Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy
ITPB2/436-11b/14/TJ
z 29 kwietnia 2014 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r. poz. 749 z późn. zm.) oraz § 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko – przedstawione we wniosku z dnia 10 stycznia 2014 r. (data wpływu 16 stycznia 2014 r.), uzupełnionym pismem z dnia 14 kwietnia 2014 r. (data wpływu 17 kwietnia 2014 r.) o wydanie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie skutków podatkowych nabycia udziału w nieruchomości – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 16 stycznia 2014 r. został złożony ww. wniosek, uzupełniony pismem z dnia 14 kwietnia 2014 r. (data wpływu 17 kwietnia 2014 r.) o wydanie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie skutków podatkowych nabycia udziału w nieruchomości.

We wniosku tym oraz jego uzupełnieniu przedstawiono następujący stan faktyczny.

H. J. (dalej również: „zmarły"), obywatel Stanów Zjednoczonych Ameryki (dalej: „USA") na stałe tam zamieszkujący zmarł w dniu 3 kwietnia 2013 r. w C. (USA). Nie pozostawił po sobie testamentu. Jego jedynymi spadkobiercami zostali:

• jego ojciec Z. J. (dalej również: „ojciec"),
  

• jego brat K. J. (dalej również: „Wnioskodawca").
  

Obaj spadkobiercy są obywatelami polskimi na stałe mieszkającymi w Polsce.

Majątek zmarłego pozostawiony w USA obejmował zabudowaną nieruchomość oraz środki zgromadzone w specjalistycznym funduszu (na koncie inwestycyjnym: 101.245,92 USD oraz na koncie emerytalnym: 190.690,58 USD).

Poświadczenie dziedziczenia po H. J. przez ojca i przez brata (Wnioskodawcę) zostało sporządzone zgodnie z przepisami właściwymi dla USA w dniu 25 kwietnia 2013 r. na terenie Ambasady USA w Warszawie.

Zgodnie z poświadczeniem dziedziczenia prawo własności nieruchomości pozostawionej przez zmarłego przeszło na ojca oraz brata. Z braku wskazania w jakiej części osoby te odziedziczyły prawo do przedmiotowej nieruchomości, uznać należy że każdy z nich nabył prawo do 50% nieruchomości. Jak wskazuje poświadczenie dziedziczenia, wartość odziedziczonej nieruchomości na dzień sporządzenia poświadczenia dziedziczenia wynosiła 100.000,00 USD, a więc wartość udziału każdego spadkobiercy (również Wnioskodawcy) w dziedziczonej nieruchomości wyniosła 50.000,00 USD.

Zgłoszenie SD-Z2 w związku z nabyciem w drodze dziedziczenia przedmiotowej nieruchomości (udziału w niej) zostało złożone przez Wnioskodawcę w dniu 24 października 2013 r. Podstawa opodatkowania tego rodzaju prawa wskazana w zgłoszeniu wyniosła 50.000,00 USD.

W dniu sporządzenia poświadczenia dziedziczenia, lecz chronologicznie po dokonaniu przedmiotowego poświadczenia, dokonano czynności prawnej, w ramach której Z. J. przekazał swoje prawo własności do odziedziczonej nieruchomości na rzecz Wnioskodawcy w zamian za kwotę w wys. 10,00 USD.

W ramach przedmiotowej czynności prawnej regulowanej przepisami prawnymi USA o nazwie „Quit claim deed individual to individual" (zgodnie z tłumaczeniem przysięgłym: „Oświadczenie o zrzeczeniu się roszczeń osoba fizyczna na rzecz drugiej osoby fizycznej" Z. J. .przeniósł przysługujące mu prawo oraz zrzekł się roszczeń na rzecz Wnioskodawcy „do oraz wobec” przedmiotowej nieruchomości.

Czynność prawna w ramach której nastąpiło powyższe dokonana została na terenie Ambasady USA w Warszawie.

Zgłoszenie SD-Z2 w związku z nabyciem w drodze opisanej czynności przedmiotowej nieruchomości (udziału w niej) zostało złożone przez Wnioskodawcę w dniu 24 października 2013 r. Podstawa opodatkowania tego rodzaju prawa wskazana w zgłoszeniu obliczona została w następujący sposób: 50.000,00 USD pomniejszone zostało o kwotę uiszczoną przez syna na rzecz ojca w wys. 10,00 USD, a więc podstawa opodatkowania wykazana w zgłoszeniu wyniosła 49.990,00 USD.

