Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach
IBPB-2-1/4515-19/16/MCZ
z 25 lutego 2016 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz.U. z 2015 r., poz. 613, ze zm.) oraz § 7 pkt 2 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz.U., poz. 643) – Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działający w imieniu Ministra Finansów, stwierdza, że stanowisko Wnioskodawczyni przedstawione we wniosku z 7 grudnia 2015 r. (data wpływu do Organu – 8 grudnia 2015 r.), uzupełnionym 4 lutego 2016 r., o wydanie interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie zachowania prawa do ulgi podatkowej określonej w art. 16 ustawy o podatku od spadków i darowizn - jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 8 grudnia 2015 r. wpłynął do Organu ww. wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie zachowania prawa do ulgi podatkowej określonej w art. 16 ustawy o podatku od spadków i darowizn.

Z uwagi na fakt, że wniosek nie spełniał wymogów formalnych, w piśmie z 25 stycznia 2016 r. wezwano do jego uzupełnienia. Wniosek uzupełniono 4 lutego 2016 r.

W przedmiotowym wniosku i jego uzupełnieniu został przedstawiony następujący stan faktyczny:

Zgodnie z postanowieniem Sądu Wnioskodawczyni, jako siostrzenica nabyła w całości spadek po wuju zmarłym 22 października 2011 r. Przedmiotem spadku jest nieruchomość mieszkalna o pow. 32,21 m² . W nabytym w spadku mieszkaniu Wnioskodawczyni zamieszkiwała już od ponad 14 lat. Od 2 lat Wnioskodawczyni mieszka w nim razem z bratem i bratową.

W 2015 r. w drodze dziedziczenia po zmarłej babci Wnioskodawczyni nabyła nieruchomość w postaci mieszkania o pow. 40 m².

W dniu 30 listopada 2015 r. Wnioskodawczyni w drodze darowizny przekazała mieszkanie odziedziczone po wuju swojemu bratu.

W dniu 2 grudnia 2015 r. Wnioskodawczyni zameldowała się w mieszkaniu odziedziczonym po babci.

Do powyższych działań zmusiła Wnioskodawczynię sytuacja życiowa. Wnioskodawczyni jest w zawansowanej ciąży, mieszkanie odziedziczone po wuju jest małe (32,21 m²), mieszkają w nim trzy osoby, więc nie zapewnia prywatności; brak jest osobnego pokoju, co nie zapewnia właściwych warunków dla dziecka. Wnioskodawczyni będzie samotną matką i opłaty związane z utrzymaniem nieruchomości w znacznym stopniu obciążają jej możliwości finansowe.

W uzupełnieniu wniosku Wnioskodawczyni wskazała, że 12 grudnia 2015 r. urodziła córkę, mieszka w mieszkaniu odziedziczonym po babci gdzie dziecko ma dobre warunki rozwoju. Opłaty związane z utrzymaniem nieruchomości są dla Wnioskodawczyni w znacznym stopniu przekraczające jej możliwości finansowe.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy Wnioskodawczyni korzystająca z ulgi przewidzianej w art. art. 16 ustawy o podatku od spadków i darowizn zachowa prawo do ulgi?

Wnioskodawczyni uważa, że w jej wypadku winna być zachowana ulga z art. 16 ust. 2 ustawy o podatku od spadków i darowizn.

Na tle przedstawionego stanu faktycznego stwierdzam, co następuje:

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (Dz.U. z 2009 r. Dz.U. Nr 93, poz. 768, ze zm.), podatkowi od spadków i darowizn, zwanemu dalej „podatkiem”, podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, tytułem m.in. dziedziczenia.

Z treści art. 5 ustawy o podatku od spadków i darowizn wynika, że w przypadku nabycia spadku obowiązek podatkowy ciąży na nabywcy własności rzeczy i praw majątkowych. Powstaje on, zgodnie z dyspozycją art. 6 ust. 1 pkt 1 ustawy, przy nabyciu w drodze dziedziczenia, z chwilą przyjęcia spadku. Ust. 4 cytowanego przepisu statuuje, że jeżeli nabycie niezgłoszone do opodatkowania stwierdzono następnie pismem, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą sporządzenia pisma; jeżeli pismem takim jest orzeczenie sądu, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą uprawomocnienia się orzeczenia. W przypadku gdy nabycie nie zostało zgłoszone do opodatkowania, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą powołania się przez podatnika przed organem podatkowym lub organem kontroli skarbowej na fakt nabycia.

