2016.10.04 - Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach

Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach
IBPB-2-1/4514-428/16-1/ASz
z 4 października 2016 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz.U. z 2015 r., poz. 613, ze zm.) oraz § 7 pkt 2 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz.U., poz. 643) – Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działający w imieniu Ministra Finansów, stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z 19 lipca 2016 r. (data wpływu do Biura – 25 lipca 2016 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie skutków podatkowych udzielenia pożyczek – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 25 lipca 2016 r. wpłynął do Biura ww. wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie skutków podatkowych udzielenia pożyczek.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

Wnioskodawca jest osobą fizyczną mającą miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

Wnioskodawca otrzymał pożyczki od spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej (dalej: „Spółka”), w której jest udziałowcem.

Zgodnie z treścią umowy Spółki, na moment udzielania pożyczek, przedmiotem działalności Spółki, zgodnie z PKD było m.in.:

64.19.Z pozostałe pośrednictwo pieniężne,
64.20.Z działalność holdingów finansowych,
64.91.Z leasing finansowy,
64.92.Z pozostałe formy udzielania kredytów,
64.99.Z pozostała finansowa działalność usługowa, gdzie indziej niesklasyfikowana, z wyłączeniem ubezpieczeń i funduszów emerytalnych,
66.19.Z pozostała działalność wspomagająca usługi finansowe, z wyłączeniem ubezpieczeń funduszów emerytalnych.

Niezależnie od osoby Wnioskodawcy Spółka udzielała pożyczek także innym podmiotom.

W chwili udzielania pożyczek Spółka korzystała ze zwolnienia podmiotowego na podstawie art. 113 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług. W związku z powyższym Spółka nie była zarejestrowana jako czynny podatnik podatku od towarów i usług.

Z tytułu udzielania pożyczek, w tym na rzecz Wnioskodawcy, Spółce należne będą odsetki w wysokości ustalonej przez strony umowy.

Spółka (Pożyczkodawca) udzielała pożyczek w ramach prowadzonej działalności gospodarczej. Spółka korzystała jednak ze zwolnienia podmiotowego z podatku od towarów i usług na podstawie art. 113 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług. Nawet jednak w przypadku, w którym Spółka (Pożyczkodawca) nie byłaby uprawniona do korzystania ze zwolnienia podmiotowego, to istniałaby możliwość wykorzystania zwolnienia z opodatkowania podatkiem od towarów i usług na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o podatku od towarów i usług. Wynika to z faktu, iż udzielenie pożyczki/pożyczek, jest usługą wyświadczoną przez Spółkę odpłatnie (za wynagrodzeniem w formie odsetek), w ramach prowadzonej przez ten podmiot działalności gospodarczej.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy pożyczki udzielone Wnioskodawcy przez Spółkę jako podmiot zwolniony z podatku od towarów i usług podlegały opodatkowaniu po stronie Wnioskodawcy podatkiem od czynności cywilnoprawnych?

Zdaniem Wnioskodawcy, pożyczki udzielone Wnioskodawcy przez Spółkę jako podmiot zwolniony z podatku od towarów i usług nie podlegały opodatkowaniu po stronie Wnioskodawcy podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Wnioskodawca wskazał, że na podstawie art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych ustawodawca wprowadził zamknięty katalog czynności cywilnoprawnych podlegających opodatkowaniu. Wśród tych czynności w art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. b) wskazano umowę pożyczki pieniędzy lub rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku.

Ustawa o podatku od czynności cywilnoprawnych nie definiuje w sposób autonomiczny pojęcia „pożyczki”, w konsekwencji, należy w tym zakresie odwołać się do właściwej definicji cywilistycznej. Zgodnie z art. 720 Kodeksu cywilnego, przez umowę pożyczki dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości.

Co do zasady umowa pożyczki podlega opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych według stawki 2% wartości pożyczki (art. 7 ust. 1 pkt 4 w zw. z art. 6 ust. 1 pkt 7 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych). Stosownie do art. 4 pkt 7 ww. ustawy obowiązek podatkowy z tytułu zawarcia umowy pożyczki ciąży na biorącym pożyczkę. Jednocześnie, na gruncie art. 3 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, obowiązek ten powstaje z chwilą dokonania czynności cywilnoprawnej (tu: w chwili zawarcia umowy pożyczki).

Niemniej jednak, w ocenie Wnioskodawcy, w odniesieniu do przedstawionego opisu stanu faktycznego zastosowanie znajdą uregulowania art. 2 pkt 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych. Zgodnie z tym przepisem nie podlegają podatkowi czynności cywilnoprawne, inne niż umowa spółki i jej zmiany, jeżeli przynajmniej jedna ze stron z tytułu dokonania tej czynności jest (i) opodatkowana podatkiem od towarów i usług, (ii) zwolniona z podatku od towarów i usług, z wyjątkiem umów sprzedaży i zamiany, których przedmiotem jest nieruchomość lub jej część, albo prawo użytkowania wieczystego, spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, prawo do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej lub prawo do miejsca postojowego w garażu wielostanowiskowym lub udział w tych prawach oraz umowy sprzedaży udziałów i akcji w spółkach handlowych.