Wnioskodawca dokonał zbycia przedmiotowej nieruchomości na rzecz osoby trzeciej w USA. Sprzedaż nastąpiła na terenie USA w dniu 8 lipca 2013 r. Zapłata ceny nastąpiła na rachunek bankowy Wnioskodawcy założony w USA.

Wynagrodzenie za zbytą nieruchomość przedstawia się w następujący sposób:

• 120.000,00 USD - cena brutto,
  

• pomniejszone o 7.633,80 USD opłat związanych z transakcją (m.in. opłaty skarbowe, koszty pełnomocników, itp.),
  

• pomniejszone o 2.145,69 USD podatku uiszczonego w związku transakcją,
  

• pomniejszone o 6.000,00 USD z tytułu tzw. udziału sprzedającego w kosztach finalizacji transakcji.
  

W związku z powyższym, łączna kwota otrzymana przez Wnioskodawcę w związku z dokonaną transakcją wyniosła: 104.220,51 USD.

W umowie zawartej z funduszem jako beneficjenta środków zgromadzonych na kontach (na koncie inwestycyjnym: 101.245,92 USD oraz na koncie emerytalnym: 190.690,58 USD), na wypadek śmierci H. J. wskazał Wnioskodawcę. Środki te zostały Mu wypłacone podczas pobytu w C., w dniu 18 kwietnia 2013 r. na jego rachunek bankowy założony w USA.

Wypłata przedmiotowych środków przedstawiała się następująco:

• z konta inwestycyjnego wypłacono 101.245,92 USD - kwota ta nie została pomniejszona o żadne opłaty dodatkowe ani podatki;
  

• z konta emerytalnego wypłacono 133.472,91 USD (zgromadzone środki w wys. 190.690,58 USD przed wypłatą pomniejszono o dodatkowe koszty w wys. 15,00 USD oraz podatek w wys. 57.202,67 USD).
  

Zgłoszenie SD-Z2 w związku z nabyciem przedmiotowych środków zostało złożone przez Wnioskodawcę w dniu 24 października 2013 r. Podstawa opodatkowania tego rodzaju prawa wskazana w zgłoszeniu wyniosła 234.718,83 USD (kwota faktycznej wypłaty).

W uzupełnieniu wniosku Wnioskodawca wyjaśnił natomiast, że sprawa spadkowa podlegała przepisom prawa obowiązującym w Stanach Zjednoczonych, na co wskazuje zarówno treść art. 64 ust. 2 ustawy Prawo prywatne międzynarodowe, jak i okoliczność, że spadkodawca w chwili śmierci był obywatelem Stanów Zjednoczonych, mieszkał tam z zamiarem stałego pobytu. Nie dokonano również wyboru co do prawa właściwego dla sprawy spadkowej. Z informacji uzyskanych od funduszu środki z konta inwestycyjnego i emerytalnego zostały wypłacone spadkobiercy tych środków na podstawie umowy zawartej przez spadkodawcę z funduszem i w związku z tym traktowane winny być jako wchodzące w skład spadku. Czynność prawna, w ramach której Z. J. przekazał Wnioskodawcy prawo własności nieruchomości to tzw. Oświadczenie o zrzeczeniu się roszczeń. Była to czynność nieodpłatna (darowizna). Opłata w wysokości 10,00 USD stanowiła zwrot kosztów, m.in. manipulacyjnych. Zgodnie z prawem właściwym dla spadku do jego nabycia doszło w chwili potwierdzenia dziedziczenia w Ambasadzie USA w Warszawie w dniu 25 kwietnia 2014 r.

W związku z powyższym opisem zadano m.in. następujące pytanie:

W jaki sposób należy opodatkować czynność w ramach której Z. J. przekazał swoje prawo współwłasności (1/2) do odziedziczonej nieruchomości na rzecz K. J.? W szczególności wnioskodawca prosi o potwierdzenie, że w przedmiotowej sytuacji należy zastosować przepisy dot. podatku od spadków i darowizny oraz że czynność tego rodzaju nie stanowi ani zbycia przedmiotowej nieruchomości opodatkowanego podatkiem dochodowym od osób fizycznych, ani działu spadku opodatkowanego podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Przedmiot niniejszej interpretacji stanowi wyłącznie rozstrzygnięcie w zakresie podatku od czynności cywilnoprawnych. Natomiast rozstrzygnięcie dotyczące skutków podatkowych czynności, której dotyczy ww. pytanie w zakresie podatku od spadków i darowizn oraz podatku dochodowym od osób fizycznych przedstawione zostanie w odrębnej interpretacji indywidualnej.

