2017.02.27 - Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu - 3063-ILPP2-2.4512.10.2017.1.MŁ

Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu
3063-ILPP2-2.4512.10.2017.1.MŁ
z 27 lutego 2017 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2017 r., poz. 201) oraz § 6 pkt 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2015 r., poz. 643) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działający w imieniu Ministra Rozwoju i Finansów stwierdza, że stanowisko przedstawione we wniosku z dnia 30 grudnia 2016 r. (data wpływu 9 stycznia 2017 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania podatkiem od towarów i usług wymiany udziałów – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 9 stycznia 2017 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania podatkiem od towarów i usług wymiany udziałów.

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe.

Wnioskodawca jest rezydentem podatkowym w Polsce podlegającym w Polsce nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu. Wnioskodawca posiada udziały w spółkach kapitałowych z siedzibą w Polsce, zwanych dalej w niniejszym wniosku osobno jako Spółka I i Spółka II oraz łącznie Spółkami. Obok Wnioskodawcy, udziałowcami w Spółkach są inne osoby fizyczne będące polskimi rezydentami podatkowymi. W Spółkach ani Wnioskodawca, ani żaden z pozostałych udziałowców nie posiada większościowego pakietu udziałów, tj. pakietu dającego bezwzględną większość praw głosów w Spółce I lub Spółce II. Planowane jest podwyższenie kapitału zakładowego w Spółce II oraz pokrycie tego podwyższenia w drodze wniesienia wkładu niepieniężnego w postaci 100% udziałów Spółki I. W zamian za wniesione przez udziałowców udziały Spółki I, Spółka II wyda udziałowcom Spółki I udziały własne o wartości nominalnej odpowiadającej wartości rynkowej otrzymanych udziałów Spółki I. W wyniku dokonanej tzw. wymiany udziałów kapitał zakładowy Spółki II zostanie podwyższony o kwotę odpowiadającą wartości rynkowej wniesionych udziałów Spółki I, a wkłady na udziały w podwyższonym kapitale zakładowym zostaną pokryte udziałami Spółki I po ich wartości rynkowej. Żaden z udziałowców, nie wniesie samodzielnie pakietu większościowego jednakże po dokonaniu planowanych czterech transakcji wniesienia udziałów posiadanych w Spółce I przez każdego z czterech udziałowców, Spółka II uzyska 100% udziałów w Spółce I. Tym samym Spółka II uzyska bezwzględną większość praw głosów w Spółce I wobec pokrycia podwyższenia kapitału zakładowego pakietami udziałów wniesionymi przez więcej niż jednego udziałowca w okresie krótszym niż 6 miesięcy liczonych od miesiąca, w którym nastąpi pierwsze ich nabycie przez Spółkę II od któregokolwiek udziałowca bowiem umowy przeniesienia udziałów w Spółce I na rzecz Spółki II zostaną dokonane w czasie 6 miesięcy począwszy od dnia pierwszej transakcji nabycia udziałów od któregokolwiek z czterech udziałowców. W związku z powyższą transakcją wymiany udziałów nie będą miały miejsca dodatkowe rozliczenia gotówkowe pomiędzy Spółką II a Wnioskodawcą czy też pozostałymi udziałowcami wnoszącymi do niej wkład niepieniężny w postaci udziałów Spółki I. Wnioskodawca wskazuje zatem, że:

wszystkie podmioty (Spółki oraz udziałowcy), które będą brały udział w powyżej wskazanych transakcjach są polskimi rezydentami podatkowymi, tj. podlegają w Rzeczypospolitej Polskiej opodatkowaniu podatkiem dochodowym od całości swoich dochodów bez względu na miejsce ich osiągania;
w wyniku wniesienia przez udziałowców Spółki I udziałów Spółki I do Spółki II, Spółka II uzyska bezwzględną większość praw głosu w Spółce I;
w wyniku dokonanej transakcji Spółka II wyda Wnioskodawcy oraz pozostałym udziałowcom Spółki I własne udziały wyemitowane w związku z podwyższeniem kapitału zakładowego. Nie będą przy tym następować żadne rozliczenia pieniężne z tytułu przeprowadzenia tej transakcji.

Wnioskodawca prowadzi indywidualną działalność gospodarczą i jest czynnym zarejestrowanym podatnikiem podatku od towarów i usług. Przedmiotem przeważającej indywidualnej działalności gospodarczej Wnioskodawcy są (podano wg PKD): 41.20.Z Roboty budowlane związane ze wznoszeniem budynków mieszkalnych i niemieszkalnych.

