Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach
IBPB-2-2/4511-444/16/AK
z 30 czerwca 2016 r.

 

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2015 r. poz. 613 ze zm.) oraz § 5 pkt 2 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz.U. poz. 643) – Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działający w imieniu Ministra Finansów, stwierdza, że stanowisko przedstawione we wniosku z 8 kwietnia 2016 r. (data otrzymania 13 kwietnia 2016 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych sprzedaży lokalu mieszkalnego „B”:

  • w części dotyczącej możliwości zwolnienia z opodatkowania dochodu ze sprzedaży udziału ½ w związku z przeznaczeniem środków z tej sprzedaży na nabycie innego lokalu mieszkalnego –jest prawidłowe,
  • w części dotyczącej braku odpowiedzialności za podatek z tytułu sprzedaży lokalu przypadający na małżonka – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 13 kwietnia 2016 r. otrzymano ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych sprzedaży lokalu mieszkalnego.

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe.

W styczniu 2014 r. Wnioskodawczyni wraz z małżonkiem sprzedała mieszkanie „A” i za całość kwoty z jego sprzedaży małżonkowie nabyli jako współwłasność mieszkanie „B” (kwiecień 2014 r.), korzystając z tzw. ulgi mieszkaniowej – art. 21 ust. 1 pkt 131 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W kwietniu 2016 r. w związku z toczącą się sprawą o znęcanie psychiczne i fizyczne przez męża Wnioskodawczyni nad pozostałymi członkami rodziny, na mocy notarialnej umowy między małżonkami, uzyskano rozdzielność majątkową. Zgodnie z art. 1037 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz.U. z 2014 r. poz. 121) w związku z art. 46 ustawy Kodeks rodzinny i opiekuńczy – podział majątku wspólnego może nastąpić bądź na mocy umowy między małżonkami, bądź na mocy orzeczenia sądu na żądanie któregokolwiek z małżonków.

W wyniku podziału majątku wspólnego postanowiono sprzedać mieszkanie i podzielić kwotę z jego sprzedaży 50/50 przelewając ją na osobne konta bankowe. Swoją część Wnioskodawczyni w pełni przeznaczy na własne cele mieszkaniowe, nie wie jednak co ze swoją częścią zrobi jej mąż.

W związku z powyższym zdarzeniem zadano następujące pytania.

Czy jeśli kwota ze sprzedanej współwłasności mieszkaniowej zostanie przekazana na dwa osobne konta i całość tej kwoty Wnioskodawczyni wyda na własne cele mieszkaniowe, to będzie mogła skorzystać z ulgi mieszkaniowej (19%)? Czy jeśli współmałżonek Wnioskodawczyni nie przeznaczy swojej części na cele zgodne z ustawą uprawniającą do ulgi, Wnioskodawczyni zostanie w jakikolwiek sposób obciążona wyżej wspomnianym podatkiem?

Zdaniem Wnioskodawczyni, w 2 lata od końca roku podatkowego, w którym nastąpi odpłatne zbycie nieruchomości lub praw oraz w zgodzie z listą wydatków na własne cele mieszkaniowe z art. 21 ust. 25-30 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych obowiązywać Wnioskodawczynię będzie ulga mieszkaniowa (art. 21 ust. 1 pkt 131 ww. ustawy) ponieważ całość swojej części przeznaczy na zakup lokalu mieszkalnego.

W związku z rozdzielnością majątkową powstałą zgodnie z art. 1037 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz.U. z 2014 r. poz. 121) w związku z art. 46 ustawy Kodeks rodzinny i opiekuńczy – podział majątku wspólnego został dokonany na mocy notarialnej umowy między małżonkami zatem w związku z tym faktem oraz życiem w faktycznej separacji Wnioskodawczyni nie bierze finansowej/skarbowej/podatkowej odpowiedzialności za kapitał swojego męża.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.

