Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach
IBPB-2-1/4515-157/16-1/ASz
z 17 sierpnia 2016 r.

 

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz.U. z 2015 r., poz. 613, ze zm.) oraz § 7 pkt 2 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz.U., poz. 643) – Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działający w imieniu Ministra Finansów, stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z 23 maja 2016 r. (data wpływu do Biura − 25 maja 2016 r.), uzupełnionym 21 czerwca 2016 r., o wydanie interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie skutków podatkowych umowy przeniesienia własności nieruchomości tytułem wykonania zachowku – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 25 maja 2016 r. wpłynął do Biura ww. wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie skutków podatkowych umowy przeniesienia własności nieruchomości tytułem wykonania zachowku.

Z uwagi na fakt, że wniosek nie spełniał wymogów formalnych w piśmie z 9 czerwca 2016 r. znak: IBPB-2-1/4515-157/16/ASz wezwano o jego uzupełnienie. Wniosek uzupełniono 21 czerwca 2016 r.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

Wyrokiem Sądu Okręgowego z 8 czerwca 2015 r. Wnioskodawca został zobowiązany do zapłaty na rzecz syna spadkodawcy kwoty 123.000,00 zł tytułem zachowku.

Na mocy postanowienia Sądu Rejonowego z 7 maja 2013 r. Wnioskodawca nabył spadek po swoim bracie w całości. W skład spadku wchodzi udział wynoszący ½ nieruchomości zabudowanej, której właścicielem przed śmiercią spadkodawcy był spadkodawca i jego była żona w równych częściach, tj. po połowie. Uprawniony do zachowku syn spadkodawcy wystąpił do spadkobiercy testamentowego (Wnioskodawcy) o zapłatę zachowku, co zostało uwzględnione we wskazanym wyroku Sądu Okręgowego zasądzającym na rzecz syna spadkodawcy od Wnioskodawcy kwotę 123.000,00 zł tytułem zaspokojenia roszczenia. Wnioskodawca zaproponował spadkobiercy ustawowemu przeniesienie na jego rzecz nabytego w drodze spadku prawa własności udziału w opisanej wyżej nieruchomości. Wartość tego udziału odpowiada wartości należnej spadkobiercy ustawowemu kwoty pieniężnej 123.000,00 zł potrzebnej do pokrycia zachowku.

Decyzją z 6 listopada 2014 r. Naczelnik Urzędu Skarbowego oświadczył, że nabycie przez Wnioskodawcę spadku po bracie zwolnione jest od podatku od spadków i darowizn na podstawie art. 4a ustawy o podatku od spadków i darowizn.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy od umowy przenoszącej własność udziału w nieruchomości tytułem zaspokojenia zasądzonej wyrokiem sądu kwoty pieniężnej potrzebnej do pokrycia zachowku Wnioskodawca zobowiązany będzie uiścić podatek?

Zdaniem Wnioskodawcy, nie jest on zobowiązany do uiszczenia podatku od spadków i darowizn z tytułu przeniesienia prawa własności udziału w nieruchomości (nabytego w drodze dziedziczenia na mocy testamentu po zmarłym) na rzecz syna spadkodawcy celem zaspokojenia zasądzonego wyrokiem sądu na jego rzecz zachowku w kwocie 123.000,00 zł, która odpowiada wartości udziału w nieruchomości będącego przedmiotem umowy przeniesienia prawa własności.

W opinii Wnioskodawcy, zaspokojenie przez spadkobiercę testamentowego po swoim bracie roszczenia o zachowek poprzez przeniesienie na rzecz spadkobiercy ustawowego prawa własności udziału w nieruchomości, nabytego w drodze spadku powoduje, że czynność prawna przeniesienia prawa własności nie jest darowizną – świadczeniem pod tytułem darmym. Jest natomiast świadczeniem wykonanym na podstawie art. 991 § 2 Kodeksu cywilnego, z tym zastrzeżeniem, że zamiast przekazania środków pieniężnych zobowiązany do świadczenia przekazuje udział w nieruchomości, co jest świadczeniem zamiennym zgodnie z art. 453 Kodeksu cywilnego zmierzającym do uwolnienia się z zobowiązania. Zachowek należny jest od spadkodawcy – art. 991 Kodeksu cywilnego, czyli w niniejszej sprawie od brata Wnioskodawcy. Skoro zwolnienie z art. 4a ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn dotyczy nabycia własności rzeczy lub praw majątkowych między innymi przez Wnioskodawcę jako brata, który nabył prawo majątkowe, to jest to prawo spadkobiercy ustawowego do zachowku po swoim ojcu.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (Dz.U. z 2015 r., poz. 86, ze zm.) podatkowi od spadków i darowizn, zwanemu dalej „podatkiem”, podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, tytułem:

