INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2012 r. poz. 749 ze zm.) oraz § 2 i § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Wnioskodawczyni, reprezentowanej przez pełnomocnika, przedstawione we wniosku z dnia 18 stycznia 2013 r. (data wpływu 21 stycznia 2013 r.), uzupełnionym pismami: z dnia 18 marca 2013 r. (data wpływu 4 kwietnia 2013 r.), z dnia 3 kwietnia 2013 r. (data wpływu 8 kwietnia 2013 r.) i z dnia 8 kwietnia 2013 r. (data wpływu 8 kwietnia 2013 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie obowiązku podatkowego – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 21 stycznia 2013 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie obowiązku podatkowego, a także w przedmiocie podatku dochodowego od osób fizycznych.

Pismami: z dnia 18 marca 2013 r. (data wpływu 4 kwietnia 2013 r.), z dnia 3 kwietnia 2013 r. (data wpływu 8 kwietnia 2013 r.) i z dnia 8 kwietnia 2013 r. (data wpływu 8 kwietnia 2013 r.) Zainteresowana uzupełniła ww. wniosek o dodatkowe informacje, tzn. wskazała, iż jego przedmiotem jest również interpretacja ustawy o podatku od spadków i darowizn w związku z nabyciem tytułem dziedziczenia prawa majątkowego.

W przedmiotowym wniosku zostały przedstawione następujące dwa stany faktyczne.

Od 2009 roku Wnioskodawczyni przeniosła swoje miejsce zamieszkania z Niemiec do Polski. Po zmarłym w dniu 30 czerwca 2012 r. mężu, otrzymuje z Niemiec świadczenie rentowe - rentę wdowią (rodzinną) - przyznaną na podstawie § 14 ustawy o ubezpieczeniu na starość rolników (Altersversicherung-ALG).

Od listopada 2012 r. renta ta jest przelewana przez Naczelne Stowarzyszenie Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego - Korporacja Prawa Publicznego w imieniu Kasy Ubezpieczenia Rolników i Leśników Niederbajern/Oberpfalz i Schwaben na rachunek bankowy Wnioskodawczyni w polskim Banku.

Od każdej otrzymanej kwoty Bank potrąca zaliczki na podatek dochodowy osób fizycznych wystawiając na koniec roku PIT 11.

Zgodnie z art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2010 r. Nr 51, poz. 307 ze zm.) osoby fizyczne „jeżeli mają miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, podlegają obowiązkowi od całości swoich dochodów bez względu na miejsce położenia źródeł przychodów (nieograniczony obowiązek podatkowy).

Jednak zgodnie z art. 4a cyt. ustawy, powyższe przepisy stosuje się z uwzględnieniem postanowień umów w sprawie unikania podwójnego opodatkowania, których stroną jest Rzeczpospolita Polska.

Zgodnie więc z art. 18 ust. 1 Umowy z dnia 14 maja 2003 r. zawartej miedzy Rzecząpospolitą Polską, a Republiką Federalną Niemiec w sprawie unikania podwójnego opodatkowania w zakresie podatków od dochodów i od majątku (Dz. U. z 2005 r. Nr 12, poz. 90) obowiązującej od dnia 1 stycznia 2005 r., płatności - emerytury i podobne świadczenia lub renty, otrzymywane przez osobę mającą miejsce zamieszkania w jednym Umawiającym się Państwie z drugiego Umawiającego się Państwa, podlegają opodatkowaniu tylko w tym pierwszym Państwie.

Natomiast zgodnie z art. 18 ust. 2 cyt. Umowy, bez względu na postanowienia ust. 1 niniejszego artykułu, płatności otrzymywane przez osobę mającą miejsce zamieszkania w jednym Umawiającym się Państwie z obowiązkowego systemu ubezpieczeń socjalnych drugiego Umawiającego się Państwa, podlegają opodatkowaniu tylko w tym drugim Państwie.

W piśmie uzupełniającym z dnia 18 marca 2013 r. Zainteresowana rozszerzyła opisany we wniosku stan faktyczny o następujące informacje:

Oprócz renty, tzw. wdowiej, Wnioskodawczyni odziedziczyła po zmarłym mężu prawo majątkowe do „renty” miesięcznej -750,- EUR, które niemiecka Gmina zobowiązała się wypłacać mu na okres 240 miesięcy, w zamian za przekazaną nieruchomość.

Umowa zawarta była przed niemieckim notariuszem. Akt ten został następnie uwierzytelniony przed notariuszem polskim.

Bank polski wypłacając przedmiotową odziedziczoną po zmarłym mężu „rentę”, potrąca zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie w zakresie podatku od spadków i darowizn.

Czy odziedziczone prawo majątkowe do takiej „renty” po zmarłym mężu, otrzymywanej z Niemiec, winno być opodatkowane podatkiem od spadków i darowizn w Polsce...

