Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie
IPPB4/4511-1501/15-4/IM
z 15 marca 2016 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r., poz. 613, z późn. zm.) oraz § 5 pkt 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2015 r., poz. 643) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko przedstawione we wniosku z dnia 28 grudnia 2015 r. (data wpływu do tut. Biura za pośrednictwem platformy e-PUAP 28 grudnia 2015 r.) uzupełniony pismem z dnia 8 marca 2016 r. (data wpływu do tut. Biura za pośrednictwem platformy e-PUAP 9 marca 2016 r.) stanowiącym odpowiedź na wezwanie telefoniczne z dnia 7 marca 2016 r. o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych otrzymania spłaty w ramach działu spadku – jest:

• nieprawidłowe - w części dotyczącej zastosowania art. 2 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych,
  

• prawidłowe – w pozostałym zakresie.
  
  
  

UZASADNIENIE

W dniu 28 grudnia 2015 r. za pośrednictwem platformy e-PUAP został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych otrzymania spłaty w ramach działu spadku.

Z uwagi na braki formalne, tut. organ wezwał Wnioskodawcę telefonicznie w dniu 7 marca 2016 r. (na tę okoliczność została sporządzona notatka służbowa) do uzupełnienia braków poprzez przedstawienie własnego stanowiska do zadanego we wniosku pytania Nr 2 w odniesieniu do przedstawionego stanu faktycznego. Pismem z dnia 8 marca 2016 r. (data wpływu do tut. Biura za pośrednictwem platformy e-PUAP 9 marca 2016 r.) Wnioskodawca uzupełnił powyższe.

We wniosku i uzupełnieniu przedstawiono następujący stan faktyczny.

Kazimierz D. zmarł w dniu 12 stycznia 1990 r., a spadek po nim na podstawie testamentu notarialnego, sporządzonego w dniu 16 lutego 1989 r., Repertorium, nabyli wnuczka Maja B. oraz wnuk Tomasz M. (Wnioskodawca) w udziałach wynoszących po /1/2 części każde z nich, co zostało stwierdzone prawomocnym postanowieniem wydanym w dniu 23 stycznia 2015 r. przez Sąd Rejonowy, I wydział Cywilny. Janina D. zmarła w dniu 9 grudnia 2013 r., a spadek po niej na podstawie testamentu notarialnego, sporządzonego w dniu 16 lutego 1989 r. , Repertorium, nabyli wnuczka Maja B. oraz wnuk Tomasz M. (Wnioskodawca) w udziałach wynoszących po 1/2 części każde z nich, co zostało stwierdzone prawomocnym postanowieniem wydanym w dniu 23 stycznia 2015 r. przez Sąd Rejonowy, I wydział Cywilny. Maja B. i Tomasz M. (Wnioskodawca) w wyniku opisanego wyżej dziedziczenia są współwłaścicielami lokalu mieszkalnego w udziałach po 1/2 części. Z