Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu
ILPB2/436-341/13-2/MK
z 14 marca 2014 r.

 

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2012 r., poz. 749 ze zm.) oraz § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz.U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko reprezentowanej przez pełnomocnika przedstawione we wniosku z dnia 11 grudnia 2013 r. (data wpływu 16 grudnia 2013 r.) o wydanie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie obowiązku podatkowego – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 16 grudnia 2013 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie obowiązku podatkowego.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

Wnioskodawczyni nabyła w 1/4 części spadek po mężu R. W. zmarłym w dniu 25 kwietnia 1999 r. Oprócz Wnioskodawczyni po spadkodawcy dziedziczyli również jego dzieci: córki C. B. H. i M. W. oraz synowie A. M. W. i P. K. C. - po 3/16 części każde z nich. Nabycie zostało stwierdzone postanowieniem Sądu Rejonowego w Wydział Cywilny z dnia 18 marca 2003 r. sygn. akt: zmieniającym stwierdzenie nabycia spadku po R. M. W. zmarłym dnia 25 kwietnia 1999 r., orzeczone uprzednio postanowieniem Sądu Rejonowego w z dnia 26 października 1999 r. sygn. akt . Przedmiotowe orzeczenie uprawomocniło się z dniem 12 maja 2003 r.

Spadkodawca R. W. był spadkobiercą K. W. − zmarłej w dniu 18 stycznia 1990 r., która była córką i jedyną spadkobierczynią S. S. − zmarłego w dniu 11 marca 1971 r. oraz wnuczką H. D., po której dziedziczyła w 1/3 części.

S. S. był założycielem i wspólnikiem spółki jawnej „”, będącej właścicielem przedsiębiorstwa pod nazwą . Natomiast H. D., była żoną drugiego wspólnika-J. D. i po śmierci męża wstąpiła do spółki w jego miejsce. Przedmiotowe przedsiębiorstwo funkcjonowało na dwóch nieruchomościach gruntowych położonych w przy ul. (…) . Zarządzeniem Ministra Przemysłu Ciężkiego z dnia 1 kwietnia 1950 r., znak: ustanowiono przymusowy zarząd państwowy nad przedsiębiorstwem.

Orzeczeniem Nr (…) z dnia 24 sierpnia 1950 r. Minister Przemysłu i Handlu stwierdził przejęcie przedsiębiorstw − w tym Przedsiębiorstwa: na własność Państwa. Następnie, Minister Przemysłu Lekkiego orzeczeniem z dnia 9 września 1953 r., znak (…), wydanym w Porozumieniu z Przewodniczącym Państwowej Komisji Planowania Gospodarczego zatwierdził protokół zdawczo-odbiorczy sporządzony w dniu 20 stycznia 1951 r., dotyczący składników majątkowych przedsiębiorstwa przejętego na własność Skarbu Państwa na mocy powołanego wyżej orzeczenia z dnia 24 sierpnia 1950 r.

Prawa rzeczowe do przedmiotowych nieruchomości przysługują osobom trzecim, gdyż nieruchomościami tymi, znacjonalizowanymi z mocy ww. orzeczeń, uwłaszczono w 1992 r. „(…)” w . Decyzja stwierdzająca nabycie przez ten podmiot z dniem 5 grudnia 1990 r. prawa użytkowania wieczystego gruntów − działek oznaczonych wówczas ewidencyjnie jako działki nr o pow. 1892 m2 i nr o pow. 1231 m2, zapisanych w księdze wieczystej KW nr (…) oraz nieodpłatne nabycie prawa własności budynków, budowli i innych urządzeń położonych na tych gruntach, została wydana przez Wojewodę w dniu 15 czerwca 1992 r., znak: (…) .

W okresie późniejszym przedmiotowe nieruchomości przechodziły dalsze zmiany właścicielskie, dokonywane już na podstawie umów cywilnoprawnych.

W następstwie wydania wymienionych powyżej decyzji, cały majątek wspólników spółki jawnej „”, której założycielami byli J. D., W. D. i S. S., w tym przedsiębiorstwo pn. i wskazane nieruchomości gruntowe (opisane obecnie w księgach wieczystych nr KW (…) oraz KW (…) ) został wbrew ich woli przejęty przez Skarb Państwa.

