Interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej
0111-KDIB4.4014.137.2017.1.MCZ
z 29 czerwca 2017 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2017 r., poz. 201, ze zm.) – Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawczyni przedstawione we wniosku z 12 maja 2017 r. (data wpływu – 18 maja 2017 r.) o wydanie interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie skutków podatkowych umownego podziału majątku – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 18 maja 2017 r. wpłynął do Organu ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie skutków podatkowych umownego podziału majątku.

W opisie wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe:

Wnioskodawczyni jest w związku małżeńskim z Panem Y (dalej jako: „małżonek”).

Małżonkowie posiadać będą wspólność majątkową w zakresie określonych składników majątkowych. W związku z zaistniałą sytuacją w życiu rodzinnym, dojdzie wkrótce do postępowania rozwodowego, w konsekwencji którego ma nastąpić podział wskazanego powyżej majątku wspólnego.

W skład majątku objętego wspólnością majątkową wchodzić będą głównie certyfikaty inwestycyjne w Funduszu Inwestycyjnym Zamkniętym Aktywów Niepublicznych (dalej jako: certyfikaty inwestycyjne FIZ).

Biorąc pod uwagę obecną wartość posiadanych certyfikatów inwestycyjnych FIZ, szacowana wartość majątku wspólnego wynosi około 50-60 mln złotych. Małżonkowie chcą dokonać podziału posiadanego majątku po połowie w równych udziałach, proporcjonalnie do jego wartości.

Małżonek ma zamiar zatrzymać posiadane certyfikaty inwestycyjne FIZ będące w majątku wspólnym, w związku z czym zamierza umownie dokonać Wnioskodawczyni spłat odpowiadających wartości 1/2 certyfikatów inwestycyjnych FIZ posiadanych przez Wnioskodawczynię w majątku wspólnym.

Z uwagi na znaczną wartość majątku wspólnego kwota do spłaty jest istotna, w związku z czym małżonkowie rozważają dokonywanie spłat przez małżonka w rocznych ratach w stałych, ustalonych umownie kwotach, gdyż małżonek nie posiada obecnie środków pieniężnych w wysokości pozwalającej na dokonanie jednorazowej spłaty. Zakłada się, że spłaty będą dokonywane w okresie 20-30 lat.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie:

Czy w związku z umownym podziałem majątku wspólnego oraz wynikających z tego otrzymywanych wpłat po stronie Wnioskodawczyni powstanie obowiązek w podatku od czynności cywilnoprawnych?

Zdaniem Wnioskodawczyni, umownego podziału majątku w wyniku postępowania rozwodowego nie należy traktować jako umowy znoszącej współwłasność, która dokonywana jest na podstawie przepisów działu IV Kodeksu cywilnego. W przypadku Wnioskodawczyni ustalony przez małżonków podział majątku i wynikające z dokonanego podziału spłaty na rzecz Wnioskodawczyni stanowić będą wyrównanie jej udziału w majątku wspólnym do wysokości odpowiadającej jej udziałowi w majątku; w związku z czym nie powinna podlegać podatkowi od czynności cywilnoprawnych, gdyż w tym przypadku znajdują tutaj zastosowanie przepisy Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego.

Uzasadniając swoje stanowisko Wnioskodawczyni przywołała treść art. 31 ustawy Kodeks rodzinny i opiekuńczy, na podstawie którego wskazała, że wspólność ustawową charakteryzują dwie podstawowe cechy: jest to wspólność dorobku i wspólność o charakterze łącznym. Wspólność majątkowa małżeńska oparta jest na małżeństwie, jako stosunku prawnym osobistym. Powyższe oznacza, że ustanie małżeństwa, w wyniku np. orzeczenia sądu rozwiązującego małżeństwo, powoduje ustanie z mocy prawa tej wspólności. Wspólność majątkowa małżeńska ustaje ponadto w przypadku zawarcia przez małżonków umowy ją znoszącej i wprowadzającej rozdzielność majątkową, orzeczenia sądu ustanawiającego w miejsce wspólności majątkowej pełną rozdzielność na żądanie jednego z małżonków, orzeczenia separacji małżonków, ubezwłasnowolnienia jednego z małżonków oraz w przypadku ogłoszenia upadłości jednego z nich.