Przedmiotem pozostałej działalności Wnioskodawcy są: 41.20.Z, 25.11.Z, 25.12.Z, 25.61.Z, 25.62.Z, 28.41.Z, 28.92.Z, 33.11.Z, 41.10.Z, 42.99.Z, 43.12.Z, 43.13.Z, 43.21.Z, 43.22.Z, 43.29.Z, 43.39.Z, 43.91.Z, 43.99.Z, 46.13.Z, 46.14.Z, 46.63.Z, 46.73.Z, 46.77.Z, 49.41.Z, 52.10.B, 62.01.Z, 64.91.Z, 64.99.Z, 66.19.Z, 68.10.Z, 70.22.Z, 71.11.Z, 71.12.Z, 71.20.B, 72.19.Z, 73.11.Z, 73.12.A, 73.12.B, 73.12.C, 73.12.D, 73.20.Z, 74.10.Z, 77.11.Z, 77.12.Z, 77.21.Z, 85.59.B, 93.19.Z.

Posiadanie przez Wnioskodawcę udziałów Spółki I (tak oznaczonej we wniosku) nie będzie/nie jest bezpośrednim, stałym i koniecznym rozszerzeniem prowadzonej przez Wnioskodawcę działalności gospodarczej. Wnioskodawca posiada udziały Spółki I a zatem jako wspólnikowi przysługuje mu prawo indywidualnej kontroli spraw spółki w rozumieniu Kodeksu Spółek Handlowych. Innej kontroli nie sprawuje. Jest osobą uczestniczącą w zarządzaniu Spółką I (jako członek zarządu), ale nie w ramach prowadzonej działalności gospodarczej tylko jako osoba fizyczna – na podstawie powołania do pełnienia funkcji w oparciu o przepisy Kodeksu Spółek Handlowych. Wnioskodawca nie prowadzi działalności zarobkowej w oparciu o udziały Spółki I. W ramach działalności gospodarczej Wnioskodawca wykonuje czynności podlegające opodatkowaniu podatkiem VAT na rzecz Spółki I. Nie są to usługi maklerskie ani też inne niż usługi w zakresie pośrednictwa finansowego obejmującego m.in. obrót akcjami i udziałami spółek handlowych. Usługi maklerskie ani usługi w zakresie pośrednictwa finansowego obejmującego m.in., obrót akcjami i udziałami spółek handlowych nie należą do przedmiotu prowadzonej przez Wnioskodawcę działalności gospodarczej. Wnioskodawca nie zajmuje się profesjonalnym obrotem akcjami i innymi papierami wartościowymi. Wnioskodawca nie prowadzi i nie będzie prowadził działalności, w ramach której będzie się zajmował obrotem udziałami w Spółce I i nie prowadzi ani nie będzie prowadził działalności w zakresie zarządzania udziałami. Wnioskodawca uzasadnia celowość ekonomiczną przedmiotowej transakcji, utworzeniem spółki holdingowej, która będzie właścicielem udziałów nie tylko w Spółce I, ale ewentualnie w innych spółkach, w których Wnioskodawca jest obecnie udziałowcem, a których działalność gospodarcza związana jest ściśle z działalnością Spółki I. Spółka holdingowa ma na celu budowanie wartości całej grupy spółek, w których będzie posiadała udziały. W perspektywie ewentualnego pozyskania inwestora strategicznego istnienie Spółki II posiadającej udziały w innych podmiotach, pozwoli na uzyskanie prostej i przejrzystej struktury tak udziałowej, jak i rachunkowej pod kątem skonsolidowanej grupy kapitałowej. W dalszej kolejności Spółka II, posiadając udziały Spółki I oraz ewentualnie innych spółek stanowić będzie wehikuł bezpieczeństwa, pozwalający odseparować kwestie bieżącego prowadzenia działalności gospodarczej przez Spółkę I oraz ewentualnie inne spółki, od budowania wartości kapitałowej całej grupy powiązanych ze sobą podmiotów. Istotnym elementem dokonywanej transakcji jest także uproszczenie wykonywana praw korporacyjnych wspólników w Spółce I. Poprzez przeniesienie udziałów Spółki I do Spółki II, stanie się ona jedynym udziałowcem Spółki I. Ułatwi to znacznie wykonywanie dużej ilości obowiązków organu Spółki I jakim jest zgromadzenia wspólników. W tym wypadku bowiem prawo głosu wykonywać może zarząd Spółki II jako wspólnika, posiadającego udziały w Spółce I i ewentualnie w innych spółkach na zasadzie art. 156 kodeksu spółek handlowych (w spółce jednoosobowej jedyny wspólnik wykonuje wszystkie uprawnienia przysługujące zgromadzeniu wspólników). Przedmiotowe w sposób oczywisty pozwoli na dynamiczne podejmowanie wszelkich decyzji korporacyjnych, bez konieczności formalnego zwoływania zgromadzeń wspólników oraz uzyskiwania niejednokrotnie niezbędnej kwalifikowanej większości głosów zgodnie z umową spółki lub kodeksem spółek handlowych. Zabezpieczy to Spółkę I przed ewentualnym obstrukcyjnym działaniem wspólników poprzez nieuczestniczenie w obradach zgromadzeń wspólników, w sytuacji, gdy wymagane jest kworum. W przeciwnym wypadku Spółka I nie będzie w stanie podejmować strategicznych decyzji ekonomicznych, jak przykładowo nabywanie nieruchomości, sprzedaż przedsiębiorstwa lub udziałów spółki w celu pozyskania inwestora.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie.