Minister Gospodarki decyzją z dnia 14 listopada 2006 r. znak: stwierdził nieważność:

  • zarządzenia Ministra Przemysłu Ciężkiego z dnia 1 kwietnia 1950 r., znak: w sprawie ustanowienia przymusowego zarządu państwowego nad przedsiębiorstwem pn. (…) ,
  • orzeczenia Nr (…) Ministra Przemysłu Lekkiego z dnia 24 sierpnia 1950 r. w sprawie przejęcia przedsiębiorstw na własność Państwa, w części dotyczącej przedsiębiorstwa ul. (…),
  • orzeczenia Ministra Przemysłu Lekkiego z dnia 9 września 1953 r., znak: wydanego w porozumieniu z Przewodniczącym Państwowej Komisji Planowania Gospodarczego w sprawie zatwierdzenia protokołu zdawczo-odbiorczego przedsiębiorstwa ul. (...).

Następcy prawni byłych współwłaścicieli znacjonalizowanego przedsiębiorstwa wystąpili także z wnioskiem o stwierdzenie nieważności decyzji Wojewody z dnia 15 czerwca 1992 r., znak: (…), dotyczącej uwłaszczenia „(…)” w działkami oznaczonymi wówczas nr i nr , na których funkcjonowało przedsiębiorstwo pn. (…) . W wyniku przeprowadzonego postępowania administracyjnego, Minister Infrastruktury stwierdził, że decyzja Wojewody z dnia 15 czerwca 1992 r., znak: (…) , została wydana z naruszeniem prawa, przy czym nie było możliwe stwierdzenie jej nieważności wobec faktu, iż decyzja ta wywołała nieodwracalne skutki prawne.

Dnia 22 lipca 2011 r. następcy prawni byłych współwłaścicieli znacjonalizowanego przedsiębiorstwa, w tym Wnioskodawczyni, wystąpili przeciwko Skarbowi Państwa − Wojewodzie (…), z roszczeniem odszkodowawczym obejmującym wyrównanie szkód wywołanych wydaniem decyzji administracyjnych z naruszeniem prawa.

W dniu 27 czerwca 2013 r. Sąd Okręgowy w (...) Wydział Cywilny w sprawie o sygn. akt wydał wyrok, którym zasądził od pozwanego - Skarbu Państwa reprezentowanego przez Wojewodę (…) i Ministra Gospodarki przy zastępstwie procesowym Prokuratorii Generalnej Skarbu Państwa kwotę zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 8 października 2011 r. do dnia zapłaty, w tym na rzecz Wnioskodawczyni kwotę zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 8 października 2011 r. do dnia zapłaty. Ww. orzeczenie w zakresie zasądzonych roszczeń pieniężnych uprawomocniło się z dniem 23 sierpnia 2013r. W dniu 15 października 2013 r. Skarb Państwa przelał wskazaną kwotę na rachunek bankowy Wnioskodawczyni.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie.

Czy w związku z nabyciem spadku po R. W., w tym nabyciem w jego ramach niesprecyzowanej ekspektatywy prawnej roszczenia odszkodowawczego, oraz otrzymaniem w 2013 r. od Skarbu Państwa przedmiotowego odszkodowania pieniężnego zasądzonego wyrokiem Sądu Okręgowego w (...) - stanowiącego rekompensatę za bezprawne pozbawienie prawa użytkowania wieczystego gruntów, ciążą obecnie na Wnioskodawczyni jakiekolwiek obowiązki w zakresie podatku od spadków i darowizn?

Zdaniem Wnioskodawczyni postanowieniem Sądu Rejonowego w z dnia 26 października 1999 r., sygn. akt , zmienionym następnie przez postanowienie Sądu Rejonowego w Poznaniu Wydział (…) Cywilny z dnia 18 marca 2003 r. sygn. akt: stwierdzone zostało nabycie przez M. W. prawa do 1/4 części spadku po zmarłym w dniu 25 kwietnia 1999 r. meżu R. W..

