INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Pana, przedstawione we wniosku z dnia 1 lutego 2012 r. (data wpływu 17 lutego 2012 r.) uzupełnionym pismem z dnia 7 maja 2012 r. o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie możliwości zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów, zasądzonych i poniesionych kosztów sądowych, zastępstwa procesowego, odsetek ustawowych i kosztów postępowania egzekucyjnego - jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 17 lutego 2012 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie możliwości zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów, zasądzonych i poniesionych kosztów sądowych, zastępstwa procesowego, odsetek ustawowych i kosztów postępowania egzekucyjnego .

W przedmiotowym wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

Od 2001 r. Wnioskodawca prowadzi działalność gospodarczą, której przedmiotem jest przede wszystkim wynajem, zakup, sprzedaż nieruchomości (PKD 68.20Z, 68.10Z). Podatek dochodowy opłacany jest według stawki 19%. W listopadzie 2007 r. dokonano sprzedaży jednego z lokali użytkowych, który kupujący nabył w celu prowadzenia w nim działalności gospodarczej. Lokal ten stanowił środek trwały w działalności gospodarczej Wnioskodawcy i był wpisany do ewidencji środków trwałych. W 2010 r. kupujący postanowił odstąpić od zawartej umowy kupna-sprzedaży w całości i wniósł sprawę na drogę postępowania sądowego o wydanie nakazu zwrotu na jego rzecz zapłaconej ceny nieruchomości, kosztów zawarcia umowy, kosztów procesowych, kosztów zastępstwa procesowego, naliczonych odsetek ustawowych. W grudniu 2010 r. nie wiedząc o już wniesionym pozwie do sądu Wnioskodawca zwrócił kupującemu kwotę stanowiącą cenę lokalu oraz koszty zawarcia umowy pierwotnej za zwrotnym przeniesieniem własności lokalu. Po czym druga strona niespodziewanie pod nieobecność strony pozwanej (Wnioskodawcy), która miała prawo spodziewać się tylko cofnięcia powództwa, rozszerzyła w sądzie powództwo o zwrot kosztów poniesionych przez nią na modernizację lokalu, koszty opinii rzeczoznawcy oraz ustawowe odsetki. Finalnie spór został rozstrzygnięty przez sąd na niekorzyść Wnioskodawcy wraz z zasądzeniem na rzecz drugiej strony zapłaty przez Wnioskodawcę kosztów procesu, kosztów zastępstwa procesowego, odsetek ustawowych, poniesionych kosztów modernizacji lokalu oraz kosztów opinii rzeczoznawcy. Z powodu niewiedzy o treści wyroku zasądzającego wysokie koszty oraz toczącego się postępowania sądowego dotyczącego licznych uchybień proceduralnych, których dopuścił się sąd i których wynikiem był niespodziewany wyrok zasądzający należności i kreujący koszty wobec firmy Wnioskodawcy, było prowadzone postępowanie egzekucyjne przez komornika, co wygenerowało dodatkowe obciążenia wpływające na obniżenie płynności finansowej. Z powodu wyżej opisanego postępowania sądowego toczącego się w 2011 r. Wnioskodawca zmuszony został do poniesienia szeregu kosztów mających na celu obronę przed bezzasadnie skierowanymi w wielu pozwach sądowych roszczeniami oraz w związku z możliwością dalszego funkcjonowania działalności gospodarczej.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy wydatki związane z zasądzonymi i poniesionymi kosztami sądowymi, kosztami zastępstwa procesowego, kosztami ustawowych odsetek oraz kosztami postępowania egzekucyjnego, stanowią koszty uzyskania przychodu...

Zdaniem Wnioskodawcy, zapłacone koszty sądowe, koszty zastępstwa procesowego, odsetki, koszty egzekucji komorniczej stanowią koszty uzyskania przychodu lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów zgodnie z art. 22 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych z wyjątkiem wymienionych w art. 23. W myśl art. 23 ust. 1 pkt 14 przywołanej ustawy, nie uważa się za koszty uzyskania przychodów kosztów egzekucyjnych związanych z niewykonaniem zobowiązań. Poniesione koszty sądowe nie są objęte wyłączeniem z kosztów uzyskania przychodów, gdyż nie poniesiono ich z powodu niewykonania zobowiązań, lecz z konieczności obrony przed bezprawnie skierowanymi roszczeniami, w związku z prowadzoną działalnością i jako konsekwencje funkcjonowania podmiotu gospodarczego. Zatem koszty te mają na celu zabezpieczenie i zachowanie źródła przychodów.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 22 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz. U. z 2012 r. poz. 361 ze zm.), kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 23.