Czy w przedstawionym zdarzeniu przyszłym transakcja wymiany udziałów polegająca na wniesieniu udziałów Spółki I do Spółki II, w zamian za objęcie przez Wnioskodawcę udziałów Spółki II, będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług (VAT)?

Zdaniem Wnioskodawcy, transakcja polegająca na wniesieniu udziałów Spółki I do Spółki II w zamian za uzyskanie udziałów Spółki II nie będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług (dalej: VAT).

Uzasadnienie stanowiska Wnioskodawcy:

Na gruncie ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (tj. Dz. U. z 2016 r., poz. 710, ze zm.; dalej „ustawy”) odpłatna dostawa towarów lub odpłatne świadczenie usług (art. 2 pkt 6, art. 5 ust. 1 pkt 1, art. 7 ust. 1, art. 8 ust. 1–2 ustawy) podlega opodatkowaniu wówczas, gdy są dokonywane przez podmiot o statusie podatnika działającego w takim charakterze w odniesieniu do tych czynności.

Jak stanowi art. 15 ust. 1 ustawy, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Działalność gospodarcza – według art. 15 ust. 2 ustawy – obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

W związku z powyższym, nie każda czynność dokonana przez podmiot mający status podatnika będzie podlegać opodatkowaniu. Za działalność skutkującą obowiązkiem w podatku od towarów i usług należy uznać wyłącznie tę działalność, którą można zidentyfikować i zaliczyć do działalności zawodowej podmiotu.

A zatem, jeśli w zakres prowadzonej przez podmiot działalności gospodarczej nie wchodzi obrót papierami wartościowymi, to czynność samej sprzedaży udziałów bądź akcji nie może być traktowana jako działalność gospodarcza w rozumieniu ustawy o podatku od towarów i usług, w związku z czym nie podlega opodatkowaniu.

Kwestia, czy za działalność gospodarczą można uznać działalność polegającą na posiadaniu i zbywaniu własnych akcji oraz udziałów była przedmiotem orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej. W wyrokach w sprawach C-60/90 i C-155/94 oraz
w sprawie C-80/95 TSUE podkreślał, że samo posiadanie, czy też emisja udziałów i innych papierów wartościowych co do zasady nie stanowi działalności gospodarczej w rozumieniu art. 4 VI Dyrektywy, która pozwalałaby na uznanie posiadacza takich udziałów za podatnika. Natomiast w wyroku z dnia 29 kwietnia 2004 r. w sprawie C-77/01 Empresa de Desenvolvimento Mineiro TSUE uznał, że zwykłe nabycie udziałów w innych podmiotach nie stanowi wykorzystania majątku w celu osiągnięcia dochodu w sposób ciągły, ponieważ dywidenda uzyskana z udziału jest skutkiem własności majątku i nie jest wynagrodzeniem uzyskanym w ramach prowadzonej działalności gospodarczej w rozumieniu Dyrektywy. Podobnie transakcje finansowe polegające jedynie na sprzedaży udziałów i innych papierów wartościowych, np. jednostek w funduszach inwestycyjnych, nie stanowią w ogóle działalności gospodarczej. Opierając się na ww. orzeczeniach należy stwierdzić, że zasadniczo, powyższe czynności nie stanowią działalności gospodarczej, a zatem podmiot dokonujący tych czynności nie ma statusu podatnika, nawet jeżeli z tytułu innej działalności jest podatnikiem. Od tej zasady orzecznictwo Trybunału Sprawiedliwości UE przewiduje pewne wyjątki, które pozwalają łączyć z faktem posiadania i zbywania papierów wartościowych (akcji, udziałów) wykonywanie działalności gospodarczej w rozumieniu ustawy, w określonych okolicznościach, a mianowicie gdy:

posiadacz papierów wartościowych uczestniczy w zarządzaniu spółką, której akcje posiada,
sprzedaż akcji, udziałów prowadzona jest w ramach działalności maklerskiej i brokerskiej,
posiadanie udziałów jest bezpośrednim, stałym i koniecznym rozszerzeniem działalności gospodarczej.