Jednocześnie wskazać należy, że zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności. Natomiast zgodnie z art. 15 ust. 2 ustawy o podatku od towarów i usług, działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Mając na uwadze powyższe, Wnioskodawca wskazał, iż Spółka jako podmiot gospodarczy, udzielając pożyczki/pożyczek m.in. na rzecz Wnioskodawcy, będzie ich udzielała w ramach prowadzonej działalności gospodarczej, co wynika również z przedmiotu działalności Spółki wyszczególnionego w umowie spółki. W konsekwencji, Spółka będzie działała jako podatnik podatku od towarów i usług z tytułu realizowanych transakcji udzielania pożyczki/pożyczek (operacje te podlegają przepisom ustawy o podatku od towarów i usług). W niniejszym przypadku, Spółka korzysta jednak ze zwolnienia podmiotowego z podatku od towarów i usług na podstawie art. 113 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług (z uwagi na brak przekroczenia limitu wartości sprzedaży).

Nawet w przypadku, gdy Spółka nie będzie uprawniona do korzystania ze zwolnienia podmiotowego, to istnieje również możliwość wykorzystania zwolnienia z opodatkowania podatkiem od towarów i usług na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o podatku od towarów i usług. Wynika to z faktu, iż udzielenie pożyczki/pożyczek m.in. na rzecz Wnioskodawcy, jest usługą wyświadczoną przez Spółkę odpłatnie (za wynagrodzeniem w formie odsetek), w ramach prowadzonej przez nią działalności gospodarczej.

W konsekwencji, Wnioskodawca stoi na stanowisku, że w świetle art. 2 pkt 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, pożyczki udzielone Wnioskodawcy nie podlegały opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych i w związku z tym na Wnioskodawcy nie ciążył obowiązek zapłaty podatku od czynności cywilnoprawnych z tego tytułu.

Powyższe stanowisko potwierdza znana Wnioskodawcy praktyka organów podatkowych. Przykładowo Wnioskodawca przywołał interpretacje indywidualne Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z 3 listopada 2014 r., sygn. ILPB2/436-202/14-2/MK, Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z 3 lutego 2016 r., sygn. IBPB-2-1/4514-475/15/PM oraz Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z 31 października 2014 r., sygn. ILPB2/436-180/14-4/TR.

Reasumując, w ocenie Wnioskodawcy, w związku z faktem, że czynność udzielenia pożyczki przez Spółkę na rzecz Wnioskodawcy będzie opodatkowana na gruncie ustawy o podatku od towarów i usług jako odpłatne świadczenie usług w rozumieniu art. 8 ust. 1 ww. ustawy, które na mocy art. 113 ust. 1 cyt. ustawy (lub alternatywnie na podstawie 43 ust. 1 pkt 38 ww. ustawy) podlega zwolnieniu z opodatkowania, to w konsekwencji, z uwagi na brzmienie art. 2 pkt 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych przedmiotowa pożyczka/pożyczki nie powinny powodować obowiązku zapłaty podatku od czynności cywilnoprawnych przez Wnioskodawcę.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Na wstępie zaznacza się, iż przedmiotem niniejszej interpretacji jest – zgodnie ze wskazaniem zawartym we wniosku, gdzie jako rodzaj sprawy podano: podatek od czynności cywilnoprawnych − wyłącznie ocena stanowiska Wnioskodawcy w zakresie podatku od czynności cywilnoprawnych. W niniejszej interpretacji nie ustosunkowano się więc do zagadnień z zakresu podatku od towarów i usług, przyjęto wypowiedź w tym zakresie jako element opisu stanu faktycznego niepodlegający ocenie.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. b) ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (Dz.U. z 2016 r., poz. 223, ze zm.) podatkowi temu podlegają umowy pożyczki pieniędzy lub rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku.

Wskazać należy, że stosownie do treści art. 1 ust. 4 ww. ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, czynności cywilnoprawne podlegają podatkowi, z zastrzeżeniem ust. 4a i 5, jeżeli ich przedmiotem są:

rzeczy znajdujące się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub prawa majątkowe wykonywane na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej;
rzeczy znajdujące się za granicą lub prawa majątkowe wykonywane za granicą, w przypadku gdy nabywca ma miejsce zamieszkania lub siedzibę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej i czynność cywilnoprawna została dokonana na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

Z powołanego powyżej przepisu wynika, że umowy pożyczek będą podlegały – co do zasady − podatkowi od czynności cywilnoprawnych, jeżeli w chwili ich zawarcia ich przedmiot, tj. pieniądze będą znajdowały się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej i wówczas nie ma znaczenia gdzie umowa zostanie zawarta i gdzie będą miały miejsce zamieszkania (siedzibę) strony umowy.

Umowy pożyczek będą podlegały podatkowi od czynności cywilnoprawnych, także jeśli pieniądze będące przedmiotem pożyczki w chwili jej zawarcia będą znajdowały się za granicą oraz nabywca – pożyczkobiorca będzie miał miejsce zamieszkania lub siedzibę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, a czynność zostanie dokonana na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

Stosownie do art. 4 pkt 7 ww. ustawy obowiązek podatkowy w podatku od czynności cywilnoprawnych ciąży, przy umowie pożyczki, na biorącym pożyczkę.

