Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach
2461-IBPB-2-1.4514.555.2016.1.MCZ
z 3 stycznia 2017 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz.U. z 2015 r., poz. 613, ze zm.) oraz § 7 pkt 2 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz.U., poz. 643) – Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działający w imieniu Ministra Rozwoju i Finansów, stwierdza, że stanowisko Wnioskodawczyni przedstawione we wniosku z 19 września 2016 r. (data wpływu do Biura – 3 października 2016 r.) o wydanie interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie skutków podatkowych podziału majątku małżeńskiego – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 3 października 2016 r. wpłynął do Biura ww. wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie skutków podatkowych podziału majątku małżeńskiego.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe:

Wnioskodawczyni w sierpniu 2003 r. zawarła z mężem umowę małżeńską majątkową, mocą której w zawartym przez nich 6 września 2003 r. związku małżeńskim obowiązywał ustrój rozszerzonej wspólności majątkowej i każdy majątek nabyty przez małżonków z jakiegokolwiek tytułu stanowił ich wspólność majątkową.

Zgodnie z brzmieniem art. 49 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego na dzień zawarcia umowy majątkowej:

§ 1. Nie można przez umowę rozszerzyć zakresu wspólności na:

1. prawa niezbywalne;
2. wierzytelności z tytułu odszkodowania za uszkodzenie ciała lub wywołanie rozstroju zdrowia, o ile nie wchodzą one do wspólności ustawowej, jak również wierzytelności z tytułu zadośćuczynienia za doznaną krzywdę;
3. niewymagalne jeszcze wierzytelności o wynagrodzenie za pracę albo za inne usługi świadczone osobiście przez jednego z małżonków.

§ 2. W razie wątpliwości poczytuje się, że przedmioty służące wyłącznie do zaspokajania osobistych potrzeb jednego z małżonków nie zostały włączone do wspólności.

§ 3. Spadkodawca lub darczyńca może zastrzec, że przedmioty przypadające jednemu z małżonków z tytułu dziedziczenia, zapisu lub darowizny nie wejdą do wspólności.

Mocą nowelizacji, która weszła w życie 20 stycznia 2005 r., ustawodawca zmienił zasady rządzące ustrojem rozszerzonej wspólności majątkowej i ograniczył składniki majątku, na które można wspólność rozszerzyć.

Obecnie art. 49 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego zakłada, że:

§ 1. Nie można przez umowę majątkową małżeńską rozszerzyć wspólności na:

1. przedmioty majątkowe, które przypadną małżonkowi z tytułu dziedziczenia, zapisu lub darowizny;
2. prawa majątkowe, które wynikają ze wspólności łącznej podlegającej odrębnym przepisom;
3. prawa niezbywalne, które mogą przysługiwać tylko jednej osobie;
4. wierzytelności z tytułu odszkodowania za uszkodzenie ciała lub wywołanie rozstroju zdrowia, o ile nie wchodzą one do wspólności ustawowej, jak również wierzytelności z tytułu zadośćuczynienia za doznaną krzywdę;
5. niewymagalne jeszcze wierzytelności o wynagrodzenie za pracę lub z tytułu innej działalności zarobkowej każdego z małżonków.

§ 2. W razie wątpliwości uważa się, że przedmioty służące wyłącznie do zaspokajania osobistych potrzeb jednego z małżonków nie zostały włączone do wspólności.

Mając na względzie powyższe, skład majątku wspólnego na dzień zawarcia między Wnioskodawczynią a jej byłym mężem związku małżeńskiego, był szerszy, niż wskazywał na to art. 31 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego.

Mimo zmiany przepisów dotyczących ustroju rozszerzonej wspólności majątkowej, między Wnioskodawczynią a jej byłym mężem dalej obowiązywały zasady sprzed nowelizacji. Wynika to z brzmienia art. 5 ust. 3 ustawy z dnia 17 czerwca 2004 r. o zmianie ustawy – Kodeks rodzinny i opiekuńczy oraz niektórych innych ustaw, który stanowi, że do stosunków majątkowych małżonków opartych w dniu wejścia w życie ustawy na umowie majątkowej małżeńskiej stosuje się nadal przepisy obowiązujące w czasie zawierania umowy. Jednakże strony mogą przez umowę zmienić dotychczasowy ustrój majątkowy stosownie do przepisów ustawy.

