Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach
IBPB-2-1/4515-225/16-1/BJ
z 10 października 2016 r.

 

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz.U. z 2015 r., poz. 613, ze zm.) oraz § 7 pkt 2 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz.U., poz. 643) – Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działający w imieniu Ministra Rozwoju i Finansów, stwierdza, że stanowisko Wnioskodawczyni przedstawione we wniosku z 15 lipca 2016 r. (data wpływu do Biura – 28 lipca 2016 r.) o wydanie interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie skutków podatkowych otrzymania tytułem darowizny od ojca prawa majątkowego w postaci części wierzytelności pieniężnej – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 28 lipca 2016 r. do Biura wpłynął ww. wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od spadków i darowizn m.in. w zakresie skutków podatkowych otrzymania tytułem darowizny od ojca prawa majątkowego w postaci części wierzytelności pieniężnej.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe:

Ojciec Wnioskodawczyni sprzedał na rzecz osoby trzeciej ogół praw i obowiązków wspólnika w spółce jawnej, z tytułu czego powstała na jego rzecz wierzytelność o zapłatę ceny za przedmiotową sprzedaż. Cena ta została rozłożona na raty, a obecnie do spłaty pozostaje ostatnia z nich.

Wnioskodawczyni oraz ojciec Wnioskodawczyni rozważają zawarcie umowy darowizny, na mocy której ojciec Wnioskodawczyni przeniósłby na Wnioskodawczynię część wierzytelności o zapłatę ceny z tytułu wspomnianej sprzedaży ogółu praw i obowiązków wspólnika w spółce jawnej. Wartość darowanej części wierzytelności przekraczałaby kwotę określoną w art. 9 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn.

Po nabyciu przez Wnioskodawczynię powyższej części wierzytelności w drodze darowizny spłata darowanej części wierzytelności przez dłużnika nastąpiłaby już na rzecz nowego wierzyciela, tj. Wnioskodawczyni.

Wnioskodawczyni jest obywatelką polską i ma miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

W związku z powyższym zadano m. in. następujące pytanie:

Czy nabycie przez Wnioskodawczynię powyższej części wierzytelności w drodze darowizny otrzymanej od ojca będzie się dla niej wiązało z obowiązkiem zapłaty podatku od spadków i darowizn?

W ocenie Wnioskodawczyni, nabycie przez nią części wierzytelności w drodze darowizny otrzymanej od swojego ojca nie będzie wiązało się dla niej z obowiązkiem zapłaty podatku od spadków i darowizn, jeżeli nabycie to nastąpi na podstawie umowy zawartej w formie aktu notarialnego albo jeżeli oświadczenie darczyńcy zostanie złożone w tej formie, a w przypadku braku formy aktu notarialnego – jeżeli Wnioskodawczyni zgłosi nabycie części wierzytelności w drodze darowizny właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego w terminie 6 miesięcy od dnia powstania obowiązku podatkowego.

Przywołując treść art. 1 ust. 1 pkt 2, art. 4a ust. 1 pkt 1 i 2 oraz art. 4a ust. 4 ustawy o podatku od spadków i darowizn Wnioskodawczyni stwierdziła, że na podstawie tych regulacji nabycie przez podatnika wierzytelności w drodze darowizny podlega co do zasady opodatkowaniu na gruncie podatku od spadków i darowizn. Ustawodawca wprowadził jednak wyjątki od tej zasady i wskazał, że nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych od osób najbliższych podlega pod pewnymi warunkami zwolnieniu od podatku. I tak, nabycie praw majątkowych (w tym wierzytelności) od zstępnych jest zwolnione od podatku pod warunkiem zgłoszenia takiego nabycia właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego w terminie 6 miesięcy od dnia powstania obowiązku podatkowego.

Powyższe zgłoszenie nie jest niezbędne dla celów zwolnienia podatkowego w sytuacji, gdy nabycie następuje na podstawie umowy zawartej w formie aktu notarialnego albo w tej formie zostało złożone oświadczenie woli jednej ze stron.

Art. 890 § 1 Kodeksu cywilnego stanowi, że oświadczenie darczyńcy powinno być złożone w formie aktu notarialnego. Jednakże umowa darowizny zawarta bez zachowania tej formy staje się ważna, jeżeli przyrzeczone świadczenie zostało spełnione. Na gruncie przywołanego przepisu w doktrynie prawa cywilnego przyjmuje się, iż darowizna wierzytelności dokonana bez zachowania formy aktu notarialnego dla oświadczenia darczyńcy staje się ważna w chwili, gdy nastąpi skutek rozporządzający. Oznacza to, że skuteczne dokonanie darowizny wierzytelności może nastąpić także bez zachowania formy aktu notarialnego.

