2017.12.18 - Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej

Interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej
0114-KDIP4.4012.608.2017.1.AS
z 18 grudnia 2017 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2017 r., poz. 201, z późn. zm.) Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 30 października 2017 r. (data wpływu 3 listopada 2017 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie ustalenia, czy w związku z nabyciem Wierzytelności, prowizja należna Wnioskodawcy stanowić będzie wynagrodzenie za świadczenie przez Wnioskodawcę na rzecz Kontrahenta usługi zwolnionej z opodatkowania VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 40 ustawy – jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 3 listopada 2017 r. wpłynął do tutejszego organu ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie ustalenia, czy w związku z nabyciem Wierzytelności, prowizja należna Wnioskodawcy stanowić będzie wynagrodzenie za świadczenie przez Wnioskodawcę na rzecz Kontrahenta usługi zwolnionej z opodatkowania VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 40 ustawy.

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe:

Sp. o.o. jest podatnikiem podatku od towarów i usług [dalej: VAT], zarejestrowanym na potrzeby tego podatku jako podatnik VAT czynny [dalej: Wnioskodawca], Wnioskodawca w ramach prowadzonej działalności gospodarczej świadczy m in. usługi finansowe, w tym w zakresie obrotu wierzytelnościami, udzielania pożyczek, jak również pośrednictwa finansowego.
Wnioskodawca planuje nabyć, w drodze umowy sprzedaży (cesji), wierzytelności pieniężne od funduszu inwestycyjnego zamkniętego [dalej: Kontrahent], Wierzytelności wynikają z:
1. należnego Kontrahentowi wynagrodzenia warunkowego z tytułu zbycia nieruchomości [Wierzytelności N] oraz (ii) spłaty kapitału i odsetek od pożyczek należnych Kontrahentowi [Wierzytelności P] dalej łącznie: [Wierzytelności].
Umowa sprzedaży nieruchomości z której wynikają Wierzytelności N zakłada podwyższenie ceny za sprzedaną nieruchomość w przypadku gdy w zakreślonym przez strony terminie zostaną spełnione warunki powodujące, iż nieruchomość zwiększy swoją wartość rynkową (w tym przypadku warunkami podwyższenia ceny jest uchwalenie planu zagospodarowania przestrzennego i uzyskanie decyzji środowiskowej).
Na dzień zawarcia umowy cesji, Wierzytelności N nie będą wymagalne (nie zostanie uchwalony plan zagospodarowania przestrzennego ani też wydana decyzja środowiskowa) ani też przedawnione (nie upłynie okres czasu wynikający z umowy sprzedaży w którym sprzedający ma prawo do podwyższenia ceny). Wierzytelności nie stanowią wierzytelności „trudnych”, tj. na moment sprzedaży można spodziewać się, iż zostaną spełnione warunki do podwyższenia ceny nieruchomości i wierzytelności staną się wymagalne.
Ponadto nabywca nieruchomości jest podmiotem wypłacalnym i ryzyko braku spłaty Wierzytelności N w momencie kiedy staną się one wymagalne jest nieznaczne. Analogiczny rating finansowy mają Wierzytelności P (również nie przewiduje się żeby wierzytelności pożyczkowe nie zostały spłacone przez dłużników).
Zakup przez Wnioskodawcę Wierzytelności N i Wierzytelności P będzie dokonany według ich wartości rynkowej, jednocześnie jednak po cenie niższej od ich wartości nominalnej - m.in. z uwagi na warunkowy charakter należnego Kontrahentowi wynagrodzenia z tytułu zbycia nieruchomości oraz na przewidywany okres czasu, w którym powinien zostać uchwalony plan zagospodarowania przestrzennego i wydana decyzja środowiskowa, jak również z uwagi na odroczoną spłatę Wierzytelności P przez dłużników.
Kontrahent, dzięki zbyciu Wierzytelności uzyska finansowanie spłaty swoich zobowiązań.
Świadczenie Wnioskodawcy będzie wykonane w ramach prowadzonej działalności gospodarczej. Za wykonanie usługi finansowej w postaci nabycia Wierzytelności N i Wierzytelności P i przekazania środków pieniężnych, Wnioskodawca otrzyma wynagrodzenie [dalej: Prowizja] od Kontrahenta. Prowizja stanowić będzie określony procent wartości nominalnej Wierzytelności.
Po nabyciu Wierzytelności przez Wnioskodawcę, będzie on dokonywał windykacji Wierzytelności - gdy wymagalne, we własnym imieniu i na własny rachunek oraz na własne ryzyko. Nabycie Wierzytelności ma charakter definitywny tj. Wierzytelność nie będzie odsprzedana na rzecz Kontrahenta.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie:

