2015.11.25 - Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu

Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu
ILPP2/4512-1-664/15-2/SJ
z 25 listopada 2015 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r., poz. 613, z późn. zm.) oraz § 6 pkt 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2015 r., poz. 643) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością przedstawione we wniosku z 27 sierpnia 2015 r. (data wpływu 31 sierpnia 2015 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie możliwości anulowania faktury zaliczkowej, która nie została wysłana i dostarczona do klienta oraz braku obowiązku wykazywania kwoty podatku VAT należnego od otrzymanej zaliczki – jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 31 sierpnia 2015 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie możliwości anulowania faktury zaliczkowej, która nie została wysłana i dostarczona do klienta oraz braku obowiązku wykazywania kwoty podatku VAT należnego od otrzymanej zaliczki.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny oraz zdarzenie przyszłe.

Wnioskodawca – I. Sp. z o.o. (dalej: Spółka) prowadzi sprzedaż produktów za pośrednictwem strony internetowej w domenie www… (dalej: Sklep internetowy). Klientami mogą być osoby fizyczne oraz osoby prawne (dalej: Klienci). Wysyłka zamówionych towarów może nastąpić wyłącznie na adresy znajdujące się w Polsce.

Sprzedaż towarów przez Spółkę dokonywana jest w następujący sposób. Za pomocą strony internetowej Spółki, klient może złożyć zamówienie na zakup określonego towaru. Wraz ze złożeniem zamówienia klient dokonuje płatności. W związku z otrzymaniem płatności Spółka wystawia fakturę zaliczkową. Faktury dokumentujące dostawę są zasadniczo wysyłane do klienta razem z towarem.

Zdarzają się jednak sytuacje, w których po weryfikacji zamówienia i wystawieniu faktury zaliczkowej okazuje się, że towar został już wyprzedany albo nabywca jeszcze przed wysłaniem mu towaru rozmyślił się i anulował opłacone już wcześniej przez siebie zamówienie, w związku z czym nie dochodzi do realizacji zamówienia i nie dochodzi do wysłania klientowi towaru. Klientowi zwracana jest oczywiście wpłacona przez niego zaliczka.

Spółka zamierza anulować faktury zaliczkowe.

Przy czym mogą zaistnieć dwie sytuacje to znaczy:

otrzymanie zaliczki i anulowanie faktury może się zdarzyć w tym samym miesiącu;
otrzymanie zaliczki może być w jednym miesiącu (np. w lipcu), a anulowanie faktury zaliczkowej może się zdarzyć w kolejnym miesiącu (np. w sierpniu).

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie.

Czy na gruncie przedstawionego stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego Spółka może anulować fakturę zaliczkową, która nie została wysłana i dostarczona do klienta, tzn. przekreślić oryginały i kopie faktury oraz dokonać na nich adnotacji uniemożliwiających ich powtórne wykorzystanie i tym samym, czy wówczas (po takim anulowaniu faktury zaliczkowej) na Spółce nie ciąży obowiązek wykazywania kwoty podatku VAT należnego od otrzymanej zaliczki w deklaracji VAT-7 oraz wpłaty kwoty VAT do urzędu skarbowego?

Zdaniem Wnioskodawcy, na gruncie przedstawionego stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego Spółka może anulować fakturę zaliczkową, która nie została wysłana i dostarczona do klienta, tzn. przekreślić oryginały i kopie faktury oraz dokonać na nich adnotacji uniemożliwiających ich powtórne wykorzystanie i tym samym (po takim anulowaniu faktury zaliczkowej) na Spółce nie ciąży obowiązek wykazywania kwoty podatku VAT należnego od otrzymanej zaliczki w deklaracji VAT-7 oraz wpłaty kwoty VAT do urzędu skarbowego.

Uzasadnienie

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 Ustawy VAT, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Art. 7 ust. 1 Ustawy VAT stanowi, że przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumnie się co do zasady, przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel. Natomiast przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się zasadniczo każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 (art. 8 ust. 1 Ustawy VAT).

Zgodnie z art. 106b ust. 1 Ustawy VAT, podatnik jest obowiązany wystawić fakturę dokumentującą:

sprzedaż, a także dostawę towarów i świadczenie usług, o których mowa w art. 106a pkt 2, dokonywane przez niego na rzecz innego podatnika podatku, podatku od wartości dodanej lub podatku o podobnym charakterze lub na rzecz osoby prawnej niebędącej podatnikiem;
sprzedaż wysyłkową z terytorium kraju i sprzedaż wysyłkową na terytorium kraju na rzecz podmiotu innego niż wskazany w pkt 1;
wewnątrzwspólnotową dostawę towarów na rzecz podmiotu innego niż wskazany w pkt 1;
otrzymanie przez niego całości lub części zapłaty przed dokonaniem czynności, o których mowa w pkt 1 i 2, z wyjątkiem przypadku, gdy zapłata dotyczy wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów lub czynności, dla których obowiązek podatkowy powstaje zgodnie z art. 19a ust. 5 pkt 4.

