Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy
ITPP1/4512-306/16/DM
z 14 lipca 2016 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r., poz. 613 z późn. zm.) oraz § 6 pkt 1 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2015 r., poz. 643), Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko – przedstawione we wniosku z dnia 21 kwietnia 2016 r. (data wpływu 5 maja 2016 r.), uzupełnionym w dniach 17 maja i 27 czerwca 2016 r., o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie prawa do odliczenia podatku naliczonego na podstawie:

• „nowych” faktur wystawionych przez inny podmiot – jest nieprawidłowe,
• odpisów faktur – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 5 maja 2016 r. został złożony wniosek uzupełniony w dniach 17 maja i 27 czerwca 2016 r. o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie prawa do odliczenia podatku naliczonego na podstawie „nowych” faktur wystawionych przez inny podmiot bądź odpisów faktur.

W złożonym wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe.

Wnioskodawca będący spółką cywilną jest czynnym podatnikiem podatku VAT. Podatnik wszedł w spór ze swoim kontrahentem (dalej także: wykonawca). Spór dotyczył wykonania przez kontrahenta prac budowlanych i zakresu wykonania tych prac. Wnioskodawca uważał, że prace wykonane przez kontrahenta nie były wykonane w sposób właściwy i w związku z tym odmawiał przyjęcia faktur, tym samym nie dokonał odliczenia podatku VAT wynikającego z faktur wystawionych przez kontrahenta. Jednocześnie Wnioskodawca nie dokonał opłaty wystawionych faktur.

W późniejszym czasie w toku postępowania sądowego kontrahent przedstawił przed sądem wystawione przez siebie faktury (niezaakceptowane przez Wnioskodawcę), na podstawie których domagał się zapłaty kwot z nich wynikających. Wyrok sądu był pozytywny dla kontrahenta, w związku z czym Wnioskodawca opłacił kwotę zasądzoną przez sąd i zwrócił się do kontrahenta o wydanie faktur bądź duplikatów faktur, które kontrahent przedstawił w toku postępowania dla potwierdzenia swoich roszczeń. Wnioskodawca występował o wystawienie duplikatów faktur do kontrahenta, tj. K.

Wykonawca prac budowlanych nadal prowadzi działalność gospodarczą, jest to K. Natomiast faktura została wystawiona przez K spółka z ograniczoną odpowiedzialnością spółka komandytowa.

Kontrahent nie dostarczył Wnioskodawcy żądanych faktur, którymi posługiwał się przed sądem, natomiast w wyniku żądania wystawienia duplikatów faktur, inny podmiot niż wykonawca wystawił zupełnie nowe faktury z bieżącą datą, które miały dokumentować wykonanie czynności wykonanych w poprzednich latach przez kontrahenta.

„Zupełnie nowe faktury” oznacza, że jest to faktura dokumentująca „wykonanie robót na budowie „miejscowość i ulica” (wyrok sądowy z dnia ... sygnatura....”), tym samym faktura ta nie odnosi się w żaden sposób do faktury pierwotnej (przedstawionej w toku postępowania sądowego, w oparciu o którą została ustalona należność kontrahenta), nie jest ani jej korektą, ani duplikatem. Jako data wykonania usługi widnieje 23 listopada 2015 r., a zatem data bieżąca względem żądania przez Wnioskodawcę wystawienia duplikatu faktury. Bieżąca data podana jest w pozycji: „Data wystawienia” oraz „Data dostawy/wykonania usługi”.

W piśmie, które Wnioskodawca otrzymał w odpowiedzi na żądanie wystawienia duplikatów faktur, pełnomocnik podmiotu, który wystawił fakturę powołał się na umowę przelewu wierzytelności zawartą z kontrahentem, tj. K.

Tym samym jako wystawca faktury wskazany jest K spółka z ograniczoną odpowiedzialnością spółka komandytowa (przybita pieczątka z nazwą firmy, w miejscu gdzie powinien podpisać się wystawca), powinien ją natomiast zdaniem Wnioskodawcy wystawić podmiot, który tą usługę wyświadczył, czyli: K.

Jako sprzedawca na wystawionych fakturach wskazany jest K spółka z ograniczoną odpowiedzialnością spółka komandytowa.

Kontrahent odmówił (w sposób dorozumiany) wystawienia duplikatu faktury pierwotnej, a wszelkie rozmowy czy negocjacje z nim są utrudnione, przez co Wnioskodawca nie ma szans na otrzymanie oryginałów faktur, bądź ich duplikatów.