Czy w związku z nabyciem Wierzytelności, Prowizja należna Wnioskodawcy stanowić będzie wynagrodzenie za świadczenie przez Wnioskodawcę na rzecz Kontrahenta usługi zwolnionej z opodatkowania VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 40 ustawy o VAT?

Zdaniem Wnioskodawcy, w związku z nabyciem Wierzytelności, Prowizja należna Wnioskodawcy stanowić będzie wynagrodzenie za świadczenie przez Wnioskodawcę na rzecz Kontrahenta usługi zwolnionej z opodatkowania VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 40 ustawy o VAT.

Stanowisko Wnioskodawcy

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT, opodatkowaniu podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.
Przez świadczenie usług, stosownie do art. 8 ust. 1 ustawy o VAT, należy rozumieć każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:
1. przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;
2. zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;
3. świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.
Przez wierzytelność należy rozumieć prawo majątkowe będące przedmiotem obrotu gospodarczego. Umowa cesji wierzytelności uregulowana została w art. 509 - 510 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Tekst jedn. Dz. U. z 2017 r. poz. 459.) [dalej: KC], Zgodnie z treścią art. 509 § 1 KC wierzyciel może bez zgody dłużnika przenieść wierzytelność na osobę trzecią (przelew), chyba że sprzeciwiałoby się to ustawie, zastrzeżeniu umownemu albo właściwości zobowiązania. W myśl natomiast art. 510 § 1 KC przelew wierzytelności może odbywać się na podstawie umowy np. sprzedaży, zamiany, darowizny lub innej umowy zobowiązującej do przeniesienia wierzytelności. Istotą przelewu wierzytelności jest zatem umowa zawierana przez wierzyciela z osobą trzecią, na mocy której osoba ta nabywa od wierzyciela przysługującą mu wierzytelność.
Wierzytelności są bez wątpienia prawem majątkowym, które może być przedmiotem obrotu gospodarczego. Możliwe jest więc ich zbycie. Przeniesienie praw do wierzytelności, jako niematerialnych praw majątkowych stanowić więc będzie co zasady świadczenie usług podlegających opodatkowaniu VAT.
W tym kontekście kluczowe znaczenie ma wyrok Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej [dalej: Trybunał lub TSUE] z 27 października 2011 r. w sprawie C-93/10, GFKL Financial Services. W wyroku tym TSUE wskazał, że aby czynność nabycia wierzytelności w celu jej windykacji stanowiła świadczenie usług podlegające opodatkowaniu VAT musi istnieć bezpośredni związek pomiędzy świadczoną usługą, a otrzymanym świadczeniem wzajemnym (wynagrodzeniem). Potwierdza to również wyrok NSA wydany w składzie siedmiu sędziów z 19 marca 2012 r. (sygn. I FPS 5/11), zapadły bezpośrednio po wskazanym orzeczeniu TSUE. Zgodnie z wyrokiem NSA z 19 marca 2012 r. „podstawowym i koniecznym warunkiem do uznania transakcji za odpłatną usługę, a więc czynność opodatkowaną, jest wystąpienie wynagrodzenia bezpośrednio związanego z tą czynnością, rzeczywiście otrzymanego (bądź należnego), jako świadczenia wzajemnego za wykonaną usługę”.
W oparciu o powyższe orzeczenie TSUE oraz wskazany wyrok NSA ukształtowało się podejście, zgodnie z którym:
1. W niektórych sytuacjach czynność nabywania wierzytelności (nawet po cenie niższej niż jej wartość nominalna) nie stanowi świadczenia usług w rozumieniu ustawy o VAT, o ile różnica pomiędzy wartością nominalną a ceną nabycia odzwierciedla rzeczywistą ekonomiczną wartość owych wierzytelności w chwili sprzedaży, a jednocześnie strony transakcji nie określiły wynagrodzenia za świadczenie jakiejkolwiek usługi. W takiej sytuacji brak jest bowiem świadczenia wzajemnego (ekwiwalentnego).
2. Nabywanie wierzytelności jako element podstawowej i ciągłej profesjonalnej działalności gospodarczej, w sytuacji gdy strony określają wynagrodzenie należne nabywcy wierzytelności w zamian za świadczenie usługi (w szczególności usługi factoringu, ściągania długów, uwolnienia od dochodzenia spłaty wierzytelności) stanowi świadczenie usług podlegające przepisom ustawy o VAT.
Należy wskazać, że przedmiotem nabycia przez Wnioskodawcę nie są wierzytelności trudne. Nabycie odbywa się ponadto za wynagrodzeniem w postaci Prowizji. Nie ma przy tym znaczenia, że cena jaką Wnioskodawca będzie uiszczał z tytułu nabycia Wierzytelności będzie dokonana po cenie niższej od ich wartości nominalnej. Cena ta będzie ceną rynkową, a ustalenie jej poziomu poniżej wartości nominalnej spowodowane jest warunkowym charakterem należnego Kontrahentowi wynagrodzenia z tytułu zbycia nieruchomości oraz przewidywanym okresem oczekiwania na ziszczenie się warunków wymagalności Wierzytelności N. W konsekwencji należy uznać, że nabycie Wierzytelności przez Wnioskodawcę, za które należna jest Prowizja nie będzie stanowić czynności znajdujących się poza zakresem opodatkowania VAT.
Aby dana czynność podlegała opodatkowaniu VAT istotne jest również, czy dokonywana jest przez podmiot działający w charakterze podatnika VAT w odniesieniu do tych czynności.
Stosownie do art. 15 ust. 1 ustawy o VAT, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.
Zgodnie z art. 15 ust. 2 ustawy o VAT, działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.
Z powyższych przepisów ustawy o VAT wynika, że opodatkowaniu tym podatkiem podlegają wszelkie transakcje, których przedmiotem jest dostawa towarów lub świadczenie usług, niemniej pod warunkiem, że są one realizowane przez podatników w rozumieniu ustawy o VAT, jak również pod warunkiem, że są wykonywane w ramach działalności gospodarczej.
Wnioskodawca pragnie podkreślić, że świadczenie w postaci nabycia Wierzytelności i zapewnienia w ten sposób finansowania Kontrahenta będzie wykonywane w ramach prowadzonej przez niego działalności gospodarczej. Wnioskodawca będzie nabywał wierzytelności (i w konsekwencji udzielał finansowania Kontrahentowi) jako element podstawowej i profesjonalnej działalności w zakresie świadczenia usług finansowych. Nie będzie to działalność o charakterze jednorazowego obrotu wierzytelnościami.
W rezultacie należy uznać, że transakcja nabycia Wierzytelności przez Wnioskodawcę za wynagrodzeniem w postaci Prowizji, w drodze umowy sprzedaży Wierzytelności stanowi odpłatną usługę finansową w rozumieniu ustawy o VAT.
Zatem, skoro świadczenie Wnioskodawcy stanowi odpłatną usługę na gruncie podatku VAT, w dalszej kolejności należy ustalić stawkę podatku, zgodnie z którą usługi te powinny być opodatkowane.
