Interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej
0112-KDIL3-2.4011.149.2017.1.JK
z 17 lipca 2017 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2017 r., poz. 201, z późn. zm.) Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 7 czerwca 2017 r. (data wpływu 19 czerwca 2017 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania środków uzyskanych na podstawie porozumienia – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 19 czerwca 2017 r. wpłynął do tutejszego organu ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania środków uzyskanych na podstawie porozumienia.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

Wnioskodawca w dniu 28 września 2010 roku przystąpił do grupowego ubezpieczenia na życie i dożycie z ubezpieczeniowym funduszem kapitałowym „X”. (zwanej dalej: Umową).

W ramach tej umowy, ubezpieczającym powoda był A S.A. (...), ubezpieczycielem zaś B S.A. (...).

Przed przystąpieniem do umowy Wnioskodawca wraz z żoną prowadził z doradcą finansowym (A) rozmowy dotyczące najbezpieczniejszego ulokowania oszczędności.

W ramach tych rozmów Wnioskodawca jasno określił swoje oczekiwania wobec produktu finansowego. I tak, zależało Wnioskodawcy by ulokować kapitał na okres nieprzekraczający 5 lat przy czym równie istotnym warunkiem było to aby produkt gwarantował w zakładanym okresie inwestycyjnym pełną ochronę kapitału, tj. aby po upływie zakładanego 5-letniego okresu inwestycji środki nie przedstawiały niższej wartości niż suma kwot wpłaconych przez Wnioskodawcę.

Co istotne, Wnioskodawca nie otrzymał żadnych dokumentów poza deklaracją przystąpienia do umowy grupowego ubezpieczenia. Doradca finansowy zapewnił, że te zostaną przesłane na adres korespondencyjny wraz z umową. Tak się jednak nie stało, a warunki ubezpieczenia oraz tabelę opłat i limitów otrzymano dopiero po wielokrotnych interwencjach w siedzibie oddziału ubezpieczającego w 2014 roku.

W ramach zawartej umowy Wnioskodawca jako ubezpieczony wpłacił pierwszą składkę w wysokości 36.000,00 zł oraz zobowiązał się do opłacania kolejnych składek w wysokości 992,00 zł miesięcznie. Łącznie w wykonaniu umowy wpłacono na rachunek ubezpieczyciela kwotę 93.536,00 zł.

Po upływie trzech i pół roku od przystąpienia do umowy ubezpieczenia, w marcu 2014 roku w związku z pogorszeniem się sytuacji finansowej Wnioskodawcy i większymi trudnościami w bieżącym opłacaniu składek podjęto działania zmierzające do ustalenia aktualnego stanu inwestycji.

W oddziale A S.A. uzyskano informację, że wartość aktywów w żaden sposób nie przystaje do wpłaconych w wykonaniu umowy środków i stanowi ich niewielki ułamek, po drugie zaś uzyskano informację, że okres inwestycji pozostaje znacznie dłuższy od tego, który funkcjonował w świadomości Wnioskodawcy ugruntowanej zapewnieniami doradcy finansowego.

Na skutek takiego biegu spraw powód złożył w oddziale A S.A. oświadczenie o woli rozwiązania umowy ubezpieczenia z ubezpieczeniowym funduszem kapitałowym.

W dniu 2 września 2015 roku B S.A. przelało na konto Wnioskodawcy kwotę 24.390,65 zł, co stanowiło rażące naruszenie ustaleń przy zawieraniu umowy.

W związku z faktem stosowania przez A S.A. nieuczciwych praktyk rynkowych, Wnioskodawca złożył w Sądzie Rejonowym pozew o zapłatę 67.161,35 zł wraz z odsetkami ustawowymi tytułem zwrotu pozostałej części składek przekazanych zgodnie z umową oraz zwrotu kosztów postępowania z kosztami zastępstwa adwokackiego.

W celu ugodowego zakończenia sporu oraz wykluczenia ewentualnych późniejszych sporów związanych z przystąpieniem przez Wnioskodawcę do ubezpieczenia oraz rezygnacją z tego ubezpieczenia, a także ewentualnymi roszczeniami odszkodowawczymi, zawarto porozumienie, na mocy którego B i A zobowiązały się solidarnie do zapłaty na rzecz Wnioskodawcy kwoty 53.729,00 zł (pięćdziesiąt trzy tysiące siedemset dwadzieścia dziewięć złotych), a także kwoty 3 488,00 zł (trzy tysiące czterysta osiemdziesiąt osiem złotych) tytułem całkowitego rozliczenia kosztów procesu.