  1. dziedziczenia, zapisu zwykłego, dalszego zapisu, zapisu windykacyjnego, polecenia testamentowego;
  2. darowizny, polecenia darczyńcy;
  3. zasiedzenia;
  4. nieodpłatnego zniesienia współwłasności;
  5. zachowku, jeżeli uprawniony nie uzyskał go w postaci uczynionej przez spadkodawcę darowizny lub w drodze dziedziczenia albo w postaci zapisu;
  6. nieodpłatnej: renty, użytkowania oraz służebności.

Podatkowi podlega również nabycie praw do wkładu oszczędnościowego na podstawie dyspozycji wkładem na wypadek śmierci oraz nabycie jednostek uczestnictwa na podstawie dyspozycji uczestnika funduszu inwestycyjnego otwartego albo specjalistycznego funduszu inwestycyjnego otwartego na wypadek jego śmierci (art. 1 ust. 2 ww. ustawy).

Jak z powyższego wynika, ustawa o podatku od spadków i darowizn ściśle określa granice przedmiotu opodatkowania, tj. nabycie według określonych tytułów, wyczerpująco wymieniając tytuły, na podstawie których nabycie podlega opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn. Zatem opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn podlega tylko takie nabycie, które zostało w nim wymienione w sposób wyraźny.

Wyliczenie zawarte w art. 1 przytoczonej ustawy ma charakter katalogu zamkniętego, tzn. opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn podlega wyłącznie nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej tytułem w nim wymienionym. Oznacza to, że ustawodawca wyłączył spod opodatkowania inne podobne czynności, które nie zostały wymienione we wskazanym przepisie. W konsekwencji czynności niewymienione wprost w ustawowym katalogu nie podlegają opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn.

Stosownie zaś do art. 5 ustawy o podatku od spadków i darowizn, obowiązek podatkowy ciąży na nabywcy własności rzeczy i praw majątkowych. Natomiast w myśl art. 6 ust. 1 pkt 2a tej ustawy, przy nabyciu tytułem zachowku powstaje on z chwilą zaspokojenia roszczenia.

Z przedstawionego stanu faktycznego wynika, że na mocy postanowienia Sądu Rejonowego z 7 maja 2013 r. Wnioskodawca nabył spadek po swoim bracie w całości. W skład spadku wchodzi udział wynoszący ½ nieruchomości zabudowanej, której właścicielem przed śmiercią spadkodawcy był spadkodawca i jego była żona w równych częściach, tj. po połowie. Uprawniony do zachowku syn spadkodawcy wystąpił do spadkobiercy testamentowego (Wnioskodawcy) o zapłatę zachowku, co zostało uwzględnione w wyroku Sądu Okręgowego zasądzającym na rzecz syna spadkodawcy od Wnioskodawcy kwotę 123.000,00 zł tytułem zaspokojenia roszczenia. Wnioskodawca zaproponował uprawnionemu do zachowku przeniesienie na jego rzecz nabytego w drodze spadku prawa własności udziału w opisanej wyżej nieruchomości. Wartość tego udziału odpowiada kwocie potrzebnej do pokrycia zachowku.

Należy zauważyć, że zgodnie z przepisami Księgi IV ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz.U. z 2016 r., poz. 380, ze zm.) osoby uprawnione do zachowku nie nabywają własności rzeczy lub praw majątkowych, wynikających z ww. prawa, z chwilą otwarcia spadku (śmierci spadkodawcy). Moment śmierci spadkodawcy nie oznacza zatem równoczesnego przeniesienia własności rzeczy lub praw majątkowych na inne podmioty tytułem zachowku. Przeniesienie takie następuje z chwilą wykonania tego prawa przez spadkobierców na rzecz osób uprawnionych. Nabycie własności rzeczy i praw majątkowych tytułem zachowku następuje z chwilą wykonania tego prawa.

Instytucja zachowku ściśle łączy się ze spadkiem i procedurą związaną ze spadkobraniem. Zachowek nie jest jednak składnikiem spadku. Stanowi on swoistą ochronę interesów określonej grupy osób najbliższych zmarłemu, w przypadku pominięcia ich przy spadkobraniu.

