Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie
1462-IPPB2.4515.177.2016.3.MZ
z 5 stycznia 2017 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r., poz. 613 z późn. zm.) oraz § 7 pkt 1 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2015 r., poz. 643) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działający w imieniu Ministra Rozwoju i Finansów stwierdza, że stanowisko - przedstawione we wniosku z dnia 20 września 2016 r. (data wpływu 26 września 2016 r.) uzupełnionym pismem z dnia 29 października 2016 r. (data nadania 29 października 2016 r., data wpływu 4 listopada 2016 r.) na wezwanie z dnia 18 października 2016 r. nr 1462-IPPB2.4515.177.2016.1.MZ o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie skutków podatkowych zawarcia umowy darowizny - jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 26 września 2016 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie skutków podatkowych zawarcia umowy darowizny.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

Wnioskodawca posiada obywatelstwo polskie i niemieckie. Na stałe mieszka w Niemczech, adres j.w. W dniu 31 sierpnia 2016 r. Wnioskodawca przebywał w Polsce. W tym dniu zgodnie z umową darowizny ojciec obdarował Wnioskodawcę kwotą w wysokości 250.000 zł. Ojciec posiada obywatelstwo polskie i niemieckie. Na stałe mieszka w Niemczech. Środki finansowe zostały przekazane gotówką. Z uwagi na zły stan zdrowia ojca jeszcze w tym samym dniu Wnioskodawca pojechał sam do banku i osobiście wpłacił gotówkę na konto osobiste w banku w Polsce, zgodnie z wolą ojca.

Pismem z dnia 18 października 2016 r. Nr 1462-IPPB2.4515.177.2016.1.MZ wezwano Wnioskodawcę do uzupełnienia wniosku w terminie 7 dni od dnia doręczenia wezwania, poprzez:

• Przedstawienie własnego stanowiska w sprawie oceny prawnej stanu faktycznego w zakresie podatku od spadków i darowizn, które powinno być powiązane z przedstawionym stanem faktycznym i sprecyzowanym pytaniem.
  
  

Wnioskodawca przesłał uzupełnienie, w którym Wnioskodawca:

• Doprecyzował stan faktyczny: Wnioskodawca posiada obywatelstwo polskie i niemieckie. Na stałe mieszka w Niemczech, adres j.w. W dniu 31 sierpnia 2016 r. Wnioskodawca przebywał w Polsce. W tym dniu zgodnie z umową darowizny ojciec obdarował Wnioskodawcę kwotą w wysokości 250 000 zł. Ojciec posiada obywatelstwo polskie i niemieckie. Środki finansowe zostały przekazane gotówką. Z uwagi na zły stan zdrowia ojca jeszcze w tym samym dniu Wnioskodawca pojechał sam do banku i osobiście wpłacił gotówkę na konto osobiste w banku w Polsce, zgodnie z wolą ojca.
• Przedstawił własne stanowisko w sprawie.
  
  

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie.

W związku z zaistniałym zdarzeniem Wnioskodawca zwraca się z prośbą o interpretację paragrafu 4:4a ustawy od spadków i darowizn, a mianowicie:

Czy jest zwolniony od uiszczenia podatku od ww. darowizny?

Zdaniem Wnioskodawcy, art. 4a.1. „Zwalnia się od podatku nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych przez małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, rodzeństwo, ojczyma i macochę” - darczyńcą był ojciec, obdarowanym syn; art. 4a.2. „W przypadku gdy przedmiotem nabycia tytułem darowizny lub polecenia darczyńcy są środki pieniężne, a wartość majątku nabytego łącznie od tej samej osoby w okresie 5 lat poprzedzających rok, w którym nastąpiło ostatnie nabycie, doliczona do wartości rzeczy i praw majątkowych ostatnio nabytych, przekracza kwotę określoną w art. 9 ust. 1 pkt 1 – udokumentują ich otrzymanie dowodem przekazania na rachunek płatniczy nabywcy, na jego rachunek, inny niż płatniczy, w banku lub spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej lub przekazem pocztowym” - darowizna darczyńcy, tj. Wnioskodawcy ojca została przekazana na rachunek bankowy obdarowanego.

Z treści art. 4a.2. wynika, że nie tylko darowizna pieniężna ale również polecenia darczyńcy należy udokumentować w postaci dowodu przekazania na rachunek płatniczy. A zatem nie wynika, aby darczyńca był zobowiązany osobiście wpłacić przedmiot darowizny na konto obdarowanego, czyli przesłanka art. 4a.2. została spełniona.

