INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770) Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko przedstawione we wniosku z dnia 6 kwietnia 2009 r. (data wpływu 15 kwietnia 2009 r.), uzupełnionym pismem z dnia 16 czerwca 2009 r. (data wpływu 17 czerwca 2009 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie ustalenia podstawy opodatkowania - jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 15 kwietnia 2009 r. został złożony ww. wniosek, uzupełniony pismem z dnia 16 czerwca 2009 r. (data wpływu 17 czerwca 2009 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie ustalenia podstawy opodatkowania.

W przedmiotowym wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

Na podstawie aktu notarialnego z dnia 30 stycznia 2009 r. Fundacja nabyła od Stowarzyszenia zorganizowaną część przedsiębiorstwa. W skład nabytej zorganizowanej części przedsiębiorstwa weszły wszelkie składniki niematerialne i materialne, w szczególności środki trwałe, wartości niematerialne i prawne oraz należności i zobowiązania. Cena transakcji ustalona została na poziomie wyceny rynkowej środków trwałych i wartości niematerialnych i prawnych w łącznej wysokości 35.580 zł. Od tej wartości notariusz pobrał podatek od czynności cywilnoprawnych w wysokości 712 zł (tj. 2% ceny). Cena transakcji nie uwzględniała jednak wartości należności i zobowiązań, które zostały zakupione w ramach tej transakcji. Łączna wartość kupionych należności pomniejszonych o przejęte zobowiązania wynosi 322.702 zł 37 gr. Od tej wartości podatek od czynności cywilnoprawnych nie został potrącony.

W związku z powyższym zadano następujące pytania.

1. Czy podstawa obliczenia podatku powinna zostać powiększona o wartość kupionych należności, pomniejszonych o przejęte zobowiązania, wynoszącą 322.702 zł 37 gr....
2. Jeżeli podstawa obliczenia podatku powinna zostać powiększona o kwotę 322.702 zł 37 gr., to kto jest zobowiązany do zadeklarowania tej kwoty w deklaracji PCC-1 – czy powinien to zrobić notariusz w formie korekty pierwotnej deklaracji, czy też nabywca zorganizowanej części przedsiębiorstwa, w formie dodatkowej deklaracji PCC-1...

Zdaniem Wnioskodawcy, w zakresie pytania pierwszego, podstawa obliczenia podatku powinna zostać powiększona o wartość kupionych należności, pomniejszonych o przyjęte zobowiązania, wynoszącą 322.702 zł 37 gr. Natomiast w zakresie pytania drugiego, Wnioskodawca stoi na stanowisku, iż dodatkową kwotę, zwiększającą podstawę opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych, powinien zadeklarować w formie korekty deklaracji PCC-1 podmiot, który sporządził pierwotną deklarację PCC-1, czyli notariusz. Natomiast zobowiązanym do zapłaty zwiększonej kwoty podatku od czynności cywilnoprawnych, wynikającej z korekty deklaracji PCC-1, jest kupujący.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za nieprawidłowe.

W myśl art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. a) ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (t. jedn. Dz. U. z 2007 r. nr 68, poz. 450 ze zmianami) podatkowi temu podlegają m.in. umowy sprzedaży oraz zamiany rzeczy i praw majątkowych.

Zgodnie z art. 3 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy obowiązek podatkowy, z zastrzeżeniem ust. 2, powstaje z chwilą dokonania czynności cywilnoprawnej.

W przypadku umowy sprzedaży obowiązek podatkowy ciąży na kupującym (art. 4 pkt 1 ww. ustawy).

Stosownie natomiast do art. 6 ust. 1 pkt 1 lit. c) ustawy podstawę opodatkowania przy umowie sprzedaży stanowi wartość rynkowa rzeczy lub prawa majątkowego.

Wartość rynkową, o której mowa ww. przepisie, w myśl art. 6 ust. 2 ustawy, określa się na podstawie przeciętnych cen stosowanych w obrocie rzeczami tego samego rodzaju i gatunku, z uwzględnieniem ich miejsca położenia, stanu i stopnia zużycia, oraz w obrocie prawami majątkowymi tego samego rodzaju, z dnia dokonania tej czynności, bez odliczania długów i ciężarów.