W uzupełnieniu wniosku wskazano, że prace budowlane, o których mowa we wniosku zostały wykonane w grudniu 2013 r. i styczniu 2014 r.

Faktury dokumentujące wykonanie prac budowlanych przez K wystawione były 19 grudnia 2013 r. oraz 8 stycznia 2014 r.

Dodatkowo Wnioskodawca odmówił przyjęcia faktury wystawionej po wydaniu wyroku przez Sąd Apelacyjny, tj. faktury z dnia 23 listopada 2015 r. wystawionej przez K Sp. z o.o. sp.k., uważając, że faktura jest wystawiona przez podmiot nieuprawniony.

Faktury każdorazowo wysyłane były do Wnioskodawcy, który odsyłał je do wystawcy, podając przyczynę odmowy ich przyjęcia.

Nabycie usług miało związek wyłącznie ze sprzedażą opodatkowaną Wnioskodawcy.

W wyniku korespondencji z pełnomocnikiem Pana K, Wnioskodawca otrzymał „Zawiadomienie o przelewie wierzytelności”, w treści którego pełnomocnik zawiadamia Wnioskodawcę o przelewie wierzytelności o określonej w piśmie kwocie wraz z ustawowymi odsetkami, zasądzonej wyrokiem Sądu Okręgowego utrzymanego wyrokiem Sądu Apelacyjnego. Pełnomocnik informuje Wnioskodawcę, że przelew nastąpił 23 listopada 2015 r. na rzecz K Sp. z o.o. sp.k.

W związku z powyższym należy, zdaniem Wnioskodawcy, uznać, że doszło wyłącznie do zawarcia umowy przelewu wierzytelności, pomiędzy kontrahentem (K), a K Sp. z o.o. sp.k.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytania.

1. Czy Wnioskodawca ma prawo do odliczenia kwoty VAT wynikającej z wystawionych przez kontrahenta „nowych” faktur, w sytuacji gdy nie jest w stanie wyegzekwować od kontrahenta innego rodzaju dowodów księgowych?
2. Jeżeli odpowiedź na pytanie nr 1 będzie negatywna, to czy Wnioskodawca ma prawo odliczyć podatek VAT wynikający z pierwotnych faktur, na podstawie odpisów faktur z akt sprawy sądowej, w toku której kontrahent przedstawił te faktury?

Zdaniem Wnioskodawcy,

Ad.1. W sytuacji, gdy kontrahent dokonał wniesienia swojej jednoosobowej działalności gospodarczej do spółki osobowej zgodnie z art. 93a § 5 spółka niemająca osobowości prawnej, wstępuje w przewidziane w przepisach prawa podatkowego prawa wniesionego przedsiębiorstwa, z wyjątkiem tych praw, które nie mogą być kontynuowane na podstawie przepisów regulujących opodatkowanie spółek niemających osobowości prawnej. Tym samym spółka osobowa, do której Kontrahent wniósł swoje przedsiębiorstwo miała prawo działać jako jego następca prawny.

W wyniku żądania przez Wnioskodawcę wystawienia duplikatu faktury dotyczącej robót wykonanych przez kontrahenta, Wnioskodawca otrzymał fakturę wystawioną z datą bieżącą przez spółkę osobową, w której kontrahent jest wspólnikiem. Faktura ta nie była duplikatem faktury wystawionej wcześniej przez kontrahenta, dokumentowała jednak wykonanie tych samych robót co faktura pierwotna, na kwoty przyznane przez sąd w toku zakończonego postępowania.

W związku z tym, że spółka osobowa jest następcą prawnym kontrahenta i faktura ta dokumentuje wykonanie tych samych robót co faktura pierwotna (której to faktury Wnioskodawca nie ujął w swoich księgach, ani rejestrach VAT), dodatkowo faktura stwierdza wykonanie prac na tą samą kwotę co faktura pierwotna wystawiona przez kontrahenta, to zdaniem Wnioskodawcy przysługuje mu prawo do obniżenia podatku należnego o kwotę podatku naliczonego wynikającego z tej faktury zgodnie z art. 86 ust. 2 ustawy o VAT.