Źródło pochodzenia środków finansowych będące przedmiotem umowy darowizny jest Polska, w związku z tym zostały przekazane w formie darowizny na terenie Polski i wpłacone do banku polskiego. Reasumując Wnioskodawca stwierdza, że z tytułu otrzymanej darowizny od ojca w postaci środków pieniężnych w wysokości 250 000 zł, które zostały wpłacone w dniu ich otrzymania na jego rachunek bankowy Wnioskodawca jest zwolniony do uiszczenia podatku od przedmiotowej darowizny. Obowiązkiem Wnioskodawcy jest jedynie złożyć zgłoszenie o nabyciu własności rzeczy lub praw majątkowych – SD-Z2 w terminie do 6 miesięcy od dnia powstania obowiązku podatkowego, tj. od 31 sierpnia 2016 r. Wnioskodawca zwraca się z prośbą o podanie, czy jego interpretacja art. 4a ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (Dz. U. Z 2015 r., poz. 86 z późn. zm.) jest prawidłowa.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej opisanego stanu faktycznego uznaje się za nieprawidłowe.

W myśl art. 1 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (Dz. U. z 2016, poz. 205 z późn. zm.) podatkowi od spadków i darowizn podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, tytułem darowizny, polecenia darczyńcy.

Zgodnie z art. 888 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 roku – Kodeks cywilny (Dz. U. z 2016 r., poz. 380 z późn. zm.) przez umowę darowizny darczyńca zobowiązuje się do bezpłatnego świadczenia na rzecz obdarowanego kosztem swojego majątku.

Z powyżej zacytowanego przepisu wynika, że podstawową cechą umowy darowizny jest bezpłatne świadczenie darczyńcy na rzecz obdarowanego kosztem jego majątku, które może polegać zarówno na przesunięciach do majątku obdarowanego określonych przedmiotów majątkowych, jak i na innych postaciach dyspozycji majątkowych darczyńcy prowadzących do zmniejszenia jego majątku, a po stronie majątku obdarowanego do zwiększenia aktywów lub zmniejszenia pasywów. Nie jest przy tym konieczne, aby dokonanie darowizny łączyło się z bezpośrednim transferem darowanego przedmiotu z masy majątkowej darczyńcy do majątku obdarowanego. Transfer ten bowiem może mieć miejsce między masą majątkową osoby trzeciej a obdarowanym.

Zatem daną czynność można uznać za darowiznę, jeżeli posiada cechy darowizny, tzn. gdy zostanie złożone oświadczenie darczyńcy o przekazaniu darowizny oraz oświadczenie obdarowanego o jej przyjęciu, a ponadto czynność ta musi polegać na nieodpłatnym świadczeniu darczyńcy (kosztem jego majątku) na rzecz obdarowanego, pod warunkiem, że czynność ta nie została wymieniona w treści art. 889 Kodeksu cywilnego.

Wskazać więc należy, że stosownie do art. 4a ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn zwalnia się od podatku nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych przez małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, rodzeństwo, ojczyma i macochę, jeżeli:

1. zgłoszą nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego w terminie 6 miesięcy od dnia powstania obowiązku podatkowego powstałego na podstawie art. 6 ust. 1 pkt 2-5, 7 i 8 oraz ust. 2, a w przypadku nabycia w drodze dziedziczenia w terminie 6 miesięcy od dnia uprawomocnienia się orzeczenia sądu stwierdzającego nabycie spadku, z zastrzeżeniem ust. 2 i 4, oraz
2. w przypadku gdy przedmiotem nabycia tytułem darowizny lub polecenia darczyńcy są środki pieniężne, a wartość majątku nabytego łącznie od tej samej osoby w okresie 5 lat poprzedzających rok, w którym nastąpiło ostatnie nabycie, doliczona do wartości rzeczy i praw majątkowych ostatnio nabytych, przekracza kwotę określoną w art. 9 ust. 1 pkt 1 - udokumentują ich otrzymanie dowodem przekazania na rachunek płatniczy nabywcy, na jego rachunek, inny niż płatniczy, w banku lub spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej lub przekazem pocztowym.
   
   

W przypadku niespełnienia warunków, o których mowa w ust. 1 i 2, nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych podlega opodatkowaniu na zasadach określonych dla nabywców zaliczonych do I grupy podatkowej (art. 4a ust. 3 ustawy).