odpisu księgi wieczystej Kw wynika, że: - w dziale I-Sp widnieje wpis, z którego wynika, że z własnością lokalu mieszkalnego związany jest udział wynoszący 45/1000 części w nieruchomości wspólnej (Kw), którą stanowi prawo użytkowania wieczystego gruntu oraz części budynku i urządzenia, które nie służą wyłącznie do użytku właścicieli lokalu - w dziale II współwłasność wpisana jest na rzecz Kazimierza D. i Janiny D. na zasadach współwłasności majątkowej małżeńskiej, na podstawie umowy użytkowania wieczystego oraz sprzedaży lokalu, sporządzonej w dniu 16 lutego 1989 r., Repertorium. Należny podatek od spadków i darowizn od nabycia przez nich udziałów we współwłasności opisanego powyżej lokalu mieszkalnego w drodze dziedziczenia po Kazimierzu D. został zapłacony na podstawie art. 9 ust. 1 pkt l, art. 15 ust. 1 i ust. 3 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (Zaświadczenie wydane w dniu 18 czerwca 2015 r. z upoważnienia Naczelnika Urzędu Skarbowego. Nabycie udziałów we współwłasności opisanego powyżej stanowiącego odrębną nieruchomość lokalu w drodze dziedziczenia po Janinie D. zwolnione jest z podatku od spadków i darowizn na podstawie art. 4a ustawy z dnia 28 lipca 1983 roku o podatku od spadków i darowizn (Zaświadczenie wydane w dniu 25 czerwca 2015 r. z upoważnienia Naczelnika Urzędu Skarbowego; Zaświadczenie wydane w dniu 25 czerwca 2015 r. z upoważnienia Naczelnika Urzędu Skarbowego. Dnia 9 lipca 2015 r. w Kancelarii Notarialnej sporządzono umowę o dział spadku oraz zniesienie współwłasności Repertorium. Maja B. i Tomasz M. (Wnioskodawca) oświadczyli, że umową tą dokonują działu spadku po zmarłych Kazimierzu D. i Janinie D. oraz zniesienia współwłasności lokalu mieszkalnego, w ten sposób, że lokal ten tj., lokal nr 17, usytuowany w budynku, o powierzchni użytkowej 34 m², nabywa na wyłączną własność Maja B. Strony określiły wartość rynkową opisanego lokalu na kwotę osiemdziesiąt tysięcy złotych (80.000,00). Strony oświadczyły, że umowa zawiera spłatę przez Mają B. na rzecz Tomasza M. (Wnioskodawcy) w kwocie 40.000,00 (czterdzieści tysięcy złotych). Spłaty dokonano w formie przelewu na rachunek bankowy Wnioskodawcy w terminie określonym w akcie notarialnym. Kancelaria Notarialna pobrała 2% podatku od umowy o dział spadku i zniesienie współwłasności nieruchomości od wartości rynkowej lokalu nabytego przez Maję B. ponad wartość przysługującego jej udziału w spadku oraz udziału we współwłasności, tj. od kwoty 40.000,00 zł.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytania:

