Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach
IBPB-2-1/4515-66/16/MD
z 29 kwietnia 2016 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz.U. z 2015 r., poz. 613, ze zm.) oraz § 7 pkt 2 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz.U., poz. 643) – Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działający w imieniu Ministra Finansów, stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z 27 stycznia 2016 r. (data wpływu do Organu – 2 lutego 2016 r.) o wydanie interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie ulgi mieszkaniowej – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 2 lutego 2016 r. wpłynął do Organu ww. wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie ulgi mieszkaniowej.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe:

Przedmiotem wniosku jest zastosowanie ulgi w podatku od spadków i darowizn z tytułu zbycia przez Wnioskodawcę mieszkania, które nabył w drodze dziedziczenia po zmarłej w lutym 2001 r. babci.

W przedmiotowym mieszkaniu Wnioskodawca był zameldowany i zamieszkiwał wraz z żoną i dziadkiem od sierpnia 2009 r. do chwili obecnej. W związku z powiększeniem się rodziny i koniecznością zmiany lokum na większe i dostosowane do aktualnych potrzeb (Wnioskodawca wraz z żoną spodziewał się dziecka), we wrześniu 2014 r. Wnioskodawca zaciągnął kredyt hipoteczny na zakup domu, który remontował i do którego ostatecznie przeprowadził się w połowie ubiegłego roku.

Uregulowanie sprawy spadkowej po zmarłej babci nie było możliwe za życia dziadka, ze względu na zły stan jego zdrowia i jego trudności w poruszaniu się. Dziadek Wnioskodawcy zmarł w grudniu 2014 r.

W lipcu 2015 r. Wnioskodawca uregulował sprawy spadkowe, sporządzając notarialny akt poświadczenia dziedziczenia po zmarłych babci i dziadku, a także zgłosił ten fakt do właściwego Urzędu Skarbowego przed upływem jednego miesiąca.

Obecnie Wnioskodawca chce sprzedać przedmiotowe mieszkanie, a środki pozyskane z jego sprzedaży przeznaczyć w całości na spłatę zaciągniętego wcześniej kredytu hipotecznego. Wnioskodawca chciałby skorzystać z ulgi z art. 16 ust. 8 ustawy o podatku od spadków i darowizn.

Do tak przedstawionego zdarzenia przyszłego, Wnioskodawca zajął stanowisko:

W ocenie Wnioskodawcy, przedstawiona sytuacja pozwala na zastosowanie ulgi na mocy art. 16 ust. 8 ustawy o podatku od spadków i darowizn, gdyż przedmiotowy lokal został zbyty ze względu na konieczność zmiany warunków zamieszkania, a nabycie innego budynku nastąpiło nie później niż w ciągu 6 miesięcy od dnia zbycia.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Na wstępie należy wskazać, iż Wnioskodawca wskazał jako przedmiot wniosku zastosowanie ulgi w podatku od spadków i darowizn w związku ze zbyciem lokalu mieszkalnego nabytego w drodze spadku w odniesieniu do udziału nabytego po zmarłej w 2001 r. babci.

Ponieważ opisane we wniosku nabycie tytułem spadku po babci Wnioskodawcy nastąpiło przed 1 stycznia 2007 r. (tj. w lutym 2001 r. – z dniem śmierci spadkodawczyni) w niniejszej sprawie zastosowanie mają przepisy ustawy o podatku od spadków i darowizn w brzmieniu obowiązującym do 31 grudnia 2006 r.

Zgodnie bowiem z treścią art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 16 listopada 2006 r. o zmianie ustawy o podatku od spadków i darowizn oraz ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych (Dz.U. Nr 222, poz. 1629, ze zm.) do nabycia własności rzeczy lub praw majątkowych, które nastąpiło przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy, stosuje się przepisy ustawy o podatku od spadków i darowizn w brzmieniu obowiązującym przed dniem 1 stycznia 2007 r.