W myśl art. 108 ust. 1 Ustawy VAT, w przypadku gdy osoba prawna, jednostka organizacyjna niemająca osobowości prawnej lub osoba fizyczna wystawi fakturę, w której wykaże kwotę podatku, jest obowiązana do jego zapłaty.

Faktura VAT jest dokumentem sformalizowanym (potwierdzającym zaistnienie określonego zdarzenia gospodarczego), który powinien spełniać szereg wymogów przewidzianych przepisami prawa.

Zakres i sposób, w jaki czynności dokonywane przez podmioty winny być udokumentowane za pomocą faktur VAT, zawarty jest w Ustawie VAT. Katalog czynności dokumentowanych fakturami VAT, w myśl cyt. wyżej art. 106b ust. 1 obejmuje w szczególności dokonanie sprzedaży. Za sprzedaż zaś – stosownie do art. 2 pkt 22 Ustawy VAT – rozumie się odpłatną dostawę towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju, eksport towarów oraz wewnątrzwspólnotową dostawę towarów. Fakturę należy również wystawić w związku z otrzymaniem zaliczki. Prawidłowość materialno-prawna faktury VAT zachodzi wówczas, jeżeli odzwierciedla ona prawdziwe zdarzenie gospodarcze, czyli w istocie stwierdza fakt nabycia określonych towarów lub usług.

Przepisy Ustawy VAT zawierają również szereg regulacji odnoszących się do zasad wystawiania faktur korygujących oraz not korygujących. Wynika z nich, że podstawową formą korygowania faktury jest wystawienie faktury korygującej, a w niektórych przypadkach – noty korygującej.

Faktura korygująca wystawiana jest w celu podania właściwych, prawidłowych i zgodnych z rzeczywistością kwot i innych danych, decydujących o rzetelności wystawionego dokumentu. Podkreślić należy, że dokonanie korekty faktury jest możliwe jedynie w przypadku, gdy pierwotna faktura została wprowadzona do obrotu prawnego, tzn. została przyjęta (odebrana) przez nabywcę towaru lub usługi oraz ujęta w jego rozliczeniach. Natomiast nie ma możliwości dokonywania korekty faktury w sytuacji, gdy pierwotna faktura została wystawiona ale nie weszła do obrotu prawnego (z uwagi na to, że nie została przekazana adresatowi), bowiem nie wywołuje wówczas żadnych skutków prawnych.

A zatem, co do zasady, korygowanie treści pierwotnie wystawionej faktury powinno nastąpić przez wystawienie przez sprzedawcę faktury korygującej.

Jednakże w sytuacji, gdy wystawiona faktura nie została wprowadzona do obrotu prawnego poprzez jej przekazanie kontrahentowi – nie ma podstaw do poprawienia błędów poprzez wystawienie faktury korygującej – wówczas istnieje możliwość anulowania tej faktury.

Należy zauważyć, że przepisy Ustawy VAT nie regulują kwestii dotyczącej anulowania wystawionych faktur. W praktyce jednak – w drodze wyjątku – jest dopuszczalne anulowanie faktury. Należy jednak w tym miejscu podkreślić, że anulowanie faktur jest możliwe pod warunkiem, że spełnione zostaną ściśle określone przesłanki. Otóż anulowanie faktury VAT dopuszczalne jest w sytuacji, gdy faktura wystawiona została w związku z transakcją, która faktycznie nie miała miejsca (czyli faktura taka nie dokumentuje sprzedaży) oraz faktury tej nie wprowadzono do obrotu (czyli nie wręczono jej skutecznie nabywcy).

Zatem anulowanie faktury VAT dopuszczalne jest przy zachowaniu łącznie dwóch warunków:

anulować można jedynie fakturę wystawioną w związku z transakcją, która faktycznie nie miała miejsca (czyli np. faktura taka nie dokumentuje sprzedaży),
można anulować tylko taką fakturę, której nie wprowadzono do obrotu, czyli nie wręczono jej skutecznie nabywcy.