Ad. 2. Pomimo braku posiadania oryginałów faktur bądź ich duplikatów, w przedmiotowej sprawie Wnioskodawcy będzie przysługiwało prawo do odliczenia kwoty podatku VAT wynikającej z kserokopii faktur poświadczonych za zgodność z oryginałem przez kontrahenta, bądź jego pełnomocnika będącego adwokatem lub radcą prawnym, które kontrahent przedstawił przed sądem jako dowód w sprawie. Zdaniem Wnioskodawcy w sytuacji gdy pozyska on z sądu odpisy faktur, będą one mogły posłużyć jako faktury o których mowa w art. 86 ust. 2 pkt 1 lit. a) ustawy, na podstawie których będzie Wnioskodawcy przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o podatek naliczony wykazany na tych fakturach.

Podobne stanowisko zajął Sąd Najwyższy w wyroku z 10 lipca 2009 r., II CSK 71/09 (LEX Nr 584201), w którym stwierdził, że kserokopia - jako odwzorowanie oryginału - może być uznana za odpis, jednakże pod warunkiem, poświadczenia jego zgodności z oryginałem. Takiemu stanowisku dał wyraz Sąd Najwyższy w uchwale z dnia 29 marca 1994 r., III CZP 37/94 (OSNCP 1994 nr 11, poz. 206) i jest to pogląd ugruntowany w orzecznictwie.

W uchwale z 1994 r. (III CZP 37/94) Sąd Najwyższy stwierdził, iż „Wobec tego także do kserokopii można odnieść pogląd, że dokumentem prywatnym jest także odpis dokumentu. W postępowaniu opartym na dokumencie prywatnym źródłem wiadomości jest zawarte w nim i podpisane oświadczenie [...]. Oznacza to, że dla uznania kserokopii za dokument prywatny, świadczący o istnieniu oryginału o odwzorowanej w niej treści, niezbędne jest oświadczenie o istnieniu dokumentu o treści i formie odwzorowanej kserokopią. Takim oświadczeniem będzie umieszczone na kserokopii i zaopatrzone podpisem poświadczenie zgodności kserokopii z oryginałem. Dopiero wtedy można uznać kserokopię za dokument prywatny świadczący o istnieniu oryginału o treści i formie w niej odwzorowanej. Bez wspomnianego poświadczenia kserokopia nie może być uznana za dokument.”

Ze względu na powyższe, zdaniem Wnioskodawcy, możliwe jest obniżenie kwoty podatku należnego u Wnioskodawcy o kwotę podatku naliczonego wynikającą z odpisów faktur, które kontrahent przedstawił przed sądem w toku zakończonego postępowania.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest:

• nieprawidłowe – w zakresie prawa do odliczenia podatku naliczonego na podstawie „nowych” faktur wystawionych przez inny podmiot,

• prawidłowe – w zakresie prawa do odliczenia podatku naliczonego na podstawie odpisów faktur.
  

Zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2016 r., poz. 710 z późn. zm.), w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.

Stosownie do treści art. 86 ust. 2 pkt 1 cyt. ustawy, kwotę podatku naliczonego stanowi suma kwot podatku wynikających z faktur otrzymanych przez podatnika z tytułu:

1. nabycia towarów i usług,
2. dokonania całości lub części zapłaty przed nabyciem towaru lub wykonaniem usługi.

Z powyższego wynika, że prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, tzn. takich, których następstwem jest określenie podatku należnego (powstanie zobowiązania podatkowego).

Przedstawiona wyżej zasada wyklucza zatem możliwość dokonania obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego związanego z towarami i usługami, które nie są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, czyli w przypadku ich wykorzystania do czynności zwolnionych od podatku VAT oraz niepodlegających temu podatkowi.

Podkreślić należy, że ustawodawca stworzył podatnikowi prawo do odliczenia podatku naliczonego w całości lub w części, pod warunkiem spełnienia przez niego zarówno przesłanek pozytywnych, wynikających z art. 86 ust. 1 ww. ustawy oraz niezaistnienia przesłanek negatywnych, określonych w art. 88 ustawy. Przepis ten określa listę wyjątków, które pozbawiają podatnika prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

Z kolei w myśl art. 88 ust. 3a ustawy o podatku od towarów i usług, nie stanowią podstawy do obniżenia podatku należnego oraz zwrotu różnicy podatku lub zwrotu podatku naliczonego faktury i dokumenty celne w przypadku gdy:

1. sprzedaż została udokumentowana fakturami lub fakturami korygującymi:
   
   
   