Zatem w sytuacji, gdy w zakres prowadzonej przez podmiot działalności gospodarczej nie wchodzi obrót papierami wartościowymi, to czynność samego nabycia/sprzedaży udziałów innych spółek nie jest traktowana jako działalność gospodarcza w rozumieniu ustawy o podatku od towarów i usług. Czynności te kwalifikować należy jako zarządzanie własnym portfelem w celu uzyskania maksymalnego zwrotu z inwestycji. Nie można również samego nabycia czy sprzedaży udziałów finansowych w innych przedsiębiorstwach traktować jako wykorzystywanie majątku do uzyskiwania z niego dochodów w sposób ciągły.

Wnioskodawca nie prowadzi działalności gospodarczej w zakresie obrotu papierami wartościowymi (Wnioskodawca nie świadczy usług w zakresie pośrednictwa finansowego); wymiana udziałów nie będzie również dokonana w ramach działalności maklerskiej i brokerskiej – Wnioskodawca nie prowadzi tego rodzaju działalności. Wnioskodawca wskazuje, że Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej w orzeczeniu z 14 listopada 2000 r. w sprawie C-142/99 Floridienne S.A. Beginvest przeciwko Państwu belgijskiemu stwierdził, że zaangażowanie w zarządzanie spółkami zależnymi (w holdingu) należy uznać za działalność gospodarczą w rozumieniu art. 4 (2) VI Dyrektywy, ale tylko w zakresie, w jakim pociąga to za sobą dokonywanie transakcji podlegających VAT na mocy art. 2 VI Dyrektywy, takich jak świadczenie przez Floridienne usług administracyjnych, rachunkowych i informatycznych na rzecz swoich spółek zależnych. W orzeczeniu TSUE z dnia 27 września 2001 r. w sprawie C-16/00 Cibo Participations, Trybunał podtrzymał stanowisko, że udział spółki holdingowej w zarządzaniu spółkami, których udziały nabyła, stanowi działalność gospodarczą w rozumieniu art. 4 ust. 2 VI Dyrektywy, ale tylko w przypadku, gdy pociąga to za sobą przeprowadzenie transakcji podlegających opodatkowaniu na mocy art. 2 ust. 1 tej Dyrektywy, takich jak świadczenie przez spółkę holdingową na rzecz spółek zależnych usług administracyjnych, finansowych, handlowych lub technicznych. W związku z tym, zdaniem TSUE, samo nabycie i posiadanie akcji spółki nie powinno być traktowane jako działalność gospodarcza w rozumieniu art. 4 ust. 2 VI Dyrektywy, nadająca ich posiadaczowi status podatnika. Trybunał powtórzył tu wyrażone wcześniej w orzeczeniu z dnia 20 czerwca 1996 r. C-155/94 stanowisko, że jeżeli objęcie akcji nie stanowi działalności gospodarczej, to również nie ma takiego charakteru ich zbycie (także orzeczenie TSUE z dnia 26 czerwca 2003 r. w sprawie C-442/01). Interpretując wskazany w tym orzecznictwie wyjątek od omawianej zasady, sprowadzający się do możliwości uznania za działalność gospodarczą posiadania (zbywania) udziałów, jeżeli towarzyszyłoby temu uczestnictwo w zarządzaniu spółką – WSA w Opolu w wyroku z 25 czerwca 2010 r., sygn. akt I SA/Op 176/10, stwierdził, że taka możliwość ograniczona jest do sytuacji szczególnych, w których udział w zarządzaniu pociąga za sobą przeprowadzenie transakcji podlegających opodatkowaniu, takich jak świadczenie usług na rzecz spółki. W przedstawionym zdarzeniu przyszłym sytuacja taka nie będzie miała miejsca gdyż Wnioskodawca, uczestniczy w zarządzaniu Spółką I, której udziały będą podlegały wymianie jednak wyłącznie jako wspólnik tej Spółki I pełniący także funkcję prezesa zarządu. Zatem zarządzanie to ogranicza się wyłącznie do sprawowania funkcji właścicielskich i prezesa zarządu. Wnioskodawca nie prowadzi działalności zarobkowej w oparciu o posiadane udziały spółek i ich nie kontroluje. Nie uczestniczy on w zarządzaniu Spółką I w ramach prowadzonej działalności gospodarczej. Posiadanie udziałów Spółki I nie jest i nie będzie bezpośrednim, stałym i koniecznym warunkiem rozszerzania działalności gospodarczej Wnioskodawcy. Posiadanie udziałów Spółki I ma charakter zwykłego nadzoru właścicielskiego i czynności polegających na zarządzaniu własnym portfelem w celu maksymalizacji zwrotu z inwestycji. Ponadto, zakres prowadzonej przez Wnioskodawcę działalności gospodarczej nie obejmuje obrotu papierami wartościowymi, jak również działalności maklerskiej i brokerskiej. Zatem, w kontekście powyższego zdarzenia należy uznać, że planowana przez Wnioskodawcę transakcja wymiany udziałów polegająca na wniesieniu udziałów Spółki I do Spółki II w zamian za objęcie przez Wnioskodawcę udziałów Spółki II, nie będzie traktowana jako działalność gospodarcza w rozumieniu ustawy o podatku od towarów i usług, a zatem czynność ta nie będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług i Wnioskodawca w ww. zakresie nie uzyska statusu podatnika. Wobec powyższego Wnioskodawca wnosi o potwierdzenie przedstawionego stanowiska.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2016 r., poz. 710 z późn. zm.), opodatkowaniu ww. podatkiem podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Definicję towaru ustawodawca zawarł w art. 2 pkt 6 powołanej ustawy. Zgodnie z tą definicją, pod pojęciem towaru należy rozumieć rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