Na wstępie zaznaczyć należy, że niniejsza interpretacja dotyczy wyłącznie skutków podatkowych sprzedaży lokalu mieszkalnego „B” i odnosi się do możliwości zwolnienia z opodatkowania dochodu ze sprzedaży udziału ½ w związku z przeznaczeniem środków z tej sprzedaży na nabycie innego lokalu mieszkalnego oraz do braku odpowiedzialności za podatek z tytułu sprzedaży lokalu przypadający na małżonka. Nie dotyczy natomiast tego jakie skutki podatkowe sprzedaż mieszkania „B” może wywołać w odniesieniu do zwolnienia, o którym mowa art. 21 ust. 1 pkt 131 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, z którego wcześniej Wnioskodawczyni skorzystała w związku ze sprzedażą mieszkania „A” i przeznaczeniem środków z tej sprzedaży na nabycie mieszkania „B”. Niniejsza interpretacja nie dotyczy również skutków podatkowych sprzedaży mieszkania „A” oraz możliwości skorzystania w związku z tą sprzedażą ze zwolnienia z opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 131 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Ww. kwestii nie dotyczą bowiem zapytania Wnioskodawczyni zawarte we wniosku z 8 kwietnia 2016 r.

Zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2012 r. poz. 361 ze zm.) – źródłem przychodów jest odpłatne zbycie, z zastrzeżeniem ust. 2:

  1. nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości,
  2. spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub użytkowego oraz prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej,
  3. prawa wieczystego użytkowania gruntów,

-jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie.

W świetle powyższego przepisu każda czynność prawna, której przedmiotem jest odpłatne zbycie nieruchomości lub praw wymienionych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) ustawy stanowi źródło przychodów, jeżeli zostanie dokonana w określonym czasie tj. przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie i nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej.

Z przedstawionego we wniosku zdarzenia przyszłego wynika, że w 2014 r. Wnioskodawczyni wraz z małżonkiem kupiła mieszkanie „B”. Natomiast w 2016 r. na mocy notarialnej umowy małżonkowie ustanowili rozdzielność majątkową małżeńską. Małżonkowie planują sprzedać ww. mieszkanie „B” i podzielić kwotę ze sprzedaży po połowie.

Kwestie stosunków majątkowych w małżeństwie reguluje ustawa z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy (t.j. Dz.U. z 2015 r. poz. 2082 ze zm.). Na podstawie art. 31 § 1 tej ustawy – z chwilą zawarcia małżeństwa powstaje między małżonkami z mocy ustawy wspólność majątkowa (wspólność ustawowa) obejmująca przedmioty majątkowe nabyte w czasie jej trwania przez oboje małżonków lub przez jednego z nich (majątek wspólny). Przedmioty majątkowe nieobjęte wspólnością ustawową należą do majątku osobistego każdego z małżonków.

Wspólność wynikająca ze stosunku małżeństwa jest współwłasnością łączną. Cechą charakterystyczną tego typu współwłasności jest to, że niemożliwe jest ustalenie wielkości udziału małżonków we współwłasności (współwłasność bezudziałowa) oraz żaden z małżonków w czasie jej trwania nie może rozporządzać swymi prawami do majątku wspólnego – art. 35 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego.

Zgodnie z art. 47 § 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego – małżonkowie mogą przez umowę zawartą w formie aktu notarialnego wspólność ustawową rozszerzyć lub ograniczyć albo ustanowić rozdzielność majątkową lub rozdzielność majątkową z wyrównaniem dorobków (umowa majątkowa). Umowa taka może poprzedzać zawarcie małżeństwa. W wypadku umownego wyłączenia wspólności ustawowej w czasie trwania małżeństwa między małżonkami ustaje wspólność ustawowa, a do majątku, który był nią objęty stosuje się odpowiednio przepisy o współwłasności w częściach ułamkowych. Natomiast – w myśl art. 501 Kodeksu – w razie ustania wspólności, udziały małżonków są równe, chyba że umowa majątkowa małżeńska stanowi inaczej. Z przywołanych przepisów wynika zatem, że z chwilą ustania wspólności majątkowej między małżonkami współwłasność łączna zostaje zastąpiona przez współwłasność w częściach ułamkowych. Zatem po ustaniu wspólności ustawowej, w skład majątków należących do każdego z małżonków wchodzą „samodzielnie” udziały we wszystkich przedmiotach, które w czasie wspólności tworzyły majątek wspólny. Następnie małżonkowie mogą zdecydować o sposobie podziału majątku wspólnego.