W myśl art. 16 ust. 1 pkt 2 ww. ustawy, w przypadku nabycia własności (współwłasności) budynku mieszkalnego lub lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość, spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub udziału w takim prawie, spółdzielczego prawa do domu jednorodzinnego albo udziału w takim prawie – w drodze dziedziczenia, zapisu zwykłego, zapisu windykacyjnego, dalszego zapisu lub polecenia testamentowego przez osoby zaliczane do II grupy podatkowej – nie wlicza się do podstawy opodatkowania ich czystej wartości do łącznej wysokości nieprzekraczającej 110 m2 powierzchni użytkowej budynku lub lokalu. W przypadku nabycia części (udziału) budynku mieszkalnego lub lokalu albo udziału w spółdzielczym prawie do budynku mieszkalnego lub lokalu ulga przysługuje stosownie do wielkości udziału.

Stosownie do art. 16 ust. 2 cyt. ustawy, ulga, o której mowa w ust. 1, przysługuje osobom, które łącznie spełniają następujące warunki:

1. spełniają wymogi określone w art. 4 ust. 4;
   
2. nie są właścicielami innego budynku mieszkalnego lub lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość bądź będąc nimi przeniosą własność budynku lub lokalu na rzecz zstępnych, Skarbu Państwa lub gminy w terminie 6 miesięcy od dnia złożenia zeznania podatkowego albo zawarcia umowy darowizny w formie aktu notarialnego;
   
3. nie przysługuje im spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu mieszkalnego, spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego lub wynikające z przydziału spółdzielni mieszkaniowej: prawo do domu jednorodzinnego lub prawo do lokalu w małym domu mieszkalnym, a w razie dysponowania tymi prawami przekażą je zstępnym lub przekażą do dyspozycji spółdzielni, w terminie 6 miesięcy od dnia złożenia zeznania podatkowego albo zawarcia umowy darowizny w formie aktu notarialnego;
   
4. nie są najemcami lokalu lub budynku lub będąc nimi rozwiążą umowę najmu w terminie 6 miesięcy od dnia złożenia zeznania podatkowego albo zawarcia umowy darowizny w formie aktu notarialnego;
   
5. będą zamieszkiwać będąc zameldowanymi na pobyt stały w nabytym lokalu lub budynku i nie dokonają jego zbycia przez okres 5 lat:
   
   1. od dnia złożenia zeznania podatkowego lub zawarcia umowy darowizny w formie aktu notarialnego – jeżeli w chwili złożenia zeznania lub zawarcia umowy darowizny nabywca mieszka i jest zameldowany na pobyt stały w nabytym lokalu lub budynku,
      
   2. od dnia zamieszkania potwierdzonego zameldowaniem na pobyt stały w nabytym lokalu lub budynku – jeżeli nabywca zamieszka i dokona zameldowania na pobyt stały w ciągu roku od dnia złożenia zeznania podatkowego lub zawarcia umowy darowizny w formie aktu notarialnego.
   
   
   

Mając na uwadze ww. przepisy ustawy o podatku od spadków i darowizn stwierdzić należy, że zasadniczym celem ustawodawcy jest zwolnienie bliskich spadkodawcy od obciążeń podatkowych z tytułu nabycia nieruchomości mieszkaniowej, gdy nie dysponują innym mieszkaniem czy domem i będą mieszkać, będąc zameldowanymi na pobyt stały w uzyskanej nieruchomości przez 5 lat oraz utrzymają tytuł prawny do nabytego, np. tytułem dziedziczenia nieruchomości mieszkaniowej – a więc nie dokonają jego zbycia – przez okres 5 lat.