Zgodnie z art. 3 ust.1 ustawy z dnia 16 listopada 2006r. o zmianie ustawy o podatku od spadków i darowizn oraz ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych (Dz. U. z 2006 r. Nr 222, poz. 1629) do nabycia własności rzeczy lub praw majątkowych, która nastąpiła przed dniem 1 stycznia 2007 r. stosuje się przepisy ustawy o podatku od spadków i darowizn w brzmieniu obowiązującym do dnia 31 grudnia 2006r. Ponadto zgodnie z powszechnie obowiązującą na gruncie prawa podatkowego zasadą przy ocenie zaistniałych stanów faktycznych stosuje się przepisy z daty zdarzenia.

W myśl art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (Dz.U. z 1983 r. nr 45, poz. 207) w brzmieniu obowiązującym w dacie wydania pierwszego postanowienia o stwierdzeniu nabycia spadku, tj. w 1999 r. (w którym jako spadkobierczyni wskazana była m.in. Wnioskodawczyni) podatkowi od spadków i darowizn podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej m.in. tytułem dziedziczenia.

Powstanie obowiązku podatkowego w podatku od spadków i darowizn w przedmiocie nabycia spadku reguluje art. 6 ust.4 wyżej powołanej ustawy w brzmieniu z 1999 r., z treści którego wynika, że „jeżeli nabycie nie zgłoszone do opodatkowania stwierdzono następnie pismem, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą sporządzenia pisma; jeżeli pismem takim jest orzeczenie sądu, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą uprawomocnienia się orzeczenia. Gdy nabycie w drodze darowizny nie zostało zgłoszone do opodatkowania, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą powołania się przed organem podatkowym na okoliczność dokonania tej darowizny”.

Zgodnie z ustawą z dnia 17 listopada 1964 r. kodeks postępowania cywilnego, postanowienie sądu o stwierdzeniu nabycia spadku uprawomocnia się w terminie 21 dni od daty jego ogłoszenia, o ile żadna ze stron nie złoży wniosku o uzasadnienie postanowienia lub apelacji. W świetle powyższego obowiązek podatkowy w niniejszym przypadku powstał nie wcześniej niż 8 grudnia 1999 r. W dacie uprawomocnienia się przedmiotowego orzeczenia obowiązywała już ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa. Zgodnie z art. 68 § 2 cytowanej ustawy jeżeli podatnik:

  1. nie złożył deklaracji w terminie przewidzianym w przepisach prawa podatkowego,
  2. w złożonej deklaracji nie ujawnił wszystkich danych niezbędnych do ustalenia wysokości zobowiązania podatkowego, zobowiązanie podatkowe, o którym mowa w § 1, nie powstaje, pod warunkiem że decyzja ustalająca wysokość tego zobowiązania została doręczona po upływie 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym powstał obowiązek podatkowy.