Art. 7 ust. 1 ustawy stanowi, że przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (…).

Natomiast w myśl art. 8 ust. 1 powołanej ustawy przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1 rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 w tym również:

przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej,
zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji,
świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.

Definicja świadczenia usług ma zatem charakter dopełniający definicję dostawy towarów i jest wyrazem realizacji powszechności opodatkowania podatkiem od towarów i usług transakcji wykonywanych przez podatnika w ramach działalności gospodarczej.

Zgodnie natomiast z art. 8 ust. 2 pkt 2 ustawy, na równi z odpłatną dostawą towarów traktuje się również nieodpłatne świadczenie usług niebędące dostawą towarów na cele osobiste podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia, oraz wszelkie inne nieodpłatne świadczenie usług do celów innych niż działalność gospodarcza podatnika.

Odpłatna dostawa towarów lub odpłatne świadczenie usług podlega opodatkowaniu wtedy, gdy są dokonywane przez podmiot o statusie podatnika działającego w takim charakterze w odniesieniu do tych czynności. Zakres opodatkowania podatkiem od towarów i usług wyznacza czynnik przedmiotowy – opodatkowaniu podlega odpłatna dostawa towarów lub odpłatne świadczenie usług oraz czynnik podmiotowy – czynności muszą być wykonywane przez podatnika działającego w takim charakterze.

W myśl art. 15 ust. 1 ustawy, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Dlatego też, nie każda czynność dokonana przez podmiot mający status podatnika będzie podlegać opodatkowaniu. Status podatnika podatku od towarów i usług nie powoduje automatycznie rozciągnięcia skutków podatkowych na całą sferę aktywności danego podmiotu. Zatem, za działalność rodzącą obowiązki w podatku od towarów i usług należy uznać tylko tę działalność, którą można zidentyfikować i zaliczyć do zawodowej płaszczyzny jednostki.