Wnioskodawczyni z byłym mężem żadnych innych dodatkowych umów małżeńskich nie zawierała.

W dniu 26 maja 2009 r. mąż Wnioskodawczyni otrzymał od swoich rodziców tytułem darowizny nieruchomość. Nieruchomość ta, mocą oświadczenia woli darczyńców, weszła do majątku osobistego męża Wnioskodawczyni. W trakcie trwania związku małżeńskiego Wnioskodawczyni wraz z mężem poniosła znaczne nakłady z majątku wspólnego celem wyremontowania ww. nieruchomości.

Z uwagi na trwały i zupełny rozkład pożycia między Wnioskodawczynią a jej byłym mężem– Sąd Okręgowy Wydział Cywilny 21 kwietnia 2016 r. orzekł rozwód między stronami, nie dokonując jednak podziału majątku wspólnego.

Na dzień złożenia niniejszego wniosku Wnioskodawczyni wraz z byłym mężem ma zamiar dokonać podziału majątku wspólnego.

W prawie polskim przewidziane jest kilka sposobów podziału majątku:

1. tryb pozasądowy – mocą zwykłej umowy pisemnej o podział majątku – jeśli w skład majątku nie wchodzi wspólna nieruchomość,
2. tryb pozasądowy – mocą umowy w formie aktu notarialnego – jeśli strony tak postanowią albo gdy w skład majątku wchodzi nieruchomość (wtedy jest to forma obligatoryjna),
3. tryb sądowy – przez zawezwanie do próby ugodowej – jeśli strony są zgodne co do podziału majątku i wyrażą wolę na szybkie zakończenie sprawy przez zainicjowanie postępowania pojednawczego,
4. tryb sądowy – przez właściwe postępowanie o podział majątku – zasadniczo ten tryb jest przewidziany głównie w sytuacji, w której jest spór między byłymi małżonkami co do sposobu podziału majątku albo gdy strony tak postanowią.
   
   

Wnioskodawczyni wraz z byłym mężem nie zdecydowali się jeszcze na sposób podziału majątku z uwagi na niepewność co do opodatkowania lub braku opodatkowania:

1. czynności cywilnoprawnej,
   
2. orzeczenia sądowego lub ugody, jeżeli wywołają one takie same skutki prawne, jak czynność cywilnoprawna,
   będących podstawą uzyskania:
   
   1. przychodów z tytułu podziału posiadanych przez nich składników majątku,
   2. przychodów z tytułu rozliczenia nakładów poczynionych przez Wnioskodawczynię z majątku wspólnego na wskazaną wyżej nieruchomość, która wchodzi w skład majątku osobistego jej byłego męża.
   
   
   

Dodatkowo – z uwagi na fakt, że podział majątku jest zdarzeniem przyszłym– Wnioskodawczyni nie jest na chwilę obecną w stanie wskazać kwotowej wartości majątku, którą uzyska od byłego męża na skutek podziału.

W związku z powyższym zadano następujące pytania:

1. Czy – skoro w art. 1 ust. 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, jako podlegający podatkowi od czynności cywilnoprawnych, nie został wymieniony podział majątku wspólnego – należy uznać, że czynność cywilnoprawna albo orzeczenie sądu albo ugoda będące podstawą spłaty pieniężnej lub dopłaty pieniężnej dokonanej na skutek podziału majątku wspólnego po rozwodzie nie podlegają podatkowi od czynności cywilnoprawnych?
2. Czy – skoro w art. 1 ust. 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, jako podlegający podatkowi od czynności cywilnoprawnych, nie został wymieniony podział majątku wspólnego – należy uznać, że czynność cywilnoprawna albo orzeczenie sądu albo ugoda będące podstawą rozliczenia pieniężnego nakładów z majątku wspólnego na majątek osobisty (stanowiącego integralną część każdego rozstrzygnięcia dotyczącego podziału majątku po rozwodzie) nie podlegają podatkowi od czynności cywilnoprawnych?
   