Ponieważ obowiązek podatkowy wobec Wnioskodawczyni w związku z dziedziczeniem po mężu R. W. powstał w 1999 r. to prawo do wymiaru podatku przez organ podatkowy przedawniło się z dniem 31 grudnia 2004 r. Wobec tego, jeśliby nawet uznać, że w 1999 r. Wnioskodawczyni powinna była zgłosić do opodatkowania przedmiotowym podatkiem spadek po mężu w części dotyczącej ewentualnych roszczeń odszkodowawczych wobec Skarbu Państwa za utracone prawo użytkowania wieczystego nieruchomości i Wnioskodawczyni nie dokonała tego, to nie powinna z tego tytułu ponosić obecnie negatywnych konsekwencji w związku z upływem terminu przedawnienia zobowiązania podatkowego. Powyższe stanowisko zostało zaprezentowane m.in. w interpretacji indywidualnej Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 20 lutego 2013 r. o sygn. IPPB2/436-642/12-2/MZ. Istota interpretacji opierała się na stwierdzeniu, iż w związku ze zwrotem w drodze decyzji udziału w nieruchomości wnioskodawczyni nie jest zobowiązana do uiszczenia podatku od spadków i darowizn. W powołanej wyżej sprawie na wnioskodawczyni ciążył obowiązek złożenia zeznań podatkowych z tytułu nabycia praw do roszczenia po zmarłych: ojcu, matce, babce i stryju. Ponieważ obowiązek podatkowy z tytułu nabycia przez wnioskodawczynię spadku po ojcu powstał z datą uprawomocnienia się ww. orzeczenia sądu, tj. w 1952 r., po stryju w 1976 r. oraz babce i matce w 1998 r., w myśl powołanych przepisów ustawy Ordynacja podatkowa zobowiązanie podatkowe w powyższych sprawach uległo przedawnieniu. Pojęcie spadku jest zdefiniowane w art. 922 par. 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (Dz. U. Nr 16, póz. 93 ze zm.), zgodnie z którym to przepisem spadek stanowią prawa i obowiązki majątkowe zmarłego, przechodzące z chwilą śmierci na jedną lub kilka osób. Spadkobiercy zatem wchodzą w sytuację prawną w jakiej pozostawał spadkodawca. Zdaniem Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie w skład spadku wchodzą nie tylko prawa i obowiązki, ale także uzasadnione prawne nadzieje na nabycie prawa. Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie podniósł, że „Prawa majątkowe są składnikiem masy spadkowej dającym nabywcy w drodze dziedziczenia legitymację prawną do występowania z wnioskiem o ich dochodzenie. (....) Zaznaczyć należy, że roszczenie o zwrot nieruchomości jest prawem majątkowym podlegającym opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn. A zatem, jeżeli wnioskodawczyni przysługiwało roszczenie o odzyskanie nieruchomości (klasyfikowane jako prawo majątkowe) to ciążył na niej obowiązek złożenia zeznania podatkowego o nabyciu praw do spadku”. W powołanej interpretacji indywidualnej uznano, że wnioskodawczyni słusznie uzasadniła swoje stanowisko, przyjmując iż zobowiązanie podatkowe w powyższych sprawach uległo przedawnieniu.

Wobec tego fakt, że Wnioskodawczyni nie zgłosiła jak dotąd w urzędzie skarbowym nabycia spadku po mężu R. W. w części dotyczącej nabycia roszczenia o odszkodowania za bezprawne pozbawienia prawa użytkowania wieczystego nie rodzi obecnie dla niej negatywnych konsekwencji. Zgodnie bowiem ze stanem prawnym obowiązującym dopiero od dnia 1 stycznia 2007 r., a więc już po wygaśnięciu zobowiązania podatkowego wnioskodawczyni, w przypadku nie zgłoszenia do opodatkowania nabycia spadku, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą powołania się podatnika przed organem podatkowym lub organem kontroli skarbowej na fakt nabycia.

W przypadku Wnioskodawczyni zobowiązanie do zapłaty podatku od spadków i darowizn przedawniło się, a wyrok Sądu Okręgowego w (…) Wydział Cywilny z dnia 27 czerwca 2013 r. przyznający odszkodowanie za bezprawne pozbawienie prawa użytkowania wieczystego nieruchomości pozostaje bez wpływu na zobowiązania w zakresie przedmiotowego podatku.

Ponadto jedynie na marginesie należy dodać, że wygaśnięcie zobowiązania podatkowego w podatku od spadków i darowizn nie rodzi obowiązku podatkowego na gruncie podatku dochodowego. Zgodnie bowiem z art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych wolne od podatku dochodowego są otrzymane odszkodowania lub zadośćuczynienia, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw, z wyjątkiem:

  1. określonych w prawie pracy odpraw i odszkodowań z tytułu skrócenia okresu wypowiedzenia umowy o pracę,
  2. odpraw pieniężnych wypłacanych na podstawie przepisów o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników,
  3. odpraw i odszkodowań z tytułu skrócenia okresu wypowiedzenia funkcjonariuszom pozostającym w stosunku służbowym,
  4. odszkodowań przyznanych na podstawie przepisów o zakazie konkurencji,
  5. odszkodowań za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą,
  6. odszkodowań za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzeniem działów specjalnych produkcji rolnej, z których dochody są opodatkowane według skali, o której mowa w art. 27 ust. 1, lub na zasadach, o których mowa w art. 30c,
  7. odszkodowań wynikających z zawartych umów lub ugód innych niż ugody sądowe.

Konkludując należy uznać, że zasądzone wyrokiem sądowym na rzecz wnioskodawczyni odszkodowanie z tytułu bezprawnego pozbawienia prawa użytkowanie wieczystego nieruchomości nie podlega obecnie obowiązkowi podatkowemu ani na gruncie ustawy o podatku od spadków i darowizn ani na gruncie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest prawidłowe.