1. Czy spłata otrzymana w ramach działu spadku po dziadkach będzie podlegała podatkowi dochodowemu od osób fizycznych, jeżeli wysokość spłaty nie przekracza udziału ułamkowego w nabytym spadku?
2. Czy Wnioskodawca jest zobowiązany złożyć deklarację PIT-39?
   
   

Zdaniem Wnioskodawcy.

Spłata spadkobiercy w wyniku działu spadku, nie przekraczająca wartości udziału w spadku, nie spowoduje powstania przychodu, stanowiącego podstawę opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych. W sytuacji, w której spłata odpowiada wartości udziału nabytego w spadku, a czynność prawna została dokonana wyłącznie pomiędzy współspadkobiercami, to nie uzyskuje w związku z działem spadku żadnego przysporzenia majątkowego względem odziedziczonej ułamkowej masy spadkowej. Istotne znaczenie ma również fakt, że przyznany w ramach działu spadku lokal mieszkalny jest nieruchomością niepodzielną. Art. 2 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych stanowi, że przepisów ww. ustawy nie stosuje się do przychodów podlegających przepisom ustawy o podatku od spadków i darowizn. Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn podatkowi temu podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium RP tytułem dziedziczenia, zapisu, dalszego zapisu, polecenia testamentowego. Z analizy przepisów zawartych w ustawie Kodeks cywilny oraz Kodeks postępowania cywilnego, regulujących kwestie dziedziczenia wynika, że w postępowaniu spadkowym mogą wystąpić dwa powiązane ze sobą postępowania: pierwsze - zmierzające do nabycia spadku (art. 669 Kodeksu postępowania cywilnego) - postanowienie o nabyciu spadku, potwierdzające prawa spadkobiercy do tego spadku od momentu jego otwarcia; drugie - zmierzające do działu spadku (art. 680 - 689 ww. Kodeksu), przy czym dział spadku występuje w sytuacji, w której spadek przypada kilku spadkobiercom. Wynikiem działu spadku jest określenie wartości i podział odziedziczonego majątku pomiędzy spadkobierców czyli konkretyzacja składników masy spadkowej przypadającej poszczególnym spadkobiercom. Nie zmienia to faktu, że dział spadku jest następstwem i konsekwencją wcześniejszego postanowienia o stwierdzeniu nabycia spadku. Oznacza to, że oba postępowania należą do spraw z zakresu prawa spadkowego. Spadek - jako prawa i obowiązki wchodzące w skład spadku - w wyniku dziedziczenia mogą przy tym przechodzić na jednego lub kilku spadkobierców. W przypadku kilku spadkobierców powstaje między nimi współwłasność w częściach ułamkowych (art. 1035 Kodeksu cywilnego) co oznacza, że każdy z nich jest właścicielem całej rzeczy i żaden nie jest właścicielem całości. Każdy ze współwłaścicieli może swobodnie rozporządzać swoim udziałem w spadku. Nie może natomiast bez zgody współspadkobierców rozporządzać swoim udziałem w konkretnej rzeczy wchodzącej w skład masy spadkowej. Od chwili nabycia spadku między współspadkobiercami istnieje wspólność majątku spadkowego, która ma charakter przejściowy, tj. istnieje do momentu podziału między współspadkobiercami majątku spadkowego. Zgodnie z art. 210 i 211 Kodeksu cywilnego każdy ze współwłaścicieli może żądać zniesienia współwłasności przez podział rzeczy wspólnej. Zniesienie współwłasności następuje dopiero poprzez dział spadku. Ten polega na tym, że po ustaleniu wartości całego majątku ustala się wartość sched poszczególnych spadkobierców. Wskutek działu spadku poszczególni spadkobiercy stają się wyłącznymi podmiotami przyznanych im praw majątkowych, a prawa te wchodzą do majątków osobistych współspadkobierców. Pełną swobodę dysponowania odziedziczonym majątkiem spadkobierca uzyskuje dopiero w wyniku działu spadku. W świetle powyższego, w ocenie Wnioskodawcy, nie budzi wątpliwości, że przez dziedziczenie należy rozumieć zarówno nabycie na podstawie postanowienia o nabyciu spadku jak i nabycie własności rzeczy lub praw w wyniku działu spadku, który jest kontynuacją dziedziczenia. Zatem nabycie tytułem dziedziczenia podlegało już opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn. Objęcie działu spadku podatkiem dochodowym byłoby ponownym opodatkowaniem tego samego dochodu, co stanowiłoby naruszenie Konstytucji RP. Zgodnie z brzmieniem art. 212 § 2 Kodeksu cywilnego rzecz, która nie daje się podzielić może być przyznana stosownie do okoliczności jednemu ze współwłaścicieli z obowiązkiem spłaty pozostałych albo sprzedana stosownie do przepisów Kodeksu postępowania cywilnego. Dział spadku po dziadkach Wnioskodawcy został dokonany