Podsumowując, ustanie wspólności ustawowej kreuje prawo małżonków do majątku, który stanowił wcześniej majątek wspólny na zasadzie współwłasności w częściach ułamkowych, które z reguły jest stanem przejściowym i prowadzi do podziału tego majątku, choć, jak wynika z dyspozycji przepisu art. 211 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t.j. Dz.U. z 2016 r. poz. 380 ze zm.), podział ten nie jest obowiązkowy.

Z wniosku wynika, że w 2016 r. w związku z zawartą umową majątkową małżeńską ustanawiającą rozdzielność majątkową pomiędzy Wnioskodawczynią i jej małżonkiem ustał ustrój wspólności majątkowej małżeńskiej. Po ustanowieniu rozdzielności majątkowej dotychczasowy zgromadzony przez nich majątek wspólny nie został podzielony. Małżonkowie planują natomiast sprzedać posiadane przez siebie udziały w mieszkaniu nabytym podczas trwania wspólności majątkowej małżeńskiej. Jak wskazała Wnioskodawczyni każdemu z małżonków przypadnie ½ kwoty z jego sprzedaży.

Zatem w omawianej sprawie każdy z małżonków dokona odpłatnego zbycia przysługującego mu udziału ½ w mieszkaniu, które nabył w 2014 r. w trakcie trwania wspólności ustawowej małżeńskiej. Małżonkowie sprzedają posiadane przez siebie udziały w nieruchomości, bowiem po ustaniu między Wnioskodawczynią i jej małżonkiem ustroju wspólności majątkowej majątek wspólny Wnioskodawczyni i jej męża stał się przedmiotem współwłasności ułamkowej. Tym samym planowana sprzedaż mieszkania „B” oznacza, że każdy z małżonków sprzeda wynoszący ½ udział w nieruchomości, który nabył w 2014 r. i od końca tego roku należy liczyć okres pięcioletni, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Jeżeli zatem sprzedaż ww. mieszkania dokonana zostanie przed 1 stycznia 2020 r., tj. przed upływem 5 lat od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie, to będzie stanowiła źródło przychodu podlegające opodatkowaniu.

Dokonując oceny skutków podatkowych sprzedaży przez Wnioskodawczynię udziału ½ w nieruchomości (w mieszkaniu „B”) nabytego w 2014 r. w trakcie trwania ustawowej wspólności majątkowej małżeńskiej wskazać należy, że zgodnie z art. 30e ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych – od dochodu z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw określonych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) podatek dochodowy wynosi 19% podstawy obliczenia podatku.

Stosownie do art. 30e ust. 2 ww. ustawy – podstawą obliczenia podatku jest dochód stanowiący różnicę pomiędzy przychodem z odpłatnego zbycia nieruchomości lub praw określonym zgodnie z art. 19, a kosztami ustalonymi zgodnie z art. 22 ust. 6c i 6d, powiększoną o sumę odpisów amortyzacyjnych, o których mowa w art. 22h ust. 1 pkt 1, dokonanych od zbywanych nieruchomości lub praw.

Przy czym przychodem z odpłatnego zbycia nieruchomości lub praw majątkowych oraz innych rzeczy, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8, jest wartość wyrażona w cenie określonej w umowie, pomniejszona o koszty odpłatnego zbycia. Jeżeli jednak cena, bez uzasadnionej przyczyny, znacznie odbiega od wartości rynkowej tych rzeczy lub praw, przychód ten określa organ podatkowy lub organ kontroli skarbowej w wysokości wartości rynkowej (art. 19 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych).

Pojęcie kosztów odpłatnego zbycia (sprzedaży) nie zostało przez ustawodawcę zdefiniowane w ustawie, należy zatem stosować językowe rozumienie tego wyrażenia, zgodnie z którym za koszty sprzedaży nieruchomości lub praw majątkowych uważa się wszystkie wydatki poniesione przez sprzedającego, które są konieczne, aby transakcja sprzedaży mogła dojść do skutku (wszystkie niezbędne wydatki bezpośrednio związane z tą czynnością, np. koszty wyceny nieruchomości przez rzeczoznawcę majątkowego, prowizje pośredników w sprzedaży nieruchomości, koszty ogłoszeń w prasie związanych z zamiarem sprzedaży nieruchomości).