Z kolei z jej art. 4a ust. 4 wynika, że obowiązek zgłoszenia nie obejmuje przypadków, gdy:

1. wartość majątku nabytego łącznie od tej samej osoby lub po tej samej osobie w okresie 5 lat, poprzedzających rok, w którym nastąpiło ostatnie nabycie, doliczona do wartości rzeczy i praw majątkowych ostatnio nabytych, nie przekracza kwoty określonej w art. 9 ust. 1 pkt 1 lub
2. gdy nabycie następuje na podstawie umowy zawartej w formie aktu notarialnego albo w tej formie zostało złożone oświadczenie woli jednej ze stron.
   
   

Z zacytowanego przepisu art. 4a ust. 1 wynika, że w przypadku, gdy przedmiotem darowizny są środki pieniężne, dla skorzystania ze zwolnienia z opodatkowania konieczne jest spełnienie trzech warunków:

• otrzymania darowizny od jednej z osób wymienionych w tym przepisie;
• złożenia zgłoszenia o nabyciu własności środków pieniężnych (poza sytuacją przewidzianą w zacytowanym art. 4a ust. 4 ustawy);
• udokumentowania ich otrzymania dowodem przekazania na rachunek płatniczy nabywcy, na jego rachunek, inny niż płatniczy, w banku lub spółdzielczej kasie oszczędnościowo -kredytowej lub przekazem pocztowym.
  
  

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, że Wnioskodawca posiada obywatelstwo polskie i niemieckie. Na stałe mieszka w Niemczech, adres j.w. W dniu 31 sierpnia 2016 r. Wnioskodawca przebywał w Polsce. W tym dniu zgodnie z umową darowizny ojciec obdarował Wnioskodawcę kwotą w wysokości 250 000 zł. Ojciec posiada obywatelstwo polskie i niemieckie. Środki finansowe zostały przekazane gotówką. Z uwagi na zły stan zdrowia ojca jeszcze w tym samym dniu Wnioskodawca pojechał sam do banku i osobiście wpłacił gotówkę na konto osobiste w banku w Polsce, zgodnie z wolą ojca.

Dokonując oceny tak przedstawionego stanu faktycznego w kontekście wskazanych przepisów ustawy o podatku od spadków i darowizn stwierdzić należy, iż brak jest podstaw do uznania, iż w opisanej sytuacji zachodzą przesłanki do zastosowania zwolnienia, o którym mowa w art. 4a ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn. W przedmiotowej sprawie nie został bowiem spełniony jeden z podstawowych warunków do skorzystania z uregulowanej w tym przepisie preferencji podatkowej, tzn. fakt przekazania środków pieniężnych na rzecz Wnioskodawcy nie został udokumentowany ani dowodem ich przekazania na rachunek bankowy, ani też przekazem pocztowym. Należy wskazać, iż zgodnie z art. 4a ust. 4 ustawy o podatku od spadków i darowizn, obowiązek zgłoszenia nie obejmuje przypadków, gdy wartość majątku nabytego łącznie od tej samej osoby lub po tej samej osobie w okresie 5 lat, poprzedzających rok, w którym nastąpiło ostatnie nabycie, doliczona do wartości rzeczy i praw majątkowych ostatnio nabycie, doliczona do wartości rzeczy i praw majątkowych ostatnio nabytych, nie przekracza kwoty określonej w art. 9 ust. 1 pkt 1 lub gdy nabycie następuje na podstawie umowy zawartej w formie aktu notarialnego albo w tej formie zostało złożone oświadczenie woli jednej ze stron.

Za spełnienie powyższego warunku nie może być uznane własnoręczne dokonanie wpłaty przez Wnioskodawcę na konto osobiste. Przyjęcie odmiennego rozwiązania stałoby w sprzeczności z wynikającym z zasady powszechności opodatkowania obowiązkiem interpretowania wszystkich wyjątków od tej zasady w sposób zgodny z literalnym brzmieniem przepisu, z którego dany wyjątek wynika. W związku z tym w przedmiotowej sprawie darowizna środków pieniężnych nie będzie korzystała ze zwolnienia z opodatkowania na podstawie art. 4a ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn.

W konsekwencji wyjaśnić należy, że zgodnie z art. 5 ww. ustawy obowiązek podatkowy ciąży na nabywcy własności rzeczy i praw majątkowych, natomiast stosownie do art. 6 ust. 1 pkt 4 przy nabyciu w drodze darowizny powstaje on z chwilą złożenia przez darczyńcę oświadczenia w formie aktu notarialnego, a w razie zawarcia umowy bez zachowania przewidzianej formy - z chwilą spełnienia przyrzeczonego świadczenia; jeżeli ze względu na przedmiot darowizny przepisy wymagają szczególnej formy dla oświadczeń obu stron, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą złożenia takich oświadczeń. Jednakże w myśl ust. 4 ww. przepisu jeżeli nabycie niezgłoszone do opodatkowania stwierdzono następnie pismem, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą sporządzenia pisma; jeżeli pismem takim jest orzeczenie sądu, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą uprawomocnienia się orzeczenia. W przypadku gdy nabycie nie zostało zgłoszone do opodatkowania, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą powołania się przez podatnika przed organem podatkowym lub organem kontroli skarbowej na fakt nabycia.