Reasumując: nabycie przez Wnioskodawczynię części wierzytelności od swojego ojca w drodze darowizny nie będzie się dla niej wiązało z obowiązkiem zapłaty podatku od spadków i darowizn, jeżeli umowa darowizny zostanie zawarta w formie aktu notarialnego albo jeżeli oświadczenie darczyńcy zostanie złożone w tej formie.

Jeżeli natomiast forma aktu notarialnego nie zostanie zachowana, to nabycie przez Wnioskodawczynię części wierzytelności od swojego ojca w drodze darowizny będzie zwolnione od podatku od spadków i darowizn wtedy, gdy Wnioskodawczyni zgłosi je właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego w terminie 6 miesięcy od dnia powstania obowiązku podatkowego.

Z uwagi na zakres niniejszej interpretacji powyżej Organ przywołał tylko tę część stanowiska Wnioskodawczyni, która odnosi się do pytania oznaczonego we wniosku nr 1.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Na wstępie zaznacza się, że przedmiotem niniejszej interpretacji jest ocena stanowiska Wnioskodawczyni w zakresie podatku od spadków i darowizn w kwestii skutków podatkowych otrzymania tytułem darowizny od ojca prawa majątkowego w postaci części wierzytelności pieniężnej (pytanie oznaczone we wniosku nr 1).

W zakresie skutków podatkowych otrzymania kwoty wynikającej ze spłaty części wierzytelności pieniężnej nabytej w drodze darowizny od ojca (pytanie oznaczone we wniosku nr 2) wydana została odrębna interpretacja znak: IBPB-2-1/4515-226/16-1/BJ.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (Dz.U. z 2016 r., poz. 205, ze zm.) podatkowi od spadków i darowizn, zwanemu dalej „podatkiem”, podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, tytułem m.in. darowizny.

Jako, że przepisy tej ustawy nie definiują pojęcia „darowizna” należy odwołać się do odpowiednich przepisów Kodeksu cywilnego.

Na podstawie art. 888 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz.U. z 2016 r., poz. 380, ze zm.) przez umowę darowizny darczyńca zobowiązuje się do bezpłatnego świadczenia na rzecz obdarowanego kosztem swojego majątku.

Darowizna należy do czynności, których celem jest dokonanie aktu przysporzenia majątkowego bez ekwiwalentu i polega najczęściej na przesunięciu jakiegoś dobra majątkowego z majątku darczyńcy do majątku obdarowanego. Świadczenie ma charakter nieodpłatny, gdy druga strona umowy nie zobowiązuje się do jakiegokolwiek świadczenia w zamian za uczynioną darowiznę.

Darowizna jest więc czynnością, której celem jest dokonanie aktu przysporzenia majątkowego (świadczenie musi wzbogacić obdarowanego), a zobowiązanie darczyńcy musi być zamierzone jako nieodpłatne.

Do zawarcia umowy darowizny, podobnie jak każdej innej umowy, niezbędne jest zgodne oświadczenie woli złożone przez obie strony umowy. Umowa darowizny dochodzi do skutku dopiero z chwilą złożenia oświadczenia woli przez obdarowanego o przyjęciu darowizny.

Przedmiotem darowizny mogą być zarówno rzeczy, jak również prawa majątkowe. Pod pojęciem praw majątkowych, o których mowa w ustawie o podatku od spadków i darowizn ustawodawca rozumie m.in. prawa majątkowe wynikające ze stosunków zobowiązaniowych.

Natomiast wierzytelność jest to przysługujące wierzycielowi wobec dłużnika uprawnienie do żądania spełnienia świadczenia z określonego stosunku zobowiązaniowego. Wierzytelność stanowi więc podstawę roszczeń kierowanych wobec drugiej strony stosunku obligacyjnego. Jest to swego rodzaju prawo podmiotowe istniejące po stronie wierzyciela, składające się z szeregu uprawnień węższych, funkcjonalnie ze sobą powiązanych.

Powyższe oznacza, że zawierając umowę darowizny wierzytelności przysługującej darczyńcy wobec wierzyciela, obdarowany – na mocy tej umowy – nabywa prawo majątkowe, dające mu podstawę do wystąpienia z roszczeniem wobec wierzyciela o spełnienie określonego świadczenia.

Instytucję przeniesienia (cesji) wierzytelności regulują przepisy art. 509-518 Kodeksu cywilnego. Zgodnie z art. 509 § 1 Kodeksu cywilnego wierzyciel może bez zgody dłużnika przenieść wierzytelność na osobę trzecią (przelew), chyba, że sprzeciwiałoby się to ustawie, zastrzeżeniu umownemu albo właściwości zobowiązania.