Należy również podkreślić, że przewidziana w art. 16 ustawy o podatku od spadków i darowizn ulga podatkowa jest odstępstwem od zasady powszechności i równości opodatkowania, a warunkiem skorzystania z ulgi jest spełnienie przesłanek w niej określonych. Jeśli zatem spadkobierca nie spełni warunków wskazanych powyżej, nie może korzystać z ulgi wymienionej w cyt. art. 16 ustawy o podatku od spadków i darowizn.

Zgodnie z art. 16 ust. 7 ustawy o podatku od spadków i darowizn, nie stanowi podstawy wygaśnięcia decyzji lub ustalenia zobowiązania podatkowego:

1. zbycie udziału w budynku lub lokalu mieszkalnym stanowiącym odrębną nieruchomość, albo spółdzielczym własnościowym prawie do lokalu mieszkalnego na rzecz innego ze spadkobierców lub obdarowanych albo
2. zbycie budynku lub lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość (udziału w budynku lub lokalu), albo spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego (udziału w takim prawie), jeżeli było ono uzasadnione koniecznością zmiany warunków lub miejsca zamieszkania, a przeznaczenie środków uzyskanych ze sprzedaży na nabycie innego budynku lub lokalu mieszkalnego (udziału w budynku lub lokalu) albo spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego (udziału w takim prawie), albo budowę innego budynku lub lokalu nastąpiło w całości w okresie dwóch lat od dnia zbycia i łączny okres zamieszkiwania w zbytym i nabytym budynku lub lokalu, potwierdzonego zameldowaniem na pobyt stały, wynosi 5 lat.
   
   

Z treści wniosku i jego uzupełnienia wynika, iż Wnioskodawczyni nabyła w spadku po wuju nieruchomość w postaci lokalu mieszkalnego o pow. 31,21 m2. W związku z jego nabyciem, Wnioskodawczyni skorzystała z przysługującej jej ulgi mieszkaniowej. W nabytym w spadku lokalu Wnioskodawczyni zamieszkiwała ponad 14 lat. Od 2 lat Wnioskodawczyni mieszkała w nim razem z bratem i bratową. W 2015 r. w drodze dziedziczenia po zmarłej babci Wnioskodawczyni nabyła nieruchomość w postaci lokalu mieszkalnego o pow. 40 m². W dniu 30 listopada 2015 r. Wnioskodawczyni tytułem darowizny przekazała mieszkanie odziedziczone po wuju swojemu bratu. W dniu 2 grudnia 2015 r. Wnioskodawczyni zameldowała się w mieszkaniu odziedziczonym po babci. Do powyższych działań zmusiła Wnioskodawczynię sytuacja życiowa. Wnioskodawczyni jest w zawansowanej ciąży, mieszkanie odziedziczone po wuju jest małe (32,21 m²), mieszkają w nim trzy osoby, więc nie zapewnia prywatności; brak jest osobnego pokoju co nie zapewnia właściwych warunków dla dziecka. Wnioskodawczyni będzie samotną matką i opłaty związane z utrzymaniem nieruchomości w znacznym stopniu obciążają jej możliwości finansowe. W dniu 12 grudnia 2015 r. Wnioskodawczyni urodziła córkę, mieszka w mieszkaniu odziedziczonym po babci gdzie dziecko ma dobre warunki rozwoju.

Mając na uwadze treść wniosku i jego uzupełnienie oraz powołane wyżej przepisy prawa, stwierdzić należy, że przekazanie bratu tytułem darowizny lokalu mieszkalnym odziedziczonego przez Wnioskodawczynię, z tytułu nabycia którego została zastosowana ulga mieszkaniowa, której warunki określono w art. 16 ust. 2 ustawy o podatku od spadków i darowizn, spowoduje utratę przez Wnioskodawczynię prawa do tej ulgi.

Jak wynika z treści cyt. wyżej art. 16 ust. 2 ww. ustawy ulga mieszkaniowa przysługuje osobom, które łącznie spełniają warunki w nim wymienione, w tym spełniają wymóg zamieszkiwania będąc zameldowanymi na pobyt stały w nabytym lokalu lub budynku i nie dokonają jego zbycia przez okres 5 lat od dnia określonego w art. 16 ust. 2 pkt 5 lit. a) lub b) ustawy o podatku od spadków i darowizn.