   1. wystawionymi przez podmiot nieistniejący,
      
   2. uchylony;
      
      
      
2. transakcja udokumentowana fakturą nie podlega opodatkowaniu albo jest zwolniona od podatku;
   
3. uchylono;
   
4. wystawione faktury, faktury korygujące lub dokumenty celne:
   
   
   
   1. stwierdzają czynności, które nie zostały dokonane - w części dotyczącej tych czynności,
      
   2. podają kwoty niezgodne z rzeczywistością - w części dotyczącej tych pozycji, dla których podane zostały kwoty niezgodne z rzeczywistością,
      
   3. potwierdzają czynności, do których mają zastosowanie przepisy art. 58 i 83 Kodeksu cywilnego - w części dotyczącej tych czynności;
      
      
      
5. faktury, faktury korygujące wystawione przez nabywcę zgodnie z odrębnymi przepisami nie zostały zaakceptowane przez sprzedającego;
   
6. uchylony;
   
7. wystawiono faktury, w których została wykazana kwota podatku w stosunku do czynności opodatkowanych, dla których nie wykazuje się kwoty podatku na fakturze – w części dotyczącej tych czynności.
   

Ustawodawca wyraźnie określił zatem, na podstawie jakich dokumentów podatnicy mogą dokonać odliczenia podatku naliczonego z tytułu nabywanych towarów i usług. Stosownie do art. 86 ust. 2 pkt 1 lit. a ustawy o podatku od towarów i usług, odliczenie jest możliwe w sytuacjach, gdy wydatki są udokumentowane fakturami. Należy zauważyć, że przepisy dotyczące podatku od towarów i usług – poza pewnymi wyjątkami wyraźnie w przepisach wskazanymi – nie przewidują innego niż faktura dokumentu, dającego nabywcy towarów i usług możliwość odliczenia podatku z tytułu ich nabycia.

Na podstawie art. 106b ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od towarów i usług, podatnik jest obowiązany wystawić fakturę dokumentującą sprzedaż, a także dostawę towarów i świadczenie usług, o których mowa w art. 106a pkt 2, dokonywane przez niego na rzecz innego podatnika podatku, podatku od wartości dodanej lub podatku o podobnym charakterze lub na rzecz osoby prawnej niebędącej podatnikiem.

W art. 106e ust. 1 ww. ustawy, zostały zawarte elementy, jakie powinna zawierać faktura, w tym m.in.:

1. datę wystawienia;
2. kolejny numer nadany w ramach jednej lub więcej serii, który w sposób jednoznaczny identyfikuje fakturę;
3. imiona i nazwiska lub nazwy podatnika i nabywcy towarów lub usług oraz ich adresy;
4. numer, za pomocą którego podatnik jest zidentyfikowany na potrzeby podatku, z zastrzeżeniem pkt 24 lit. a;
5. numer, za pomocą którego nabywca towarów lub usług jest zidentyfikowany na potrzeby podatku lub podatku od wartości dodanej, pod którym otrzymał on towary lub usługi, z zastrzeżeniem pkt 24 lit. b;
6. datę dokonania lub zakończenia dostawy towarów lub wykonania usługi lub datę otrzymania zapłaty, o której mowa w art. 106b ust. 1 pkt 4, o ile taka data jest określona i różni się od daty wystawienia faktury;
7. nazwę (rodzaj) towaru lub usługi;
8. miarę i ilość (liczbę) dostarczonych towarów lub zakres wykonanych usług;
9. cenę jednostkową towaru lub usługi bez kwoty podatku (cenę jednostkową netto);
10. kwoty wszelkich opustów lub obniżek cen, w tym w formie rabatu z tytułu wcześniejszej zapłaty, o ile nie zostały one uwzględnione w cenie jednostkowej netto;
11. wartość dostarczonych towarów lub wykonanych usług, objętych transakcją, bez kwoty podatku (wartość sprzedaży netto);
12. stawkę podatku;
13. sumę wartości sprzedaży netto, z podziałem na sprzedaż objętą poszczególnymi stawkami podatku i sprzedaż zwolnioną od podatku;
14. kwotę podatku od sumy wartości sprzedaży netto, z podziałem na kwoty dotyczące poszczególnych stawek podatku;
15. kwotę należności ogółem;

Stosownie do art. 106g ust. 1 ww. ustawy faktury wystawia się co najmniej w dwóch egzemplarzach, z których jeden otrzymuje nabywca, a drugi zachowuje w swojej dokumentacji podatnik dokonujący sprzedaży.