Wartość rynkowa określona przez strony czynności podlegającej opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnej podlega kontroli przez organy podatkowe. Jeżeli podatnik nie określił wartości przedmiotu czynności cywilnoprawnej lub wartość określona przez niego nie odpowiada, według oceny organu podatkowego, wartości rynkowej, to zgodnie z art. 6 ust. 3 ww. ustawy, organ ten wezwie podatnika do jej określenia, podwyższenia lub obniżenia, w terminie nie krótszym niż 14 dni od dnia doręczenia wezwania, podając jednocześnie wartość według własnej, wstępnej oceny.

W myśl natomiast ust. 4 tego przepisu jeżeli podatnik, pomimo wezwania, o którym mowa w ust. 3, nie określił wartości lub podał wartość nieodpowiadającą wartości rynkowej, organ podatkowy dokona jej określenia z uwzględnieniem opinii biegłego lub przedłożonej przez podatnika wyceny rzeczoznawcy. Jeżeli organ podatkowy powoła biegłego, a wartość określona z uwzględnieniem jego opinii różni się o więcej niż 33 % od wartości podanej przez podatnika, koszty opinii ponosi podatnik.

Jedną z podstawowych zasad obowiązujących w prawie zobowiązań jest wyrażona w art. 353¹ ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 ze zmianami) zasada swobody umów. Zgodnie treścią wskazanego przepisu strony zawierające umowę mogą ułożyć stosunek prawny według swego uznania, byleby jego treść lub cel nie sprzeciwiały się właściwości (naturze) stosunku, ustawie ani zasadom współżycia społecznego. Oznacza to, że zasada swobody umów wiąże się z czterema zasadniczymi cechami: swobodą zawarcia lub niezawarcia umowy; możliwością swobodnego wyboru kontrahenta; faktem, iż treść umowy może być przez strony kształtowana w zasadzie w dowolny sposób, a w konsekwencji z okolicznością, że forma umowy również w zasadzie zależy od woli stron. Oznacza to, że cena przedmiotu umowy sprzedaży jest elementem stosunku cywilnoprawnego, który może być swobodnie kształtowany przez strony umowy.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, że Fundacja nabyła zorganizowaną część przedsiębiorstwa, w skład którego weszły wszelkie składniki niematerialne i materialne, w szczególności środki trwałe, wartości niematerialne i prawne oraz należności i zobowiązania. Oznacza to, iż podstawę opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych, przy umowie sprzedaży zorganizowanej części przedsiębiorstwa stanowi wartość rynkowa rzeczy i praw majątkowych będących przedmiotem umowy, bez odliczania od niej wartości zobowiązań, będących długami, które, jak wskazano wyżej, nie podlegają odliczeniu. Podatek w niniejszej sprawie został natomiast pobrany od ceny, którą ustalono na poziomie wyceny rynkowej środków trwałych i wartości niematerialnych i prawnych. W związku z powyższym stwierdzić należy, iż podatek z tytułu umowy sprzedaży, w sytuacji o której mowa we wniosku, naliczony został od kwoty, której nie należy utożsamiać z podstawą opodatkowania, w rozumieniu art. 6 ust. 1 pkt 1 lit. c) w zw. z art. 6 ust. 2 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, a w konsekwencji uiszczony został w niewłaściwej wysokości.

Odnosząc się w związku z tym do kwestii podmiotu zobowiązanego do odprowadzenia podatku we właściwej wysokości stwierdzić należy, że zgodnie z art. 10 ust. 2 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych notariusze są płatnikami podatku od czynności cywilnoprawnych dokonywanych w formie aktu notarialnego. Do ich obowiązków należy, w myśl ust. 3 wskazanego przepisu, prowadzenie rejestru podatku, wpłacenie pobranego podatku na rachunek organu podatkowego właściwego ze względu na siedzibę płatnika, w terminie do 7 dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym pobrano podatek, a także przekazanie w tym terminie deklaracji o wysokości pobranego i wpłaconego podatku przez płatnika według ustalonego wzoru wraz z informacją o kwocie podatku należnego poszczególnym gminom oraz przekazywanie, w terminie, o którym mowa wyżej, organowi podatkowemu właściwemu ze względu na siedzibę płatnika odpisów sporządzanych aktów notarialnych dotyczących czynności cywilnoprawnych stanowiących przedmiot opodatkowania.