Aby zatem dany wydatek mógł zostać zakwalifikowany do kosztów uzyskania przychodu musi spełniać łącznie następujące przesłanki:

• musi być poniesiony w celu osiągnięcia przychodu lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodu;
• nie może być wymieniony w art. 23 ww. ustawy, wśród wydatków nie stanowiących kosztów uzyskania przychodów;
• musi być należycie udokumentowany.

Generalnie należy przyjąć, iż kosztami uzyskania przychodów są wszelkie racjonalnie i gospodarczo uzasadnione wydatki związane z prowadzoną działalnością gospodarczą, których celem jest osiągnięcie przychodów bądź też zabezpieczenie lub zachowanie tego źródła przychodów, o ile w myśl przepisów ww. ustawy nie podlegają wyłączeniu z tychże kosztów. Przy czym związek przyczynowy pomiędzy poniesieniem wydatku a osiągnięciem przychodu bądź zachowaniem lub zabezpieczeniem jego źródła należy oceniać indywidualnie w stosunku do każdego wydatku. Z oceny tego związku powinno wynikać, że poniesiony wydatek obiektywnie może przyczynić się do osiągnięcia przychodu bądź służyć zachowaniu lub zabezpieczeniu źródła przychodów.

Koszty poniesione na zachowanie źródła przychodu to koszty, które poniesione zostały, aby przychody z danego źródła przychodów w dalszym ciągu uzyskiwano oraz aby takie źródło w ogóle dalej istniało. Natomiast za koszty służące zabezpieczeniu źródła przychodów należy uznać koszty poniesione na ochronę istniejącego źródła przychodów, w sposób, gwarantujący bezpieczne funkcjonowanie tego źródła. Istotą tego rodzaju kosztów jest więc ich obligatoryjne poniesienie w celu nie dopuszczenia do utraty źródła przychodu w przyszłości.

Przepisy prawa podatkowego nie przewidują szczegółowych unormowań w zakresie możliwości zaliczenia do kosztów uzyskania przychodu wydatków poniesionych na zapłatę kosztów procesowych. Koszty te (za wyjątkiem kosztów egzekucyjnych) nie zostały wymienione w katalogu wydatków niestanowiących kosztów uzyskania przychodów, o których mowa w art. 23 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Brak wyłączenia określonego wydatku z katalogu wydatków niezaliczonych do kosztów uzyskania przychodów, nie decyduje jeszcze o tym, że dany wydatek jest kosztem podatkowym. Wydatki mogą zatem stanowić koszty uzyskania przychodu o ile spełniają przesłanki określone w ww. art. 22 ust. 1 ww. ustawy, w szczególności zostały poniesione w celu uzyskania przychodu bądź też zachowania lub zabezpieczenia jego źródła. Podatnik musi wykazać, że poniósł koszt celowy i zasadny z punktu widzenia prowadzonej przez siebie działalności

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, iż w listopadzie 2007 r. Wnioskodawca dokonał sprzedaży lokalu, stanowiącego środek trwały w działalności gospodarczej Wnioskodawcy. W 2010 r. kupujący postanowił odstąpić od zawartej umowy kupna-sprzedaży w całości i wniósł sprawę na drogę postępowania sądowego o wydanie nakazu zwrotu na jego rzecz zapłaconej ceny nieruchomości, kosztów zawarcia umowy, kosztów procesowych, kosztów zastępstwa procesowego, naliczonych odsetek ustawowych. W grudniu 2010 r. nie wiedząc o już wniesionym pozwie do sądu Wnioskodawca zwrócił kupującemu kwotę stanowiącą cenę lokalu oraz koszty zawarcia umowy pierwotnej za zwrotnym przeniesieniem własności lokalu. Po czym druga strona rozszerzyła w sądzie powództwo o zwrot kosztów poniesionych przez nią na modernizację lokalu, koszty opinii rzeczoznawcy oraz ustawowe odsetki. Finalnie sąd rozstrzygnął spór na niekorzyść Wnioskodawcy zasądzając na rzecz drugiej strony zapłatę kosztów procesu, kosztów zastępstwa procesowego, odsetek ustawowych, poniesionych kosztów modernizacji lokalu oraz kosztów opinii rzeczoznawcy.