   

Stanowisko w zakresie pytania nr 1.

Art. 1 ust. 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych wskazuje, że przedmiot opodatkowania tym podatkiem odnosi się głównie do enumeratywnie wymienionych czynności cywilnoprawnych oraz do innych zdarzeń takich jak m.in. orzeczenia sądów oraz ugody, pod warunkiem, że wywołują one takie same skutki prawne, jak czynności cywilnoprawne wymienione w art. 1 ust. 1 pkt 1 lub pkt 2 ustawy. Powoływany artykuł nie wymienia jednak podziału majątku jako czynności opodatkowanej.

Na skutek podziału majątku nastąpi fizyczny podział ruchomości wchodzących w skład majątku wspólnego. Z uwagi na fakt, że wartość ruchomości uzyskanych na skutek podziału majątku przez byłego męża będzie najprawdopodobniej wyższa, były mąż będzie zobowiązany do dopłaty na rzecz Wnioskodawczyni (Wnioskodawczyni nie jest w stanie wskazać szczegółowej wartości dopłaty – z uwagi na fakt, że podział majątku jest zdarzeniem przyszłym).

Wnioskodawczyni powołała się na doktrynę prawa wskazując, że „Kodeks cywilny przyjmuje w art. 212 Kodeksu cywilnego, iż spłaty i dopłaty wyrównujące wysokość udziału w przedmiocie współwłasności powinny mieć postać świadczenia pieniężnego. W orzecznictwie dopuszcza się jednak w wyjątkowych wypadkach, za zgodą obu stron, tj. uprawnionego i zobowiązanego, określenie spłat lub dopłat także w innej formie” (Ignaczewski Jacek, Komentarz do spraw o podział majątku wspólnego małżonków, LEX 2015).

W takich okolicznościach – w sytuacji, w której były mąż posiadałby odpowiednie środki pieniężne – spłata lub dopłata powinna być dokonana w pieniądzu, jednak prawo nie zabrania rozliczenia w inny sposób.

Z art. 217 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej wynika, że „nakładanie podatków, innych danin publicznych, określanie podmiotów, przedmiotów opodatkowania i stawek podatkowych, a także zasad przyznawania ulg i umorzeń oraz kategorii podmiotów zwolnionych od podatków następuje w drodze ustawy”.

W ocenie Wnioskodawczyni – odnosząc powyższe rozważania na grunt przedmiotowej sprawy – stwierdzić należy, że w art. 1 ust. 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych jako podlegający podatkowi od czynności cywilnoprawnych nie został wymieniony podział majątku wspólnego. Jest on instytucją prawa rodzinnego i wykazuje on cechy odrębne od zniesienia współwłasności uregulowanego w Kodeksie cywilnym, a w konsekwencji nie należy go utożsamiać ze zniesieniem współwłasności w rozumieniu przepisu art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. f) ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych. W takich okolicznościach należy przyjąć, że nie podlegają podatkowi od czynności cywilnoprawnych ani czynność cywilnoprawna, ani orzeczenie sądu, ani też ugoda – będące podstawą spłaty pieniężnej lub dopłaty pieniężnej dokonanej na skutek podziału majątku wspólnego po rozwodzie.

Stanowisko w zakresie pytania nr 2.

Art. 1 ust. 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych wskazuje, że przedmiot opodatkowania tym podatkiem odnosi się głównie do enumeratywnie wymienionych czynności cywilnoprawnych oraz do innych zdarzeń takich jak m.in. orzeczenia sądów oraz ugody, pod warunkiem, że wywołują one takie same skutki prawne, jak czynności cywilnoprawne wymienione w art. 1 ust. 1 pkt 1 lub 2 ustawy. Powoływany artykuł nie wymienia jednak podziału majątku jako czynności opodatkowanej.