w taki sposób, że Mai B. został przyznany lokal mieszkalny na wyłączną własność z obowiązkiem spłaty na rzecz Wnioskodawcy. Wartość spłaty z tego tytułu odpowiada wartości posiadanego przez Niego udziału w spadku. W związku z powyższym Wnioskodawca stoi na stanowisku, że okoliczność otrzymania spłaty w wyniku działu spadku do wysokości jej ułamkowego udziału (1/2) w spadku nie jest równoznaczna z obowiązkiem zapłaty podatku dochodowego z tytułu takiego zbycia nieruchomości (mieszkania). Takie stanowisko zajęło Ministerstwo Finansów w odpowiedzi z dnia 12 października 2012 r. na interpelację poselską nr 9106 z dnia 19 września 2012 r. Tym samym przychód ten nie będzie odpłatnym zbyciem nieruchomości w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz będzie podlegał wyłączeniu spod działania tej ustawy jako uprzednio opodatkowany na mocy art. 1 ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn. Wspólność między spadkobiercami ma charakter przejściowy, tj. do chwili podziału między spadkobiercami majątku spadkowego. Zdaniem Wnioskodawcy istotą działu spadku jest określenie wartości spadku i podział majątku odziedziczonego pomiędzy spadkobierców. Tym samym nabyte w wyniku dziedziczenia udziały zostają skonkretyzowane czyli wyrażone w pieniądzu. Określona zostaje wartość spadku i wartość udziałów przysługujących poszczególnym spadkobiercom. Należy podkreślić, że dział spadku odbywa się w zamkniętym kręgu spadkobierców. Z uwagi na brzmienie art. 212 § 2 Kodeksu cywilnego obowiązku spłaty z tytułu przyznania na wyłączna własność lokalu mieszkalnego Mai B. nie powinno się utożsamiać z transakcją kupna-sprzedaży dokonaną stosownie do przepisów Kodeksu postępowania cywilnego. Artykuł 1035 Kodeksu cywilnego stwierdza, że do współwłasności majątku spadkowego oraz do działu spadku stosuje się przepisy o współwłasności w częściach ułamkowych. Natomiast art. 212 § 2 Kodeksu cywilnego mówi o przyznaniu przez sąd rzeczy jednemu spadkobiercy z obowiązkiem spłaty pozostałych. Pojęcie sprzedaży w tym przepisie występuje tylko w ściśle określonej sytuacji. W ocenie Wnioskodawcy zasady działu spadku określa ustawa o podatku od spadków i darowizn a nie ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych. Dopiero w chwili uzyskania przysporzenia majątkowego ponad odziedziczoną w postanowieniu o nabyciu spadku część ułamkową następuje przychód, czyli zdarzenie, które reguluje ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych. Ponadto, w przypadku działu spadku nieruchomości niepodzielnej należałoby wziąć pod uwagę fakt jej niepodzielności, a tym samym brak możliwości innego przeprowadzenia działu spadku niż zasądzenie (ustalenie) spłat, jeżeli jeden ze spadkobierców jest zainteresowany jej przejęciem. Według Wnioskodawcy należałoby mieć na uwadze także przejściowy charakter współwłasności ułamkowej i jej ograniczającą dla spadkobierców właściwość m.in. w zakresie dysponowania rzeczą wspólną. Ważny jest również fakt, że dział spadku przeprowadza się w ograniczonym kręgu osób uprawnionych (spadkobierców). Reasumując Wnioskodawca uważa, że spłata otrzymana od Mai B. w ramach działu spadku obejmującego lokal mieszkalny odziedziczony po dziadkach, nie podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych, jako przychód, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) ustawy. Istotne znaczenie ma okoliczność, że wielkość spłaty nie przekracza wartości przysługującego Wnioskodawcy udziału spadkowego. Wnioskodawca nie uzyskał więc żadnego przysporzenia majątkowego, otrzymując jedynie ekwiwalentną część odpowiadającą Jego ułamkowemu udziałowi w nabytym spadku. Nabycie tego udziału podlegało już opodatkowaniu podatkiem od spadków, więc znajduje zastosowanie art. 2 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, zgodnie z którym przepisów tej ustawy nie stosuje się do przychodów podlegających przepisom o podatku od spadków i darowizn. W ocenie Wnioskodawcy należałoby także rozważyć fakt, że opodatkowanie podatkiem dochodowym działu spadku, w sytuacji, gdy spłata jest ekwiwalentna względem ułamkowej części spadku prowadziłoby również do zróżnicowania sytuacji spadkobierców w zależności od tego czy nabyte w wyniku spadku rzeczy są podzielne czy niepodzielne. W tej sytuacji spadkobiercy rzeczy niepodzielnych byliby w gorszej sytuacji od spadkobierców rzeczy podzielnych, bowiem ciążyłby na nich dodatkowy obowiązek podatkowy z tytułu podatku dochodowego od osób fizycznych.