W myśl art. 43 ust. 1 pkt 40 ustawy o VAT zwalnia się od podatku usługi w zakresie depozytów środków pieniężnych, prowadzenia rachunków pieniężnych, wszelkiego rodzaju transakcji płatniczych, przekazów i transferów pieniężnych, długów, czeków i weksli oraz usługi pośrednictwa w świadczeniu tych usług.
Wskazane powyżej zwolnienie od podatku VAT usług dotyczących długów zgodne jest z art. 135 (1) (d) Dyrektywy 2006/112/WE Rady z 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej - (Dz. Urz. UE L Nr 347 z 2006 r., str. 1, ze zm.) [dalej: Dyrektywa VAT], zgodnie z którym państwa członkowskie zwalniają transakcje, łącznie z pośrednictwem, dotyczące rachunków depozytowych, rachunków bieżących, płatności, przelewów, długów, czeków i innych zbywalnych instrumentów finansowych, z wyłączeniem windykacji należności.
Z kolei, stosownie do treści art. 43 ust. 15 ustawy o VAT zwolnienie, o którym mowa powyżej nie ma zastosowania do czynności ściągania długów, w tym factoringu.
W konsekwencji, dla ustalenia opodatkowania, bądź też zastosowania zwolnienia od podatku w niniejszej sprawie, niezbędnym jest dokonanie analizy wykonywanych przez Wnioskodawcę czynności, z uwzględnieniem charakteru prawnego usług ściągania długów oraz factoringu.
Powyższe przepisy wskazują, że co do zasady usługi dotyczące długów korzystają ze zwolnienia od podatku VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 40 ustawy o VAT. Jednakże w odniesieniu do usług wskazanych w art. 43 ust. 15 ustawy o VAT tj. usług ściągania długów, w tym factoringu, zwolnienie od podatku nie ma zastosowania.
Krajowe regulacje nie zawierają definicji „czynności ściągania długów” ani też definicji „factoringu”. Umowa factoringu należy do kategorii tzw. umów nienazwanych. Zgodnie jednak z treścią art. 353(1) KC strony zawierające umowę mogą ułożyć stosunek prawny według swego uznania, byleby jego treść lub cel nie sprzeciwiały się właściwości (naturze) stosunku, ustawie ani zasadom współżycia społecznego. Usługa factoringu w istocie sprowadza się do nabywania wierzytelności przysługującej faktorantowi z tytułu dokonanej sprzedaży towarów lub wykonania usług w zamian za określoną kwotę.
Umowa cesji (sprzedaży) wierzytelności jest umową odmienną od umowy factoringu. Różnica między umową factoringu a umową cesji wierzytelności polega na tym, że przedmiotem usług factoringu z reguły są wierzytelności powstałe na skutek dokonanej sprzedaży towarów i/lub wykonania usług, a więc wierzytelności o charakterze handlowym. Zawarcie umowy factoringu, oprócz podstawowej czynności, jaką jest wyeliminowanie długu, dotyczy także szeregu świadczeń dodatkowych takich jak inkasowanie i księgowanie należności, weryfikacja kontrahentów, czy też wsparcie w zarządzaniu należnościami. Ponadto istotną cechą faktoringu jest stałość współpracy. Faktor zwykle nabywa wierzytelności handlowe cyklicznie zapewniając bieżące finansowanie działalności faktoranta (w efekcie faktorant otrzymuje środki pieniężne za sprzedaż towarów i usług od faktora natychmiastowo, natomiast faktor uzyskuje spłatę od kontrahentów zgodnie z ustalonym terminem płatności - np. po 30-45 dniach).