Z powyższego wynika, że do obowiązków notariusza, jako płatnika, nie należy kontrola wartości rynkowej przedmiotu umowy, a w konsekwencji podstawy opodatkowania wskazanej przez strony dokonywanej w formie aktu notarialnego czynności. Oznacza to, że przyjmuje on wartości ustalone, zgodnie z zasadą swobody umów, przez strony i od nich pobiera i odprowadza podatek. Dlatego też w takiej sytuacji brak jest podstaw do dokonywania korekty składanej przez notariusza deklaracji.

Obowiązku złożenia deklaracji PCC-3 nie ma również strona czynności cywilnoprawnej dokonywanej w formie aktu notarialnego. Zgodnie bowiem z treścią art. 10 ust. 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych podatnicy są obowiązani, bez wezwania organu podatkowego, złożyć deklarację w sprawie podatku od czynności cywilnoprawnych, według ustalonego wzoru, oraz obliczyć i wpłacić podatek w terminie 14 dni od dnia powstania obowiązku podatkowego, z wyłączeniem przypadków, gdy podatek jest pobierany przez płatnika.

Przepis ten zawiera w swej treści skierowany do podatnika obowiązek samoobliczenia podatku od czynności cywilnoprawnych, z jednym wyjątkiem (pobraniem podatku przez płatnika), w przypadku wystąpienia którego daje podatnikom uprawnienie do nieskładania deklaracji podatkowej oraz nieobliczania i niewpłacania samodzielnie należnego podatku. Jednakże, jak wskazano w wyroku z dnia 6 maja 2008 r. Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach, sygn. akt I SA/GL 997/07 (LEX nr 465790), nie oznacza on natomiast niedopuszczalności skorygowania samoobliczenia tego podatku przed wszczęciem kontroli podatkowej lub postępowania podatkowego, w tym także w sytuacji, gdy wadliwie określona została podstawa obliczenia podatku, czyli wartość przedmiotu czynności cywilnoprawnej. Interpretacja art. 10 ust. 1 ww. ustawy, wykluczająca taką możliwość, prowadzić może w efekcie do całkowitego wykluczenia możliwości skorygowania wysokości podatku przez podmiot, na którym ciąży obowiązek podatkowy. Skoro bowiem nie mógłby go skorygować ani podatnik (ponieważ przepisy nie przewidują wprost takiej możliwości) ani płatnik (bo w świetle art. 6 ust. 3 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych nie może on podwyższyć wartości przedmiotu czynności cywilnoprawnej), to korekta byłaby całkowicie wykluczona. Taki skutek interpretacji przepisu art. 10 ust. 1 powyższej ustawy byłby więc nie do pogodzenia z przepisami Ordynacji podatkowej, które każdemu podatnikowi gwarantują prawo do korekty deklaracji podatkowej, chyba że odrębne przepisy stanowią inaczej, ale takiego wyjątku ustawa o podatku od czynności cywilnoprawnych nie przewiduje.

Złożenie przez Wnioskodawcę fałszywego oświadczenia, że elementy stanu faktycznego objęte wnioskiem o wydanie interpretacji w dniu złożenia wniosku nie są przedmiotem toczącego się postępowania podatkowego, kontroli podatkowej, postępowania kontrolnego organu kontroli skarbowej oraz że w tym zakresie sprawa nie została rozstrzygnięta co do jej istoty w decyzji lub postanowieniu organu podatkowego lub organu kontroli skarbowej – powoduje, iż niniejsza interpretacja indywidualna nie wywołuje skutków prawnych (art. 14b § 4 Ordynacji podatkowej).

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku, Al. Zwycięstwa 16/17, 80-219 Gdańsk po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Bydgoszczy Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, ul. Św. Jakuba 20, 87-100 Toruń.