Zdaniem Wnioskodawcy, dokonany dział spadku nie powodował po Jego stronie powstania obowiązku podatkowego z tytułu podatku dochodowego od osób fizycznych. W związku z tym nie jest on zobowiązany do złożenia jakiejkolwiek rocznej deklaracji podatkowe, w tym PIT-39. Przedstawione stanowisko znajduje potwierdzenie w indywidualnych interpretacjach podatkowych, wydanych przez Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy Nr ITPB2/415-1161/13/IL z dnia 14 marca 2014 r., Nr ITPB2/415-523/13/DSZ z dnia 23 sierpnia 2013 r. i Nr ITPB2/415-713/13/IL z dnia 2 października 2013 r., Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie Nr IPPB1/415-529/14-2/MS z dnia 1 lipca 2014 r. i Dyrektora Izby Skarbowej w Łodzi Nr IPTPB2/415-223/14-4/JR z dnia 3 lipca 2014 r. oraz wyrokach np. Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu z dnia 5 listopada 2011 r., sygn. akt I SA/Po 918/12.

Na tle przedstawionego stanu faktycznego, stwierdzam, co następuje.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r., poz. 361, z późn. zm.), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Jednakże na mocy art. 2 ust. 1 pkt 3 ww. ustawy, przepisów ustawy nie stosuje się do przychodów podlegających przepisom o podatku od spadków i darowizn.

Zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 8 ww. ustawy źródłem przychodów jest odpłatne zbycie, z zastrzeżeniem ust. 2:

1. nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości,
2. spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub użytkowego oraz prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej,
3. prawa wieczystego użytkowania gruntów,
4. innych rzeczy

- jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane w przypadku odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych określonych w lit. a)-c) przed upływem 5 lat licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie, a innych rzeczy - przed upływem pół roku licząc od końca miesiąca, w którym nastąpiło nabycie; w przypadku zamiany okresy te odnoszą się do każdej z osób dokonującej zamiany.

Powyższy przepis formułuje generalną zasadę, że sprzedaż nieruchomości, jej części lub udziału w nieruchomości oraz praw określonych w tym przepisie przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie, rodzi obowiązek podatkowy w postaci zapłaty podatku dochodowego. Tym samym, jeżeli odpłatne zbycie nieruchomości, jej części lub udziału w nieruchomości oraz ww. praw nastąpi po upływie 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie - nie jest źródłem przychodu w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, a tym samym kwota uzyskana ze sprzedaży nieruchomości, jej części lub udziału w nieruchomości oraz ww. praw w ogóle nie podlega opodatkowaniu.

Zgodnie z art. 922 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (Dz. U. z 2014 r., poz. 121) spadek stanowią prawa i obowiązki majątkowe zmarłego, które z chwila jego śmierci przechodzą na jedna lub kilka osób, stosownie do przepisów niniejszej ustawy.

W myśl art. 924 i 925 Kodeksu cywilnego, spadek otwiera się z chwilą śmierci spadkodawcy, natomiast spadkobierca nabywa spadek z chwila otwarcia spadku. Oznacza to, ze z chwilą śmierci należące do spadkodawcy prawa i obowiązki stają się spadkiem, który podlega przepisom prawa spadkowego, a data śmierci (chwila śmierci) spadkodawcy ustala, kto staje się spadkobiercą oraz co wchodzi w skład masy spadkowej. Z kolei postanowienie sądu o stwierdzeniu nabycia spadku lub akt poświadczenia dziedziczenia potwierdzają jedynie prawo spadkobiercy do tego spadku od momentu jego otwarcia.

Z instytucją działu spadku mamy do czynienia w sytuacji, w której spadek przypada kilku spadkobiercom. Wskutek działu spadku poszczególni spadkobiercy stają się podmiotami wyłącznie uprawnionymi względem przyznanych im praw majątkowych, stanowiących do chwili działu przedmiot wspólności. Na skutek działu spadku następuje konkretyzacja składników masy spadkowej przypadających poszczególnym spadkobiercom.

Zgodnie z art. 1035 ustawy Kodeks cywilny, jeżeli spadek przypada kilku spadkobiercom, do wspólności majątku spadkowego oraz do działu spadku stosuje się odpowiednio przepisy o współwłasności w częściach ułamkowych.

Stosownie do art. 1037 § 1 i § 2 Kodeksu cywilnego dział spadku może nastąpić bądź na mocy umowy między wszystkimi spadkobiercami, bądź na mocy orzeczenia sądu na żądanie któregokolwiek ze spadkobierców. Jeżeli do spadku należy nieruchomość, umowa o dział powinna być zawarta w formie aktu notarialnego.