Stosownie do art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (Dz.U. z 2004 r., Nr 142, poz. 1514, ze zm.), podatkowi od spadków i darowizn, zwanemu dalej „podatkiem”, podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, tytułem spadku.

W myśl art. 5 ww. ustawy, obowiązek podatkowy ciąży na nabywcy własności rzeczy i praw majątkowych, a w wypadku darowizny obowiązek podatkowy ciąży solidarnie na obdarowanym i darczyńcy.

Zgodnie z treścią art. 6 ust. 1 pkt 1, obowiązek podatkowy powstaje – przy nabyciu w drodze dziedziczenia – z chwilą przyjęcia spadku.

Jeżeli nabycie niezgłoszone do opodatkowania stwierdzono następnie pismem, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą sporządzenia pisma; jeżeli pismem takim jest orzeczenie sądu, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą uprawomocnienia się orzeczenia. Gdy nabycie w drodze darowizny nie zostało zgłoszone do opodatkowania, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą powołania się przed organem podatkowym na okoliczność dokonania tej darowizny (art. 6 ust. 4 ustawy o podatku od spadków i darowizn).

Stosownie do treści art. 7 ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn, podstawę opodatkowania stanowi wartość nabytych rzeczy i praw majątkowych po potrąceniu długów i ciężarów (czysta wartość), ustalona według stanu rzeczy i praw majątkowych w dniu nabycia i cen rynkowych z dnia powstania obowiązku podatkowego. Jeżeli przed dokonaniem wymiaru podatku nastąpi ubytek rzeczy spowodowany siłą wyższą, do ustalenia wartości przyjmuje się stan rzeczy w dniu dokonania wymiaru, a odszkodowanie za ubytek należne z tytułu ubezpieczenia wlicza się do podstawy wymiaru.

W myśl art. 9 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy, opodatkowaniu podlega nabycie przez nabywcę, od jednej osoby, własności rzeczy i praw majątkowych o czystej wartości przekraczającej 9 637 zł – jeżeli nabywcą jest osoba zaliczona do I grupy podatkowej.

Zgodnie z art. 14 ust. 1 i 2 ww. ustawy, wysokość podatku ustala się w zależności od grupy podatkowej, do której zaliczony jest nabywca, a zaliczenie do grupy podatkowej następuje według osobistego stosunku nabywcy do osoby, od której lub po której zostały nabyte rzeczy i prawa majątkowe.

W myśl art. 14 ust. 3 pkt 1 cyt. ustawy, do I grupy podatkowej zalicza się małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, zięcia, synową, rodzeństwo, ojczyma, macochę i teściów.

Z treści art. 16 ust. 1 pkt 1 cyt. ustawy wynika, że w przypadku nabycia budynku mieszkalnego lub jego części, lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość, spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego oraz wynikających z przydziału spółdzielni mieszkaniowych: prawa do domu jednorodzinnego lub prawa do lokalu w małym domu mieszkalnym – w drodze spadku lub darowizny przez osoby zaliczane do I grupy podatkowej – nie wlicza się do podstawy opodatkowania ich wartości do łącznej wysokości nieprzekraczającej 110 m² powierzchni użytkowej budynku lub lokalu.

W myśl art. 16 ust. 2 ustawy o podatku od spadków i darowizn, ulga, o której mowa w ust. 1, przysługuje osobom, które łącznie spełniają następujące warunki:

1. spełniają wymogi określone w art. 4 ust. 4;
   
2. nie są właścicielami innego budynku mieszkalnego lub lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość bądź będąc nimi przeniosą własność budynku lub lokalu na rzecz zstępnych, Skarbu Państwa lub gminy;
   
3. nie dysponują spółdzielczym lokatorskim prawem do lokalu lub nie są właścicielami spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego oraz wynikających z przydziału spółdzielni mieszkaniowych: prawa do domu jednorodzinnego lub prawa do lokalu w małym domu mieszkalnym, a w razie dysponowania tymi prawami przekażą je zstępnym lub przekażą do dyspozycji spółdzielni, w terminie 3 miesięcy od dnia złożenia zeznania podatkowego;
   