Jak stanowi art. 106l ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od towarów i usług w przypadku gdy faktura ulegnie zniszczeniu albo zaginie podatnik lub upoważniona przez niego do wystawiania faktur osoba trzecia, wystawia ponownie fakturę:

1. na wniosek nabywcy – zgodnie z danymi zawartymi w fakturze będącej w posiadaniu podatnika,
2. zgodnie z danymi zawartymi w fakturze będącej w posiadaniu nabywcy.

Faktura wystawiona ponownie powinna zawierać wyraz „DUPLIKAT” oraz datę jej wystawienia – art. 106l ust. 2 ustawy.

Z powyższych przepisów wynika, że duplikat jest ponownie wystawioną fakturą, zawierającą dane zawarte w fakturze, która uległa zniszczeniu albo zaginęła, opatrzoną wyrazem „duplikat”. Duplikat faktury wystawia sprzedawca na wniosek nabywcy wyłącznie w przypadku, gdy faktura pierwotna ulegnie zniszczeniu bądź zaginie. Duplikat faktury ma moc prawną równą fakturze pierwotnej (duplikat faktury stanowi powtórzenie danych zawartych w fakturze pierwotnej), dokumentuje w ten sam sposób to samo zdarzenie gospodarcze co faktura „pierwotna” i stanowi na równi z nią podstawę do odliczenia podatku naliczonego. Należy mieć jednocześnie na uwadze, że prawo do odliczenia podatku naliczonego z otrzymanego duplikatu faktury przysługuje podatnikowi wyłącznie wtedy, jeśli nie dokonał on tego odliczenia wcześniej, tj. z faktury pierwotnej.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, że Wnioskodawca, będący czynnym podatnikiem podatku VAT, zakwestionował wykonanie przez kontrahenta w grudniu 2013 r. i styczniu 2014 r. prace budowlane. W związku z powyższym Wnioskodawca odmawiał przyjęcia faktur (odesłał do wystawcy, podając przyczynę odmowy przyjęcia), tym samym nie dokonał odliczenia podatku VAT z nich wynikającego. W toku postępowania sądowego kontrahent przedstawił wystawione przez siebie faktury, na podstawie których domagał się zapłaty kwot z nich wynikających. W związku z wyrokiem, Wnioskodawca opłacił zasądzoną kwotę i zwrócił się do kontrahenta o wydanie faktur bądź duplikatów faktur, które ten przedstawił w toku postępowania dla potwierdzenia swoich roszczeń. Kontrahent nie dostarczył Wnioskodawcy żądanych faktur, natomiast w wyniku żądania wystawienia duplikatów, podmiot trzeci (nabywca wierzytelności) wystawił fakturę, która miała dokumentować czynności wykonane w poprzednich latach przez kontrahenta. Faktura ta nie odnosi się w żaden sposób do faktur pierwotnych (przedstawionych w toku postępowania sądowego), nie stanowi korekty ani duplikatu. Jako datę wykonania usługi oraz datę wystawienia wpisano datę 23 listopada 2015 r., a zatem datę bieżącą względem żądania przez Wnioskodawcę wystawienia duplikatu faktury.

Odnosząc się do powyższego wskazać należy, że faktura jest dokumentem potwierdzającym dokonanie transakcji opodatkowanej podatkiem od towarów i usług. Jej posiadanie warunkuje możliwość odliczenia podatku naliczonego w niej zawartego. Zasady dotyczące wystawiania faktur dokumentujących sprzedaż (dostawę towarów i świadczenie usług) określa ustawa o podatku od towarów i usług.

Faktura to każdy dokument w formie papierowej lub w formie elektronicznej zawierający dane wymagane ww. ustawą i przepisami wydanymi na jej podstawie. Określenie jakie elementy powinna zawierać, zawiera ww. przepis art. 106e ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług.

Wymóg posiadania faktury w celu skorzystania z prawa do odliczenia podatku VAT naliczonego jest zgodny z przepisami Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE. L Nr 347, poz. 1 ze zm.), zwanej dalej Dyrektywą 2006/112/WE Rady.

Zgodnie z przepisem art. 178 lit. a Dyrektywy 2006/112/WE Rady, w celu dokonania odliczenia, o którym mowa w art. 168 lit. a), w odniesieniu do dostaw towarów lub świadczenia usług, musi posiadać fakturę sporządzoną zgodnie z tytułem XI rozdział 3 sekcje 3-6.