Z uwagi na powyższe stwierdzić należy, iż zasądzone i poniesione przez Wnioskodawcę koszty – wbrew stanowisku Wnioskodawcy - były skutkiem niewykonania przez Wnioskodawcę zobowiązania w należnej wysokości. Co prawda - co wynika z treści wniosku - Wnioskodawca zwrócił na rzecz nabywcy lokalu kwotę stanowiącą cenę lokalu oraz koszty zawarcia umowy pierwotnej za zwrotnym przeniesieniem własności lokalu, jednakże nie dokonał rozliczeń z tytułu nakładów na ten lokal poniesionych przez dotychczasowego właściciela, czego skutkiem było rozszerzenie powództwa o zwrot poniesionych kosztów modernizacji lokalu, koszty opinii rzeczoznawcy oraz ustawowych odsetek. Sąd rozstrzygając sprawę, uznał powództwo strony przeciwnej za zasadne, przychylił się do jej żądania, a więc potwierdził istnienie tych zobowiązań i zobowiązał Wnioskodawcę do ich wypełnienia. Konsekwencją powyższego, było zasądzenie od Wnioskodawcy na rzecz strony przeciwnej kosztów sądowych, kosztów zastępstwa procesowego, kosztów ustawowych odsetek oraz konieczność zapłaty kosztów postępowania egzekucyjnego prowadzonego przez komornika.

W świetle powyższego, wydatki do poniesienia których zobowiązany został Wnioskodawca przez sąd po przegranym procesie, mogą być uznane za koszty związane z prowadzoną działalnością gospodarczą.

Nie występuje tu jednak bezpośredni, czy też nawet pośredni związek pomiędzy poniesieniem tych kosztów, a uzyskaniem jakiegokolwiek przychodu z pozarolniczej działalności gospodarczej. Nie można również przyjąć – zgodnie ze stanowiskiem Wnioskodawcy, że podejmowane przez Wnioskodawcę działania podyktowane były koniecznością obrony jego interesów przed bezpodstawnym kierowaniem roszczeń przez wierzyciela, gdyż w przedmiotowej sprawie sąd przychylił się do powództwa osoby trzeciej, dlatego też roszczenia osoby trzeciej wobec Wnioskodawcy, nie mogą zostać uznane za bezpodstawne. Kosztów tych nie można również zaliczyć do ogólnych kosztów funkcjonowania firmy.

W przypadku kosztów egzekucyjnych w treści art. 23 ust. 1 pkt 14 ww. ustawy wskazano, że nie uważa się za koszty uzyskania przychodów kosztów egzekucyjnych związanych z niewykonaniem zobowiązań. Koszty egzekucyjne związane z niewykonaniem zobowiązań, to koszty występujące po stronie dłużnika. Wydatki, którymi obciążany jest dłużnik w związku z tym, że dochodzi się od niego przymusowego wykonania zobowiązania (którego nie wykonał albo wykonał w sposób nienależyty), nie są przez niego ponoszone w celu uzyskiwania przychodu. Trudno w tym przypadku mówić o jakimkolwiek celu poniesienia, który miałby występować u dłużnika, skoro ponosi on te wydatki pod przymusem, a nie z własnej woli.

Zatem uznać należy, iż zasądzone koszty postępowania sądowego, zastępstwa procesowego, odsetek ustawowych oraz poniesione koszty postępowania egzekucyjnego, nie miały na celu uzyskania przychodu, zachowania, czy też zabezpieczenia źródła przychodów. Z tej też przyczyny wydatki te nie mogą stanowić kosztów uzyskania przychodu prowadzonej przez Wnioskodawcę pozarolniczej działalności gospodarczej.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Olsztynie ul. Emilii Plater 1, 10-561 Olsztyn po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Bydgoszczy Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, ul. Św. Jakuba 20, 87-100 Toruń.