sposób nazwane przez ustawę i następowało w wykonaniu ustawowego uprawnienia do tego rodzaju świadczenia.

Ustawa z dnia 23 maja 1991 r. o związkach zawodowych (Dz. U. z 2001 r. Nr 79, poz. 854 ze zm.) nie przewiduje wypłaty świadczeń w postaci diet, na rzecz organów statutowych i za pełnienie przez ich członków zadań przewidzianych w ustawie.

Z przedstawionego stanu faktycznego wynika, że świadczenia te, wypłacane są członkom Rady na mocy uchwały Rady Koordynacyjnej Unii będącej najwyższym organem statutowym Unii z tytułu udziału w posiedzeniach Rady Koordynacyjnej w wysokości określonej uchwałą. Stanowi ona podstawę do wypłaty świadczeń, nie stanowi natomiast źródła prawa do udzielania zwolnień podatkowych.

Samo nazwanie świadczeń „dietą” bądź „wynagrodzeniem ryczałtowym” czy też „wynagrodzeniem” nie wystarczy, aby w istocie nimi było i nie stanowi podstawy do zastosowania przedmiotowego zwolnienia. Odmienna interpretacja doprowadziłaby do błędnej wykładni przepisów pozwalających na udzielanie zwolnień na podstawie dowolnego nazwania świadczeń dietą przez różnego rodzaju organizacje czy korporacje zawodowe.

Fakt pełnienia funkcji w organach statutowych Unii i otrzymywanych przez członków Rady diet nie będzie skutkował zastosowaniem zwolnienia przewidzianego w art. 21 ust. 1 pkt 17 ww. ustawy.

Jak stanowi art. 13 pkt 5 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176, ze zm.), przychodami z działalności wykonywanej osobiście są przychody otrzymywane przez osoby wykonujące czynności związane z pełnieniem obowiązków społecznych lub obywatelskich, bez względu na sposób powoływania tych osób, nie wyłączając odszkodowania za utracony zarobek z wyjątkiem przychodów, o których mowa w pkt 7.

Jednocześnie na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 17 ww. ustawy, wolne od podatku dochodowego są diety oraz kwoty stanowiące zwrot kosztów, otrzymywane przez osoby wykonujące czynności związane z pełnieniem obowiązków społecznych i obywatelskich - do wysokości nie przekraczającej miesięcznie kwoty 2.280 zł.

Ustalenie obowiązku prawnopodatkowego w tym przypadku wymaga zatem każdorazowego zapoznania się z materiałem źródłowym, tj. z przepisami regulującymi wypłatę diet.

W przypadku diet otrzymywanych przez członków organizacji związkowych należy jednak zwrócić uwagę na istotną kwestię.

Zwolnienie określone w art. 21 ust. 1 pkt 17 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, dotyczy przychodów ze źródła określonego w art. 13 pkt 5 tej ustawy. Przy czym, z uwagi na wyłączenie zawarte w art. 13 pkt 5, ustawa wyklucza jego stosowanie w odniesieniu do przychodów określonych w art. 13 pkt 7 ww. ustawy, tj. do świadczeń otrzymywanych przez osoby, niezależnie od sposobu ich powoływania, należące do składu zarządów, rad nadzorczych, komisji lub innych organów stanowiących osób prawnych.

Członkowie Rady, o których mowa we wniosku są członkami Władz Unii, będącej osobą prawną, a więc otrzymane z tego tytułu wynagrodzenie (nazwane w uchwale dietą z tytułu uczestnictwa w pracach Rady), nie może być utożsamiane z wynagrodzeniem za czynności związane z pełnieniem obowiązków społecznych lub obywatelskich w rozumieniu art. 13 ust. 1 pkt 5 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Pojęcie obowiązków społecznych lub obywatelskich odnosi się do zadań publicznych i państwowych, a nie do czynności związanych z zarządzaniem działalnością osoby prawnej, choćby praca była świadczona społecznie, tj. nieodpłatnie.

Z przedstawionego we wniosku zdarzenia przyszłego wyraźnie wynika, że ustanowione w uchwale Rady „diety” zostaną przyznane w wysokości określonej w ww. uchwale (najprawdopodobniej w stałej kwocie) członkom Rady Unii stanowiącej zgodnie z jej statutem Władze Unii. Przedmiotowe „diety” stanowią zatem formę wynagrodzenia za pełnienie określonych obowiązków, czy sprawowanie określonych funkcji w najwyższym organie statutowym jakim jest Rada Koordynacyjna Unii.