Zgodnie z przepisem art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (t.j. Dz.U. z 2009 r. Nr 93, poz. 768 ze zm.) podatkowi temu podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej tytułem spadku.

Ponieważ ustawa o podatku od spadków i darowizn nie określa chwili (daty) otwarcia spadku, to należy posiłkować się przepisami ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (t.j. Dz.U. z 2014 r. poz. 121) regulującymi sprawy spadkowe.

Zgodnie z art. 922 Kodeksu cywilnego spadek stanowią prawa i obowiązki zmarłego, które z chwilą jego śmierci przechodzą na jedną lub kilka osób, stosownie do przepisów niniejszej ustawy. W myśl art. 924 Kodeksu cywilnego spadek otwiera się z chwilą śmierci spadkodawcy, natomiast spadkobierca nabywa spadek z chwilą otwarcia spadku (art. 925 Kodeksu cywilnego). Oznacza to, że dniem nabycia spadku jest data śmierci spadkodawcy. Natomiast, zgodnie z art. 1025 § 1 Kodeksu cywilnego, prawomocne postanowienie sądu o nabyciu spadku potwierdza jedynie prawo spadkobiercy do tego spadku od momentu jego otwarcia.

Innymi słowy z chwilą śmierci spadkodawcy spadkobierca wchodzi w ogół praw i obowiązków należących do spadku, choćby nawet nie wiedział o tym, że doszło do dziedziczenia. Postanowienie o stwierdzeniu nabycia spadku jest natomiast jedynie orzeczeniem deklaratywnym o znaczeniu legitymacyjnym – postanowienie Sądu Najwyższego z 23 stycznia 2013 r. I CSK 262/12.

Powyższe oznacza więc, że nabycie tytułem spadku opisanego na wstępie prawa majątkowego (ekspektatywy) nastąpiło  w przypadku Wnioskodawczyni  z chwilą śmierci męża, tj. w 1999 r. Oznacza to, że w badanej sprawie będą miały zastosowanie przepisy ustawy o podatku od spadków i darowizn, według stanu prawnego sprzed nowelizacji dokonanej ustawą z dnia 16 listopada 2006 r. o zmianie ustawy o podatku od spadków i darowizn oraz ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych (Dz.U. z 2006 r. Nr 222, poz. 1629). Zgodnie z treścią art. 3 ust. 1 przywołanej noweli do nabycia własności rzeczy lub praw majątkowych, które nastąpiło przed dniem 1 stycznia 2007 r., stosuje się przepisy ustawy o podatku od spadków i darowizn w brzmieniu obowiązującym na dzień 31 grudnia 2006 r.

W myśl art. 5 i art. 6 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn obowiązek podatkowy przy nabyciu w drodze dziedziczenia ciąży na nabywcy własności rzeczy i praw majątkowych i powstaje z chwilą przyjęcia spadku. Natomiast stosownie do art. 6 ust. 4 zd. 1 ww. ustawy, jeżeli nabycie niezgłoszone do opodatkowania stwierdzono następnie pismem, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą sporządzenia pisma; jeżeli pismem takim jest orzeczenie sądu, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą uprawomocnienia się orzeczenia.

Jak z powyższego wynika w ustawie o podatku od spadków i darowizn w sposób szczególny uregulowana została instytucja powstania obowiązku podatkowego. Mianowicie przewidziano w nim możliwość zaistnienia dwóch momentów powstania obowiązku podatkowego z tego samego tytułu.

Zgodnie z ww. przepisami obowiązek podatkowy powstaje przy nabyciu w drodze dziedziczenia: z chwilą przyjęcia spadku (art. 6 ust. 1 pkt 1) lub jeżeli nabycie nie zgłoszone do opodatkowania stwierdzono następnie pismem, z chwilą sporządzenia pisma, a w przypadku gdy pismem tym jest orzeczenie sądu, z chwilą uprawomocnienia się orzeczenia (art. 6 ust. 4 zd. 1).