Z zasady neutralności wynika, że podatnikowi przysługuje prawo do odliczenia podatku VAT poniesionego na poprzednim etapie obrotu gospodarczego. Jednakże podstawowym dowodem poniesienia przez podatnika ciężaru podatku VAT jest właśnie faktura wystawiona przez sprzedającego. Brak przedmiotowej faktury jest równoznaczny z brakiem dowodu zapłacenia kwoty podatku VAT na poprzednim etapie obrotu gospodarczego.

Odnosząc się do kwestii związanej z odliczeniem podatku z „nowych” faktur wystawionych przez nabywcę wierzytelności należy zauważyć, ż ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2016 r., poz. 380) dopuszcza w ramach przepisów o zobowiązaniach zarówno przejście wierzytelności (art. 509 i nast. K.c.), jak i długu (art. 519 i nast.) na inne osoby w czasie trwania stosunku zobowiązaniowego – umowy. Istota umowy nie ulega wówczas żadnej zmianie, zmieniają się natomiast osoby uczestniczące w umowie po stronie czynnej (zmiana wierzyciela) lub po stronie biernej (zmiana dłużnika).

Uwzględniając powyższe należy wskazać, że fakt zawarcia pomiędzy podmiotami umowy przelewu wierzytelności nie powoduje dla nabywcy wierzytelności uprawnienia do wystawienia w dacie bieżącej „względem żądania przez Wnioskodawcę wystawienia duplikatu faktury” „nowych faktur”, które nie odnoszą się „w żaden sposób do faktury pierwotnej”. Podmiot ten nie będąc następcą prawnym kontrahenta Wnioskodawcy, ani też wykonawcą usług budowlanych nie ma prawa zarówno do wystawienia duplikatu/korekt, a tym bardziej faktur dokumentujących czynności wykonane w grudniu 2013 r. i styczniu 2014 r.

Z tych też względów, faktura wystawiona przez spółkę osobową (nabywcę wierzytelności) za „wykonanie robót na budowie”, dokumentuje w istocie czynności, które nie zostały dokonane i w świetle art. 88 ust. 3a pkt 4 lit.a ustawy o podatku od towarów i usług nie stanowi podstawy do obniżenia przez Spółkę podatku należnego o podatek naliczony z niej wynikający.

Z kolei w kwestii odliczenia podatku naliczonego z odpisów faktur należy zauważyć, że zgodnie z art. 2 pkt 31 ustawy o podatku od towarów i usług za fakturę uznaje się dokument w formie papierowej lub w formie elektronicznej zawierający dane wymagane ustawą i przepisami wydanymi na jej podstawie.

Z powyższego wynika, że o uznaniu dokumentu za fakturę decyduje jego treść, a nie oznaczenie słowem „faktura”. Jeśli zatem dany dokument będzie zawierał dane, jakie wymagane są na fakturze, to mimo że nie zostanie on oznaczony jako faktura, będzie za nią uznany.

Ponadto zgodnie z art. 106m ust. 1 ustawy podatnik określa sposób zapewnienia autentyczności pochodzenia, integralności treści i czytelności faktury.

Przez autentyczność pochodzenia faktury rozumie się pewność co do tożsamości dokonującego dostawy towarów lub usługodawcy albo wystawcy faktury. Przez integralność treści faktury rozumie się, że w fakturze nie zmieniono danych, które powinna zawierać faktura (art. 106m ust. 2 i ust. 3 ustawy).

Autentyczność pochodzenia, integralność treści oraz czytelność faktury można zapewnić za pomocą dowolnych kontroli biznesowych, które ustalają wiarygodną ścieżkę audytu między fakturą a dostawą towarów lub świadczeniem usług (art. 106m ust. 4 ustawy).

A zatem, w związku z obowiązkiem dokładnego odzwierciedlania faktycznych transakcji w zakresie dostaw towarów i świadczenia usług, przepisy wymagają, aby autentyczność pochodzenia, integralność treści oraz czytelność faktur były zapewnione od momentu ich wystawienia do końca okresu przechowywania. Za zapewnienie powyższych wymogów odpowiada podatnik (odpowiednio: wystawiający jak i otrzymujący fakturę). Powyższe obowiązki wymagane są w odniesieniu zarówno do faktur papierowych, jak i faktur przesyłanych w formie elektronicznej. Każdy podatnik powinien zatem zapewnić, że informacje wymienione na fakturze dokładnie odzwierciedlają faktyczną dostawę towarów lub świadczenie usług oraz warunki, na jakich zostały one dokonane. Sposób tego zapewnienia jest dowolny i uzależniony wyłącznie od wyboru podatnika.