W związku z powyższym należy je zakwalifikować do źródła przychodów, o którym mowa w art. 13 ust. 1 pkt 7 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Konsekwencją zaliczenia tych świadczeń, do przychodu o którym mowa w treści art. 13 ust. 1 pkt 7 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych jest, spoczywający na Wnioskodawcy dokonującym wypłaty przedmiotowych kwot, obowiązek płatnika, określony w art. 41 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W myśl regulacji zawartej w tym przepisie, płatnicy są obowiązani do poboru zaliczek na podatek dochodowy w wysokości 18% należności pomniejszonej o koszty uzyskania przychodów w wysokości określonej w art. 22 ust. 9 pkt 5 ustawy oraz o potrącone przez płatnika w danym miesiącu składki, o których mowa w art. 26 ust. 1 pkt 2 lit. b. Obliczone zaliczki, stosownie do art. 41 ust. 1a ustawy, należy zmniejszyć z zastrzeżeniem art. 27b ust. 1 pkt 2 i ust. 2 o kwotę składki na ubezpieczenie zdrowotne pobranej przez płatnika zgodnie z przepisami o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych. Kwoty pobranych zaliczek na podatek płatnik obowiązany jest na podstawie art. 42 ust. 1 ustawy przekazać w terminie do dnia 20-go miesiąca następującego po miesiącu, w którym pobrano zaliczkę na rachunek właściwego według siedziby płatnika urzędu skarbowego.

Wnioskodawca, jako płatnik ma obowiązek przesłania do urzędu skarbowego w terminie do końca stycznia roku następującego po roku podatkowym roczne deklaracje, według ustalonego wzoru (art. 42 ust. 1a ustawy), natomiast do końca lutego przesłać podatnikom imienne informacje o wysokości dochodu sporządzone według ustalonego wzoru (art. 42 ust. 2 pkt 1 ustawy).

Nie ma zatem wątpliwości, iż diety, otrzymywane przez osoby, niezależnie od sposobu ich powoływania, należące do składu zarządów, rad nadzorczych, komisji lub innych organów stanowiących osób prawnych nie mieszczą się w zakresie zwolnienia przedmiotowego, określonego w art. 21 ust. 1 pkt 17 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W konsekwencji diety, otrzymywane przez członków Rady Koordynacyjnej, w związku z pełnieniem funkcji w organach statutowych Unii podlegają opodatkowaniu.

Końcowo - odnosząc się do powołanego przez Wnioskodawcę wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Katowicach - wskazać należy, iż powołany wyrok dotyczy konkretnej sprawy podatnika osądzonej w określonym stanie faktycznym i w tej sprawie rozstrzygnięcia w nim zawarte są wiążące. Natomiast Organy podatkowe mimo, że w ocenie indywidualnych spraw podatników posiłkują się wydanymi rozstrzygnięciami sądów i innych organów podatkowych, to nie mają możliwości zastosowania ich wprost, z tego powodu, iż nie stanowią materialnego prawa podatkowego.

Ponadto w sprawie będącej przedmiotem wniosku należy zwrócić uwagę, że dokumenty dołączone przez Wnioskodawcę do wniosku nie podlegały analizie i weryfikacji w ramach wydanej interpretacji. Zgodnie bowiem z art. 14c § 1 Ordynacji podatkowej interpretacja indywidualna zawiera ocenę stanowiska Wnioskodawcy wraz z uzasadnieniem prawnym tej oceny. Z powyższego wynika, że organ właściwy do wydania interpretacji indywidualnej nie przeprowadza postępowania dowodowego, nie jest zatem ani obowiązany ani uprawniony do analizy dołączonych do wniosku dokumentów ani do wykorzystania ich treści przy ocenie stanowiska Wnioskodawczyni. Organ ten jest związany wyłącznie opisem stanu faktycznego przedstawionym przez Wnioskodawcę. Tym samym, jeżeli przedstawiony we wniosku stan faktyczny różni się od stanu faktycznego występującego w rzeczywistości, wówczas wydana interpretacja nie będzie chroniła Wnioskodawcy w zakresie dotyczącym rzeczywiście zaistniałego stanu faktycznego.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1 Maja 10, 09-402 Płock.