Ponadto Wnioskodawczyni wskazała, że podział majątku wspólnego małżonków jest instytucją typową dla prawa rodzinnego i opiekuńczego. Podział majątku wspólnego małżonków, wykazuje cechy odrębne od zniesienia współwłasności, unormowanego w Kodeksie cywilnym i w związku z tym nie może być traktowany jako zniesienie współwłasności wymienione w art. 1 ust. 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych. Ponieważ podział majątku między małżonkami nie został wymieniony jako czynność podlegająca opodatkowaniu, nie będzie miał znaczenia fakt, że przy podziale majątku wystąpi spłata pieniężna.

Reasumując Wnioskodawczyni wskazała, że skoro w katalogu czynności cywilnoprawnych podlegających opodatkowaniu określonych w art. 1 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych nie został wymieniony podział majątku wspólnego (i wynikające z niego dokonywanie spłat) należy uznać, że czynność ta nie podlega podatkowi od czynności cywilnoprawnych.

Wnioskodawczyni stoi na stanowisku, iż w związku z umownym podziałem majątku wspólnego oraz wynikających z tego otrzymanych spłat po stronie Wnioskodawczyni nie powstanie obowiązek w podatku od czynności cywilnoprawnych.

Na potwierdzenie swego stanowiska Wnioskodawczyni powołała fragment interpretacji indywidualnej dotyczącej poruszonego we wniosku zagadnienia.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.

Zgodnie z przepisem art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (Dz.U. z 2017 r., poz. 1150) podatkowi od czynności cywilnoprawnych podlegają następujące czynności cywilnoprawne:

1. umowy sprzedaży oraz zamiany rzeczy i praw majątkowych,
2. umowy pożyczki pieniędzy lub rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku,
3. (uchylona)
4. umowy darowizny – w części dotyczącej przejęcia przez obdarowanego długów i ciężarów albo zobowiązań darczyńcy,
5. umowy dożywocia,
6. umowy o dział spadku oraz umowy o zniesienie współwłasności – w części dotyczącej spłat lub dopłat,
7. (uchylona)
8. ustanowienie hipoteki,
9. ustanowienie odpłatnego użytkowania, w tym nieprawidłowego, oraz odpłatnej służebności,
10. umowy depozytu nieprawidłowego,
11. umowy spółki.
    
    

Podatkowi od czynności cywilnoprawnych podlegają też zmiany ww. umów, jeżeli powodują one podwyższenie podstawy opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych oraz orzeczenia sądów, w tym również polubownych, oraz ugody, jeżeli wywołują one takie same skutki prawne (art. 1 ust. 1 pkt 2 i 3 ww. ustawy).

Zgodnie z art. 1 ust. 2 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych przepisy ustawy o:

1. umowie spółki i jej zmianie – stosuje się odpowiednio do aktów założycielskich spółek, statutów spółek i ich zmiany;
   
2. czynnościach cywilnoprawnych – stosuje się odpowiednio do przedmiotów opodatkowania określonych w ust. 1 pkt 2 i 3;
   
3. umowie o dziale spadku oraz umowie o zniesieniu współwłasności – stosuje się odpowiednio do:
   
   1. nabycia własności rzeczy wspólnej lub wspólnego prawa majątkowego albo ich części przez niektórych dotychczasowych współwłaścicieli na dalszą współwłasność – w części spłat lub dopłat,
   2. odpłatnego wyodrębnienia własności lokali na rzecz niektórych lub wszystkich współwłaścicieli.
   
   
   

Należy wskazać, iż art. 1 ust. 1 i 2, określający zakres przedmiotowy ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, zawiera enumeratywny katalog czynności, których dokonanie powodować będzie konieczność zapłaty podatku. Tym samym, jeżeli dana czynność nie została wymieniona w ustawowym katalogu nie podlega opodatkowaniu tym podatkiem nawet, jeżeli wywołuje skutki gospodarcze takie same lub podobne do tych, które zostały w katalogu wymienione. Jednakże należy zaznaczyć, że o zakwalifikowaniu danej umowy do umów podlegających opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych nie decyduje nazwa, ale treść umowy.