Wnioskodawca oświadczył, że zapłata kwoty wskazanej w porozumieniu wyczerpuje całość jego roszczeń w stosunku do A oraz B S.A., a także osób działających w imieniu lub na rzecz tych podmiotów, związanych z przystąpieniem do ubezpieczenia X oraz rezygnacją z tego ubezpieczenia, a także zrzeka się nieodwołalnie wszystkich roszczeń w stosunku do B oraz A dochodzonych w postępowaniu jak też wszelkich innych ewentualnych roszczeń zarówno w stosunku do B jak i A związanych z ubezpieczeniem X, a także okolicznościami związanymi z dokonaniem tej czynności a w szczególności zarzucanym wprowadzeniem w błąd.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytania.

1. Czy otrzymana na podstawie ugody kwota tytułem zaspokojenia roszczenia w stosunku do A oraz B S.A., związanego ze stosowaniem nieuczciwych praktyk rynkowych spowodowała powstanie po stronie Wnioskodawcy przychodu do opodatkowania, zgodnie z art. 20 ust. 1 w związku z art. 10 ust. 1 pkt 9, art. 11 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych?
2. Czy otrzymana na podstawie ugody kwota tytułem całkowitego rozliczenia kosztów procesu spowodowała powstanie po stronie Wnioskodawcy przychodu do opodatkowania, zgodnie z art. 20 ust. 1 w związku z art. 10 ust. 1 pkt 9, art. 11 ust. 1, art. 21 ust. 1 pkt 3 ww. ustawy?
   
   

Zdaniem Wnioskodawcy, zgodnie z art. 11 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19 i art. 20 ust. 3, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Co do zasady, otrzymane pieniądze są przychodem podatkowym. Należy jednak pamiętać, że ustawodawca mówiąc o przychodzie podatkowym miał na myśli wystąpienie po stronie podatnika definitywnego przysporzenia majątkowego.

Tym samym, kwota otrzymana na mocy ugody stanowi zwrot części składek ubezpieczeniowych, które zostały wpłacone przez Wnioskodawcę na mocy umowy zawartej w wyniku nieuczciwych praktyk rynkowych stosowanych przez ubezpieczającego.

W związku z tym nie stanowi dla niego przychodu (przysporzenia majątkowego), o którym mowa w art. 11 ust. 1 i art. 20 ust. 1 ww. ustawy, a w konsekwencji nie podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych, ponieważ nie nastąpiło po jego stronie żadne przysporzenie majątkowe.

Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów w dniu 15 października 2014 r. wydał w odniesieniu do ubezpieczającego decyzję, w której uznał działania polegające na przekazywaniu w trakcie prezentowania cech produktów informacji dotyczących możliwości przystąpienia do grupowego ubezpieczenia na życie i dożycie z ubezpieczeniowym funduszem kapitałowym w sposób wprowadzający konsumentów w błąd w zakresie ryzyka związanego z inwestowaniem środków pieniężnych w ramach przedmiotowych produktów, poprzez wyeksponowanie korzyści związanych z inwestycją kosztem informacji dotyczących okoliczności, w których inwestycja może nie przynieść zysku lub wygenerować straty, a także kosztów związanych rozwiązaniem umowy w trakcie jej trwania. Za tego rodzaju działania ubezpieczający zostały ukarany karą pieniężną w wysokości ponad 1,6 mln zł.

Warto w tym miejscu również odnotować, że omawiana decyzja wskazywała na nieuczciwe praktyki rynkowe ubezpieczającego w kontekście oferowania przez niego określonych produktów finansowych.

Wśród nich znajdował się produkt zbyty Wnioskodawcy, tj. ubezpieczenie z ubezpieczeniowym funduszem kapitałowym X.