Z przepisów tych wynika, że przewidziane w nich rozwiązania nawzajem się uzupełniają, z tym, że z analizy poszczególnych uregulowań wynika, że różne są stany faktyczne, w jakim przepisy te znajdują zastosowanie.

Zgłoszenie nabycia do opodatkowania podatkiem od spadków i darowizn następuje poprzez złożenie zeznania podatkowego.

Mając na uwadze treść wniosku wskazać należy, że istota przedmiotowej sprawy sprowadza się do ustalenia, dwóch kwestii:

  1. czy w przedstawionej sytuacji nastąpiło przedawnienie możliwości powstania zobowiązania podatkowego co oznacza, że nie jest możliwe wydanie decyzji ustalającej wysokość zobowiązania podatkowego w odniesieniu do nabytej tytułem dziedziczenia w 1999 r. ekspektatywy prawnej roszczenia odszkodowawczego;
  2. czy w związku z otrzymanym odszkodowaniem Wnioskodawczyni zobowiązana jest do zapłaty podatku od spadków i darowizn.

W celu wyjaśnienia ww. kwestii niezbędne jest odwołanie się do przepisów ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2012 r. poz. 749 ze zm.) zawierających, m.in. definicje obowiązku podatkowego i zobowiązania podatkowego oraz regulujących kwestie powstawania zobowiązań podatkowych i wygaśnięcia, w tym przedawnienia zobowiązań podatkowych.

Zgodnie z art. 4 Ordynacji podatkowej, obowiązkiem podatkowym jest wynikająca z ustaw podatkowych nieskonkretyzowana powinność przymusowego świadczenia pieniężnego w związku z zaistnieniem zdarzenia określonego w tych ustawach. Z kolei stosownie do art. 5 ww. ustawy zobowiązaniem podatkowym jest wynikające z obowiązku podatkowego zobowiązanie podatnika do zapłacenia na rzecz Skarbu Państwa, województwa, powiatu albo gminy podatku w wysokości, w terminie oraz w miejscu określonych w przepisach prawa podatkowego.

Z treści tych przepisów wynika, że wystąpienie obowiązku podatkowego w rozumieniu ww. art. 4 jest warunkiem niezbędnym do powstania zobowiązania podatkowego po stronie konkretnego podmiotu.

Ponadto, wskazać należy, że na podstawie art. 21 § 1 pkt 2 Ordynacji podatkowej zobowiązanie podatkowe - w podatku od spadków i darowizn - powstaje z dniem doręczenia decyzji organu podatkowego, ustalającej wysokość tego zobowiązania.

Natomiast zgodnie z art. 68 § 1 ww. ustawy zobowiązanie podatkowe, o którym mowa w art. 21 § 1 pkt 2, nie powstaje, jeżeli decyzja ustalająca to zobowiązanie została doręczona po upływie 3 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym powstał obowiązek podatkowy.

Natomiast, jeżeli podatnik:

  1. nie złożył deklaracji w terminie przewidzianym w przepisach prawa podatkowego;
  2. w złożonej deklaracji nie ujawnił wszystkich danych niezbędnych do ustalenia wysokości zobowiązania podatkowego,

zobowiązanie podatkowe, o którym mowa w § 1, nie powstaje, pod warunkiem że decyzja ustalająca wysokość tego zobowiązania została doręczona po upływie 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym powstał obowiązek podatkowy  art. 21 § 2 Ordynacji podatkowej.

Reasumując, należy stwierdzić, że w analizowanym przypadku nastąpiła sytuacja, o której mowa ww. art. 68 § 2 Ordynacji podatkowej – przedawnienie możliwości powstania zobowiązania podatkowego. Jak wyżej wskazano wystąpienie obowiązku podatkowego jest warunkiem niezbędnym powstania zobowiązania podatkowego po stronie konkretnego podmiotu. Z kolei w ustawie o podatku od spadków i darowizn ustawodawca, w odniesieniu do nabycia majątku tytułem dziedziczenia, w art. 6 ust. 1 pkt 1 oraz ust. 4, przewidział dwa  nawzajem uzupełniające się  momenty powstania obowiązku podatkowego. W konsekwencji, jeżeli w rozpatrywanej sprawie obowiązek podatkowy powstał w dacie uprawomocnienia się postanowienia sądu o stwierdzeniu nabycia spadku, tj. w 1999 r. to od końca tego roku zaczął biec termin przedawnienia, o którym mowa w art. 68 § 2 Ordynacji podatkowej. Innymi słowy termin do wydania decyzji ustalającej zobowiązanie podatkowe w podatku od spadków i darowizn upłynął z końcem 2004 r.

