Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach
IBPB-2-1/4515-70/16/MD
z 7 czerwca 2016 r.

 

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz.U. z 2015 r., poz. 613, ze zm.) oraz § 7 pkt 2 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz.U., poz. 643) – Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działający w imieniu Ministra Finansów, stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z 12 stycznia 2016 r. (data wpływu do Biura – 2 marca 2016 r.), uzupełnionym 30 maja 2016 r., o wydanie interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie możliwości skorzystania ze zwolnienia podmiotowego – jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 2 marca 2016 r. wpłynął do Biura ww. wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie możliwości skorzystania ze zwolnienia podmiotowego.

Wniosek nie spełniał wymogów formalnych, w związku z czym, w piśmie z 12 maja 2016 r., wezwano do jego uzupełnienia. Wniosek uzupełniono 30 maja 2016 r.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

Wnioskodawca wraz z bratem, na podstawie postanowienia Sądu z 10 grudnia 2015 r. nabyli spadek po zmarłym S. Sz., na podstawie pozostawionego testamentu holograficznego. Udział spadkowy wyniósł dla Wnioskodawcy oraz jego brata po ½ części spadku. Spadek został przyjęty z dobrodziejstwem inwentarza. S. Sz. traktował spadkobierców jak swoich wnuków, co odzwierciedla treść testamentu („zaznaczam, wymienione osoby dla mnie osobiście są córką i wnukami), jak i zeznania żony spadkodawcy. Wnioskodawca oraz jego brat są synami J. Ś., która została wychowana przez spadkodawcę i jego żonę. Pomimo braku formalnego przysposobienia nawiązała się między nimi więź odpowiadająca relacji dziecko-rodzice. Zmarły S. Sz. w pozostawionym testamencie powołał do spadku swoich nieformalnych wnuków. W skład spadku wchodzi wyłącznie spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego.

W uzupełnieniu wniosku Wnioskodawca wskazał, iż jego matka nie była i nie jest pasierbicą spadkodawcy.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy Wnioskodawca, na podstawie przedstawionego stanu faktycznego, korzysta ze zwolnienia przewidzianego dla osób najbliższych w art. 4a ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn w przypadku zgłoszenia nabycia spadku w terminie 6 miesięcy od daty prawomocności postanowienia o stwierdzeniu nabycia spadku?

Zdaniem Wnioskodawcy, odpowiedź na powyższe pytanie winna być twierdząca. Wnioskodawca był dla spadkodawcy osobą najbliższą. Spadkodawca traktował Wnioskodawcę jak wnuka, choć formalnie nigdy nie doszło do przysposobienia jego matki. Wnioskodawca wskazał, że jako zstępny (wnuk) powinien korzystać ze zwolnienia przewidzianego w art. 4a ust. 1. W odniesieniu do braku formalnej więzi pomiędzy spadkodawcą a Wnioskodawcą (tj. brakiem formalnego przysposobienia matki Wnioskodawcy), Wnioskodawca wskazał, że wykładnia przepisu art. 4a ust. 1 pkt 1 powinna odbywać się zgodnie z wykładnią funkcjonalną, biorąc pod uwagę zasady słuszności i sprawiedliwości społecznej. Przy wykładni tego przepisu należy wziąć pod uwagę cel regulacji prawnej, tzw. ratio legis. W piśmie skierowanym do Marszałka Sejmu z dnia 26 czerwca 2006 r. druk nr 736, w uzasadnieniu do projektu ustawy o zmianie podatku od spadków i darowizn i czynności cywilnoprawnych, Prezes Rady Ministrów, w rozdziale dotyczącym oceny skutków regulacji, wskazał w pkt 1 cel wprowadzenia ustawy, tj. „podstawowym celem nowelizacji jest zniesienie obciążeń podatkowych pomiędzy najbliższymi członkami rodziny”. Jako, że ustawa o podatku od spadków i darowizn nie precyzuje pojęcia członka najbliższej rodziny należy odnieść się do pojęcia członka najbliższej rodziny w innych przepisach prawa polskiego. Jak słusznie zauważył Sąd Najwyższy w wyroku z 13 kwietnia 2005 r. sygn. akt IV CK 648.04, „Pokrewieństwo nie stanowi wyłącznego kryterium zaliczenia do najbliższych członków rodziny w rozumieniu art. 446 § 3 k.c. Można zatem zaaprobować definicję rodziny jako najmniejszej grupy społecznej, powiązanej poczuciem bliskości i wspólności, osobistej i gospodarczej, wynikającej nie tylko z pokrewieństwa”. Jak to zostało wskazane już wcześniej, bliski stosunek pomiędzy spadkodawcą (dziadkiem) a Wnioskodawcą (wnukiem), potwierdzony zarówno treścią zeznań świadków w sprawie spadkowej oraz treścią testamentu, przemawia za faktem uznania Wnioskodawcy jako zstępnego (wnuka), a więc członka najbliższej rodziny, jaką tworzył ze spadkodawcą. Za uznaniem powyższego zwolnienia z podatku za skuteczne przemawia fakt, że całość majątku pozostała w wyniku spadkobrania w obrębie tworzonej przez spadkodawcę i spadkobierców rodziny.