Powyższe znajduje potwierdzenie w wielu interpretacjach organów podatkowych, między innymi w piśmie Naczelnika Urzędu Skarbowego w Kętrzynie z dnia 19 czerwca 2007 r. nr US.III/415-20/07, gdzie wskazano, iż: (...) opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych podlega dochód uzyskiwany w wyniku określonych czynności faktycznych i prawnych, w następstwie których mamy do czynienia z przyrostem mienia, osiągniętym przysporzeniem majątkowym. Tak więc podstawą uzyskiwania przychodów z innych źródeł mogą być tylko takie czynności, w wyniku których następuje po stronie osoby fizycznej przysporzenie majątkowe.

Odnośnie drugiego pytania, otrzymana kwota tytułem całkowitego rozliczenia kosztów procesu zdaniem Wnioskodawcy nie stanowi po jego stronie przychodu podlegającego opodatkowaniu ponieważ analogicznie po stronie Wnioskodawcy nie nastąpiło przysporzenie majątkowe. Kwota ta jest jedynie zwrotem części poniesionych wcześniej nakładów, związanych z dochodzeniem przed sądem roszczeń wynikających z umowy zawartej w wyniku stosowania nieuczciwych praktyk rynkowych stosowanych przez pozwanych.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest prawidłowe.

W myśl przepisu art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2016 r., poz. 2032), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Na podstawie art. 11 ust. 1 ww. ustawy, przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19, art. 25b i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Rodzaje źródeł przychodów zostały określone w art. 10 ust. 1 powołanej ustawy, gdzie w pkt 9 wymieniono inne źródła.

Stosownie do art. 20 ust. 1 cytowanej ustawy, za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, kwoty uzyskane z tytułu zwrotu z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego oraz wypłaty z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego, w tym także dokonane na rzecz osoby uprawnionej na wypadek śmierci oszczędzającego, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i art. 17.

Użyty w wyżej wymienionym przepisie zwrot „w szczególności” oznacza, że norma ta jedynie przykładowo wymienia rodzaje przychodów zakwalifikowanych do tego źródła.

W tym miejscu wskazać należy, że zgodnie z utrwaloną linią orzeczniczą oraz doktryną przychód podatkowy w podatku dochodowym od osób fizycznych powstaje wówczas, gdy podatnik otrzymuje definitywne przysporzenie majątkowe, a więc takie które wchodząc do majątku podatnika zwiększa jego aktywa (tzw. aspekt pozytywny), bądź zmniejsza zobowiązania (tzw. aspekt negatywny).

W sytuacji przedstawionej we wniosku żaden z tych aspektów jednak nie zaistniał. Bezspornym jest bowiem, że środki otrzymane przez Wnioskodawcę na podstawie porozumienia (ugody) stanowią de facto zwrot części składek ubezpieczeniowych, które zostały przez Wnioskodawcę wpłacone na mocy umowy zwartej w wyniku nieuczciwych praktyk ubezpieczającego, a zatem po stronie Zainteresowanego nie doszło do realnego przysporzenia majątkowego. Analogicznie przysporzenia takiego nie stanowi kwota otrzymana na podstawie zawartego porozumienia tytułem kosztów postępowania wraz z kosztami zastępstwa adwokackiego, gdyż kwota ta stanowi w rzeczywistości zwrot nakładów poczynionych wcześniej przez Wnioskodawcę celem wytoczenia procesu.

Mając na uwadze powyższe należy więc zgodzić się ze stanowiskiem zaprezentowanym przez Wnioskodawcę, że zarówno kwota otrzymana na mocy ugody stanowiąca zwrot części składek ubezpieczeniowych jak i kwota uzyskana tytułem całkowitego rozliczenia kosztów procesu nie stanowią przychodu podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Końcowo Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej informuje, że w związku z faktem, iż w przedmiotowej sprawie nie doszło w ogóle do powstania przychodu podlegającego opodatkowaniu zastosowania nie znajduje powołany prze Zainteresowanego w pyt. nr 2 przepis art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych odnoszący się do zwolnienia przedmiotowego.

Zgodnie z art. 14na Ordynacji podatkowej przepisów art. 14k–14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

1. z zastosowaniem art. 119a;
2. w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług.
   
   

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w dwóch egzemplarzach (art. 47 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2016 r., poz. 718, z późn. zm.) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.