Niezależnie od powyższego, w ustawie o podatku od czynności cywilnoprawnych przewidziano sytuacje, w których czynność mieszcząca się w zakresie przedmiotowym ustawy jest wyłączona z opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Na podstawie art. 2 pkt 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych nie podlegają podatkowi czynności cywilnoprawne, inne niż umowa spółki i jej zmiany:

w zakresie, w jakim są opodatkowane podatkiem od towarów i usług,
jeżeli przynajmniej jedna ze stron jest zwolniona od podatku od towarów i usług z tytułu dokonania tej czynności, z wyjątkiem:

umów sprzedaży i zamiany, których przedmiotem jest nieruchomość lub jej część, albo prawo użytkowania wieczystego, spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, prawo do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej lub prawo do miejsca postojowego w garażu wielostanowiskowym lub udział w tych prawach,
umów sprzedaży udziałów i akcji w spółkach handlowych.

Należy jednak zaznaczyć, że w przypadku umów pożyczki o wyłączeniu, o którym mowa w art. 2 pkt 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych nie decyduje okoliczność, że strony tej umowy posiadają status podatnika podatku od towarów i usług. Podstawę do ww. wyłączenia może stanowić m.in. fakt, że jedna ze stron z tytułu dokonania tej konkretnej czynności jest zwolniona z podatku od towarów i usług.

Ze stanu faktycznego przedstawionego we wniosku wynika, że Wnioskodawca jest osobą fizyczną mającą miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

Wnioskodawca otrzymał pożyczki od spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, w której jest udziałowcem. Niezależnie od osoby Wnioskodawcy Spółka udzielała pożyczek także innym podmiotom. W chwili udzielania pożyczek Spółka korzystała ze zwolnienia podmiotowego na podstawie art. 113 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług. W związku z powyższym Spółka nie była zarejestrowana jako czynny podatnik podatku od towarów i usług. Z tytułu udzielania pożyczek, w tym na rzecz Wnioskodawcy, Spółce należne będą odsetki w wysokości ustalonej przez strony umowy.

W związku z tym należy podkreślić, że jakkolwiek zapytanie Wnioskodawcy dotyczy opodatkowania umowy pożyczki podatkiem od czynności cywilnoprawnych, to jednak w pierwszej kolejności rozstrzygnięcia wymaga kwestia czy powyższa transakcja – dokonana pomiędzy wskazanymi we wniosku Stronami – podlega regulacjom ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz.U. z 2016 r., poz. 710), bowiem ocena ta ma zasadnicze znaczenie dla ewentualnego objęcia umowy pożyczki podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Objęcie tej czynności regulacjami w zakresie podatku od towarów i usług skutkuje bowiem wyłączeniem obowiązku podatkowego w podatku od czynności cywilnoprawnych na podstawie art. 2 pkt 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych.

W myśl art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o podatku od towarów i usług zwolnione od tego podatku są usługi udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych oraz usługi pośrednictwa w świadczeniu usług udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych, a także zarządzanie kredytami lub pożyczkami pieniężnymi przez kredytodawcę lub pożyczkodawcę.

Pożyczkodawca udzielając pożyczki w ramach odpłatnego świadczenia usług udzielania kredytów i pożyczek pieniężnych, o których mowa w powyższym przepisie, z tego tytułu jest podatnikiem VAT. Tym samym czynność taka jest wyłączona od PCC na podstawie art. 2 pkt 4 lit. b) ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych.

Stosownie do art. 113 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług zwolniona od tego podatku jest sprzedaż dokonywana przez podatników, u których wartość tej sprzedaży nie przekracza łącznie w poprzednim roku podatkowym 150 000 zł, przy czym wlicza się do wartości tej sprzedaży wartość odpłatnie świadczonych usług wymienionych w art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o podatku od towarów i usług.

Tym samym pożyczka udzielona przez podatnika VAT zwolnionego na podstawie art. 113 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług, jeżeli stanowi odpłatne świadczenie usług, korzysta z wyłączenia wymienionego w art. 2 pkt 4 lit. b) ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, bowiem z tytułu dokonania tej czynności pożyczkodawca jest podatnikiem zwolnionym od podatku VAT.

Jeżeli zatem istotnie, jak twierdzi Wnioskodawca, czynność udzielenia pożyczek przez Spółkę jest zwolniona z opodatkowania podatkiem od towarów i usług – co jak wskazano powyżej nie jest przedmiotem niniejszej interpretacji, gdyż interpretacja wydawana jest wyłącznie w zakresie podatku od czynności cywilnoprawnych – to na mocy art. 2 pkt 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych umowy pożyczki nie podlegały opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych – jest z niego wyłączona. Tym samym Wnioskodawca (pożyczkobiorca) nie był zobowiązany do zapłaty podatku od czynności cywilnoprawnych z tytułu tej umowy.

Wobec powyższego stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu, ul. Św. Mikołaja 78/79, 50-126 Wrocław, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz.U. z 2016 r., poz. 718, ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.

Reklama

O nas

Regulamin