Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach
IBPB-2-1/4514-542/15/MD
z 12 lutego 2016 r.

 

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz.U. z 2015 r., poz. 613, ze zm.) oraz § 7 pkt 2 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz.U., poz. 643) – Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działający w imieniu Ministra Finansów, stwierdza, że stanowisko Wnioskodawczyni przedstawione we wniosku z 9 listopada 2015 r. (data wpływu do Organu – 12 listopada 2015 r.), uzupełnionym 28 stycznia 2016 r., o wydanie interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie skutków podatkowych nabycia od spółdzielni mieszkaniowej lokalu mieszkalnego:

  • w części dotyczącej prawidłowości poboru podatku przez notariusza – jest nieprawidłowe,
  • w części dotyczącej możliwości wystąpienia o zwrot podatku – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 12 listopada 2015 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie skutków podatkowych nabycia od spółdzielni mieszkaniowej lokalu mieszkalnego.

Wniosek nie spełniał wymogów formalnych, w związku z tym, w piśmie z 12 stycznia 2016 r., znak: IBPB-2-1/4514-542/15/MD wezwano do jego uzupełnienia. Wniosek został uzupełniony 28 stycznia 2016 r.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

Wnioskodawczyni jest członkiem Spółdzielni Mieszkaniowej „K.” w B. i osobą, która nabyła wraz z mężem od Spółdzielni, w drodze przetargu, lokal mieszkalny.

W dniu 25 września 2015 r. w Spółdzielni Mieszkaniowej „K.” w B. odbył się IV przetarg w formie ustnej licytacji na ustanowienie prawa odrębnej własności lokalu. W zamieszczonym ogłoszeniu Spółdzielnia Mieszkaniowa nie podała podstawy prawnej przetargu, tylko informację, że to zarząd Spółdzielni ogłasza przetarg. Po wpłaceniu pełnej kwoty został sporządzony akt notarialny u notariusza „narzuconego” przez Spółdzielnię. Notariusz sporządził akt notarialny o ustanowienie odrębnej własności lokalu i umowy sprzedaży. W akcie notarialnym notariusz powołał się na uchwałę zarządu Spółdzielni Mieszkaniowej „K.”, która to uchwała okazała się podstawą do ogłoszenia o przetargu na ustanowienie odrębnej własności lokalu mieszkalnego i zbycia tego lokalu, a także na protokół komisji przetargowej, dotyczący ustanowienia odrębnej własności lokalu i jego sprzedaży. W oryginalnym protokole nie pojawia się słowo „sprzedaż”, zostało ono dodane przez notariusza. Notariusz powołał się także na art. 8 ustawy o własności lokali.

W uzupełnieniu wniosku Wnioskodawczyni wskazała, że została zawarta umowa o ustanowienie odrębnej własności lokalu, umowa sprzedaży oraz oświadczenie o ustanowieniu hipoteki; nie był wskazany art. 11 ust. 2 ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych.

W związku z powyższym zadano m.in. następujące pytania:

  1. Czy prawidłowym było pobranie przez notariusza podatku od czynności cywilnoprawnych w sytuacji, gdy wygasł stosunek najmu lokalu mieszkalnego będącego przedmiotem przetargu?
  2. Czy możliwe jest żądanie zwrotu niesłusznie pobranego podatku od urzędu skarbowego?

Zdaniem Wnioskodawczyni, jeśli lokal był uprzednio przedmiotem najmu, powinna zostać zawarta umowa o ustanowienie odrębnej własności lokalu i przeniesienia jego własności bez odprowadzania podatku od czynności cywilnoprawnych. Możliwe jest złożenie wniosku do urzędu skarbowego o zwrot niesłusznie pobranego podatku po sporządzeniu aneksu do aktu notarialnego zmieniającego treść aktu.