4. nie są najemcami lokalu lub budynku lub będąc nimi rozwiążą umowę najmu;
   
5. będą zamieszkiwać w nabytym lokalu lub budynku przez 5 lat:
   
   1. od dnia złożenia zeznania podatkowego – jeżeli w chwili złożenia zeznania nabywca mieszka w nabytym lokalu lub budynku,
   2. od dnia zamieszkania w nabytym lokalu lub budynku – jeżeli nabywca zamieszka w ciągu roku od dnia złożenia zeznania podatkowego.
   
   
   

Z treści art. 16 ust. 7 wynika, że nie stanowi podstawy do wygaśnięcia decyzji zbycie udziału w budynku lub lokalu na rzecz innego ze spadkobierców lub obdarowanych oraz zbycie budynku lub lokalu, jeżeli było ono uzasadnione koniecznością zmiany warunków mieszkaniowych, a nabycie innego budynku lub uzyskanie pozwolenia na jego budowę albo nabycie innego lokalu nastąpiło nie później niż w ciągu sześciu miesięcy od dnia zbycia.

Stosownie do art. 16 ust. 8 cyt. ustawy, warunek określony w ust. 2 pkt 5 uważa się za spełniony również wtedy, gdy budynek lub lokal został zbyty przed rozpoczęciem zamieszkiwania ze względu na konieczność zmiany warunków lub miejsca zamieszkania, a nabycie innego budynku lub uzyskanie pozwolenia na jego budowę albo nabycie innego lokalu nastąpiło nie później niż w ciągu 6 miesięcy od dnia zbycia.

Z treści wniosku wynika, że Wnioskodawca nabył – w drodze dziedziczenia po zmarłej w lutym 2001 r. babci – lokal mieszkalny. W lokalu tym Wnioskodawca był zameldowany i zamieszkiwał wraz z żoną i dziadkiem od sierpnia 2009 r. do chwili obecnej. W związku z powiększeniem się rodziny i koniecznością zmiany lokum na większe i dostosowane do aktualnych potrzeb (Wnioskodawca wraz z żoną spodziewał się dziecka), we wrześniu 2014 r. Wnioskodawca zaciągnął kredyt hipoteczny na zakup domu, który remontował i do którego ostatecznie rodzina przeprowadziła się w połowie ubiegłego roku. Dziadek Wnioskodawcy zmarł w grudniu 2014 r. W lipcu 2015 r. Wnioskodawca uregulował sprawy spadkowe, sporządzając notarialny akt poświadczenia dziedziczenia po zmarłych babci i dziadku, a także zgłosił ten fakt do właściwego Urzędu Skarbowego przed upływem jednego miesiąca. Obecnie Wnioskodawca chce sprzedać ww. lokal mieszkalny, a środki pozyskane z jego sprzedaży przeznaczyć w całości na spłatę zaciągniętego wcześniej kredytu hipotecznego.

Celem norm zawartych w treści ww. art. 16 jest nieobciążanie osób najbliższych darczyńcy czy spadkodawcy znacznymi, pod względem finansowym, skutkami podatkowymi z tytułu przyrostu majątkowego w postaci nieruchomości bądź lokalu, gdy nie dysponują budynkiem lub lokalem mieszkalnym i zamierzają zamieszkiwać w nabytym lokalu lub budynku przez 5 lat. Prawo do tej ulgi przysługuje również w przypadkach, gdy wymienione osoby – po zamieszkaniu w nabytym w ten sposób budynku lub lokalu czy też przed zamieszkaniem tam – znajdują się w sytuacji życiowej powodującej konieczność zmiany warunków mieszkaniowych, skutkującą zbyciem przedmiotu tej darowizny czy masy spadkowej, przed upływem okresu określonego w art. 16 ust. 2 pkt 5 ustawy.