Z przedstawionego we wniosku zdarzenia przyszłego wynika, że wkrótce dojdzie do postępowania rozwodowego Wnioskodawczyni i jej męża, w konsekwencji czego ma nastąpić podział majątku wspólnego, w skład którego wchodzić będą głównie certyfikaty inwestycyjne FIZ. Małżonek ma zamiar zatrzymać posiadane certyfikaty inwestycyjne będące w majątku wspólnym, w związku z czym zamierza umownie dokonać na rzecz Wnioskodawczyni spłat odpowiadających wartości 1/2 certyfikatów inwestycyjnych FIZ posiadanych przez nią w majątku wspólnym. Małżonkowie rozważają dokonywanie spłat przez małżonka w rocznych ratach w stałych, ustalonych umownie kwotach, gdyż małżonek nie posiada obecnie środków pieniężnych w wysokości pozwalającej na dokonanie jednorazowej spłaty. Zakłada się, że spłaty będą dokonywane w okresie 20-30 lat.

Zgodnie z przepisem art. 31 ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz.U. z 2017 r., poz. 628) z chwilą zawarcia małżeństwa powstaje między małżonkami z mocy ustawy wspólność majątkowa obejmująca przedmioty majątkowe nabyte w czasie jej trwania przez oboje małżonków lub przez jednego z nich (majątek wspólny). Przedmioty majątkowe nieobjęte wspólnością ustawową należą do majątku osobistego każdego z małżonków.

Wspólność ustawową charakteryzują dwie podstawowe cechy: jest to wspólność dorobku i wspólność o charakterze łącznym. Z powyższego przepisu wynika również, że wspólność majątkowa małżeńska oparta jest na małżeństwie, jako stosunku prawnym osobistym.

W myśl art. 35 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego w czasie trwania wspólności ustawowej żaden z małżonków nie może żądać podziału majątku wspólnego. Nie może również rozporządzać ani zobowiązywać się do rozporządzania udziałem, który w razie ustania wspólności przypadnie mu w majątku wspólnym lub w poszczególnych przedmiotach należących do tego majątku.

Zgodnie natomiast z postanowieniem art. 501 tejże ustawy w razie ustania wspólności, udziały małżonków są równe, chyba że umowa majątkowa małżeńska stanowi inaczej. Przepis ten nie wyłącza zastosowania art. 43 § 2 i 3.

W następstwie ustania ustawowej wspólności majątkowej dopuszczalnym jest podział majątku małżeńskiego objętego dotychczas ww. wspólnością. Podział majątku małżeńskiego jest instytucją prawa rodzinnego, a nabycie w ramach jego rzeczy i praw majątkowych nie zostało wymienione w enumeratywnym katalogu zawartym w przepisie art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, jako podlegające opodatkowaniu tym podatkiem. W szczególności należy podkreślić, że wykazuje on cechy odrębne od umowy zniesienia współwłasności uregulowanego w Kodeksie cywilnym i w konsekwencji nie należy go utożsamiać ze zniesieniem współwłasności w rozumieniu przepisu art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. f) tejże ustawy.

Biorąc powyższe pod uwagę należy stwierdzić, że skoro w przepisie art. 1 ust. 1 i ust. 2 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych nie zostały wymienione umowy dotyczące podziału majątku dorobkowego małżonków, jako podlegające temu podatkowi, to w rezultacie, zawarcie przez Wnioskodawczynię z małżonkiem umowy o podział majątku małżeńskiego w związku ze zniesieniem ustawowej wspólności małżeńskiej nie będzie podlegało opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych, co oznacza, że Wnioskodawczyni z tego tytułu nie będzie zobowiązana do zapłaty podatku od czynności cywilnoprawnych.

Ponadto należy zauważyć, iż nawet gdyby opisana we wniosku czynność należała do innej kategorii niż podział majątku dorobkowego i tym samym Wnioskodawczyni otrzymałaby kwoty z innego tytułu, to z racji konstrukcji ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych i tak nie byłaby ona zobowiązana do uiszczenia podatku od czynności cywilnoprawnych. Artykuł 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych jednoznacznie wymienia, na której ze stron czynności cywilnoprawnej ciąży obowiązek podatkowy.

Wobec powyższego, stanowisko Wnioskodawczyni należało uznać za prawidłowe.

Zgodnie z art. 14na Ordynacji podatkowej, przepisów art. 14k–14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

1. z zastosowaniem art. 119a;
2. w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług.
   
   

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Jednocześnie wskazuje się, iż interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego) podanym przez wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu, ul. Św. Mikołaja 78/79, 50-126 Wrocław, w dwóch egzemplarzach (art. 47 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2016 r., poz. 718, ze. zm.) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.