W ocenie Spółki, w przedstawionym przez nią opisie stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego wskazane wyżej warunki zostały spełnione. Spółka nie dokonała bowiem dostawy zamówionego towaru, ani też nie wprowadziła faktury do obrotu. Nie doszło bowiem do przeniesienia prawa do dysponowania towarami jak właściciel, a Spółka dysponuje oryginałem i kopią wystawionej faktury zaliczkowej. Tym samym, w ocenie Spółki, może ona anulować wystawioną fakturę zaliczkową, tzn. przekreślić oryginały i kopie faktury oraz dokonać na nich adnotacji uniemożliwiających ich powtórne wykorzystanie. Jednocześnie w związku z takim anulowaniem na Spółce nie ciąży obowiązek wykazywania kwoty podatku VAT należnego od otrzymanej zaliczki w deklaracji VAT-7 oraz wpłaty kwoty VAT do urzędu skarbowego.

Możliwość anulowania faktur VAT była wielokrotnie potwierdzana przez organy podatkowe w wydawanych indywidualnych interpretacjach przepisów prawa podatkowego. Przykładowo:

w interpretacji indywidualnej z 25 listopada 2011 r. (sygn. IPPP1/443-1044/10-2/Igo) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie orzekł, że: „(...) gdy faktury nie zostały wysłane, gdy zostały wysłane, ale nie odebrane oraz gdy zostały wysłane, odebrane, a następnie odesłane przez kontrahentów, nie doszło do zrealizowania transakcji. Zainteresowany wprawdzie sporządził faktury VAT, jednak nie zostały one wprowadzone do obrotu prawnego. Ponadto z przedstawionych przez Podatnika okoliczności wynika, iż jest On w posiadaniu zarówno oryginału jak kopii przedmiotowych faktur VAT. Zatem stwierdzić należy, iż Zainteresowany ma prawo do anulowania przedmiotowych faktur”;
w interpretacji indywidualnej z 17 lutego 2011 r. (sygn. IPPP3/443-1124/10-4/JF) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie uznał za prawidłowe stanowisko podatnika, zgodnie z którym: „aby jednak dokonać anulowania konieczne jest, aby faktura nie została wprowadzona do obrotu prawnego, tj. zagwarantowanie, że zarówno oryginał, jak i jej kopia były w posiadaniu podatnika. W opinii Spółki obejmuje to zatem także przypadki wysłania faktury do osoby wskazanej jako nabywca, który następnie dokonał jej zwrotu bez wprowadzenia do ksiąg (nie uwzględnił w ewidencji)”;
w interpretacji indywidualnej Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z 1 czerwca 2011 r. (sygn. ILPP1/443-364/11-4/KŁ), w której stwierdzono, że: „dokonanie korekty faktury jest możliwe jedynie w przypadku, gdy pierwotna faktura została wprowadzona do obrotu prawnego, tzn. została przyjęta (odebrana) przez nabywcę towaru lub usługi oraz ujęta w jego rozliczeniach”. Organ dodał również, że: „istotne jest, że zarówno oryginały, jak i kopie faktur VAT są w posiadaniu Wnioskodawcy – zatem nie zostały wprowadzone do obrotu prawnego. W związku z powyższym wyjątkowo dopuszczalne jest anulowanie ww. dokumentów (oryginałów i kopii faktur). Dokumenty tej operacji księgowej opatrzone odpowiednią adnotacją powinny być zachowane w dokumentach Zainteresowanego”.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego oraz zdarzenia przyszłego jest nieprawidłowe.

Zgodnie z przepisem art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2011 r., Nr 177 poz. 1054, z późn. zm.), zwanej dalej ustawą – opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy – przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (...).

Natomiast, przez świadczenie usług – w myśl art. 8 ust. 1 ustawy – rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 (…).

Przez sprzedaż rozumie się odpłatną dostawę towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju, eksport towarów oraz wewnątrzwspólnotową dostawę towarów (art. 2 pkt 22 ustawy).

Z treści art. 15 ust. 1 ustawy wynika, że podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Na mocy art. 15 ust. 2 ustawy – działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Podstawą opodatkowania, z zastrzeżeniem ust. 2-5, art. 30a-30c, art. 32, art. 119 oraz art. 120 ust. 4 i 5, jest wszystko, co stanowi zapłatę, którą dokonujący dostawy towarów lub usługodawca otrzymał lub ma otrzymać z tytułu sprzedaży od nabywcy, usługobiorcy lub osoby trzeciej, włącznie z otrzymanymi dotacjami, subwencjami i innymi dopłatami o podobnym charakterze mającymi bezpośredni wpływ na cenę towarów dostarczanych lub usług świadczonych przez podatnika – art. 29a ust. 1 ustawy.