Zachowanie prawa do ulgi mieszkaniowej ma miejsce również wtedy, gdy spełnione zostaną warunki wskazane w powołanym wyżej art. 16 ust. 7 pkt 1 lub pkt 2 ustawy o podatku od spadków i darowizn.

Jednakże w analizowanej sprawie Wnioskodawczyni nie spełnia warunków wskazanych w tym przepisie. Brat Wnioskodawczyni, na rzecz którego Wnioskodawczyni przekazała tytułem umowy darowizny lokal mieszkalny nabyty w spadku po wuju Wnioskodawczyni, nie był jego spadkobiercą, gdyż jak wynika ze stanu faktycznego, Wnioskodawczyni nabyła lokal mieszkalny w spadku po wuja w całości, zatem jako jedyny jego spadkobierca. Wobec tego Wnioskodawczyni nie może zachować prawa do ulgi mieszkaniowej na podstawie art. 16 ust. 7 pkt 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn.

Analiza treści art. 16 ust. 7 pkt 2 tej ustawy wskazuje, że również na podstawie tego przepisu Wnioskodawczyni nie zachowa prawa do ulgi mieszkaniowej. Aby zachować prawo do ulgi mieszkaniowej na podstawie tego przepisu musi być spełnionych łącznie kilka warunków: musi mieć miejsce zbycia lokalu mieszkalnego czyli sprzedaż lokalu mieszkalnego, musi wystąpić uzasadniona konieczność zmiany warunków lub miejsca zamieszkania oraz należy przeznaczyć środki uzyskane ze sprzedaży w okresie dwóch lat od dnia zbycia nieruchomości mieszkaniowej na jeden ze wskazanych w tym przepisie celów mieszkaniowych, a także należy dochować warunku, aby łączny okres zamieszkiwania w zbytym i nabytym lokalu lub budynku wynosił 5 lat i potwierdzony był zameldowaniem na pobyt stały.

Ponieważ Wnioskodawczyni przekazała lokal mieszkalny nabyty w spadku po wuju bratu tytułem umowy darowizny a więc nieodpłatnie, to nie uzyskała środków pieniężnych z tytułu zbycia (sprzedaży), które mogłaby przeznaczyć w okresie dwóch lat od dnia zbycia nieruchomości mieszkaniowej na jeden ze wskazanych w tym przepisie celów mieszkaniowych i tym samym Wnioskodawczyni nie spełniła warunków wymieniony art. 16 ust. 7 pkt 2 tej ustawy. Tym bardziej, że z wniosku nie wynika, aby Wnioskodawczyni deklarowała zakup innego lokalu mieszkalnego wynika natomiast, że 2 grudnia 2015 r. Wnioskodawczyni zameldowała się w mieszkaniu odziedziczonym w 2015 r. po babci i mieszka tam z urodzoną 12 grudnia 2015 r. córką.

Skoro zatem dla zachowania prawa do ulgi mieszkaniowej konieczne jest łączne spełnienie warunków at. 16 ust. 7 pkt 2 ww. ustawy, to dalsza analiza wypełnienia pozostałych warunków jest bezzasadna.

Wobec powyższego stanowisko Wnioskodawczyni należało uznać za nieprawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Na marginesie należy dodać, że przedstawiona przez Wnioskodawczynię argumentacja dotycząca konieczności zmiany warunków lub miejsca zamieszkania jest dyskusyjna, gdyż lokal mieszkalny odziedziczony po wuju jest w stanie zaspokoić potrzeby mieszkaniowe osoby z małym dzieckiem. To, że Wnioskodawczyni zgodziła się na zamieszkanie w jej mieszkaniu brata z żoną nie jest przesłanką wystarczającą do uznania, że zaistniała „uzasadniona konieczność” zmiany warunków i miejsca zamieszkania.

Na podstawie internetowego Słownika języka polskiego pod redakcją W. Doroszewskiego słowo „konieczność” znaczy: to, co jest konieczne, nieuchronne, nie dające się uniknąć, jest to bezwzględna potrzeba, nieodzowność, przymus.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku, al. Zwycięstwa 16/17, 80-219 Gdańsk, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz.U. z 2012 r., poz. 270, ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.