Z przedstawionego opisu sprawy wynika, że Wnioskodawca jest rezydentem podatkowym w Polsce podlegającym nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu. Wnioskodawca posiada udziały w spółkach kapitałowych – Spółka I oraz Spółka II. Obok Wnioskodawcy, udziałowcami w Spółkach są inne osoby fizyczne będące polskimi rezydentami podatkowymi. W Spółkach ani Wnioskodawca, ani żaden z pozostałych udziałowców nie posiada większościowego pakietu udziałów, tj. pakietu dającego bezwzględną większość praw głosów w Spółce I lub Spółce II. Planowane jest podwyższenie kapitału zakładowego w Spółce II oraz pokrycie tego podwyższenia w drodze wniesienia wkładu niepieniężnego w postaci 100% udziałów Spółki I. W zamian za wniesione przez udziałowców udziały Spółki I, Spółka II wyda udziałowcom Spółki I udziały własne o wartości nominalnej odpowiadającej wartości rynkowej otrzymanych udziałów Spółki I. W wyniku dokonanej tzw. wymiany udziałów kapitał zakładowy Spółki II zostanie podwyższony o kwotę odpowiadającą wartości rynkowej wniesionych udziałów Spółki I, a wkłady na udziały w podwyższonym kapitale zakładowym zostaną pokryte udziałami Spółki I po ich wartości rynkowej. Żaden z udziałowców, nie wniesie samodzielnie pakietu większościowego jednakże po dokonaniu planowanych czterech transakcji wniesienia udziałów posiadanych w Spółce I przez każdego z czterech udziałowców, Spółka II uzyska 100% udziałów w Spółce I. Tym samym Spółka II uzyska bezwzględną większość praw głosów w Spółce I wobec pokrycia podwyższenia kapitału zakładowego pakietami udziałów wniesionymi przez więcej niż jednego udziałowca w okresie krótszym niż 6 miesięcy liczonych od miesiąca, w którym nastąpi pierwsze ich nabycie przez Spółkę II od któregokolwiek udziałowca bowiem umowy przeniesienia udziałów w Spółce I na rzecz Spółki II zostaną dokonane w czasie 6 miesięcy począwszy od dnia pierwszej transakcji nabycia udziałów od któregokolwiek z czterech udziałowców. W związku z powyższą transakcją wymiany udziałów nie będą miały miejsca dodatkowe rozliczenia gotówkowe pomiędzy Spółką II a Wnioskodawcą czy też pozostałymi udziałowcami wnoszącymi do niej wkład niepieniężny w postaci udziałów Spółki I. Wnioskodawca prowadzi indywidualną działalność gospodarczą i jest czynnym zarejestrowanym podatnikiem podatku od towarów i usług. Przedmiotem przeważającej indywidualnej działalności gospodarczej Wnioskodawcy są (podano wg PKD): 41.20.Z Roboty budowlane związane ze wznoszeniem budynków mieszkalnych i niemieszkalnych. Posiadanie przez Wnioskodawcę udziałów Spółki I nie będzie/nie jest bezpośrednim, stałym i koniecznym rozszerzeniem prowadzonej przez Wnioskodawcę działalności gospodarczej. Wnioskodawca posiada udziały Spółki I, a zatem jako wspólnikowi przysługuje mu prawo indywidualnej kontroli spraw spółki. Innej kontroli nie sprawuje. Jest osobą uczestniczącą w zarządzaniu Spółką I (jako członek zarządu), ale nie w ramach prowadzonej działalności gospodarczej tylko jako osoba fizyczna – na podstawie powołania do pełnienia funkcji w oparciu o przepisy Kodeksu Spółek Handlowych. Wnioskodawca nie prowadzi działalności zarobkowej w oparciu o udziały Spółki I. W ramach działalności gospodarczej Wnioskodawca wykonuje czynności podlegające opodatkowaniu podatkiem VAT na rzecz Spółki I. Nie są to usługi maklerskie ani też inne niż usługi w zakresie pośrednictwa finansowego obejmującego m.in. obrót akcjami i udziałami spółek handlowych. Usługi maklerskie ani usługi w zakresie pośrednictwa finansowego obejmującego m.in. obrót akcjami i udziałami spółek handlowych nie należą do przedmiotu prowadzonej przez Wnioskodawcę działalności gospodarczej. Wnioskodawca nie zajmuje się profesjonalnym obrotem akcjami i innymi papierami wartościowymi. Wnioskodawca nie prowadzi i nie będzie prowadził działalności, w ramach której będzie się zajmował obrotem udziałami w Spółce I i nie prowadzi ani nie będzie prowadził działalności w zakresie zarządzania udziałami.

Należy zauważyć, że gdy w zakres prowadzonej przez podmiot działalności gospodarczej nie wchodzi obrót papierami wartościowymi, to czynność samej sprzedaży udziałów bądź akcji nie jest traktowana jako działalność gospodarcza w rozumieniu ustawy o podatku od towarów i usług, w związku z czym nie podlega opodatkowaniu.