Na mocy art. 29a ust. 10 ustawy – podstawę opodatkowania, z zastrzeżeniem ust. 13, obniża się o:

kwoty udzielonych po dokonaniu sprzedaży opustów i obniżek cen;
wartość zwróconych towarów i opakowań, z zastrzeżeniem ust. 11 i 12;
zwróconą nabywcy całość lub część zapłaty otrzymaną przed dokonaniem sprzedaży, jeżeli do niej nie doszło;
wartość zwróconych kwot dotacji, subwencji i innych dopłat o podobnym charakterze, o których mowa w ust. 1.

Jak wynika z art. 29a ust. 13 ustawy – w przypadkach, o których mowa w ust. 10 pkt 1-3, obniżenia podstawy opodatkowania, w stosunku do podstawy określonej w wystawionej fakturze z wykazanym podatkiem, dokonuje się pod warunkiem posiadania przez podatnika, uzyskanego przed upływem terminu do złożenia deklaracji podatkowej za dany okres rozliczeniowy, w którym nabywca towaru lub usługobiorca otrzymał fakturę korygującą, potwierdzenia otrzymania faktury korygującej przez nabywcę towaru lub usługobiorcę, dla którego wystawiono fakturę. Uzyskanie potwierdzenia otrzymania przez nabywcę towaru lub usługobiorcę faktury korygującej po terminie złożenia deklaracji podatkowej za dany okres rozliczeniowy uprawnia podatnika do uwzględnienia faktury korygującej za okres rozliczeniowy, w którym potwierdzenie to uzyskano.

Przepis ust. 13 stosuje się odpowiednio w przypadku stwierdzenia pomyłki w kwocie podatku na fakturze i wystawienia faktury korygującej do faktury, w której wykazano kwotę podatku wyższą niż należna (art. 29a ust. 14 ustawy).

Przy czym na mocy art. 29a ust. 15 ustawy – warunku posiadania przez podatnika potwierdzenia otrzymania faktury korygującej przez nabywcę towaru lub usługobiorcę nie stosuje się w przypadku:

eksportu towarów i wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów;
dostawy towarów i świadczenia usług, dla których miejsce opodatkowania znajduje się poza terytorium kraju;
sprzedaży: energii elektrycznej, cieplnej lub chłodniczej, gazu przewodowego, usług telekomunikacyjnych i radiokomunikacyjnych oraz usług wymienionych w poz. 140-153, 174 i 175 załącznika nr 3 do ustawy;
gdy podatnik nie uzyskał potwierdzenia mimo udokumentowanej próby doręczenia faktury korygującej i z posiadanej dokumentacji wynika, że nabywca towaru lub usługobiorca wie, że transakcja została zrealizowana zgodnie z warunkami określonymi w fakturze korygującej.

W przypadku, o którym mowa w ust. 15 pkt 4, obniżenie podstawy opodatkowania następuje nie wcześniej niż w deklaracji podatkowej składanej za okres rozliczeniowy, w którym zostały łącznie spełnione przesłanki określone w ust. 15 pkt 4 – o czym stanowi art. 29a ust. 16 ustawy.

Z konstrukcji podatku od towarów i usług wynika, że podatnik, który wykonuje czynności podlegające opodatkowaniu podatkiem VAT, zobowiązany jest opodatkować daną czynność w momencie powstania obowiązku podatkowego.

I tak, obowiązek podatkowy – art. 19a ust. 1 ustawy – powstaje z chwilą dokonania dostawy towarów lub wykonania usługi, z zastrzeżeniem ust. 5 i 7-11, art. 14 ust. 6, art. 20 i art. 21 ust. 1.

Na podstawie art. 19a ust. 2 ustawy – w odniesieniu do przyjmowanych częściowo usług, usługę uznaje się również za wykonaną, w przypadku wykonania części usługi, dla której to części określono zapłatę.

Analiza przywołanych wyżej przepisów wskazuje, że przepis art. 19a ust. 1 ustawy formułuje zasadę ogólną, zgodnie z którą obowiązek podatkowy powstaje z chwilą dokonania dostawy towaru bądź wykonania usługi co oznacza, że podatek staje się wymagalny w rozliczeniu za okres, w którym dokonana została dostawa towarów bądź świadczenie usług i powinien być rozliczony za ten okres. Unormowanie zawarte w cyt. art. 19a ust. 1 ustawy pozostaje w zgodzie z art. 63 Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. U. UE. serii L Nr 347 str. 1, z późń. zm.), zgodnie z którym zdarzenie powodujące powstanie obowiązku podatkowego ma miejsce, a VAT staje się wymagalny w momencie dostarczenia towarów lub wykonania usług.