Z chwilą działu spadku jedni spadkobiercy tracą więc własność udziałów nabytych przez siebie w spadku, a własność tę dopiero z tą chwilą nabywają inni spadkobiercy. Dział spadku może nastąpić za odpłatnością w formie spłaty na rzecz pozostałych współwłaścicieli (współwłaściciela) lub nieodpłatnie bez żadnych spłat. Czynność działu spadku w świetle prawa cywilnego stanowi formę zbycia, a jeżeli dział spadku następuje ze spłatą, wówczas mamy do czynienia z odpłatnym zbyciem udziału w nieruchomości, które wyczerpuje dyspozycję przepisu art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Bez znaczenia jest bowiem czy do odpłatnego zbycia dochodzi w drodze umowy sprzedaży, zamiany, działu spadku, czy zniesienia współwłasności. Użyte w powyższym przepisie art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy „odpłatne zbycie” oznacza każde przeniesienie prawa własności lub praw majątkowych w zamian za korzyść majątkową. Termin odpłatne zbycie obejmuje zatem szeroki zakres umów. W myśl art. 155 ustawy Kodeks cywilny, umowa sprzedaży, zamiany, darowizny lub inna umowa zobowiązująca do przeniesienia własności rzeczy co do tożsamości oznaczonej przenosi własność na nabywcę, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej albo że strony inaczej postanowiły. Tym samym określenie „zbycie” odnosi się do wszystkich przypadków przeniesienia własności, nie ogranicza się wyłącznie do sprzedaży czy zamiany, lecz ma zastosowanie do wszystkich czynności prawnych, których skutkiem jest przeniesienie prawa własności do całej rzeczy lub udziału. Pod pojęciem „odpłatnego zbycia” należy rozumieć zatem każde zdarzenie i każdą czynność prawną, w wyniku których dochodzi do przeniesienia prawa własności nieruchomości lub praw (lub udziału w nich) za wynagrodzeniem, w tym odpłatne zbycie udziału w lokalu mieszkalnym w drodze działu spadku.

Celem postępowania o zniesienie współwłasności w rozumieniu przepisów Kodeksu cywilnego jest nowe ukształtowanie prawa własności rzeczy, która stanowi przedmiot współwłasności.

Zgodnie z art. 195 ustawy Kodeks cywilny, współwłasność polega na tym, że własność tej samej rzeczy może przysługiwać niepodzielnie kilku osobom.

Współwłasność jest albo współwłasnością w częściach ułamkowych albo współwłasnością łączną. Współwłasność łączną regulują przepisy dotyczące stosunków, z których ona wynika. Do współwłasności w częściach ułamkowych stosuje się przepisy Działu IV Księgi drugiej (art. 196 § 1 i § 2 Kodeksu cywilnego).

Przez zniesienie współwłasności rozumie się likwidację łączącego współwłaścicieli stosunku prawnego, która następuje w drodze umowy lub orzeczenia sądu.

W myśl art. 210 tej ustawy, każdy ze współwłaścicieli może żądać zniesienia współwłasności. Do momentu zniesienia tej współwłasności lub dokonania działu spadku, spadkobiercy są współwłaścicielami rzeczy i praw wchodzących w skład spadku.

W myśl art. 211 i 212 Kodeksu cywilnego, zniesienie współwłasności może nastąpić przez podział rzeczy wspólnej, a gdy rzeczy nie da się podzielić, przez przyznanie rzeczy jednemu ze współwłaścicieli z obowiązkiem spłaty pozostałych, bądź przez podział cywilny, polegający na sprzedaży rzeczy wspólnej i podziale uzyskanej ceny stosownie do wielkości udziałów współwłaścicieli. W rezultacie w wyniku zniesienia współwłasności dochodzi więc jedynie do nowego ukształtowania prawa własności poprzez odebranie temu prawu cechy wspólności.

Z przedstawionego stanu faktycznego wynika, że Maja B. i Wnioskodawca stali się współwłaścicielami lokalu mieszkalnego w udziałach po 1/2 części w spadku po dziadku zmarłym w dniu 12 stycznia 1990 r. oraz po babci zmarłej w dniu 9 grudnia 2013 r. Z własnością lokalu mieszkalnego związany jest udział wynoszący 45/1000 części w nieruchomości wspólnej, którą stanowi prawo użytkowania wieczystego gruntu oraz części budynku i urządzenia, które nie służą wyłącznie do użytku właścicieli lokalu. Dnia 9 lipca 2015 r. w Kancelarii Notarialnej sporządzono umowę o dział spadku oraz zniesienie współwłasności. Maja B. i Wnioskodawca oświadczyli, że umową tą dokonują działu spadku po zmarłych dziadkach oraz zniesienia współwłasności lokalu mieszkalnego, w ten sposób, że lokal nabywa na wyłączną własność Maja B. Strony określiły wartość rynkową opisanego lokalu na kwotę 80.000,00 zł. Strony oświadczyły, że umowa zawiera spłatę przez Mają B. na rzecz Wnioskodawcy w kwocie 40.000,00 zł. Spłaty dokonano w formie przelewu na rachunek bankowy Wnioskodawcy w terminie określonym w akcie notarialnym.