W tym miejscu należy zaznaczyć, że okoliczność zmiany pierwotnego postanowienia o stwierdzenia nabycia spadku z 1999 r. dokonana postanowieniem z 2003 r. pozostaje bez wpływu na przyjęte rozstrzygnięcie, gdyż również od tej daty upłynął termin, o którym mowa w art. 68 § 2 Ordynacji podatkowej.

Przechodząc do drugiej podnoszonej we wniosku kwestii, tj. opodatkowania podatkiem od spadków i darowizn wypłaconego Wnioskodawczyni w 2013 r. odszkodowania należy wyjaśnić, że z przywołanej normy prawnej (art. 922 § 1 Kodeksu cywilnego) wynika, że spadkobiercy w zasadzie wchodzą w sytuację prawną, w jakiej pozostawał spadkodawca. Oznacza to, że w skład spadku wchodzą prawa i obowiązki, ale także uzasadnione prawne nadzieje na nabycie prawa. Prawa majątkowe są składnikiem masy spadkowej dającym nabywcy w drodze dziedziczenia legitymację prawną do występowania z wnioskiem o ich dochodzenie i realizacją m.in. w formie odszkodowania. W myśl § 2 powołanego przepisu nie należą do spadku prawa i obowiązki zmarłego ściśle związane z jego osobą, jak również prawa, które z chwilą jego śmierci przechodzą na oznaczone osoby niezależnie od tego, czy są one spadkobiercami. W obrębie zakresu pojęcia praw ściśle związanych z osobą spadkodawcy, znajdują się prawa mające służyć zaspokojeniu określonych interesów konkretnej osoby ze względu na jej indywidualną sytuację, np. roszczenia alimentacyjne czy uprawnienie do renty. Natomiast w zakresie praw i obowiązków przechodzących na określone osoby niezależnie od tego, czy są one spadkobiercami chodzi o sytuacje, w których istnieje wyraźny przepis przewidujący taki skutek śmierci osoby uprawnionej lub zobowiązanej.

W rezultacie należy stwierdzić, że odszkodowanie przyznane Wnioskodawczyni w 2013 r. nie zostało nabyte tytułem dziedziczenia, gdyż w dacie otwarcia spadku odszkodowanie to nie istniało. Oznacza to, że przedmiotowe odszkodowanie nie podlega opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn.

Tym samym stanowisko Wnioskodawczyni należało uznać za prawidłowe.

Zgodnie z wolą Wnioskodawczyni wyrażoną we wniosku niniejsza interpretacja indywidualna została wydana wyłącznie w zakresie ustawy o podatku od spadków i darowizn.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację – w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – t.j. Dz.U. z 2012 r., poz. 270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.


doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji
Dołącz do zarejestrowanych użytkowników i korzystaj wygodnie z epodatnik.pl.   Rejestracja jest prosta, szybka i bezpłatna.

Reklama

Przejrzyj zasięgi serwisu epodatnik.pl od dnia jego uruchomienia. Zobacz profil przeciętnego użytkownika serwisu. Sprawdź szczegółowe dane naszej bazy mailingowej. Poznaj dostępne formy reklamy: display, mailing, artykuły sponsorowane, patronaty, reklama w aktywnych formularzach excel.

czytaj

O nas

epodatnik.pl to źródło aktualnej i rzetelnej informacji podatkowej. epodatnik.pl to jednak przede wszystkim źródło niezależne. Niezależne w poglądach od aparatu skarbowego, od wymiaru sprawiedliwości, od inwestorów kapitałowych, od prasowego mainstreamu.

czytaj

Regulamin

Publikacje mają charakter informacyjny. Wydawca dołoży starań, aby informacje prezentowane w serwisie były rzetelne i aktualne. Treści prezentowane w serwisie stanowią wyraz przekonań autorów publikacji, a nie źródło prawa czy urzędowo obowiązujących jego interpretacji.

czytaj