Zdaniem Wnioskodawcy, otrzymanie przez Niego od ojca jego udziału (tj. 1/2) w prawie własności nieruchomości stanowi darowiznę, która w związku z dopełnieniem powyższego obowiązku złożenia zgłoszenia SD-Z2 w ustawowym terminie jest zwolniona z podatku od spadków i darowizn. W szczególności zaś Wnioskodawca stoi na stanowisku, że czynności prawnej, w ramach której Z. J. zrzekł się swoich praw do nieruchomości na Jego rzecz nie należy traktować jako działu spadku. Dział spadku regulują bowiem przepisy art. 1037-1046 ustawy Kodeks cywilny, a przedmiotowy stan faktyczny nie podlega polskiemu prawu cywilnemu, w związku z czym nie można zastosować tutaj przepisów odnoszących się do działu spadku i opodatkowania takiej czynności wskazanych art. 1. ust 1 pkt 1 lit. f) ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego w zakresie podatku od czynności cywilnoprawnych uznaje się za prawidłowe.

W myśl art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (t. jedn. Dz. U. z 2010 r. Nr 101, poz. 649 ze zm.) podatkowi temu podlegają:

1. następujące czynności cywilnoprawne:



1. umowy sprzedaży oraz zamiany rzeczy i praw majątkowych,
   
2. umowy pożyczki pieniędzy lub rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku,
   
3. (uchylona),
   
4. umowy darowizny - w części dotyczącej przejęcia przez obdarowanego długów i ciężarów albo zobowiązań darczyńcy,
   
5. umowy dożywocia,
   
6. umowy o dział spadku oraz umowy o zniesienie współwłasności - w części dotyczącej spłat lub dopłat,
   
7. (uchylona),
   
8. ustanowienie hipoteki,
   
9. ustanowienie odpłatnego użytkowania, w tym nieprawidłowego, oraz odpłatnej służebności,
   
10. umowy depozytu nieprawidłowego,
    
11. umowy spółki;



2. zmiany umów wymienionych w pkt 1, jeżeli powodują one podwyższenie podstawy opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych, z zastrzeżeniem ust. 3 pkt 4;
   
3. orzeczenia sądów, w tym również polubownych, oraz ugody, jeżeli wywołują one takie same skutki prawne, jak czynności cywilnoprawne wymienione w pkt 1 lub 2.
   

Zawarty w przytoczonym przepisie katalog czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych jest katalogiem zamkniętym, co oznacza, że tylko czynności w nim wymienione mogą być przedmiotem tego podatku. Pamiętać jednak należy, że o kwalifikacji określonej czynności prawnej, a w konsekwencji o jej podleganiu opodatkowaniu tym podatkiem decyduje jej treść (elementy przedmiotowo istotne), a nie nazwa. Tym samym, jeżeli strony zawierają umowę i układają stosunki w jej ramach w określony sposób to dla oceny, czy powstanie obowiązek podatkowy w podatku od czynności cywilnoprawnych, w związku z dokonaniem wskazanej w ustawie czynności, miarodajne będą rzeczywiste prawa i obowiązki stron tej umowy pozwalające na ich kwalifikację pod względem prawnym.

Jak z kolei stanowi art. 1 ust. 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, czynności cywilnoprawne podlegają podatkowi, z zastrzeżeniem ust. 5, jeżeli ich przedmiotem są:

1. rzeczy znajdujące się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub prawa majątkowe wykonywane na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej;
2. rzeczy znajdujące się za granicą lub prawa majątkowe wykonywane za granicą, w przypadku gdy nabywca ma miejsce zamieszkania lub siedzibę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej i czynność cywilnoprawna została dokonana na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

W treści wniosku Wnioskodawca wskazał, że w dniu 25 kwietnia 2013 r. otrzymał na podstawie czynności cywilnoprawnej regulowanej przepisami prawa Stanów Zjednoczonych – Oświadczenia o zrzeczeniu się roszczeń osoby fizycznej na rzecz drugiej osoby fizycznej – od swojego ojca prawo własności udziału w nieruchomości. W uzupełnieniu wniosku Wnioskodawca wyjaśnił natomiast, że czynność ta była czynnością nieodpłatną – darowizną.