Odnosząc się do powyższego wyjaśnić należy, że okoliczność, że dział spadku, którego przedmiotem jest prawo własności nieruchomości, następuje ze spłatą na rzecz jednego ze spadkobierców, powoduje, że umowa ta ma charakter odpłatny. Nie jest to jednak równoznaczne z obowiązkiem zapłaty podatku dochodowego z tytułu takiego zbycia prawa własności nieruchomości.

Mając na uwadze przedstawiony stan faktyczny oraz obowiązujące przepisy prawa należy stwierdzić, że otrzymanie przez Wnioskodawcę w wyniku działu spadku spłaty ekwiwalentnej do posiadanego udziału w spadku nie spowoduje powstania przychodu z odpłatnego zbycia, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Istotne znaczenie dla niniejszego rozstrzygnięcia ma więc okoliczność, że spłata w wyniku działu spadku nie przekroczyła wartości przysługującego Wnioskodawcy udziału spadkowego, a umowa została zawarta wyłącznie między spadkobiercami.

W konsekwencji powyższego nie ciąży na Wnioskodawcy obowiązek opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych kwoty spłaty otrzymanej w wyniku działu spadku.

Końcowo, należy wskazać, że skoro kwota otrzymana przez Wnioskodawcę w wyniku działu spadku nie stanowi przychodu, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych i nie podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych, Wnioskodawca nie jest zobowiązany po zakończeniu roku podatkowego do złożenia zeznania podatkowego (PIT-39).

Zatem w tej części stanowisko Wnioskodawcy jest prawidłowe.

Odnosząc się natomiast do kwestii dotyczącej zastosowania wyłączenia wynikającego z art. 2 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych stwierdzić należy, że zgodnie z art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (Dz. U. z 2009 r. Nr 93, poz. 768, z późn. zm.), podatkowi od spadków i darowizn, podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, tytułem:

• dziedziczenia, zapisu zwykłego, dalszego zapisu, zapisu windykacyjnego, polecenia testamentowego;
  

• darowizny, polecenia darczyńcy;
  

• zasiedzenia;
  

• nieodpłatnego zniesienia współwłasności;
  

• zachowku, jeżeli uprawniony nie uzyskał go w postaci uczynionej przez spadkodawcę darowizny lub w drodze dziedziczenia albo w postaci zapisu;
  

• nieodpłatnej: renty, użytkowania oraz służebności.
  
  
  

Z przepisu tego wynika, że opodatkowaniu podlega nieodpłatne nabycie majątku na podstawie tytułów w nim wymienionych. Wśród nich nie został wymieniony dział spadku i zniesienie współwłasności, w rezultacie otrzymana przez Wnioskodawcę spłata nie może podlegać opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn, a w konsekwencji wyłączenie, o którym mowa nie może mieć w niniejszej sprawie zastosowania.

W tej części stanowisko Wnioskodawcy jest nieprawidłowe.

Odnosząc się do powołanych przez Wnioskodawcę interpretacji organów podatkowych i wyroku sądu administracyjnego - wskazać należy, że dotyczą one konkretnej, indywidualnej sprawy podatnika osądzonej w określonym stanie faktycznym/zdarzeniu przyszłym i w tej sprawie rozstrzygnięcia w nich zawarte są wiążące. Natomiast Organy podatkowe mimo, że w ocenie indywidualnych spraw podatników posiłkują się wydanymi rozstrzygnięciami innych organów podatkowych, to nie mają możliwości zastosowania ich wprost, z tego powodu, że nie stanowią materialnego prawa podatkowego.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawczynię oraz stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację – w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2012 r., poz. 270, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy), w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku ul. 1 Maja 10, 09-402 Płock.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.