Przeniesienie wierzytelności jest swoistą konstrukcją prawną, przewidzianą w ogólnych zasadach zobowiązań prowadzącą do zmiany osoby wierzyciela podczas, gdy przedmiot zobowiązania pozostaje ten sam. Umowy cesji wierzytelności należą do czynności prawnych rozporządzających o skutkach zbliżonych do umowy przenoszącej własność. Dodać należy, że cesja nie ma formy samoistnej umowy, dlatego też dla jej realizacji musi być dokonana czynność cywilnoprawna, na podstawie której nastąpi przeniesienie wierzytelności.

Z treści art. 510 § 1 Kodeksu cywilnego wynika, że czynnością stanowiącą podstawę cesji może być umowa sprzedaży, zamiany, darowizny lub inne umowy zobowiązujące do przeniesienia wierzytelności.

Jak z powyższego wynika umowa cesji może przyjąć formę darowizny, jeżeli posiada cechy darowizny, tzn. oświadczenie darczyńcy (darczyńców) o przekazaniu darowizny oraz oświadczenie obdarowanego o przyjęciu darowizny oraz cesja dokonywana jest bezpłatnie – kosztem majątku cedenta (darczyńcy), a cesjonariusz (obdarowany) nie jest zobowiązany do jakiegokolwiek świadczenia w zamian za dokonaną cesję.

Stosownie do art. 5 ustawy o podatku od spadków i darowizn obowiązek podatkowy ciąży na nabywcy własności rzeczy i praw majątkowych.

W myśl art. 6 ust. 1 pkt 4 ww. ustawy obowiązek podatkowy powstaje – przy nabyciu w drodze darowizny – z chwilą złożenia przez darczyńcę oświadczenia w formie aktu notarialnego, a w razie zawarcia umowy bez zachowania przewidzianej formy – z chwilą spełnienia przyrzeczonego świadczenia; jeżeli ze względu na przedmiot darowizny przepisy wymagają szczególnej formy dla oświadczeń obu stron, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą złożenia takich oświadczeń.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 pkt 1 cyt. ustawy, opodatkowaniu podlega nabycie przez nabywcę od jednej osoby, własności rzeczy i praw majątkowych o czystej wartości przekraczającej kwotę wolną w wysokości 9.637 zł, jeżeli nabywcą jest osoba zaliczona do I grupy podatkowej.

Stosownie do art. 14 ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn wysokość podatku ustala się w zależności od grupy podatkowej, do której zaliczony jest nabywca.

W myśl art. 14 ust. 2 powołanej ustawy, zaliczenie do grupy podatkowej następuje według osobistego stosunku nabywcy do osoby, od której lub po której zostały nabyte rzeczy i prawa majątkowe.

Stosownie do art. 14 ust. 3 pkt 1 ww. ustawy, do I grupy podatkowej zalicza się: małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, zięcia, synową, rodzeństwo, ojczyma, macochę i teściów.

Natomiast stosownie do przepisu art. 4a ust. 1 ustawy o podatku do spadków i darowizn, zwalnia się od podatku nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych przez małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, rodzeństwo, ojczyma i macochę, jeżeli:

  1. zgłoszą nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego w terminie 6 miesięcy od dnia powstania obowiązku podatkowego powstałego na podstawie art. 6 ust. 1 pkt 2-5, 7 i 8 oraz ust. 2, a w przypadku nabycia w drodze dziedziczenia – w terminie 6 miesięcy od dnia uprawomocnienia się orzeczenia sądu stwierdzającego nabycie spadku, z zastrzeżeniem ust. 2 i 4, oraz
  2. w przypadku gdy przedmiotem nabycia tytułem darowizny lub polecenia darczyńcy są środki pieniężne, a wartość majątku nabytego łącznie od tej samej osoby w okresie 5 lat poprzedzających rok, w którym nastąpiło ostatnie nabycie, doliczona do wartości rzeczy i praw majątkowych ostatnio nabytych, przekracza kwotę określoną w art. 9 ust. 1 pkt 1 – udokumentują ich otrzymanie dowodem przekazania na rachunek płatniczy nabywcy, na jego rachunek, inny niż płatniczy, w banku lub spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej lub przekazem pocztowym.

Zgłoszenia o nabyciu własności rzeczy i praw majątkowych dokonać należy na formularzu SD-Z2 zgodnie z rozporządzeniem Ministra Finansów z dnia 20 listopada 2015 r. w sprawie wzoru zgłoszenia o nabyciu własności rzeczy lub praw majątkowych (Dz.U., poz. 2060).