Jednocześnie, cechy opisanej we wniosku usługi wskazują, że czynności te nie kwalifikują się również do innej kategorii usług finansowych wyłączonych ze zwolnienia od podatku, a mianowicie do usług ściągania długów.
Wprawdzie ani Dyrektywa VAT, ani ustawa o VAT nie definiują, co należy rozumieć pod pojęciem czynności "ściągania długów”, jednakże w ocenie Wnioskodawcy pod pojęciem tym należy rozumieć usługi, w ramach których usługodawca zobowiązuje się do podjęcia na rzecz usługobiorcy, za wynagrodzeniem czynności mających na celu ściągnięcie należności (wierzytelności) podmiotu trzeciego (zazwyczaj - usługobiorcy). Usługodawca ściąga zatem dług na rzecz usługobiorcy, a nie na swoją rzecz. Z usługą ściągania długu nie mamy natomiast do czynienia wówczas, gdy usługodawca nabywa wierzytelność od usługobiorcy na własne ryzyko i na własny rachunek, nawet wówczas, gdy czyni to w celu uzyskania jej późniejszej spłaty od dłużnika. Wszelkie czynności podejmowane przez nabywcę po nabyciu wierzytelności (jej windykacja lub sprzedaż) pozostają poza zakresem usługi nabycia wierzytelności i nie powinny wpływać na jej klasyfikację, w szczególności z punktu widzenia VAT.
Należy zatem zauważyć, że za usługę ściągania długów należy uznać usługę polegającą na ściąganiu długu innego podmiotu na zlecenie tego podmiotu i na jego rachunek. Przy usłudze „ściągania długów”, dług co do zasady pozostaje przy dotychczasowym wierzycielu, a wierzytelność jest egzekwowana przez inny podmiot na rachunek dotychczasowego wierzyciela. WSA w Opolu w wyroku z 17 grudnia 2008 r., I SA/Op 346/08 (orzeczenie prawomocne), wskazał przedmiotowo istotne składniki treści czynności usługi ściągania długów. Usługa ściągania długów, zdaniem Sądu, jest to istniejący pomiędzy dwoma podmiotami taki stosunek prawny, który polega na wzajemnym działaniu stron, w którym jedna ze stron zobowiązuje się do ściągnięcia długu na rzecz drugiej od osoby trzeciej (dłużnika), a druga (wierzyciel) zobowiązuje się do zapłaty wynagrodzenia wykonawcy usługi w zamian za wykonaną usługę ściągnięcia długu.
W przedstawionym opisie zdarzenia przyszłego, celem nabycia Wierzytelności przez Wnioskodawcę nie będzie ściąganie długu wynikającego z Wierzytelności na rzecz innego podmiotu a jedynie udzielenie finansowania Kontrahentowi. Wnioskodawca po nabyciu Wierzytelności wejdzie bowiem w miejsce dotychczasowego wierzyciela. Ewentualne podjęcie przez Wnioskodawcę działań zmierzających do ściągnięcia długu nie będzie wynikało z transakcji zawartej z Kontrahentem.
Ponadto planowana transakcja ma zasadniczo inny cel niż ten, który realizuje usługa ściągania długów. Celem usługi ściągania długów jest wyegzekwowanie należności od dłużnika i podmiot który podejmuje się takiej usługi jest zwykle profesjonalnym podmiotem działającym na rynku windykacji należności. Celem planowanej transakcji jest natomiast finansowanie działalności Kontrahenta, a podmiot świadczący usługę nie prowadzi działalności windykacyjnej.
Wraz z nabyciem Wierzytelności na Wnioskodawcę przejdzie możliwość domagania się od dłużnika spełnienia świadczenia - w tym przypadku pieniężnego (o ile będzie wymagalne). Wierzytelności będą egzekwowane na własny rachunek Wnioskodawcy. Nabycie Wierzytelności ma charakter definitywny tj. Wierzytelności nie zostaną odsprzedane na rzecz Kontrahenta.