Informuje się, że w przedmiocie podatku dochodowego od osób fizycznych w dniu 19 kwietnia 2013 r. wydano odrębne rozstrzygnięcie nr ILPB2/415-53/13-5/TR.

Zdaniem Wnioskodawczyni, prawo do świadczenia, które odziedziczyła po zmarłym mężu, może ewentualnie podlegać opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn, ponieważ w chwili otwarcia spadku nabywca był obywatelem polskim.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (t.j. Dz. U. z 2009 r. Nr 93, poz. 768 ze zm.) podatkowi temu podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, tytułem dziedziczenia, zapisu zwykłego, dalszego zapisu, zapisu windykacyjnego, polecenia testamentowego.

W myśl art. 2 ww. ustawy, podatkowi od spadków i darowizn podlega również nabycie własności rzeczy znajdujących się za granicą lub praw majątkowych wykonywanych za granicą, jeżeli w chwili otwarcia spadku lub zawarcia umowy darowizny nabywca był obywatelem polskim lub miał miejsce stałego pobytu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

Z powyższego wynika więc, że opodatkowanie podatkiem od spadków i darowizn podlega nabycie majątku znajdującego się zarówno na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej jak i poza tym terytorium. W drugim przypadku jedynym czynnikiem decydującym o objęciu zakresem przedmiotowym analizowanej ustawy jest posiadanie przez spadkobiercę obywatelstwa polskiego lub stałego miejsca pobytu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej w chwili otwarcia spadku.

Ponieważ ustawa o podatku od spadków i darowizn nie określa chwili (daty) otwarcia spadku, to należy posiłkować się przepisami ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 ze zm.) regulującymi sprawy spadkowe.

Zgodnie z art. 922 Kodeksu cywilnego spadek stanowią prawa i obowiązki zmarłego, które z chwilą jego śmierci przechodzą na jedną lub kilka osób, stosownie do przepisów niniejszej ustawy. W myśl art. 924 Kodeksu cywilnego spadek otwiera się z chwilą śmierci spadkodawcy, natomiast spadkobierca nabywa spadek z chwilą otwarcia spadku (art. 925 Kodeksu cywilnego).

Oznacza to, iż chwilą (dniem) otwarcia spadku, o którym mowa w wyżej cytowanym art. 2 ustawy o podatku od spadków i darowizn jest dzień śmierci spadkodawcy (w analizowanym przypadku dzień 30 czerwca 2012 r.).

W tym miejscu należy zasygnalizować, że Umowa zawarta w dniu 14 maja 2003 r. między Rzecząpospolitą Polską a Republiką Federalną Niemiec w sprawie unikania podwójnego opodatkowania w zakresie podatków od dochodu i od majątku (Dz. U. z 2005 r. Nr 12, poz. 90), która zawarta została w oparciu o wzorcową konwencję OECD dotyczącą podatków od dochodu i majątku, nie ma zastosowania w rozpatrywanym przypadku. Konwencja wzorcowa reguluje bowiem zapobieganie podwójnemu opodatkowaniu w zakresie podatku majątkowego, który w naszym systemie prawnym nie występował i nie występuje. Tym samym umowa ta dotyczy wyłącznie podatków od dochodu i od zysków majątkowych, co oznacza, że w Polsce ma ona zastosowanie jedynie do podatków dochodowych, tj. podatku dochodowego od osób fizycznych i podatku dochodowego od osób prawnych.

Zgodnie z treścią art. 5 i art. 6 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn obowiązek podatkowy przy nabyciu w drodze dziedziczenia ciąży na nabywcy własności rzeczy i praw majątkowych i powstaje z chwilą przyjęcia spadku. Stosownie do art. 6 ust. 4 zd. 1 ww. ustawy, jeżeli jednak nabycie niezgłoszone do opodatkowania stwierdzono następnie pismem, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą sporządzenia pisma; jeżeli pismem takim jest orzeczenie sądu, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą uprawomocnienia się orzeczenia.

Jak z powyższego wynika w ustawie o podatku od spadków i darowizn w sposób szczególny uregulowana została instytucja powstania obowiązku podatkowego. Mianowicie przewidziano w nim możliwość zaistnienia dwóch momentów powstania obowiązku podatkowego z tego samego tytułu.

Z przepisów tych wynika, że przewidziane w nich rozwiązania nawzajem się uzupełniają, z tym, że z analizy poszczególnych uregulowań wynika, że różne są stany faktyczne, w jakich przepisy te znajdują zastosowanie.

Stosownie do art. 7 ust. 1-2 ustawy o podatku od spadków i darowizn, podstawę opodatkowania stanowi wartość nabytych rzeczy i praw majątkowych po potrąceniu długów i ciężarów (czysta wartość), ustalona według stanu rzeczy i praw majątkowych w dniu nabycia i cen rynkowych z dnia powstania obowiązku podatkowego. Jeżeli przed dokonaniem wymiaru podatku nastąpi ubytek rzeczy spowodowany siłą wyższą, do ustalenia wartości przyjmuje się stan rzeczy w dniu dokonania wymiaru, a odszkodowanie za ubytek należne z tytułu ubezpieczenia wlicza się do podstawy wymiaru. Jeżeli spadkobierca, obdarowany lub osoba, na której rzecz został uczyniony zapis zwykły lub windykacyjny, zostali obciążeni obowiązkiem wykonania polecenia lub zapisu zwykłego, wartość obciążenia z tego tytułu stanowi ciężar spadku, darowizny, zapisu zwykłego lub windykacyjnego, a w przypadku polecenia, o ile zostało wykonane.