W przypadku niespełnienia warunków, o których mowa w ust. 1-2, nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych podlega opodatkowaniu na zasadach określonych dla nabywców zaliczonych do I grupy podatkowej (art. 4a ust. 3 ustawy o podatku od spadków i darowizn).

W myśl art. 4a ust. 4 ww. ustawy, obowiązek zgłoszenia nie obejmuje przypadków, gdy:

  1. wartość majątku nabytego łącznie od tej samej osoby lub po tej samej osobie w okresie 5 lat, poprzedzających rok, w którym nastąpiło ostatnie nabycie, doliczona do wartości rzeczy i praw majątkowych ostatnio nabytych, nie przekracza kwoty określonej w art. 9 ust. 1 pkt 1 lub
  2. nabycie następuje na podstawie umowy zawartej w formie aktu notarialnego albo w tej formie zostało złożone oświadczenie woli jednej ze stron.

Wyżej wymienione zwolnienie stosuje się, jeżeli w chwili nabycia nabywca posiadał obywatelstwo polskie lub obywatelstwo jednego z państw członkowskich Unii Europejskiej lub państw członkowskich Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) – stron umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym lub miał miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub na terytorium takiego państwa (art. 4 ust. 4 cyt. ustawy).

Z treści wniosku wynika, iż ojciec Wnioskodawczyni sprzedał na rzecz osoby trzeciej ogół praw i obowiązków wspólnika w spółce jawnej, z tytułu czego powstała na jego rzecz wierzytelność o zapłatę ceny za przedmiotową sprzedaż. Cena ta została rozłożona na raty, a obecnie do spłaty pozostaje ostatnia z nich. Wnioskodawczyni oraz ojciec Wnioskodawczyni rozważają zawarcie umowy darowizny, na mocy której ojciec Wnioskodawczyni przeniósłby na Wnioskodawczynię część wierzytelności o zapłatę ceny z tytułu wspomnianej sprzedaży ogółu praw i obowiązków wspólnika w spółce jawnej. Wartość darowanej części wierzytelności przekraczałaby kwotę określoną w art. 9 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn. Po nabyciu przez Wnioskodawczynię powyższej części wierzytelności w drodze darowizny spłata darowanej części wierzytelności przez dłużnika nastąpiłaby już na rzecz nowego wierzyciela, tj. Wnioskodawczyni.

Wnioskodawczyni uważa, że nabycie części wierzytelności od swojego ojca w drodze darowizny nie będzie się dla niej wiązało z obowiązkiem zapłaty podatku od spadków i darowizn.

Mając na uwadze przedstawione zdarzenie przyszłe oraz powołane przepisy prawa należy stwierdzić, że darowizna opisanego prawa majątkowego (wierzytelności) podlega co do zasady opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 2 tej ustawy. Jednakże, skoro opisana we wniosku darowizna części wierzytelności zostanie zawarta pomiędzy osobami wymienionymi w zamkniętym katalogu określonym w art. 4a ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn (tj. pomiędzy Wnioskodawczynią i jej wstępnym), tym samym będzie ona korzystać ze zwolnienia podatkowego na podstawie art. 4a powołanej ustawy o podatku od spadków i darowizn, przy spełnieniu warunków, o których mowa w tym przepisie.

Wobec powyższego, stanowisko Wnioskodawczyni należało uznać za prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu, ul. Św. Mikołaja 78/79, 50-126 Wrocław, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2016 r., poz. 718, ze zm.).

Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.


doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji
Dołącz do zarejestrowanych użytkowników i korzystaj wygodnie z epodatnik.pl.   Rejestracja jest prosta, szybka i bezpłatna.

Reklama

Przejrzyj zasięgi serwisu epodatnik.pl od dnia jego uruchomienia. Zobacz profil przeciętnego użytkownika serwisu. Sprawdź szczegółowe dane naszej bazy mailingowej. Poznaj dostępne formy reklamy: display, mailing, artykuły sponsorowane, patronaty, reklama w aktywnych formularzach excel.

czytaj

O nas

epodatnik.pl to źródło aktualnej i rzetelnej informacji podatkowej. epodatnik.pl to jednak przede wszystkim źródło niezależne. Niezależne w poglądach od aparatu skarbowego, od wymiaru sprawiedliwości, od inwestorów kapitałowych, od prasowego mainstreamu.

czytaj

Regulamin

Publikacje mają charakter informacyjny. Wydawca dołoży starań, aby informacje prezentowane w serwisie były rzetelne i aktualne. Treści prezentowane w serwisie stanowią wyraz przekonań autorów publikacji, a nie źródło prawa czy urzędowo obowiązujących jego interpretacji.

czytaj