Stosownie do art. 22 ust. 6c ww. ustawy – koszty uzyskania przychodu z tytułu odpłatnego zbycia, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c), z zastrzeżeniem ust. 6d, stanowią udokumentowane koszty nabycia lub udokumentowane koszty wytworzenia, powiększone o udokumentowane nakłady, które zwiększyły wartość rzeczy i praw majątkowych, poczynione w czasie ich posiadania.

Zgodnie z art. 22 ust. 6e ww. ustawy – wysokość nakładów, o których mowa w ust. 6c, ustala się na podstawie faktur VAT w rozumieniu przepisów o podatku od towarów i usług oraz dokumentów stwierdzających poniesienie opłat administracyjnych.

W myśl art. 30e ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych – po zakończeniu roku podatkowego podatnik jest obowiązany w zeznaniu podatkowym, o którym mowa w art. 45 ust. 1a pkt 3 (PIT-39), wykazać:

  1. dochody uzyskane w roku podatkowym z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych określonych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) i obliczyć należny podatek dochodowy od dochodu, do którego nie ma zastosowania art. 21 ust. 1 pkt 131, lub
  2. dochody, o których mowa w art. 21 ust. 1 pkt 131.

Zgodnie z art. 45 ust. 1a pkt 3 ww. ustawy – w terminie do 30 kwietnia roku następującego po roku podatkowym podatnicy są zobowiązani składać urzędom skarbowym zeznanie, według ustalonego wzoru, o wysokości osiągniętego dochodu (poniesionej straty) z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych opodatkowanych na zasadach określonych w art. 30e. W tym samym terminie płatny jest również należny podatek, wynikający z tego zeznania (art. 45 ust. 4 pkt 4 ww. ustawy).

Dochodu z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych określonych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) nie łączy się z dochodami (przychodami) z innych źródeł – stosownie do art. 30e ust. 5 ww. ustawy.

Podsumowując, podstawą obliczenia podatku jest dochód, stanowiący różnicę pomiędzy przychodem z odpłatnego zbycia lokalu mieszkalnego określonym zgodnie z art. 19 ustawy (tj. wartością wyrażoną w cenie określonej w umowie sprzedaży – o ile odpowiada wartości rynkowej – pomniejszoną o koszty odpłatnego zbycia), a kosztami uzyskania przychodu ustalonymi zgodnie z art. 22 ust. 6c ww. ustawy ponieważ zbywany lokal nabyto odpłatnie. Tak obliczony dochód (jeżeli wystąpi) podlega opodatkowaniu 19% podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

W omawianej sprawie każdy z małżonków dokona odpłatnego zbycia udziału w lokalu mieszkalnym wynoszącego ½. Tym samym każdy z małżonków uzyska przychód odpowiadający połowie całkowitej ceny ze sprzedaży lokalu pomniejszonej o koszty odpłatnego zbycia (jeżeli takie zostaną poniesione przez małżonków). Zatem Wnioskodawczyni powinna rozpoznać przychód ze zbycia swojego udziału w wysokości połowy całkowitego przychodu ze zbycia lokalu mieszkalnego „B”, który może w takim samym procencie pomniejszyć o wydatki i nakłady uznawane za koszty uzyskania przychodu a poniesione przez małżonków do dnia ustania ustawowej wspólności majątkowej. Do kosztów uzyskania przychodu Wnioskodawczyni może zatem zaliczyć połowę ceny nabycia mieszkania „B”. Tak obliczony dochód podlega opodatkowaniu 19% zryczałtowanym podatkiem dochodowym, chyba że Wnioskodawczyni spełni wszystkie warunki i skorzysta ze zwolnienia na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 131 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Wskazać bowiem należy, że podatnik, który dokona odpłatnego zbycia m.in. nieruchomości lokalowej (udziału w niej) nabytej w 2014 r. i uzyska z tego tytułu dochód może skorzystać ze zwolnienia z podatku dochodowego od osób fizycznych przeznaczając począwszy od dnia odpłatnego zbycia, nie później niż w okresie dwóch lat od końca roku podatkowego, w którym nastąpiło odpłatne zbycie uzyskane z tego tytułu środki na własne cele mieszkaniowe enumeratywnie wymienione w przepisie art. 21 ust. 25 w zw. z art. 21 ust. 1 pkt 131 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Zatem w odniesieniu do dochodu ze sprzedaży mieszkania „B” nabytego w 2014 r. podczas trwania ustawowej wspólności majątkowej małżeńskiej przypadającego na Wnioskodawczynię czyli w odniesieniu do ½ dochodu ze sprzedaży istnieje możliwość jego zwolnienia z opodatkowania na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 131 ustawy w związku z przeznaczeniem na własne cele mieszkaniowe środków z tej sprzedaży.