Zgodnie bowiem z treścią art. 991 § 1 Kodeksu cywilnego, zstępnym, małżonkowi oraz rodzicom spadkodawcy, którzy byliby powołani do spadku z ustawy, należą się, jeżeli uprawniony jest trwale niezdolny do pracy albo jeżeli zstępny uprawniony jest małoletni − dwie trzecie wartości udziału spadkowego, który by mu przypadał przy dziedziczeniu ustawowym, w innych zaś wypadkach − połowa wartości tego udziału (zachowek). Jak z kolei wynika z § 2 tego przepisu jeżeli uprawniony nie otrzymał należnego mu zachowku bądź w postaci uczynionej przez spadkodawcę darowizny, bądź w postaci powołania do spadku, bądź w postaci zapisu, przysługuje mu przeciwko spadkobiercy roszczenie o zapłatę sumy pieniężnej potrzebnej do pokrycia zachowku albo do jego uzupełnienia.

Analiza przepisów dotyczących zachowku wskazuje zatem, że momentem nabycia rzeczy i praw majątkowych tytułem zachowku jest chwila jego wykonania.

Natomiast zgodnie ze wskazanym przez Wnioskodawcę art. 453 Kodeksu cywilnego, jeżeli dłużnik w celu zwolnienia się z zobowiązania spełnia za zgodą wierzyciela inne świadczenie, zobowiązanie wygasa. Jednakże gdy przedmiot świadczenia ma wady, dłużnik obowiązany jest do rękojmi według przepisów o rękojmi przy sprzedaży.

Mając na uwadze przedstawiony stan faktyczny oraz powołane powyżej przepisy prawa należy stwierdzić, że zawarcie umowy przenoszącej własność udziału w nieruchomości tytułem zaspokojenia zasądzonej wyrokiem sądu kwoty pieniężnej potrzebnej do pokrycia zachowku nie skutkuje powstaniem u Wnioskodawcy obowiązku podatkowego w podatku od spadków i darowizn, gdyż jak wskazano powyżej – obowiązek podatkowy ciąży na nabywcy własności rzeczy i praw majątkowych.

Rację ma więc Wnioskodawca, że nie jest zobowiązany uiścić podatek od spadków i darowizn od umowy przenoszącej własność udziału w nieruchomości tytułem wykonania zachowku.

Wobec powyższego stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za prawidłowe.

Końcowo wskazać należy, iż analiza powołanego przez Wnioskodawcę zwolnienia z art. 4a ustawy o podatku od spadków i darowizn jest bezprzedmiotowa, gdyż wskazany przepis nie ma zastosowania w niniejszej sprawie. Jak bowiem wynika z treści wniosku Wnioskodawca jest osobą zobowiązaną do pokrycia zachowku na rzecz syna spadkodawcy. W świetle art. 5 ustawy o podatku od spadków i darowizn nie ciąży na nim obowiązek podatkowy w podatku od spadków i darowizn.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Ponadto Organ wskazuje, że z uwagi na to, że interpretacje prawa podatkowego wydawane są w indywidualnej sprawie zainteresowanego – co wynika z art. 14b § 1 ustawy Ordynacja podatkowa – niniejsza interpretacja wywołuje skutki prawne tylko dla Wnioskodawcy, który może się do niej zastosować i oczekiwać z tego tytułu ochrony prawnej.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Olsztynie, ul. Emilii Plater 1, 10-562 Olsztyn, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację – w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz.U. z 2016 r., poz. 718, ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie – w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.


doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji
Dołącz do zarejestrowanych użytkowników i korzystaj wygodnie z epodatnik.pl.   Rejestracja jest prosta, szybka i bezpłatna.

Reklama

Przejrzyj zasięgi serwisu epodatnik.pl od dnia jego uruchomienia. Zobacz profil przeciętnego użytkownika serwisu. Sprawdź szczegółowe dane naszej bazy mailingowej. Poznaj dostępne formy reklamy: display, mailing, artykuły sponsorowane, patronaty, reklama w aktywnych formularzach excel.

czytaj

O nas

epodatnik.pl to źródło aktualnej i rzetelnej informacji podatkowej. epodatnik.pl to jednak przede wszystkim źródło niezależne. Niezależne w poglądach od aparatu skarbowego, od wymiaru sprawiedliwości, od inwestorów kapitałowych, od prasowego mainstreamu.

czytaj

Regulamin

Publikacje mają charakter informacyjny. Wydawca dołoży starań, aby informacje prezentowane w serwisie były rzetelne i aktualne. Treści prezentowane w serwisie stanowią wyraz przekonań autorów publikacji, a nie źródło prawa czy urzędowo obowiązujących jego interpretacji.

czytaj