W wyrokach w sprawach C-60/90 i C-155/94 oraz w sprawie C-80/95 TSUE podkreślał, że samo posiadanie, czy też emisja udziałów i innych papierów wartościowych co do zasady nie stanowi działalności gospodarczej w rozumieniu art. 4 VI Dyrektywy, która pozwalałaby na uznanie posiadacza takich udziałów za podatnika. Natomiast w wyroku z dnia 29 kwietnia 2004 r. w sprawie C-77/01 Empresa de Desenvolvimento Mineiro TSUE uznał, że zwykłe nabycie udziałów w innych podmiotach nie stanowi wykorzystania majątku w celu osiągnięcia dochodu w sposób ciągły, ponieważ dywidenda uzyskana z udziału jest skutkiem własności majątku i nie jest wynagrodzeniem uzyskanym w ramach prowadzonej działalności gospodarczej w rozumieniu Dyrektywy. Podobnie transakcje finansowe polegające jedynie na sprzedaży udziałów i innych papierów wartościowych, np. jednostek w funduszach inwestycyjnych, nie stanowią w ogóle działalności gospodarczej.

Posiłkując się tym orzecznictwem należy stwierdzić, że co do zasady, powyższe czynności nie stanowią działalności gospodarczej, a zatem podmiot dokonujący tych czynności nie ma statusu podatnika, nawet jeżeli z tytułu innej działalności jest podatnikiem.

Od tej zasady orzecznictwo Trybunału Sprawiedliwości UE przewiduje pewne wyjątki, które pozwalają łączyć z faktem posiadania i zbywania papierów wartościowych (akcji, udziałów) wykonywanie działalności gospodarczej w rozumieniu ustawy, w określonych okolicznościach, a mianowicie gdy:

posiadacz papierów wartościowych uczestniczy w zarządzaniu spółką, której akcje posiada,
sprzedaż akcji, udziałów prowadzona jest w ramach działalności maklerskiej i brokerskiej,
posiadanie udziałów jest bezpośrednim, stałym i koniecznym rozszerzeniem działalności gospodarczej.

Należy zatem zauważyć, że w sytuacji, gdy w zakres prowadzonej przez podmiot działalności gospodarczej nie wchodzi obrót papierami wartościowymi, to czynność samego nabycia/ sprzedaży udziałów innych spółek nie jest traktowana jako działalność gospodarcza w rozumieniu ustawy o podatku od towarów i usług. Są to czynności polegające na zarządzaniu własnym portfelem w celu maksymalizacji zwrotu z inwestycji. Nie można również samego nabycia czy sprzedaży udziałów finansowych w innych przedsiębiorstwach traktować jako wykorzystywanie majątku do uzyskiwania z niego dochodów w sposób ciągły.

Aby obrót ten podlegał opodatkowaniu podatkiem VAT, musi być wykonywany przez podatnika w rozumieniu ustawy w ramach jego profesjonalnej aktywności. Podkreślić należy, że zakres opodatkowania podatkiem VAT wyznacza czynnik przedmiotowy – opodatkowaniu podlega odpłatna dostawa towarów lub odpłatne świadczenie usług oraz czynnik podmiotowy – czynności muszą być wykonywane przez podatnika działającego w takim charakterze.

Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej w orzeczeniu z 14 listopada 2000 r. w sprawie
C-142/99 Floridienne S.A. Beginvest przeciwko Państwu belgijskiemu stwierdził, że zaangażowanie w zarządzanie spółkami zależnymi (w holdingu) należy uznać za działalność gospodarczą w rozumieniu art. 4 (2) VI Dyrektywy, ale tylko w zakresie, w jakim pociąga to za sobą dokonywanie transakcji podlegających VAT na mocy art. 2 VI Dyrektywy, takich jak świadczenie przez Floridienne usług administracyjnych, rachunkowych i informatycznych na rzecz swoich spółek zależnych.

Również w orzeczeniu z 12 lipca 2001 r. w sprawie C-102/00 Welthgrove BV (także spółka holdingowa) przeciwko Staatssecretaris van Financien TSUE wyraźnie wskazał, że samo zaangażowanie spółki holdingowej w zarządzanie jej spółkami zależnymi, lecz bez dokonywania transakcji podlegających VAT w rozumieniu art. 2 VI Dyrektywy, nie może być traktowane jak działalność gospodarcza w rozumieniu art. 4 (2) tej Dyrektywy. Wobec tego, działalnością gospodarczą będzie tylko takie zarządzanie spółkami zależnymi, które pociąga za sobą dokonywanie transakcji podlegających opodatkowaniu na mocy art. 2 VI Dyrektywy.