Na tle przedstawionego stanu faktycznego stwierdzam co następuje:

Na wstępie należy wskazać, iż przedmiotem niniejszej interpretacji jest wyłącznie ocena stanowiska Wnioskodawczyni dotycząca podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie skutków podatkowych nabycia lokalu od spółdzielni mieszkaniowej (pytania oznaczone we wniosku nr 3 i 4). W zakresie pozostałych trzech pytań została wydana odmowa wszczęcia postępowania.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. a) ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (Dz.U. z 2015 r., poz. 626, ze zm.) podatkowi temu podlegają umowy sprzedaży oraz zamiany rzeczy i praw majątkowych.

O powstaniu obowiązku uiszczenia podatku od czynności cywilnoprawnej decyduje, w myśl art. 3 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, moment dokonania czynności cywilnoprawnej. Na podstawie art. 4 pkt 1 ww. ustawy obowiązek podatkowy przy umowie sprzedaży ciąży na kupującym.

W myśl art. 6 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych podstawę opodatkowania przy umowie sprzedaży stanowi wartość rynkowa rzeczy lub prawa majątkowego. Przepis art. 7 ust. 1 pkt 1 lit. a) ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych określa stawki podatku, które wynoszą od umowy sprzedaży nieruchomości, rzeczy ruchomych, prawa użytkowania wieczystego, własnościowego spółdzielczego prawa do lokalu mieszkalnego, spółdzielczego prawa do lokalu użytkowego oraz wynikających z przepisów prawa spółdzielczego: prawa do domu jednorodzinnego oraz prawa do lokalu w małym domu mieszkalnym – 2%.

Zgodnie z treścią art. 10 ust. 2 cyt. ustawy notariusze są płatnikami podatku od czynności cywilnoprawnych dokonywanych w formie aktu notarialnego. Płatnicy obowiązani są uzależnić dokonanie czynności cywilnoprawnej od uprzedniego zapłacenia podatku (art. 10 ust. 3 ustawy).

W związku z powyższym, należy stwierdzić, że sprzedaż nieruchomości (lokalu stanowiącego odrębną nieruchomość) podlega generalnie opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych na podstawie art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. a) ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych i obowiązek uiszczenia tegoż podatku ciąży na kupującym, a w przypadku, gdy umowa sprzedaży jest dokonywana w formie aktu notarialnego obowiązkiem notariusza (jako płatnika) jest pobór tego podatku.

Ze stanu faktycznego wynika, iż Wnioskodawczyni nabyła wraz z mężem od Spółdzielni, w drodze przetargu, lokal mieszkalny. W dniu 25 września 2015 r. w Spółdzielni Mieszkaniowej odbył się przetarg w formie ustnej licytacji na ustanowienie prawa odrębnej własności lokalu. W zamieszczonym ogłoszeniu Spółdzielnia Mieszkaniowa nie podała podstawy prawnej przetargu, tylko informację, że to zarząd Spółdzielni ogłasza przetarg. Po wpłaceniu pełnej kwoty został sporządzony akt notarialny. Notariusz sporządził akt notarialny o ustanowienie odrębnej własności lokalu i umowy sprzedaży. W akcie notarialnym notariusz powołał się na uchwałę zarządu Spółdzielni Mieszkaniowej, która to uchwała okazała się podstawą do ogłoszenia o przetargu na ustanowienie odrębnej własności lokalu mieszkalnego i zbycia tego lokalu, a także na protokół komisji przetargowej, dotyczący ustanowienia odrębnej własności lokalu i jego sprzedaży. W oryginalnym protokole nie pojawia się słowo „sprzedaż”, zostało ono dodane przez notariusza. Notariusz powołał się także na art. 8 ustawy o własności lokali. Została zawarta umowa o ustanowienie odrębnej własności lokalu, umowa sprzedaży oraz oświadczenie o ustanowieniu hipoteki; nie był wskazany art. 11 ust. 2 ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych.