Jak wynika z powyższego, w stanie prawnym obowiązującym od 1 stycznia 2014 r., dla powstania obowiązku podatkowego na zasadach ogólnych nie ma zupełnie znaczenia chwila wystawienia faktury.

Ponadto, zgodnie z art. 19a ust. 8 ustawy – jeżeli przed dokonaniem dostawy towaru lub wykonaniem usługi otrzymano całość lub część zapłaty, w szczególności: przedpłatę, zaliczkę, zadatek, ratę, wkład budowlany lub mieszkaniowy przed ustanowieniem spółdzielczego prawa do lokalu mieszkalnego lub lokalu o innym przeznaczeniu, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą jej otrzymania w odniesieniu do otrzymanej kwoty, z zastrzeżeniem ust. 5 pkt 4.

Powyższy przepis reguluje kwestię terminu powstania obowiązku podatkowego w stosunku do dostawy towarów/świadczenia usług, w sytuacji, gdy podatnik otrzymał całość lub część zapłaty przed terminem płatności i jednocześnie wystawieniem faktury VAT.

Stosownie do art. 106b ust. 1 ustawy – podatnik jest obowiązany wystawić fakturę dokumentującą:

sprzedaż, a także dostawę towarów i świadczenie usług, o których mowa w art. 106a pkt 2, dokonywane przez niego na rzecz innego podatnika podatku, podatku od wartości dodanej lub podatku o podobnym charakterze lub na rzecz osoby prawnej niebędącej podatnikiem;
sprzedaż wysyłkową z terytorium kraju i sprzedaż wysyłkową na terytorium kraju na rzecz podmiotu innego niż wskazany w pkt 1;
wewnątrzwspólnotową dostawę towarów na rzecz podmiotu innego niż wskazany w pkt 1;
otrzymanie przez niego całości lub części zapłaty przed dokonaniem czynności, o których mowa w pkt 1 i 2, z wyjątkiem przypadku, gdy zapłata dotyczy wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów lub czynności, dla których obowiązek podatkowy powstaje zgodnie z art. 19a ust. 5 pkt 4.

Jak stanowi art. 106b ust. 1 pkt 4 ustawy – podatnik jest obowiązany wystawić fakturę dokumentującą otrzymanie przez niego całości lub części zapłaty przed dokonaniem czynności, o których mowa w pkt 1 i 2, z wyjątkiem przypadku, gdy zapłata dotyczy wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów lub czynności, dla których obowiązek podatkowy powstaje zgodnie z art. 19a ust. 5 pkt 4.

Zgodnie z art. 106i ust. 1 ustawy – fakturę wystawia się nie później niż 15. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym dokonano dostawy towaru lub wykonano usługę, z zastrzeżeniem ust. 2-8.

Stosownie do art. 106i ust. 2 ustawy – jeżeli przed dokonaniem dostawy towaru lub wykonaniem usługi otrzymano całość lub część zapłaty, o której mowa w art. 106b ust. 1 pkt 4, fakturę wystawia się nie później niż 15. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym otrzymano całość lub część zapłaty od nabywcy.

Przepis art. 106i ust. 7 ustawy stanowi, że faktury nie mogą być wystawione wcześniej niż 30. dnia przed:

dokonaniem dostawy towaru lub wykonaniem usługi;
otrzymaniem, przed dokonaniem dostawy towaru lub wykonaniem usługi, całości lub części zapłaty.

Na mocy art. 106j ust. 1 ustawy – w przypadku gdy po wystawieniu faktury:

udzielono obniżki ceny w formie rabatu, o której mowa w art. 29a ust. 7 pkt 1,
udzielono opustów i obniżek cen, o których mowa w art. 29a ust. 10 pkt 1,
dokonano zwrotu podatnikowi towarów i opakowań,
dokonano zwrotu nabywcy całości lub części zapłaty, o której mowa w art. 106b ust. 1 pkt 4,
podwyższono cenę lub stwierdzono pomyłkę w cenie, stawce, kwocie podatku lub w jakiejkolwiek innej pozycji faktury

– podatnik wystawia fakturę korygującą.

Z wyżej wskazanych przepisów wynika, że w przypadku zwrotu nabywcy zaliczek należy wystawić fakturę korygującą.