Na tle przedstawionego stanu faktycznego stwierdzam, co następuje:

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (Dz.U. z 2015 r., poz. 86, ze zm. – w brzmieniu obowiązującym przed 1 stycznia 2016 r.), podatkowi od spadków i darowizn, zwanemu dalej „podatkiem”, podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, tytułem m.in. dziedziczenia.

W myśl art. 5 ww. ustawy obowiązek podatkowy ciąży na nabywcy własności rzeczy i praw majątkowych.

Stosownie do art. 6 ust. 1 pkt 1 cyt. ustawy, przy nabyciu w drodze dziedziczenia, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą przyjęcia spadku.

Jak wynika z art. 6 ust. 4 ww. ustawy, jeżeli nabycie niezgłoszone do opodatkowania stwierdzono następnie pismem, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą sporządzenia pisma; jeżeli pismem takim jest orzeczenie sądu, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą uprawomocnienia się orzeczenia. W przypadku gdy nabycie nie zostało zgłoszone do opodatkowania, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą powołania się przez podatnika przed organem podatkowym lub organem kontroli skarbowej na fakt nabycia.

Art. 8 ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn stanowi, że wartość nabytych rzeczy i praw majątkowych przyjmuje się w wysokości określonej przez nabywcę, jeżeli odpowiada ona wartości rynkowej tych rzeczy i praw, a wartość praw do wkładów oszczędnościowych – w wysokości tych wkładów.

Zgodnie z art. 4a ust. 1 pkt 1 ww. ustawy, zwalnia się od podatku nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych przez małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, rodzeństwo, ojczyma i macochę, jeżeli zgłoszą nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego w terminie 6 miesięcy od dnia powstania obowiązku podatkowego powstałego na podstawie art. 6 ust. 1 pkt 2-8 i ust. 2, a w przypadku nabycia w drodze dziedziczenia w terminie 6 miesięcy od dnia uprawomocnienia się orzeczenia sądu stwierdzającego nabycie spadku, z zastrzeżeniem ust. 2 i 4.

Wysokość podatku ustala się w zależności od grupy podatkowej, do której zaliczony jest nabywca (art. 14 ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn).

W myśl art. 14 ust. 2 ww. ustawy zaliczenie do grupy podatkowej następuje według osobistego stosunku nabywcy do osoby, od której lub po której zostały nabyte rzeczy i prawa majątkowe.

Stosownie do art. 14 ust. 3 ww. ustawy do poszczególnych grup podatkowych zalicza się:

  1. do grupy I – małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, zięcia, synową, rodzeństwo, ojczyma, macochę i teściów;
  2. do grupy II – zstępnych rodzeństwa, rodzeństwo rodziców, zstępnych i małżonków pasierbów, małżonków rodzeństwa i rodzeństwo małżonków, małżonków rodzeństwa małżonków, małżonków innych zstępnych;
  3. do grupy III – innych nabywców.

Z art. 15 ust. 1 pkt 3 cyt. ustawy wynika, że podatek oblicza się od nadwyżki podstawy opodatkowania ponad kwotę wolną od podatku, od nabywców zaliczonych do III grupy podatkowej, według następujących skal:

  • do kwoty 10.278 zł w wysokości 12%,
  • od kwoty 10.278 zł do 20.556 zł – 1.233 zł 40 gr i 16% od nadwyżki ponad 10.278 zł,
  • powyżej kwoty 20.556 zł – 2.877 zł 90 gr i 20% od nadwyżki ponad 20.556 zł.