Według art. 9 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy, opodatkowaniu podlega nabycie przez nabywcę od jednej osoby, własności rzeczy i praw majątkowych o czystej wartości przekraczającej kwotę wolną w wysokości 9 637 zł, jeżeli nabywcą jest osoba zaliczona do I grupy podatkowej. W myśl art. 14 ust. 2 ww. ustawy zaliczenie do grupy podatkowej następuje według osobistego stosunku nabywcy do osoby, od której lub po której zostały nabyte rzeczy i prawa majątkowe. Zgodnie z art. 14 ust. 3 pkt 1 ww. ustawy do I grupy podatkowej zalicza się: małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, zięcia, synową, rodzeństwo, ojczyma, macochę i teściów.

Podatek oblicza się od nadwyżki podstawy opodatkowania ponad kwotę wolną od podatku, według skal określonych w art. 15 ust. 1 ustawy. W przypadku nabywców zaliczanych do I grupy podatkowej skala ta wynosi:

Jednakże, zgodnie z art. 4a ust.1 ustawy o podatku od spadków i darowizn, zwalnia się od podatku nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych przez małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, rodzeństwo, ojczyma i macochę, jeżeli:

1. zgłoszą nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego w terminie 6 miesięcy od dnia powstania obowiązku podatkowego powstałego na podstawie art. 6 ust. 1 pkt 2-8 i ust. 2, a w przypadku nabycia w drodze dziedziczenia w terminie 6 miesięcy od dnia uprawomocnienia się orzeczenia sądu stwierdzającego nabycie spadku, z zastrzeżeniem ust. 2 i 4, oraz
2. udokumentują - w przypadku gdy przedmiotem nabycia tytułem darowizny lub polecenia darczyńcy są środki pieniężne, a wartość majątku nabytego łącznie od tej samej osoby w okresie 5 lat, poprzedzających rok, w którym nastąpiło ostatnie nabycie, doliczona do wartości rzeczy i praw majątkowych ostatnio nabytych, przekracza kwotę określoną w art. 9 ust. 1 pkt 1 (tj. dla I grupy podatkowej 9 637 zł) - ich otrzymanie dowodem przekazania na rachunek bankowy nabywcy albo jego rachunek prowadzony przez spółdzielczą kasę oszczędnościowo-kredytową lub przekazem pocztowym.
   
   

Zgłoszenie o nabyciu własności rzeczy i praw majątkowych winno być dokonane na formularzu SD-Z2 określonym przez Ministra Finansów w rozporządzeniu z dnia 18 grudnia 2006 r. w sprawie zgłoszenia o nabyciu własności rzeczy i praw majątkowych (Dz. U. Nr 243, poz. 1762 z późn. zm.).

Z kolei w myśl art. 4a ust. 4 przedmiotowej ustawy obowiązek zgłoszenia nie obejmuje przypadków jedynie, gdy:

1. wartość majątku nabytego łącznie od tej samej osoby lub po tej samej osobie w okresie 5 lat, poprzedzających rok, w którym nastąpiło ostatnie nabycie, doliczona do wartości rzeczy i praw majątkowych ostatnio nabytych, nie przekracza kwoty określonej w art. 9 ust. 1 pkt 1 lub
2. gdy nabycie następuje na podstawie umowy zawartej w formie aktu notarialnego.
   
   

W cytowanych przepisach nie zostały wyszczególnione ani rodzaj, czy charakter darowanych składników majątku objętych zwolnieniem, ani sposób, czy czas ich użytkowania jak również ich maksymalna wartość. Należy jednak mieć na uwadze, że podstawowym kryterium uprawniającym do skorzystania ze zwolnienie, o którym mowa w art. 4a ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn jest zakwalifikowanie spadkobiercy jako jednej z osób wymienionych w tym przepisie.

W przypadku niespełnienia warunków, o których mowa w ust. 1 i 2, przedmiotowe nabycie podlega opodatkowaniu na ogólnych zasadach określonych dla nabywców zaliczonych do I grupy podatkowej - art. 4a ust. 3 ww. ustawy.

Mając na uwadze zaprezentowane wyjaśnienia należy stwierdzić, że nabycie tytułem dziedziczenia prawa majątkowego w okolicznościach przedstawionych we wniosku, co do zasady, podlega opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn. Tym samym stanowisko Wnioskodawczyni należało uznać za prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – t. j. Dz. U. z 2012 r., poz. 270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.