W świetle art. 106j ust. 2 ustawy – faktura korygująca powinna zawierać:

wyrazy „FAKTURA KORYGUJĄCA” albo wyraz „KOREKTA”;
numer kolejny oraz datę jej wystawienia;
dane zawarte w fakturze, której dotyczy faktura korygująca:
1. określone w art. 106e ust. 1 pkt 1-6,
2. nazwę (rodzaj) towaru lub usługi objętych korektą;
przyczynę korekty;
jeżeli korekta wpływa na zmianę podstawy opodatkowania lub kwoty podatku należnego – odpowiednio kwotę korekty podstawy opodatkowania lub kwotę korekty podatku należnego z podziałem na kwoty dotyczące poszczególnych stawek podatku i sprzedaży zwolnionej;
w przypadkach innych niż wskazane w pkt 5 – prawidłową treść korygowanych pozycji.

Jak wynika z treści przytoczonych przepisów, podatnik wystawia fakturę w przypadku sprzedaży towaru lub usługi oraz w przypadku otrzymania zaliczki przed wydaniem towaru lub wykonaniem usługi. Faktura jest zatem dokumentem potwierdzającym zaistnienie zdarzenia gospodarczego (potwierdzeniem nabycia określonych towarów i usług lub też otrzymania zaliczki) i nierozerwalnie związana jest z powstaniem obowiązku podatkowego.

Należy w tym miejscu podkreślić, że celem faktury jest przede wszystkim udokumentowanie rzeczywistego przebiegu zdarzeń gospodarczych, pełni ona bowiem szczególną rolę dowodową w prawidłowym wymiarze podatku VAT. Prawidłowość materialnoprawna faktury zachodzi, jeżeli odzwierciedla ona prawdziwe zdarzenie gospodarcze, czyli w istocie stwierdza fakt nabycia określonych towarów lub usług, czy też otrzymania zaliczki, co oznacza, że nie można uznać za prawidłową fakturę, gdy nie wskazuje ona zaistniałego zdarzenia gospodarczego.

Jeżeli po wystawieniu faktury wystąpią zdarzenia, mające wpływ na treść wystawionej faktury lub okaże się, że dokument ten zawiera błędy, podatnik wystawia w takim przypadku fakturę korygującą. Zatem faktura korygująca wystawiana jest w celu podania właściwych, prawidłowych i zgodnych z rzeczywistością kwot i innych danych, decydujących o rzetelności wystawionego dokumentu. A zatem, co do zasady, korygowanie treści pierwotnie wystawionej faktury powinno nastąpić przez wystawienie przez sprzedawcę faktury korygującej.

Z opisu sprawy wynika, że Wnioskodawca prowadzi sprzedaż produktów za pośrednictwem strony internetowej w domenie www (…) (Sklep internetowy). Klientami mogą być osoby fizyczne oraz osoby prawne. Wysyłka zamówionych towarów może nastąpić wyłącznie na adresy znajdujące się w Polsce. Sprzedaż towarów przez Spółkę dokonywana jest w następujący sposób. Za pomocą strony internetowej Spółki, klient może złożyć zamówienie na zakup określonego towaru. Wraz ze złożeniem zamówienia klient dokonuje płatności. W związku z otrzymaniem płatności Spółka wystawia fakturę zaliczkową. Faktury dokumentujące dostawę są zasadniczo wysyłane do klienta razem z towarem. Zdarzają się jednak sytuacje, w których po weryfikacji zamówienia i wystawieniu faktury zaliczkowej okazuje się, że towar został już wyprzedany albo nabywca jeszcze przed wysłaniem mu towaru rozmyślił się i anulował opłacone już wcześniej przez siebie zamówienie, w związku z czym nie dochodzi do realizacji zamówienia i nie dochodzi do wysłania klientowi towaru. Klientowi zwracana jest oczywiście wpłacona przez niego zaliczka.

Spółka zamierza anulować faktury zaliczkowe.

Przy czym mogą zaistnieć dwie sytuacje to znaczy:

otrzymanie zaliczki i anulowanie faktury może się zdarzyć w tym samym miesiącu;
otrzymanie zaliczki może być w jednym miesiącu (np. w lipcu) a anulowanie faktury zaliczkowej może się zdarzyć w kolejnym miesiącu (np. w sierpniu).

Wątpliwości Wnioskodawcy dotyczą uznania, czy można anulować fakturę zaliczkową, która nie została wysłana i dostarczona do klienta, tzn. przekreślić oryginały i kopie faktury oraz dokonać na nich adnotacji uniemożliwiających ich powtórne wykorzystanie i tym samym, czy wówczas (po takim anulowaniu faktury zaliczkowej) na Wnioskodawcy nie ciąży obowiązek wykazywania kwoty podatku VAT należnego od otrzymanej zaliczki w deklaracji VAT-7 oraz wpłaty kwoty VAT do urzędu skarbowego. Z powyższego wynika, że wątpliwości Wnioskodawcy dotyczą anulowania faktur, które co do zasady dokumentują sprzedaż na rzecz podmiotów prowadzących działalność gospodarczą.