Stosownie bowiem do treści art. 21 ust. 1 pkt 131 ww. ustawy – wolne od podatku dochodowego są dochody z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych, o których mowa w art. 30e, w wysokości, która odpowiada iloczynowi tego dochodu i udziału wydatków poniesionych na własne cele mieszkaniowe w przychodzie z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych, jeżeli począwszy od dnia odpłatnego zbycia, nie później niż w okresie dwóch lat od końca roku podatkowego, w którym nastąpiło odpłatne zbycie, przychód uzyskany ze zbycia tej nieruchomości lub tego prawa majątkowego został wydatkowany na własne cele mieszkaniowe; udokumentowane wydatki poniesione na te cele uwzględnia się do wysokości przychodu z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych.

Dochód zwolniony należy zatem obliczyć według następującego wzoru:

dochód zwolniony = D x W/P

gdzie:

D – dochód ze sprzedaży,

W – wydatki poniesione na cele mieszkaniowe wymienione w art. 21 ust. 25 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych,

P – przychód ze sprzedaży.

W sytuacji gdy przychód z odpłatnego zbycia zostanie w całości przeznaczony na cele mieszkaniowe, to wówczas uzyskany z tego tytułu dochód będzie w całości korzystał ze zwolnienia od podatku dochodowego.

Stosownie do art. 21 ust. 25 pkt 1 ww. ustawy – za wydatki poniesione na cele, o których mowa w ust. 1 pkt 131, uważa się wydatki poniesione na:

  1. nabycie budynku mieszkalnego, jego części lub udziału w takim budynku, lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość lub udziału w takim lokalu, a także na nabycie gruntu lub udziału w gruncie albo prawa użytkowania wieczystego gruntu lub udziału w takim prawie, związanych z tym budynkiem lub lokalem,
  2. nabycie spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub udziału w takim prawie, prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej lub udziału w takim prawie,
  3. nabycie gruntu pod budowę budynku mieszkalnego lub udziału w takim gruncie, prawa użytkowania wieczystego takiego gruntu lub udziału w takim prawie, w tym również z rozpoczętą budową budynku mieszkalnego, oraz nabycie innego gruntu lub udziału w gruncie, prawa użytkowania wieczystego gruntu lub udziału w takim prawie, jeżeli w okresie, o którym mowa w ust. 1 pkt 131, grunt ten zmieni przeznaczenie na grunt pod budowę budynku mieszkalnego,
  4. budowę, rozbudowę, nadbudowę, przebudowę lub remont własnego budynku mieszkalnego, jego części lub własnego lokalu mieszkalnego,
  5. rozbudowę, nadbudowę, przebudowę lub adaptację na cele mieszkalne własnego budynku niemieszkalnego, jego części, własnego lokalu niemieszkalnego lub własnego pomieszczenia niemieszkalnego,

-położonych w państwie członkowskim Unii Europejskiej lub w innym państwie należącym do Europejskiego Obszaru Gospodarczego albo w Konfederacji Szwajcarskiej.

Jak wynika z cytowanych powyżej przepisów, podstawową okolicznością decydującą o zastosowaniu zwolnienia wynikającego z przywołanego wyżej art. 21 ust. 1 pkt 131 ustawy o podatku dochodowym jest fakt wydatkowania (począwszy od dnia odpłatnego zbycia, nie później niż w okresie dwóch lat od końca roku podatkowego, w którym nastąpiło odpłatne zbycie) środków z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych na wskazane w ustawie własne cele mieszkaniowe podatnika. Katalog wydatków stanowiących własne cele mieszkaniowe podatnika wskazany w art. 21 ust. 25 ustawy ma charakter zamknięty – jest to wyliczenie enumeratywne. Ustawodawca formułując zwolnienie przedmiotowe w sposób jednoznaczny wskazał realizację celów mieszkaniowych, które pozwalają na skorzystanie ze zwolnienia z opodatkowania dochodu ze sprzedaży. Jednym z takich celów – zgodnie z art. 21 ust. 25 pkt 1 lit. a) i b) ustawy – jest m.in. nabycie lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość a także nabycie spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego.