Usługa świadczona przez Wnioskodawcę będzie zatem wykonana w ramach prowadzonej działalności gospodarczej. Z tytułu nabycia Wierzytelności Wnioskodawca otrzyma należną mu Prowizję. Z kolei, po stronie Kontrahenta, sprzedaż Wierzytelności pozwoli na finansowanie spłaty jego zobowiązań.
Oznacza to że usługa jaką świadczyć będzie Wnioskodawca na rzecz Kontrahenta nie może zostać zakwalifikowana jako usługa ściągania długów, o której mowa w art. 43 ust. 15 ustawy o VAT. Jeżeli bowiem okoliczności faktyczne wskazują, że przedmiotem zawartej umowy będzie wyłącznie nabycie Wierzytelności na własną rzecz i własne ryzyko i umowie tej nie towarzyszą jakiekolwiek działania polegające na ściąganiu długu na rzecz podmiotu trzeciego, to nie można takiej umowy zakwalifikować jako umowy o ściąganie długu. Powyższe wyłącza zatem w ocenie Wnioskodawcy uznanie, iż w przedstawionym zdarzeniu przyszłym Wnioskodawca świadczy usługi ściągania długów (windykacji należności), wskazane w art. 43 ust. 15 ustawy o VAT i podlegające opodatkowaniu podatkiem VAT według stawki w wysokości 23%.
Stanowisko Wnioskodawcy znajduje potwierdzenie także m in. w wyroku NSA z 25 czerwca 2014 r., (sygn. I FSK 1136/13): „Usługa ściągania długów’ polega co do zasady na działalności polegającej na nabywaniu (skupywaniu) wierzytelności, czy to w celu windykacji, czy dalszej odprzedaży. W takim przypadku są one usługami finansowymi, wyłączonymi ze zwolnienia i podlegają opodatkowaniu stawką podstawową. Podstawą opodatkowania jest wówczas prowizja lub dyskonto. Wykonania takiej usługi - jak słusznie podniesiono w uzasadnieniu skargi kasacyjnej - zakłada istnienie dwóch podmiotów, które zawarły transakcję. Usługodawca zobowiązuje się do ściągnięcia długu w zamian za wynagrodzenie. Konsumentem usługi (usługobiorcą) jest zaś podmiot, który korzysta z usługi wykonywanej przez kontrahenta, co oznacza, że usługodawca ściąga dług dla usługobiorcy, a nie dla siebie. Skoro we wniosku o wydanie interpretacji skarżąca spółka podała, że samodzielnie, tj. bez udziału podmiotu trzeciego monitoruje pożyczkę, to czynność ta nie może być objęta hipotezą przepisu art. art. 43 ust. 15 pkt 1 ustawy o VAT.”
W ocenie Wnioskodawcy, uprawnionym jest twierdzenie, że przedmiotem transakcji jest usługa finansowa polegająca na nabyciu Wierzytelności od Kontrahenta, które to świadczenie jest zwolnione z VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 40 ustawy o VAT, jako usługa w zakresie długów (niebędąca jednocześnie usługą „ściągania długów”, o której mowa w art. 43 ust. 15 ustawy o VAT). Skoro bowiem wierzytelność przechodząca na nowego wierzyciela jest skorelowana z powinnością dłużnika do spełnienia świadczenia (spłaty długu - o ile będzie wymagalny), to transakcję nabycia wierzytelności należy szeroko potraktować jako usługę w zakresie długów.
Podsumowując, usługę świadczoną przez Wnioskodawcę, za wynagrodzeniem w postaci prowizji, polegającą na nabyciu wierzytelności od Kontrahenta w drodze umowy sprzedaży wierzytelności (cesji) i w celu finansowania jego działalności, potraktować należy jako usługę w zakresie długów, korzystającą ze zwolnienia od podatku od towarów i usług na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 40 ustawy o VAT.