Dodatkowo, art. 45 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego stanowi, że:

§ 1. Każdy z małżonków powinien zwrócić wydatki i nakłady poczynione z majątku wspólnego na jego majątek osobisty, z wyjątkiem wydatków i nakładów koniecznych na przedmioty majątkowe przynoszące dochód. Może żądać zwrotu wydatków i nakładów, które poczynił ze swojego majątku osobistego na majątek wspólny. Nie można żądać zwrotu wydatków i nakładów zużytych w celu zaspokojenia potrzeb rodziny, chyba że zwiększyły wartość majątku w chwili ustania wspólności.

§ 2. Zwrotu dokonuje się przy podziale majątku wspólnego, jednakże sąd może nakazać wcześniejszy zwrot, jeżeli wymaga tego dobro rodziny.

§ 3. Przepisy powyższe stosuje się odpowiednio w wypadku, gdy dług jednego z małżonków został zaspokojony z majątku wspólnego.

Wnioskodawczyni wskazała, że:

1. Rozliczenie nakładów z majątku wspólnego na osobisty jest obligatoryjne i sąd rozlicza je z urzędu.

Zgodnie z tezą uchwały SN z dnia 21 lutego 2008 r., sygn. akt III CZP 148/07, LEX nr 342333: „W sprawie o podział majątku wspólnego po ustaniu wspólności majątkowej między małżonkami sąd ustala wartość nakładów poczynionych z majątku wspólnego na majątek osobisty jednego z małżonków bez względu na inicjatywę dowodową uczestników postępowania”.

2. Z uwagi na brzmienie art. 45 § 2 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego – do powyższego rozliczenia dojdzie przy podziale majątku wspólnego – wobec czego będzie stanowiło zawsze obligatoryjny element rozstrzygnięcia sprawy o podział majątku wspólnego. Jak wskazuje doktryna prawa „w przypadku nakładów i wydatków zwrotu dokonuje się przy podziale majątku wspólnego, jednakże sąd może nakazać wcześniejszy zwrot, jeżeli wymaga tego dobro rodziny. A contrario należy uznać, że niedopuszczalny jest zwrot „późniejszy”, czyli po podziale majątku wspólnego. Takie też stanowisko zajmuje doktryna, jak i orzecznictwo.” (Jędrejek Grzegorz, Kodeks rodzinny i opiekuńczy. Małżeństwo. Komentarz do art. 1-61(6) Opublikowano: LEX 2013).
3. W przypadku innych sposobów podziału (np. podział w drodze umowy czy w trybie ugody sądowej) – Wnioskodawczy nie będzie żądała rozliczenia nakładów poniesionych przez nią na remonty ww. nieruchomości, wobec czego takie rozliczenie będzie się znajdowało w każdym rozstrzygnięciu dotyczącym podziału majątku. W przypadku uchylania się przez byłego męża od ugodowego lub umownego rozliczenia nakładów – zastosowanie znajdzie tryb sądowy – do którego zastosowanie będą miały punkty A) i B).
   
   

Wnioskodawczyni jeszcze raz przytoczyła doktrynę prawa, podnosząc, iż „Kodeks cywilny przyjmuje w art. 212 Kodeksu cywilnego, że spłaty i dopłaty wyrównujące wysokość udziału w przedmiocie współwłasności powinny mieć postać świadczenia pieniężnego. W orzecznictwie dopuszcza się jednak w wyjątkowych wypadkach, za zgodą obu stron, tj. uprawnionego i zobowiązanego, określenie spłat lub dopłat także w innej formie” (Ignaczewski Jacek, Komentarz do spraw o podział majątku wspólnego małżonków, LEX 2015).

W takich okolicznościach – w sytuacji, w której były mąż posiadałby odpowiednie środki pieniężne – spłata lub dopłata powinna być dokonana w pieniądzu, jednak prawo nie zabrania rozliczenia w inny sposób.

Podsumowując Wnioskodawczyni wyraziła opinię, że rozliczenie nakładów z majątku wspólnego na majątek osobisty będzie integralną częścią rozstrzygnięcia o podziale majątku, niezależnie od sposobu jego dokonania (sądowy czy umowny).