Podstawa opodatkowania określona została w art. 7 ust. 1 ustawy i stanowi ją wartość nabytych rzeczy i praw majątkowych po potrąceniu długów i ciężarów (czysta wartość), ustalona według stanu rzeczy i praw majątkowych w dniu nabycia i cen rynkowych z dnia powstania obowiązku podatkowego. Jeżeli przed dokonaniem wymiaru podatku nastąpi ubytek rzeczy spowodowany siłą wyższą, do ustalenia wartości przyjmuje się stan rzeczy w dniu dokonania wymiaru, a odszkodowanie za ubytek należne z tytułu ubezpieczenia wlicza się do podstawy wymiaru.

Wysokość podatku od spadków i darowizn ustala się w zależności od grupy podatkowej, do której zaliczony jest obdarowany. Zaliczenie do jednej z trzech grup podatkowych odbywa się w zależności od jego stopnia pokrewieństwa albo powinowactwa z darczyńcą.

Zgodnie z art. 14 ust. 3 ustawy o podatku od spadków i darowizn do poszczególnych grup podatkowych zalicza się:

1. do grupy I - małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, zięcia, synową, rodzeństwo, ojczyma, macochę i teściów;
2. do grupy II - zstępnych rodzeństwa, rodzeństwo rodziców, zstępnych i małżonków pasierbów, małżonków rodzeństwa i rodzeństwo małżonków, małżonków rodzeństwa małżonków, małżonków innych zstępnych;
3. do grupy III - innych nabywców.
   
   

Stosownie do art. 9 ust. 1 ww. ustawy, opodatkowaniu podlega nabycie przez nabywcę, od jednej osoby, własności rzeczy i praw majątkowych o czystej wartości przekraczającej:

• 9 637 zł - jeżeli nabywcą jest osoba zaliczona do I grupy podatkowej;
  

• 7 276 zł - jeżeli nabywcą jest osoba zaliczona do II grupy podatkowej;
  

• 4 902 zł - jeżeli nabywcą jest osoba zaliczona do III grupy podatkowej.
  
  
  

Natomiast zgodnie z ust. 2 ww. przepisu, jeżeli nabycie własności rzeczy i praw majątkowych od tej samej osoby następuje więcej niż jeden raz, do wartości rzeczy i praw majątkowych ostatnio nabytych dolicza się wartość rzeczy i praw majątkowych nabytych od tej osoby lub po tej samej osobie w okresie 5 lat poprzedzających rok, w którym nastąpiło ostatnie nabycie. Od podatku obliczonego od łącznej wartości nabytych rzeczy i praw majątkowych potrąca się podatek przypadający od opodatkowanych poprzednio nabytych rzeczy i praw majątkowych. Wynikająca z obliczenia nadwyżka podatku nie podlega ani zaliczeniu na poczet innych podatków, ani zwrotowi. Nabywcy obowiązani są w zeznaniu podatkowym wymienić rzeczy i prawa majątkowe nabyte w podanym wyżej okresie.

Mając na uwadze powyższe należy wskazać, że darowizna środków pieniężnych, nie korzysta ze zwolnienia z opodatkowania na podstawie art. 4a ustawy o podatku od spadków i darowizn, bowiem nie został spełniony jeden z warunków zwolnienia, jakim jest konieczność udokumentowania otrzymania środków pieniężnych na rachunek płatniczy nabywcy (obdarowanego), na jego rachunek, inny niż płatniczy, w banku lub spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej lub przekazem pocztowym (środki pieniężne zostały przekazane Wnioskodawcy gotówką).

Ponadto tut. Organ informuje, że zgodnie z art. 14na pkt 2 ustawy Ordynacja podatkowa, przepisów art. 14k-14n dotyczących ochrony prawnej wynikającej z zastosowania się Wnioskodawcy do otrzymanej interpretacji nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe przedstawione we wniosku stanowią element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej z zastosowaniem art. 119a cyt. Ustawy.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2016 r., poz. 718). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Administracji Skarbowej w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1-go Maja 10, 09-402 Płock.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.