Powyższy pogląd znajduje potwierdzenie m.in. w interpretacji indywidualnej Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z 29 października 2012 r., nr IPPP1/443-829/12-4/IGo, w której wskazano, że „Zapewnienie Bankowi finansowania poprzez Nabycie wierzytelności przez Wnioskodawcę będzie natomiast usługą finansową "w zakresie długu" zupełnie odrębną od przyszłych czynności w zakresie windykacji tych należności (...) Podsumowując Wnioskodawca stwierdza, iż w przedstawionym przez niego stanie faktycznym świadczona przez niego usługa zapewnienia Bankowi finansowania poprzez Nabycie wierzytelności będzie usługą podlegającą zwolnieniu z podatku VAT zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 40 ustawy o VAT, a jednocześnie nie stanowić będzie usługi ściągania długów i factoringu, o których mowa w art. 43 ust. 15 pkt 1 ustawy o VAT”.
Należy w tym miejscu również przywołać interpretację indywidualną Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z 25 listopada 2014 r., nr IPPP1/443-943/14-2/KC, w której wskazano, iż „W analizowanym stanie faktycznym, cesja wierzytelności kredytowych ma służyć innemu celowi, tj. przeniesieniu przyszłych pożytków wynikających z umów kredytowych ze zbywcy, tj. Banku, na Wnioskodawcę oraz pozyskaniu środków pieniężnych przez zbywcę. Zamiarem stron nie jest zatem transfer ciężarów związanych z windykacją należności, ponieważ same wierzytelności są niewymagalne i pewne. Tym samym, na dzień zawarcia umowy cesji żadna ze stron nie musi podejmować czynności windykacyjnych względem klientów, których wierzytelności kredytowe będą przedmiotem cesji. (...) W konsekwencji, w przypadku zawarcia umowy cesji wierzytelności kredytowych niewymagalnych pomiędzy Wnioskodawcą a bankiem jako zbywcą, przenoszącym prawa majątkowe, zastosowanie znajdzie zwolnienie przewidziane dla usług związanych z długami, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 40 ustawy”.
Nabywając wierzytelności, Wnioskodawca świadczy zatem na rzecz Banku usługę w postaci zapewnienia Bankowi finansowania niezbędnego do prowadzenia działalności bankowej, W ocenie Wnioskodawcy, usługa ta powinna być uznana za usługę „w zakresie długu”, o której mowa w art. 43 ust. 1 pkt 40 ustawy o VAT (...) Dlatego świadczona przez Wnioskodawcę usługa zapewnienia Bankowi finansowania poprzez nabycie wierzytelności kredytowych będzie usługą podlegającą zwolnieniu z podatku VAT zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 40 ustawy o VAT, a jednocześnie nie stanowić będzie usługi ściągania długów i factoringu, o których mowa w art. 43 ust. 15 ustawy o VAT.
Podobnie, w odniesieniu do nabycia wierzytelności niewymagalnych w ramach transakcji sekurytyzacji uznał Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie w interpretacji indywidualnej z 24 czerwca 2016 r. nr IPPP1/4512-302/16-6/EK.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2017 r., poz. 1221 z późn. zm.), zwanej dalej ustawą, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