Przepisy ustawy nie definiują pojęcia „konieczność zmiany warunków mieszkaniowych”. W świetle orzecznictwa Naczelnego Sądu Administracyjnego konieczność zmiany warunków mieszkaniowych w rozumieniu art. 16 ustawy winna mieć charakter imperatywny, wskazujący na sytuację wyjątkową. gdyż chodzi o kwalifikowaną potrzebę takiej zmiany (Wyrok NSA z 7 marca 2002 r., sygn. akt I SA/Wr 2910/01).

Zgodnie zatem z wyrażonym w orzecznictwie sądowym stanowiskiem, konieczność zmiany warunków mieszkaniowych występuje wówczas, gdy zachodzi nagła, nieoczekiwana sytuacja życiowa, w której znalazł się podatnik.

Z koniecznością taką mamy do czynienia przykładowo, jeśli warunki mieszkaniowe wymagają poprawy. Uzasadnieniem zbycia lokalu będzie więc konieczność ulokowania uzyskanych w ten sposób środków w inwestycję mającą na celu poprawę warunków mieszkaniowych, a dochowanie tego przeznaczenia należy rozumieć jako warunek zachowania ulgi.

Z treści złożonego wniosku wynika, iż planowana przez Wnioskodawcę sprzedaż nabytego w drodze spadku lokalu mieszkalnego uzasadniona jest koniecznością zmiany miejsca zamieszkania ze względu na powiększenie się rodziny Wnioskodawcy.

Biorąc pod uwagę argumentację przedstawioną we wniosku można zatem przyjąć, iż w sytuacji Wnioskodawcy zachodzi uzasadniona konieczność zmiany warunków mieszkaniowych.

Odnosząc się do drugiego warunku, określonego w powołanych przepisach, dotyczącego nabycia innego budynku lub uzyskania pozwolenia na jego budowę albo nabycia innego lokalu nie później niż w ciągu sześciu miesięcy od dnia zbycia, należy stwierdzić, iż literalne brzmienie przepisów wskazuje nie tylko na koniec terminu do dokonania tej czynności, ale także na następstwo chronologiczne – nabycie budynku (lokalu) lub uzyskanie pozwolenia na budowę budynku powinno nastąpić po zbyciu odziedziczonego lokalu.

Należy jednak zauważyć, iż w orzecznictwie sądów administracyjnych dominuje pogląd przeciwny, a mianowicie, iż ustawodawca zakreślił jedynie końcową datę terminu nabycia budynku lub lokalu albo uzyskania pozwolenia na budowę, a nie dzień, w którym rozpoczyna swój bieg (np. wyroki: z 4 marca 2004 r., sygn. III SA 1608/02; z 19 maja 2004 r., sygn. III SA 3242/02; z 1 października 2004 r., sygn. III SA 2088/03; z 25 stycznia 2008 r., sygn. II FSK 37/07). Tym samym wcześniejsze (tj. przed zbyciem lokalu czy budynku, z którym ulga jest związana) nabycie innego budynku (lokalu) lub uzyskanie pozwolenia na budowę powoduje zachowanie prawa do ulgi.

W świetle orzecznictwa przy interpretacji powołanych powyżej przepisów należy stosować reguły zarówno wykładni językowej, jak i systemowej oraz celowościowej. Prowadzą one do konkluzji, w myśl której nie stanowi podstawy do pozbawienia prawa do ulgi uzasadnione koniecznością zmiany warunków mieszkaniowych zbycie przed upływem 5 lat darowanego (odziedziczonego) lokalu (budynku), jeżeli uzyskane przez obdarowanego (spadkobiercę) środki zostaną wykorzystane na poprawę jego sytuacji mieszkaniowej.

Należy zatem wskazać, ze wobec powyższych argumentów, w przedmiotowym zdarzeniu przyszłym Wnioskodawca zachowa prawo do ulgi mieszkaniowej.

W świetle powyższego stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę oraz stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Szczecinie, ul. Staromłyńska 10, 70-561 Szczecin, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz.U. z 2012 r., poz. 270, ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.