Z art. 217 Konstytucji Rzeczpospolitej Polskiej wynika, że „nakładanie podatków, innych danin publicznych, określanie podmiotów, przedmiotów opodatkowania i stawek podatkowych, a także zasad przyznawania ulg i umorzeń oraz kategorii podmiotów zwolnionych od podatków następuje w drodze ustawy.”

W ocenie Wnioskodawczyni – odnosząc powyższe rozważania na grunt przedmiotowej sprawy – stwierdzić należy, że w art. 1 ust. 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych jako podlegający podatkowi od czynności cywilnoprawnych nie został wymieniony podział majątku wspólnego. Jest on instytucją prawa rodzinnego i wykazuje on cechy odrębne od zniesienia współwłasności uregulowanego w Kodeksie cywilnym, a w konsekwencji nie należy go utożsamiać ze zniesieniem współwłasności w rozumieniu przepisu art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. f) ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych. Zdaniem Wnioskodawczyni, w takich okolicznościach należy przyjąć, że nie podlegają podatkowi od czynności cywilnoprawnych ani czynność cywilnoprawna, ani orzeczenie sądu, ani też ugoda – będące podstawą rozliczenia pieniężnego nakładów z majątku wspólnego na majątek osobisty, które to rozliczenie dokonywane jest na skutek podziału majątku wspólnego i stanowi integralną część każdego rozstrzygnięcia dotyczącego podziału majątku po rozwodzie.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z przepisem art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (Dz.U. z 2016 r., poz. 223, ze zm.) podatkowi od czynności cywilnoprawnych podlegają następujące czynności cywilnoprawne:

1. umowy sprzedaży oraz zamiany rzeczy i praw majątkowych,
2. umowy pożyczki pieniędzy lub rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku,
3. (uchylona)
4. umowy darowizny – w części dotyczącej przejęcia przez obdarowanego długów i ciężarów albo zobowiązań darczyńcy,
5. umowy dożywocia,
6. umowy o dział spadku oraz umowy o zniesienie współwłasności – w części dotyczącej spłat lub dopłat,
7. (uchylona)
8. ustanowienie hipoteki,
9. ustanowienie odpłatnego użytkowania, w tym nieprawidłowego, oraz odpłatnej służebności,
10. umowy depozytu nieprawidłowego,
11. umowy spółki.
    
    

Podatkowi od czynności cywilnoprawnych podlegają też zmiany ww. umów, jeżeli powodują one podwyższenie podstawy opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych oraz orzeczenia sądów, w tym również polubownych, oraz ugody, jeżeli wywołują one takie same skutki prawne (art. 1 ust. 1 pkt 2 i 3 ww. ustawy).

Zgodnie z art. 1 ust. 2 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych przepisy ustawy o:

1. umowie spółki i jej zmianie – stosuje się odpowiednio do aktów założycielskich spółek, statutów spółek i ich zmiany;
   
2. czynnościach cywilnoprawnych – stosuje się odpowiednio do przedmiotów opodatkowania określonych w ust. 1 pkt 2 i 3;
   
3. umowie o dziale spadku oraz umowie o zniesieniu współwłasności – stosuje się odpowiednio do:
   
   1. nabycia własności rzeczy wspólnej lub wspólnego prawa majątkowego albo ich części przez niektórych dotychczasowych współwłaścicieli na dalszą współwłasność – w części spłat lub dopłat,
   2. odpłatnego wyodrębnienia własności lokali na rzecz niektórych lub wszystkich współwłaścicieli.
   
   
   

Należy wskazać, iż art. 1 ust. 1 i 2, określający zakres przedmiotowy ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, zawiera enumeratywny katalog czynności, których dokonanie powodować będzie konieczność zapłaty podatku. Tym samym, jeżeli dana czynność nie została wymieniona w ustawowym katalogu nie podlega opodatkowaniu tym podatkiem nawet, jeżeli wywołuje skutki gospodarcze takie same lub podobne do tych, które zostały w katalogu wymienione. Jednakże należy zaznaczyć, że o zakwalifikowaniu danej umowy do umów podlegających opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych nie decyduje nazwa, ale treść umowy.