Podkreślenia wymaga jednak, że ustawodawca przewidując zwolnienie zawarte w art. 21 ust. 1 pkt 131 ustawy w sposób niebudzący wątpliwości podkreślił, że zwolnieniu podlegać będzie tylko taki dochód, który wydatkowany zostanie na „własne cele mieszkaniowe” a nie jakiekolwiek cele mieszkaniowe. Przy czym „własne cele mieszkaniowe” w takim przypadku należy rozumieć jednoznacznie zgodnie z wykładnią literalną. Realizacja własnych celów mieszkaniowych winna polegać na tym, że w przypadku nabycia ze środków ze sprzedaży lokalu (udziału w lokalu) innego lokalu mieszkalnego to w tym nowonabytym lokalu mieszkalnym podatnik faktycznie winien takie cele realizować czyli w nim mieszkać.

Podsumowując, ustawodawca uzależnia prawo do skorzystania ze zwolnienia na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 131 ustawy od wydatkowania przez podatnika w ściśle określonym czasie, środków uzyskanych z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) na realizację własnego celu mieszkaniowego. Jeżeli zatem począwszy od dnia sprzedaży i nie później niż w okresie dwóch lat od końca roku podatkowego, w którym nastąpi sprzedaż cały przychód ze sprzedaży udziału ½ w mieszkaniu „B” (przelany na osobne konto) Wnioskodawczyni przeznaczy na nabycie na własne cele mieszkaniowe lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość lub spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego, to będzie mogła skorzystać ze zwolnienia z opodatkowania na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 131 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Wówczas, gdy przychód z odpłatnego zbycia zostanie w całości przeznaczony na cele mieszkaniowe, to uzyskany z tego tytułu dochód będzie w całości korzystał z ww. zwolnienia od podatku dochodowego.

Zatem stanowisko Wnioskodawczyni w zakresie możliwość skorzystania ze zwolnienia na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 131 w zw. z art. 21 ust. 25 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych w przypadku przeznaczenia w okresie dwóch lat od końca roku podatkowego, w którym nastąpi sprzedaż wszystkich środków ze sprzedaży udziału ½ w mieszkaniu „B” na nabycie na własne cele mieszkaniowe innego lokalu mieszkalnego należało uznać za prawidłowe.

Natomiast w odniesieniu do dochodu ze sprzedaży lokalu „B” przypadającego na udział ½ małżonka Wnioskodawczyni w tym lokalu jeżeli małżonek nie przeznaczy środków ze sprzedaży w sposób uprawniający go do skorzystania ze zwolnienia i w zakresie wynikających z tego konsekwencji podatkowych (odpowiedzialności podatkowej) dla Wnioskodawczyni zauważyć należy, że z wniosku wynika, iż Wnioskodawczyni nadal pozostaje w związku małżeńskim, w którym ze względu na podpisaną w 2016 r. umowę ustanawiającą rozdzielność majątkową nie obowiązuje ustawowy ustrój wspólności majątkowej małżeńskiej.

Wskazać zatem należy, że w myśl art. 29 § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2015 r. poz. 613 ze zm.) – w przypadku osób pozostających w związku małżeńskim odpowiedzialność, o której mowa w art. 26 Ordynacji podatkowej – stanowiąca zasadę odpowiedzialności podatnika za wynikające ze zobowiązań podatkowych podatki całym jego majątkiem – obejmuje majątek odrębny podatnika oraz majątek wspólny podatnika i jego małżonka.