W związku z powyższym wyjaśnić należy, że cechą umowy darowizny jest bezpłatne świadczenie darczyńcy na rzecz obdarowanego kosztem jego majątku. Darowizna należy bowiem do czynności, których celem jest dokonanie aktu przysporzenia majątkowego (świadczenie musi wzbogacić obdarowanego) i zobowiązanie darczyńcy musi być zamierzone jako nieodpłatne. Świadczenie ma charakter nieodpłatny, gdy druga strona umowy nie zobowiązuje się do jakiegokolwiek świadczenia w zamian za otrzymane świadczenie. Istotą darowizny – jako czynności nieodpłatnej – jest więc brak po drugiej stronie ekwiwalentu w postaci świadczenia wzajemnego.

Co do zasady, umowa darowizny, jako jeden ze sposobów nieodpłatnego nabycia rzeczy i praw majątkowych, podlega opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn, o którym mowa w ustawie z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (Dz. U. z 2009 r. Nr 93, poz. 768). Jednakże, zgodnie z zacytowanym art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. d) ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych umowa darowizny podlega również temu podatkowi, ale wyłącznie wówczas, gdy związana jest z przejęciem przez obdarowanego długów i ciężarów albo zobowiązań darczyńcy.

Pod pojęciem długów, ciężarów i zobowiązań, o których mowa w tym przepisie rozumieć należy całość obowiązków, do wykonania których zobowiązany będzie obdarowany w związku z przyjęciem darowizny. Mogą to być zarówno długi i ciężary bezpośrednio związane z przedmiotem przyjętej darowizny, jak również mogą to być przypadki, gdy obdarowany w związku z przyjęciem darowizny przejmuje zobowiązania, które nie są bezpośrednio związane z przedmiotem przyjętej darowizny, lecz wynikają z innych zdarzeń, takich jak umowy cywilnoprawne, jednostronne czynności prawne dokonane przez darczyńcę czy też zobowiązania wynikające z mocy ustawy.

W konsekwencji stwierdzić należy, że w opisanej we wniosku sytuacji dokonana czynność cywilnoprawna, będąca darowizną udziału w nieruchomości, nie podlega opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych na podstawie art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. f) ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych. Nie stanowi bowiem odpłatnego działu spadku, objętego dyspozycją ww. przepisu. Jednakże – zgodnie z oświadczeniem Wnioskodawcy – może ona zostać uznana za czynność cywilnoprawną wymienioną w art. 1 ust. 1 lit. d) ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, tj. umowę darowizny. Warunkiem opodatkowania jest jednak przejęcie przez obdarowanego długów, ciężarów lub zobowiązań darczyńcy.

W takiej sytuacji, zgodnie z art. 3 ust. 1 pkt 1 obowiązek podatkowy, z zastrzeżeniem ust. 2, powstaje z chwilą dokonania czynności cywilnoprawnej. Podstawę opodatkowania – w myśl art. 6 ust. 1 pkt 3 ustawy – stanowi wartość długów i ciężarów albo zobowiązań przejętych przez obdarowanego, natomiast stawka podatku wynosi 2% (art. 7 ust. 1 pkt 2 ustawy). W konsekwencji, w sytuacji gdy w związku z nabycie doszło do przejęcia długów, ciężarów lub zobowiązań darczyńcy Wnioskodawca – stosownie do treści art. 10 ust. 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych – obowiązany był, bez wezwania organu podatkowego, złożyć deklarację w sprawie podatku od czynności cywilnoprawnych, według ustalonego wzoru, oraz obliczyć i wpłacić podatek w terminie 14 dni od dnia powstania obowiązku podatkowego.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Białymstoku, ul. H. Sienkiewicza 84, 15-950 Białystok, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi –Dz. U. z 2012 r., poz. 270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).
Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Bydgoszczy Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, ul. Św. Jakuba 20, 87-100 Toruń.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.