Zgodnie z art. 99 ust. 1 ustawy – podatnicy, o których mowa w art. 15, są obowiązani składać w urzędzie skarbowym deklaracje podatkowe za okresy miesięczne w terminie do 25. dnia miesiąca następującego po każdym kolejnym miesiącu, z zastrzeżeniem ust. 2-10, art. 130c i art. 133.

Według generalnej zasady zawartej w treści art. 99 ust. 12 ustawy – zobowiązanie podatkowe, kwotę zwrotu różnicy podatku, kwotę zwrotu podatku naliczonego lub różnicy podatku, o której mowa w art. 87 ust. 1, przyjmuje się w kwocie wynikającej z deklaracji podatkowej, chyba że naczelnik urzędu skarbowego określi je w innej wysokości.

W myśl art. 103 ust. 1 ustawy – podatnicy oraz podmioty wymienione w art. 108 są obowiązani, bez wezwania naczelnika urzędu skarbowego, do obliczania i wpłacania podatku za okresy miesięczne w terminie do 25. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym powstał obowiązek podatkowy, na rachunek urzędu skarbowego, z zastrzeżeniem ust. 1a-4 oraz art. 33 i 33b.

Stosownie do art. 109 ust. 3 ustawy – podatnicy, z wyjątkiem podatników wykonujących wyłącznie czynności zwolnione od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 lub przepisów wydanych na podstawie 82 ust. 3 oraz podatników, u których sprzedaż jest zwolniona od podatku na podstawie art. 113 ust. 1 i 9, są obowiązani prowadzić ewidencję zawierającą: kwoty określone w art. 90, dane niezbędne do określenia przedmiotu i podstawy opodatkowania, wysokość podatku należnego, kwoty podatku naliczonego obniżające kwotę podatku należnego oraz kwotę podatku podlegającą wpłacie do urzędu skarbowego lub zwrotowi z tego urzędu oraz inne dane służące do prawidłowego sporządzenia deklaracji podatkowej, a w przypadkach określonych w art. 120 ust. 15, art. 125, art. 130d, art. 134 oraz art. 138 – dane określone tymi przepisami niezbędne do prawidłowego sporządzenia deklaracji podatkowej.

Podkreślić należy, że podatek od towarów i usług należy do grupy podatków powstających z mocy prawa, który pobierany jest w trybie tzw. samoobliczenia. Dlatego też szczególnie istotną rolę w tym podatku odgrywają deklaracje podatkowe. Przy ich pomocy podatnik określa i zgłasza organowi podatkowemu (deklaruje) wysokość zobowiązania podatkowego.

Biorąc pod uwagę opis sprawy należ stwierdzić, że z tytułu otrzymanej zaliczki po stronie Wnioskodawcy niewątpliwie powstał obowiązek podatkowy w zakresie podatku od towarów i usług w części obejmującej otrzymaną należność, z chwilą jej otrzymania na poczet ceny sprzedaży na zasadach określonych w art. 19a ust. 8 ustawy, bowiem zgodnie z tym przepisem – jeżeli przed dokonaniem dostawy towaru lub wykonaniem usługi otrzymano całość lub część zapłaty, w szczególności: przedpłatę, zaliczkę, zadatek, ratę, wkład budowlany lub mieszkaniowy przed ustanowieniem spółdzielczego prawa do lokalu mieszkalnego lub lokalu o innym przeznaczeniu, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą jej otrzymania w odniesieniu do otrzymanej kwoty.

Nie ulega wątpliwości, że pomiędzy otrzymaniem przez podatnika zaliczki, a czynnością opodatkowaną (dostawą towarów lub wykonaniem usługi) musi istnieć bezpośredni związek. Część należności ma bowiem stanowić wynagrodzenie związane z wykonaniem czynności, za którą zapłata jest należna. W innym przypadku sam transfer pieniędzy – następujący bez związku z przyszłą czynnością opodatkowaną, na poczet której jest dokonywany – pozostaje obojętny na gruncie VAT (nie stanowi opodatkowanej zaliczki, przedpłaty, raty itp.).

W przypadku odstąpienia od zrealizowania transakcji, na poczet której uiszczono zaliczkę, istotne znaczenie ma fakt, że w następstwie tego odstąpienia ostatecznie nie dochodzi do czynności opodatkowanej na poczet której płatność (zaliczka) została przyjęta. Odstąpienie od umowy powoduje, że przedmiot opodatkowania (dla którego przyjęta płatność była częścią podstawy opodatkowania) nie zaistnieje.