Mając na uwadze powyższe, stwierdzić należy, że w związku z zawarciem przez Wnioskodawczynię umowy sprzedaży – bo taki właśnie zapis znajduje się w akcie notarialnym, w formie którego została zawarta umowa, na mocy której Wnioskodawczyni nabyła wymieniony we wniosku lokal – na Wnioskodawczyni ciąży obowiązek podatkowy w podatku od czynności cywilnoprawnych z tytułu zawarcia umowy sprzedaży. Natomiast notariusz, jako płatnik podatku od czynności cywilnoprawnych, miał obowiązek odprowadzenia tego podatku.

Wobec powyższego stanowisko Wnioskodawczyni, w części dotyczącej prawidłowości poboru podatku przez notariusza, należało uznać za nieprawidłowe.

Odnosząc się natomiast do kwestii zwrotu podatku należy odwołać się do treści art. 11 ust. 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych. W myśl tego przepisu podatek, z zastrzeżeniem ust. 2, podlega zwrotowi, jeżeli:

  1. uchylone zostały skutki prawne oświadczenia woli (nieważność względna);
  2. nie spełnił się warunek zawieszający, od którego uzależniono wykonanie czynności cywilnoprawnej;
  3. (uchylony)
  4. podwyższenie kapitału spółki nie zostanie zarejestrowane lub zostanie zarejestrowane w wysokości niższej niż określona w uchwale – w części stanowiącej różnicę między podatkiem zapłaconym i podatkiem należnym od podwyższenia kapitału ujawnionego w rejestrze przedsiębiorców;
  5. nie dokonano wpisu hipoteki do księgi wieczystej.

Podatek nie podlega zwrotowi po upływie 5 lat od końca roku, w którym został zapłacony (art. 11 ust. 2 cyt. ustawy).

Jedną z przesłanek zwrotu podatku od czynności cywilnoprawnych jest zatem fakt uchylenia skutków prawnych oświadczenia woli (nieważność względna). Nieważność względną powodują:

  • błąd co do treści; błąd to mylne wyobrażenie co do rzeczywistego stanu rzeczy,
  • podstęp, czyli błąd kwalifikowany polegający na celowym wprowadzeniu w błąd osoby składającej oświadczenie,
  • groźba, czyli wywarcie przymusu psychicznego w sposób budzący strach; groźba powinna być bezprawna (np. groźba pobicia), bezwzględna i poważna,
  • wyzysk, czyli zastrzeżenie w umowie rażąco niewspółmiernych, wzajemnych świadczeń przez stronę wyzyskującą przymusowe położenie, niedołęstwo lub niedoświadczenie drugiej strony.

Z nieważnością względną czynności prawnej mamy więc do czynienia m.in. w przypadku złożenia oświadczenia woli pod wpływem błędu w rozumieniu art. 84 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (Dz.U. z 2014 r., poz. 121, ze zm.).

Zgodnie bowiem z przepisem art. 84 § 1 Kodeksu cywilnego, w razie błędu co do treści czynności prawnej można uchylić się od skutków prawnych swego oświadczenia woli. Jeżeli jednak oświadczenie woli było złożone innej osobie, uchylenie się od jego skutków prawnych dopuszczalne jest tylko wtedy, gdy błąd został wywołany przez tę osobę, chociażby bez jej winy, albo gdy wiedziała ona o błędzie lub mogła z łatwością błąd zauważyć; ograniczenie to nie dotyczy czynności prawnej nieodpłatnej.

W myśl natomiast art. 84 ust. 2 Kodeksu cywilnego, można powoływać się tylko na błąd uzasadniający przypuszczenie, że gdyby składający oświadczenie woli nie działał pod wpływem błędu i oceniał sprawę rozsądnie, nie złożyłby oświadczenia tej treści (błąd istotny).

Z kolei art. 88 § 1 Kodeksu cywilnego daje możliwość osobie, która działała pod wpływem błędu uchylenia się od skutków prawnych oświadczenia woli, które zostało złożone innej osobie pod wpływem błędu lub groźby. Następuje ono przez oświadczenie złożone tej osobie na piśmie, w terminie określonym w art. 88 § 2 Kodeksu cywilnego. Samo złożenie oświadczenia

o uchyleniu się od skutków prawnych powoduje, że daną czynność prawną uważa się za nieważną od samego początku (ex tunc).