Z przedstawionego stanu faktycznego wynika, że Wnioskodawca wraz z bratem, na podstawie postanowienia Sądu z 10 grudnia 2015 r. nabyli spadek po zmarłym S. Sz., na podstawie pozostawionego testamentu holograficznego. S. Sz. traktował spadkobierców jak swoich wnuków, co odzwierciedla treść testamentu („zaznaczam, wymienione osoby dla mnie osobiście są córką i wnukami), jak i zeznania żony spadkodawcy. Wnioskodawca oraz jego brat są synami J. Ś., która została wychowana przez spadkodawcę i jego żonę. Pomimo braku formalnego przysposobienia nawiązała się między nimi więź odpowiadająca relacji dziecko-rodzice. Zmarły S. Sz. w pozostawionym testamencie powołał do spadku swoich nieformalnych wnuków. W skład spadku wchodzi wyłącznie spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego.

Analizując treść przepisu art. 14 ust. 3 powołanej wyżej ustawy zauważyć należy, że ustawodawca w sposób jednoznaczny określił, że do I i II grupy podatkowej w podatku od spadków i darowizn zaliczone mogą zostać wyłącznie enumeratywnie wymienione w nim osoby. W pierwszej grupie podatkowej ustawodawca umieścił: małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, zięcia, synową, rodzeństwo, ojczyma, macochę i teściów. Wnioskodawca wskazał natomiast w treści analizowanego wniosku, że nie jest osobą formalnie spokrewnioną ze spadkodawcą – jego matka nie została przez niego prawnie przysposobiona. Tym samym przyjąć należy, iż matka Wnioskodawcy była wychowywana przez spadkodawcę bez zmiany statusu prawnego.

Jakkolwiek powyższa sytuacja niewątpliwie pozwala na powstanie więzi emocjonalnej pomiędzy ww. osobami, o tyle nie ma ona możliwości wywołania skutków prawnych, takich jak dla dzieci i wnuków spokrewnionych (biologicznych) lub też prawnie przysposobionych. Wnioskodawca, nie będący zstępnym spadkodawcy, nie może zatem zostać zaliczony do I grupy podatkowej.

W przedmiotowej sprawie ze względu na brak pokrewieństwa Wnioskodawcy ze spadkodawcą oraz ze względu na fakt nieprzysposobienia prawnego matki Wnioskodawcy przez spadkodawcę, czy też nieprzysposobienia samego Wnioskodawcy przez tą osobę, które skutkowałoby powstaniem takiego samego stosunku prawnego jak przy naturalnym pokrewieństwie, Wnioskodawca winien zostać zakwalifikowany do III grupy podatkowej.

Nabycie majątku tytułem dziedziczenia po spadkodawcy S. Sz. będzie wobec tego podlegało opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn na zasadach w określonych w przepisach ustawy o podatku od spadków i darowizn dla osób zaliczonych do tej grupy (III grupy podatkowej).

W świetle powyższego stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za nieprawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie, ul. Rakowicka 10, 31-511 Kraków, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację – w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz.U. z 2016 r., poz. 718). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie – w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.


doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji
Dołącz do zarejestrowanych użytkowników i korzystaj wygodnie z epodatnik.pl.   Rejestracja jest prosta, szybka i bezpłatna.

Reklama

Przejrzyj zasięgi serwisu epodatnik.pl od dnia jego uruchomienia. Zobacz profil przeciętnego użytkownika serwisu. Sprawdź szczegółowe dane naszej bazy mailingowej. Poznaj dostępne formy reklamy: display, mailing, artykuły sponsorowane, patronaty, reklama w aktywnych formularzach excel.

czytaj

O nas

epodatnik.pl to źródło aktualnej i rzetelnej informacji podatkowej. epodatnik.pl to jednak przede wszystkim źródło niezależne. Niezależne w poglądach od aparatu skarbowego, od wymiaru sprawiedliwości, od inwestorów kapitałowych, od prasowego mainstreamu.

czytaj

Regulamin

Publikacje mają charakter informacyjny. Wydawca dołoży starań, aby informacje prezentowane w serwisie były rzetelne i aktualne. Treści prezentowane w serwisie stanowią wyraz przekonań autorów publikacji, a nie źródło prawa czy urzędowo obowiązujących jego interpretacji.

czytaj