Odstąpienie przez strony od umowy, powodujące jak podaje Zainteresowany w treści wniosku obowiązek zwrotu zaliczki – będzie pociągało za sobą konieczność korekty podatku należnego u sprzedawcy. W przedstawionej sytuacji, tj. gdy Wnioskodawca, otrzymaną zaliczkę udokumentuje fakturą, powstanie obowiązek wystawienia faktury korygującej zgodnie z art. 106j ust. 1 pkt 4 ustawy.

Uznać należy, że ze wskazanych wyżej przepisów wynika, że fakturę korygującą wystawia się w przypadku zwrotu nabywcy zaliczek. Tym samym tak jak przyjęcie zaliczki czyli wpływ pieniędzy powoduje powstanie obowiązku podatkowego i wystawienia faktury, tak dopiero faktyczny zwrot kwoty pobranej zaliczki będzie uprawniał Wnioskodawcę do wystawienia faktury korygującej i obniżenia podatku należnego, zgodnie z przepisem art. 29a ust. 13 ustawy.

Dokonanie bowiem obniżenia podstawy opodatkowania bez jednoczesnego faktycznego zwrotu zaliczki prowadziłoby w istocie do bezzasadnego oderwania czynności wystawienia faktury korygującej i obniżenia podstawy opodatkowania od czynności, która spowodowała uprzednio powstanie obowiązku podatkowego.

W przedmiotowej sprawie nie znajdzie zastosowania możliwość anulowania wystawionych faktur dokumentujących otrzymane zaliczki tylko dlatego, że dokumenty te nie znalazły się w obiegu gospodarczym. Wystawione przez Wnioskodawcę faktury dokumentują czynność co do której powstał obowiązek podatkowy, a tym samym jedynym dokumentem za pomocą którego można skorygować podstawę opodatkowania, jak i podatek należny jest faktura korygująca.

Biorąc pod uwagę opis sprawy oraz powołane przepisy należy stwierdzić, z tytułu otrzymanej od klienta zaliczki na poczet dostawy towaru po stronie Wnioskodawcy powstał/powstanie obowiązek podatkowy w zakresie podatku od towarów i usług w części obejmującej otrzymaną należność, z chwilą jej otrzymania na poczet ceny sprzedaży na zasadach określonych w art. 19a ust. 8 ustawy. Zatem na Spółce ciąży/będzie ciążył obowiązek wystawienia faktury dokumentującej tą czynność oraz obowiązek wykazywania kwoty podatku VAT należnego od otrzymanej zaliczki w deklaracji VAT-7 oraz ewentualnej wpłaty kwoty VAT do urzędu skarbowego.

Natomiast w sytuacji, gdy nie do chodzi/nie dojdzie do realizacji zamówienia i nie do chodzi/nie dojdzie do wysłania klientowi towaru, Spółka dokonując zwrotu zaliczki klientowi winna ten zwrot udokumentować fakturą korygującą w momencie zwrotu zaliczki, zgodnie z art. 106j ust. 1 pkt 4 ustawy, a następnie dokonać obniżenia podatku należnego w deklaracji VAT-7, w myśl art. 29a ust. 13 ustawy.

Oznacza to, że jeśli w danym okresie dojdzie do otrzymania zaliczki i przed złożeniem deklaracji za ten okres Zainteresowany otrzyma potwierdzenie odbioru faktury korygującej, wówczas za ten okres dojdzie do skorygowania podatku należnego wynikającego z faktury dokumentującej otrzymaną zaliczkę. Natomiast jeżeli potwierdzenie otrzymania przez nabywcę faktury korygującej Wnioskodawca otrzyma już po terminie złożenia deklaracji podatkowej za dany okres rozliczeniowy wówczas uprawnia to Zaineresowanego do uwzględnienia faktury korygującej za okres rozliczeniowy, w którym potwierdzenie uzyskano.

Tym samym stanowisko Spółki, że może ona anulować fakturę zaliczkową, która nie została wysłana i dostarczona do klienta, tzn. przekreślić oryginały i kopie faktury oraz dokonać na nich adnotacji uniemożliwiających ich powtórne wykorzystanie oraz nie ciąży na niej obowiązek wykazywania kwoty podatku VAT należnego od otrzymanej zaliczki w deklaracji VAT-7 oraz wpłaty kwoty VAT do urzędu skarbowego – należało uznać za nieprawidłowe.

Interpretacja dotyczy:

zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia,
zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu, ul. Ratajczaka 10/12, 61-815 Poznań, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację – w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2012 r., poz. 270, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.

Reklama

O nas

Regulamin