W niniejszej sprawie należy zauważyć, że Wnioskodawca został zobowiązany przez sąd do zapłaty zaległego wynagrodzenia na rzecz kontrahenta z tytułu wykonanych przez ten podmiot prac budowlanych. Kwota została ustalona na podstawie przedłożonych przez kontrahenta faktur, których Wnioskodawca uprzednio odmówił przyjęcia. Pomimo udokumentowania czynności fakturami i przedstawienia ich w toku postępowania sądowego, kontrahent odmawia wydania ich Wnioskodawcy, a ponadto na żądanie wystawienia duplikatu, nabywca wierzytelności wystawił „nowe faktury”. „Nowe faktury” potwierdzają fakt wykonania usługi „wykonanie robót na budowie”, jednakże zostały wystawione przez podmiot nie będący wykonawcą usługi.

Jeszcze raz należy podkreślić, że prawo podatnika do odliczenia podatku naliczonego jest fundamentalnym prawem podatnika i wyrazem zasady neutralności podatku VAT, wynikającej z regulacji unijnych oraz orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości UE oraz polskiego orzecznictwa w zakresie VAT.

Z kolei wymóg posiadania przez podatnika faktury (jak i jej duplikatu) ma charakter dowodowy i służy do wykazania prawa podatnika do odliczenia. Dokumenty te same w sobie nie konstytuują prawa do odliczeń. Prawo to nie powstaje, jeżeli wystawiono fakturę dokumentującą transakcję, która nie doszła do skutku w rzeczywistości. Powyższe rozumienie zostało potwierdzone w wyroku TSUE w sprawie C-342/87 pomiędzy Genius Holding BV a Staatssecretaris van Finacien, w którym wskazano iż prawo do odliczenia nie przysługuje w odniesieniu do podatku podlegającego zapłacie wyłącznie dlatego, że został on wykazany na fakturze. Trybunał orzekł, że prawo do odliczenia dotyczy tylko podatku, który jest należny w związku z transakcją opodatkowaną. Prawo to nie obejmuje podatku, który w myśl przepisów prawa nie był podatkiem należnym, ale został nieprawidłowo uwzględniony na fakturze. Zatem faktyczna dostawa jest warunkiem koniecznym dla odliczenia podatku VAT, a faktura jest jedynie potwierdzeniem tej czynności.

Uwzględniając powyższe należy wskazać, że w sytuacji, gdy Spółka dysponuje jedynie odpisem faktury, a przy tym nie ma jednocześnie żadnych instrumentów prawnych by zmusić kontrahenta do prawidłowego wystawienia duplikatów faktur, uwzględniając fakt, że transakcja została w rzeczywistości zrealizowana, to przy założeniu, że posiadany dokument zawiera dane wymagane ustawą, a kontrahent opodatkował podatkiem od towarów i usług zakres transakcji i uregulował należny z tego tytułu podatek VAT, Spółce przysługuje prawo do odliczenia podatku naliczonego wynikającego z odpisów faktur, które kontrahent przedstawił w toku postępowania sądowego.

A zatem w tym konkretnym przypadku, w zakresie w jakim podatek związany jest ze sprzedażą opodatkowaną, z uwzględnieniem art. 86 ust. 13 ustawy o podatku od towarów i usług, Spółce przysługuje prawo do odliczenia podatku naliczonego.

Końcowo zauważyć należy, że mając na uwadze, że Spółka jest stroną wniosku o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego zaznacza się, że interpretacja nie wywołuje skutków prawnych dla pozostałych podmiotów wskazanych we wniosku, które chcąc uzyskać interpretację indywidualną powinny wystąpić z odrębnym wnioskiem o jej udzielenie. W konsekwencji regulacje zawarte w art. 14k-14n ustawy Ordynacja podatkowa nie będą miały zastosowania dla tych podmiotów.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Białymstoku, ul. H. Sienkiewicza 84, 15-950 Białystok, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację – w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2016 r., poz. 718). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy). Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Bydgoszczy, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, ul. Św. Jakuba 20, 87-100 Toruń.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.