W orzeczeniu TSUE z dnia 27 września 2001 r. w sprawie C-16/00 Cibo Participations, Trybunał podtrzymał stanowisko, że udział spółki holdingowej w zarządzaniu spółkami, których udziały nabyła, stanowi działalność gospodarczą w rozumieniu art. 4 ust. 2 VI Dyrektywy, ale tylko w przypadku, gdy pociąga to za sobą przeprowadzenie transakcji podlegających opodatkowaniu na mocy art. 2 ust. 1 tej Dyrektywy, takich jak świadczenie przez spółkę holdingową na rzecz spółek zależnych usług administracyjnych, finansowych, handlowych lub technicznych.

W związku z powyższym, zdaniem TSUE, samo nabycie i posiadanie akcji spółki nie powinno być traktowane jako działalność gospodarcza w rozumieniu art. 4 ust. 2 VI Dyrektywy, nadająca ich posiadaczowi status podatnika.

Trybunał powtórzył tu wyrażone wcześniej w orzeczeniu z dnia 20 czerwca 1996 r. C-155/94 stanowisko, że jeżeli objęcie akcji nie stanowi działalności gospodarczej, to również nie ma takiego charakteru ich zbycie (także orzeczenie TSUE z dnia 26 czerwca 2003 r. w sprawie C-442/01).

Interpretując wskazany w tym orzecznictwie wyjątek od omawianej zasady, sprowadzający się do możliwości uznania za działalność gospodarczą posiadania (zbywania) udziałów, jeżeli towarzyszyłoby temu uczestnictwo w zarządzaniu spółką – WSA w Opolu w wyroku z 25 czerwca 2010 r., sygn. akt I SA/Op 176/10, stwierdził, że taka możliwość ograniczona jest do sytuacji szczególnych, w których udział w zarządzaniu pociąga za sobą przeprowadzenie transakcji podlegających opodatkowaniu, takich jak świadczenie usług na rzecz spółki.

W rozpatrywanej sprawie, jak wynika z treści wniosku, sytuacja taka nie ma miejsca, gdyż, co prawda, Wnioskodawca będzie uczestniczyć w zarządzaniu Spółką, której udziały będą podlegały wymianie, jednakże zarządzanie to ogranicza się wyłącznie do sprawowania funkcji właścicielskich. Wnioskodawca nie uczestniczy w zarządzaniu Spółką w ramach prowadzonej działalności gospodarczej. Wnioskodawca nie prowadzi działalności zarobkowej w oparciu o udziały tej Spółki. Wnioskodawca nie prowadzi i nie będzie prowadził działalności, w ramach której będzie się zajmował obrotem udziałami w Spółce I i nie prowadzi ani nie będzie prowadził działalności w zakresie zarządzania udziałami. W ramach działalności gospodarczej Wnioskodawca wykonuje czynności podlegające opodatkowaniu podatkiem VAT na rzecz Spółki jednak nie są to usługi maklerskie ani też inne niż usługi w zakresie pośrednictwa finansowego obejmującego m.in. obrót akcjami i udziałami spółek handlowych. Usługi maklerskie ani usługi w zakresie pośrednictwa finansowego obejmującego m.in. obrót akcjami i udziałami spółek handlowych nie należą do przedmiotu prowadzonej przez Wnioskodawcę działalności gospodarczej. Wnioskodawca nie zajmuje się profesjonalnym obrotem akcjami i innymi papierami wartościowymi. Posiadanie przez Wnioskodawcę udziałów Spółki nie będzie/nie jest bezpośrednim, stałym i koniecznym rozszerzeniem prowadzonej przez Wnioskodawcę działalności gospodarczej.

Zatem, należy uznać, że planowana przez Wnioskodawcę transakcja wymiany udziałów polegająca na wniesieniu udziałów Spółki I do Spółki II, w zamian za objęcie przez Wnioskodawcę udziałów Spółki II, nie będzie traktowane jako działalność gospodarcza w rozumieniu ustawy o podatku od towarów i usług, a zatem czynność ta nie będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Tym samym stanowisko Wnioskodawcy jest prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Ponadto tut. Organ informuje, że zgodnie z art. 14na pkt 2 ustawy Ordynacja podatkowa, przepisów art. 14k-14n dotyczących ochrony prawnej wynikającej z zastosowania się Wnioskodawcy do otrzymanej interpretacji nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe przedstawione we wniosku stanowią element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy o podatku od towarów i usług, tj. czynności dokonanych w ramach transakcji, które pomimo spełnienia warunków formalnych ustanowionych w przepisach ustawy, miały zasadniczo na celu osiągnięcie korzyści podatkowych, których przyznanie byłoby sprzeczne z celem, któremu służą te przepisy.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację – w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2016 r., poz. 718, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy). Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Izba Administracji Skarbowej w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.

Reklama

O nas

Regulamin