Zgodnie z art. 9 pkt 10 lit. g ustawy z dnia 9.09.2000 roku o podatku od czynności cywilnoprawnych (Dz.U. Nr 86, poz. 959 z późn. zm.), zwalnia się od podatku od czynności cywilnoprawnych pożyczki udzielane na rozpoczęcie lub prowadzenie działalności gospodarczej, pod warunkiem udokumentowania, że pieniądze będące przedmiotem pożyczki zostaną przeznaczone na pokrycie wydatków poniesionych na rozpoczęcie lub prowadzenie działalności gospodarczej w ciągu 12 miesięcy od dnia zawarcia umowy albo wykorzystania w tym okresie rzeczy oznaczonych co do gatunku, stanowiących przedmiot pożyczki.

Z przytoczonego przepisu wynika, że podstawową przesłanką zastosowania zwolnienia jest udzielanie pożyczki pod warunkiem, że otrzymane na podstawie umowy pieniądze, przeznaczone zostaną na pokrycie wydatków związanych z rozpoczęciem lub prowadzeniem działalności gospodarczej w ciągu 12 miesięcy od dnia zawarcia umowy i tylko takie kryterium celowe może być podstawą do zastosowania zwolnienia.

Szczególną uwagę należy zwrócić na brzmienie przepisu mówiące o pokryciu wydatków związanych z rozpoczęciem lub prowadzeniem działalności gospodarczej, a nie o wydatkach przeznaczonych na pokrycie wydatków na cele wymienione w ww. przepisie.

Zatem przeznaczenie pożyczki na spłatę kredytu obrotowego nie uzasadnia zastosowania wspomnianego wyżej zwolnienia.

W związku z powyższym w myśl przepisów art. 10 ust. 1 powołanej ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, podatnicy są zobowiązani bez wezwania organu podatkowego, złożyć deklarację w sprawie podatku od czynności cywilnoprawnych oraz obliczyć i wpłacić podatek w terminie 14 dni od dnia powstania obowiązku podatkowego, z wyłączeniem przypadków, gdy podatek jest pobierany przez płatnika.

Zgodnie z § 3 ust. 1 i ust. 2 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 05 grudnia 2000 roku w sprawie szczegółowych zasad poboru podatku od czynności cywilnoprawnych (Dz. U. Nr 108, poz. 1153 ze zm.), osoby fizyczne, osoby prawne lub jednostki organizacyjne nie mające osobowości prawnej, na których ciąży obowiązek obliczenia i dokonania zapłaty podatku od czynności cywilnoprawnych, składają właściwemu urzędowi skarbowemu jedną deklarację oraz dokonują zapłaty podatku w terminie 14 dni od dnia powstania obowiązku podatkowego.

Jeżeli natomiast pożyczka przeznaczona zostanie na cele określone przepisem, to – aby czynność była zwolniona od podatku – podatnik musi udokumentować wydatki na te cele poniesione ze środków pochodzących z pożyczki. Ustawa nie precyzuje w jaki sposób podatnik ma udokumentować poniesienie wydatków, zatem należy przyjąć, że będą to dokumenty potwierdzające poniesienie wydatków, w szczególności faktury, rachunki.

W piśmie uzupełniającym z dnia 09.04.2004 r. podatnik podał, że pożyczkodawcą będzie osoba zamieszkała poza granicą Rzeczpospolitej Polskiej. Stosownie do przepisów art. 1 ust. 4 ww. ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, czynności cywilnoprawne podlegają podatkowi, jeżeli ich przedmiotem są :

1. rzeczy znajdujące się na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej lub prawa majątkowe wykonywane na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej,
2. rzeczy znajdujące się za granicą lub prawa majątkowe wykonywane za granicą, w przypadku gdy nabywca ma miejsce zamieszkania lub siedzibę na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej i czynność cywilnoprawna została dokonana na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej.

Reasumując jeżeli umowa pożyczki zostanie zawarta zgodnie z przepisami art. 1 ust. 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych a pieniądze będące przedmiotem pożyczki zostaną przeznaczone na pokrycie wydatków związanych z rozpoczęciem lub dalszym prowadzeniem działalności gospodarczej, to na podstawie art. 9 pkt 10 lit. g powyższej ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, taka umowa pożyczki będzie zwolniona od podatku od czynności cywilnoprawnych.