Należy zatem rozróżnić przedmioty majątkowe nieobjęte wspólnością ustawową, które należą do majątku osobistego podatnika, który odpowiada nimi za wynikające ze zobowiązań podatkowych podatki na zasadzie art. 26 Ordynacji podatkowej oraz przedmioty majątkowe wchodzące w skład majątku wspólnego (dorobkowego) podatnika i jego małżonka, którymi wraz z podatnikiem odpowiada małżonek podatnika. Należy podkreślić, że współmałżonek podatnika nie jest podatnikiem, a jedynie odpowiada majątkiem wspólnym za wynikające ze zobowiązań podatkowych podatki. Jego odpowiedzialność wynika z długu małżonka – podatnika i ograniczona jest do odpowiedzialności z majątku wspólnego. W znaczeniu materialnym wymieniony przepis art. 29 § 1 Ordynacji podatkowej nie tworzy statusu małżonka jako podatnika, lecz jedynie wyznacza zakres jego odpowiedzialności, ograniczając go do majątku wspólnego małżonków, co ma wyraźne przełożenie na przedmiot egzekucji administracyjnej, która w przypadku istnienia pomiędzy podatnikiem i jego małżonkiem wspólności majątkowej, poza majątkiem odrębnym podatnika, może być skierowana wyłącznie do przedmiotów majątkowych objętych tą wspólnością.

W omawianej sprawie między Wnioskodawczynią i jej małżonkiem wyłączona została wspólność majątkowa na skutek zawartej między nimi umowy. W związku z ustanowieniem rozdzielności majątkowej w trakcie trwania małżeństwa wspólność majątkowa przekształciła się we współwłasność w częściach ułamkowych. Nie ma zatem przedmiotów majątkowych objętych wspólnością majątkową. Udziały małżonków w majątku wspólnym (w przedmiotach należących wcześniej do majątku wspólnego) zostały zaliczone na rzecz ich majątków osobistych.

Tymczasem zgodnie z art. 29 § 2 ww. ustawy – skutki prawne ograniczenia, zniesienia, wyłączenia lub ustania wspólności majątkowej nie odnoszą się do zobowiązań podatkowych powstałych przed dniem:

  1. zawarcia umowy o ograniczeniu lub wyłączeniu ustawowej wspólności majątkowej;
  2. zniesienia wspólności majątkowej prawomocnym orzeczeniem sądu;
  3. ustania wspólności majątkowej w przypadku ubezwłasnowolnienia małżonka;
  4. uprawomocnienia się orzeczenia sądu o separacji.

Przepis art. 29 Ordynacji podatkowej reguluje, jako wyjątek od zasady odpowiedzialności podatkowej podatnika przewidzianej w art. 26, zagadnienie z zakresu odpowiedzialności podatkowej osób pozostających w związku małżeńskim oraz m.in. skutków podatkowych wyłączenia wspólności majątkowej dla ich odpowiedzialności podatkowej. Zgodnie z tym przepisem w przypadku osób pozostających w związku małżeńskim odpowiedzialność podatkowa obejmuje majątek odrębny podatnika oraz majątek wspólny podatnika i jego małżonka (art. 29 § 1). Natomiast skutki prawne zniesienia wspólności majątkowej nie odnoszą się do zobowiązań podatkowych powstałych m.in. przed dniem zawarcia umowy o wyłączeniu ustawowej wspólności majątkowej (art. 29 § 2 pkt 1 Ordynacji podatkowej).

W świetle przywołanego powyższej przepisu art. 29 § 1 i § 2 pkt 1 w związku z art. 26 Ordynacji podatkowej stwierdzić należy, że osoby pozostające w związku małżeńskim, za wynikające ze zobowiązań podatkowych podatki, odpowiadają całym majątkiem wspólnym oraz swoimi majątkami odrębnymi. Natomiast skutki prawne ustania wspólności majątkowej nie odnoszą się do zobowiązań podatkowych powstałych przed dniem wyłączenia wspólności majątkowej. Oznacza to, że znaczenie ma powstanie zobowiązania podatkowego.

Należy w tym miejscu zauważyć, że obowiązkiem podatkowym jest wynikająca z ustaw podatkowych nieskonkretyzowana powinność przymusowego świadczenia pieniężnego w związku z zaistnieniem zdarzenia określonego w tych ustawach (art. 4 Ordynacji podatkowej), zaś zobowiązaniem podatkowym jest wynikające z obowiązku podatkowego zobowiązanie podatnika do zapłacenia na rzecz Skarbu Państwa (...) podatku w wysokości, w terminie oraz w miejscu określonych w przepisach prawa podatkowego (art. 5 Ordynacji podatkowej).

W myśl art. 21 § 1 ustawy Ordynacja podatkowa – zobowiązanie podatkowe powstaje z dniem:

  1. zaistnienia zdarzenia, z którym ustawa podatkowa wiąże powstanie takiego zobowiązania;
  2. doręczenia decyzji organu podatkowego, ustalającej wysokość tego zobowiązania.