Z przedstawionego we wniosku zdarzenia przyszłego wynika, że Wnioskodawczyni w sierpniu 2003 r. zawarła z mężem umowę małżeńską majątkową, mocą której w zawartym przez nich 6 września 2003 r. związku małżeńskim obowiązywał ustrój rozszerzonej wspólności majątkowej i każdy majątek nabyty przez małżonków z jakiegokolwiek tytułu stanowił ich wspólność majątkową.

Wnioskodawczyni z byłym mężem żadnych innych dodatkowych umów małżeńskich nie zawierała.

W 2009 r. mąż Wnioskodawczyni otrzymał od swoich rodziców tytułem darowizny nieruchomość; nieruchomość weszła do jego majątku osobistego. W trakcie trwania związku małżeńskiego Wnioskodawczyni wraz z mężem poniosła znaczne nakłady z majątku wspólnego na tą nieruchomości.

Z uwagi na trwały i zupełny rozkład pożycia między Wnioskodawczynią, a jej byłym mężem– Sąd Okręgowy Wydział Cywilny 21 kwietnia 2016 r. orzekł rozwód między stronami, nie dokonując jednak podziału majątku wspólnego.

Na dzień złożenia niniejszego wniosku Wnioskodawczyni wraz z byłym mężem ma zamiar dokonać podziału majątku wspólnego.

Z uwagi na fakt, że podział majątku jest zdarzeniem przyszłym – Wnioskodawczyni nie jest na chwilę obecną w stanie wskazać kwotowej wartości majątku, którą uzyska od byłego męża na skutek podziału.

Zgodnie z przepisem art. 31 ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz.U. z 2015 r., poz. 2082, ze zm.) z chwilą zawarcia małżeństwa powstaje między małżonkami z mocy ustawy wspólność majątkowa obejmująca przedmioty majątkowe nabyte w czasie jej trwania przez oboje małżonków lub przez jednego z nich (majątek wspólny). Przedmioty majątkowe nieobjęte wspólnością ustawową należą do majątku osobistego każdego z małżonków.

Wspólność ustawową charakteryzują dwie podstawowe cechy: jest to wspólność dorobku i wspólność o charakterze łącznym. Z powyższego przepisu wynika również, że wspólność majątkowa małżeńska oparta jest na małżeństwie, jako stosunku prawnym osobistym.

W myśl art. 35 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego w czasie trwania wspólności ustawowej żaden z małżonków nie może żądać podziału majątku wspólnego. Nie może również rozporządzać ani zobowiązywać się do rozporządzania udziałem, który w razie ustania wspólności przypadnie mu w majątku wspólnym lub w poszczególnych przedmiotach należących do tego majątku.

Zgodnie natomiast z postanowieniem art. 501 tejże ustawy w razie ustania wspólności, udziały małżonków są równe, chyba że umowa majątkowa małżeńska stanowi inaczej. Przepis ten nie wyłącza zastosowania art. 43 § 2 i 3.

Zgodnie natomiast z postanowieniem art. 501 tejże ustawy w razie ustania wspólności, udziały małżonków są równe, chyba że umowa majątkowa małżeńska stanowi inaczej. Przepis ten nie wyłącza zastosowania art. 43 § 2 i 3.

W myśl art. 195 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (Dz.U. z 2016 r., poz. 380, ze zm.), własność tej samej rzeczy może przysługiwać niepodzielnie kilku osobom. Każdy ze współwłaścicieli może żądać zniesienia współwłasności (art. 210 i nast. Kodeksu). Zniesienie to może nastąpić poprzez podział rzeczy wspólnej, przyznanie tej rzeczy jednemu ze współwłaścicieli lub sprzedaż rzeczy.