Jeżeli zatem ostatecznie poprzez złożenie oświadczenie nastąpi skuteczne uchylenie się od skutków prawnych umowy sprzedaży nieruchomości, to spełnione zostaną przesłanki do zwrotu podatku w trybie art. 11 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych.

Zaznaczyć przy tym należy, iż rozwiązanie skutecznie zawartej umowy, na skutek zgodnego oświadczenia stron, nie wywołuje uprawnienia do żądania zwrotu poprawnie naliczonego i uiszczonego podatku. W takiej bowiem sytuacji nie istnieje przesłanka, o której mowa powyżej.

Podkreślić też należy, iż upoważniony Organ udziela interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania ustaw podatkowych oraz wydanych na ich podstawie aktów wykonawczych i ratyfikowanych umów międzynarodowych związanych z materią podatkową. Organ interpretacyjny uprawniony jest zatem do dokonywania prawnopodatkowej kwalifikacji zdarzeń. Innymi słowy, aby Organ mógł wskazać jakie regulacje bądź skutki podatkowe związane są z dokonaniem konkretnej czynności – czynność ta musi być jednoznacznie określona i nazwana w świetle odrębnych – pozapodatkowych instytucji. W przedstawionym stanie faktycznym Organ nie ma zatem prawa rozstrzygać czy jest możliwe uchylenie się od skutków oświadczenia woli. Jeżeli jednak takie uchylenie będzie miało miejsce, a więc jeżeli zaistnieje przesłanka określona w art. 11 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, Wnioskodawczyni będzie mogła wystąpić o zwrot podatku.

Wobec powyższego stanowisko Wnioskodawczyni, w części dotyczącej możliwości wystąpienia o zwrot podatku, należało uznać za prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Do wniosku Wnioskodawczyni dołączyła kserokopię dokumentu. Należy jednak zauważyć, że wydając interpretacje w trybie art. 14b Ordynacji podatkowej Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działający w imieniu Ministra Finansów, nie przeprowadza postępowania dowodowego w związku z czym nie jest obowiązany, ani uprawniony do jego oceny (weryfikacji); jest związany wyłącznie opisem stanu faktycznego przedstawionym przez Wnioskodawczynię i jej stanowiskiem. Zatem dołączone do wniosku dokumenty pozostały bez wpływu na załatwienie sprawy.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Bydgoszczy, ul. Jana Kazimierza 5, 85-035 Bydgoszcz, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz.U. z 2012 r., poz. 270, ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.


doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji
Dołącz do zarejestrowanych użytkowników i korzystaj wygodnie z epodatnik.pl.   Rejestracja jest prosta, szybka i bezpłatna.

Reklama

Przejrzyj zasięgi serwisu epodatnik.pl od dnia jego uruchomienia. Zobacz profil przeciętnego użytkownika serwisu. Sprawdź szczegółowe dane naszej bazy mailingowej. Poznaj dostępne formy reklamy: display, mailing, artykuły sponsorowane, patronaty, reklama w aktywnych formularzach excel.

czytaj

O nas

epodatnik.pl to źródło aktualnej i rzetelnej informacji podatkowej. epodatnik.pl to jednak przede wszystkim źródło niezależne. Niezależne w poglądach od aparatu skarbowego, od wymiaru sprawiedliwości, od inwestorów kapitałowych, od prasowego mainstreamu.

czytaj

Regulamin

Publikacje mają charakter informacyjny. Wydawca dołoży starań, aby informacje prezentowane w serwisie były rzetelne i aktualne. Treści prezentowane w serwisie stanowią wyraz przekonań autorów publikacji, a nie źródło prawa czy urzędowo obowiązujących jego interpretacji.

czytaj