Tym samym o ile do powstania zobowiązania doszło przed wyłączeniem przez małżonków ustawowej wspólności majątkowej, nie wywiera to skutków w zakresie wyłączenia wspólności majątkowej małżeńskiej. Innymi słowy jeżeli do powstania zobowiązania doszło przed wyłączeniem przez małżonków ustawowej wspólności majątkowej przedmioty stanowiące majątek wspólny przed umową wyłączenia ustawowej wspólności majątkowej, dla określenia odpowiedzialności za zobowiązania podatkowe podatnika, traktowane są nadal jako objęte wspólnością, chociażby na podstawie ww. umowy stały się osobistym majątkiem małżonka.

Natomiast przeniesienie własności nieruchomości rodzi po stronie sprzedającego obowiązek podatkowy w podatku dochodowym od osób fizycznych co wynika z art. 10 ust. 1 pkt 8 ww. ustawy. W niniejszej sprawie powinność przymusowego świadczenia (obowiązek podatkowy) należy wiązać z faktem odpłatnego zbycia nieruchomości (art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy podatkowej), zaś powstanie zobowiązania podatkowego wynikającego z tego obowiązku wyznacza dzień dokonania sprzedaży nieruchomości (art. 30e ust. 1 i art. 45 ust. 4 pkt 4 ustawy podatkowej w związku z art. 21 § 1 pkt 1 Ordynacji podatkowej). Oznacza to, że z chwilą zawarcia umowy sprzedaży nieruchomości (w warunkach opisanych w art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy podatkowej) powstaje zobowiązanie podatkowe w podatku dochodowym od osób fizycznych od dochodu z takiej sprzedaży, stanowiącego stosowną część „uzyskanego” przychodu, którego wartość wyraża cena określona w zawartej umowie (art. 19 ust. 1 zd. 1 ustawy podatkowej).

Przenosząc powyższe przepisy na grunt rozpatrywanej sprawy wskazać należy, że zobowiązanie podatkowe z tytułu sprzedaży przez małżonków mieszkania „B” powstanie dopiero z chwilą zawarcia umowy sprzedaży ww. mieszkania a zatem już po zawarciu umowy o wyłączeniu wspólności majątkowej. Będzie to zatem zobowiązanie powstałe po wyłączeniu w 2016 r. wspólności majątkowej. Tym samym Wnioskodawczyni nie będzie odpowiadać za podatek z tytułu uzyskanego przez jej małżonka ze sprzedaży udziału ½ dochodu. Każdy z małżonków będzie odpowiadał za podatek ze sprzedaży swojego udziału ½ w mieszkaniu.

Zatem stanowisko Wnioskodawczyni, że nie będzie podatkowo odpowiedzialna za podatek z tytułu sprzedaży mieszkania „B” przypadający na jej małżonka należało uznać za prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie, ul. Rakowicka 10, 31-511 Kraków, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację – w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – t.j. Dz.U. z 2012 r. poz. 270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie – w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.


doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji
Dołącz do zarejestrowanych użytkowników i korzystaj wygodnie z epodatnik.pl.   Rejestracja jest prosta, szybka i bezpłatna.

Reklama

Przejrzyj zasięgi serwisu epodatnik.pl od dnia jego uruchomienia. Zobacz profil przeciętnego użytkownika serwisu. Sprawdź szczegółowe dane naszej bazy mailingowej. Poznaj dostępne formy reklamy: display, mailing, artykuły sponsorowane, patronaty, reklama w aktywnych formularzach excel.

czytaj

O nas

epodatnik.pl to źródło aktualnej i rzetelnej informacji podatkowej. epodatnik.pl to jednak przede wszystkim źródło niezależne. Niezależne w poglądach od aparatu skarbowego, od wymiaru sprawiedliwości, od inwestorów kapitałowych, od prasowego mainstreamu.

czytaj

Regulamin

Publikacje mają charakter informacyjny. Wydawca dołoży starań, aby informacje prezentowane w serwisie były rzetelne i aktualne. Treści prezentowane w serwisie stanowią wyraz przekonań autorów publikacji, a nie źródło prawa czy urzędowo obowiązujących jego interpretacji.

czytaj