Stosownie do treści art. 212 § 1 Kodeksu cywilnego, jeżeli zniesienie współwłasności następuje na mocy orzeczenia sądu, wartość poszczególnych udziałów może być wyrównana przez dopłaty pieniężne. Przy podziale gruntu sąd może obciążyć poszczególne części potrzebnymi służebnościami gruntowymi.

Rzecz, która nie daje się podzielić, może być przyznana stosownie do okoliczności jednemu ze współwłaścicieli z obowiązkiem spłaty pozostałych albo sprzedana stosownie do przepisów kodeksu postępowania cywilnego – art. 212 § 2 Kodeksu cywilnego.

Jeżeli ustalone zostały dopłaty lub spłaty, sąd oznaczy termin i sposób ich uiszczenia, wysokość i termin uiszczenia odsetek, a w razie potrzeby także sposób ich zabezpieczenia. W razie rozłożenia dopłat i spłat na raty terminy ich uiszczenia nie mogą łącznie przekraczać lat dziesięciu. W wypadkach zasługujących na szczególne uwzględnienie sąd na wniosek dłużnika może odroczyć termin zapłaty rat już wymagalnych – art. 212 § 3 Kodeksu cywilnego.

Przechodząc na grunt niniejszej sprawy należy zauważyć, iż w następstwie ustania ustanowionej umową wspólności majątkowej dopuszczalnym jest podział majątku małżeńskiego objętego dotychczas ww. wspólnością. Podział majątku małżeńskiego jest instytucją prawa rodzinnego,a nabycie w ramach jego rzeczy i praw majątkowych nie zostało wymienione w enumeratywnym katalogu zawartym w przepisie art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, jako podlegające opodatkowaniu tym podatkiem. W szczególności należy podkreślić, że wykazuje on cechy odrębne od umowy zniesienia współwłasności uregulowanego w Kodeksie cywilnym i w konsekwencji nie należy go utożsamiać ze zniesieniem współwłasności w rozumieniu przepisu art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. f) tejże ustawy.

Art. 1 ust. 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych wskazuje przedmiot opodatkowania tym podatkiem. Odnosi się on głównie do enumeratywnie wymienionych czynności cywilnoprawnych oraz do innych zdarzeń takich jak m.in. orzeczenia sądów oraz ugody, pod warunkiem, że wywołują one takie same skutki prawne, jak czynności cywilnoprawne wymienione w art. 1 ust. 1 pkt 1 lub pkt 2 ustawy. Powoływany artykuł nie wymienia jednak podziału majątku byłych małżonków jako czynności opodatkowanej.

Skoro w art. 1 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy jako podlegające opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych ustawodawca nie wymienił podziału majątku małżonków po ustaniu małżeństwa to otrzymanie przez Wnioskodawczynię spłat lub dopłat na podstawie czynności cywilnoprawej, ugody lub orzeczenia sądu nie rodzi skutków w podatku od czynności cywilnoprawnych. Takiego skutku nie powoduje również rozliczenie pieniężne nakładów z majątku wspólnego na osobisty. Nabycie w wyżej wskazany sposób majątku nie podlega przepisom ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych i Wnioskodawczyni z tego tytułu nie będzie zobowiązana do zapłaty tego podatku.

Należy zatem zgodzić się z Wnioskodawczynią, że nie podlegają podatkowi od czynności cywilnoprawnych ani czynność cywilnoprawna, ani orzeczenie sądu, ani też ugoda – będące podstawą spłaty pieniężnej lub dopłaty pieniężnej dokonanej na skutek podziału majątku wspólnego po rozwodzie, bądź też będące podstawą rozliczenia pieniężnego nakładów z majątku wspólnego na majątek osobisty, które to rozliczenie dokonywane jest na skutek podziału majątku wspólnego i stanowi integralną część każdego rozstrzygnięcia dotyczącego podziału majątku po rozwodzie.

Wobec powyższego, stanowisko Wnioskodawczyni należało uznać za prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawczynię oraz stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Łodzi, ul. Piotrkowska 135, 90-434 Łódź, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi– Dz.U. z 2016 r., poz. 718, ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach– art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Administracji Skarbowej w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.