W myśl art. 7 ustawy, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (…). Przez towary, według art. 2 pkt 6 ustawy, rozumie się rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

Z kolei art. 8 ust. 1 ustawy stanowi, że przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;
zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;
świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.

Zatem każde świadczenie niebędące dostawa towarów, polegające na działaniu, zaniechaniu lub tolerowaniu czyjegoś zachowania stanowi, co do zasady, usługę w rozumieniu ustawy o podatku od towarów i usług. Jednakże muszą być przy tym spełnione dwa warunki:

w następstwie zobowiązania, w wykonaniu którego usługa jest świadczona, druga strona (nabywca) jest bezpośrednim beneficjentem świadczenia,

świadczonej usłudze odpowiada świadczenie wzajemne ze strony nabywcy (wynagrodzenie).

Trzeba podkreślić, że oba ww. warunki muszą być spełnione, aby świadczenie jako usługa podlegało opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Dana czynność podlega opodatkowaniu podatkiem VAT wówczas, gdy istnieje bezpośredni związek pomiędzy świadczoną usługą a otrzymanym świadczeniem wzajemnym, w ten sposób, że zapłacone kwoty stanowią rzeczywiste wynagrodzenie za wyodrębnioną usługę świadczoną w ramach stosunku prawnego lub dochodzi do wymiany świadczeń wzajemnych.

Z przedstawionych okoliczności sprawy wynika, że Wnioskodawca, czynny podatnik podatku VAT, świadczy m.in. usługi finansowe, w tym w zakresie obrotu wierzytelnościami, udzielania pożyczek, jak również pośrednictwa finansowego. Wnioskodawca planuje nabyć, w drodze umowy sprzedaży (cesji) wierzytelności pieniężne od funduszu inwestycyjnego zamkniętego.

Wierzytelności wynikają z należnego Kontrahentowi wynagrodzenia warunkowego z tytułu zbycia nieruchomości (Wierzytelności N) oraz spłaty kapitału i odsetek od pożyczek należnych Kontrahentowi (Wierzytelności P). Umowa sprzedaży nieruchomości z której wynikają Wierzytelności N zakłada podwyższenie ceny za sprzedaną nieruchomość w przypadku gdy w zakreślonym przez strony terminie zostaną spełnione warunki powodujące, iż nieruchomość zwiększy swoją wartość rynkową (w tym przypadku warunkami podwyższenia ceny jest uchwalenie planu zagospodarowania przestrzennego i uzyskanie decyzji środowiskowej).

Na dzień zawarcia umowy cesji Wierzytelności N nie będą wymagalne ani też przedawnione. Wierzytelności nie stanowią wierzytelności „trudnych”. Nabywca nieruchomości jest podmiotem wypłacalnym i ryzyko braku spłaty Wierzytelności N w momencie kiedy staną się wymagalne jest nieznaczne. Analogiczny rating finansowy mają Wierzytelności P. Zakup przez Wnioskodawcę Wierzytelności będzie dokonany według ich wartości rynkowej, jednocześnie jednak po cenie niższej od ich wartości nominalnej - m.in. z uwagi na warunkowy charakter należnego Kontrahentowi wynagrodzenia z tytułu zbycia nieruchomości oraz na przewidywany okres czasu, w którym powinien zostać uchwalony plan zagospodarowania przestrzennego i wydana decyzja środowiskowa, jak również z uwagi na odroczoną spłatę Wierzytelności P przez dłużników. Kontrahent, dzięki zbyciu Wierzytelności uzyska finansowanie spłaty swoich zobowiązań. Świadczenie Wnioskodawcy będzie wykonane w ramach prowadzonej działalności gospodarczej. Za wykonanie usługi finansowej w postaci nabycia Wierzytelności N i Wierzytelności P i przekazania środków pieniężnych, Wnioskodawca otrzyma wynagrodzenie [dalej: Prowizja] od Kontrahenta. Prowizja stanowić będzie określony procent wartości nominalnej Wierzytelności. Po nabyciu Wierzytelności przez Wnioskodawcę, będzie on dokonywał windykacji Wierzytelności - gdy wymagalne, we własnym imieniu i na własny rachunek oraz na własne ryzyko. Nabycie Wierzytelności ma charakter definitywny tj. Wierzytelność nie będzie odsprzedana na rzecz Kontrahenta.

Przy tak przedstawionym opisie sprawy wątpliwości Wnioskodawcy dotyczą ustalenia, czy w związku z nabyciem Wierzytelności, prowizja należna Wnioskodawcy stanowić będzie wynagrodzenie za świadczenie przez Wnioskodawcę na rzecz Kontrahenta usługi zwolnionej z opodatkowania VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 40 ustawy.

Wskazać należy, że wierzytelność jest prawem majątkowym, które może być przedmiotem obrotu gospodarczego. Instytucja przelewu wierzytelności została uregulowana przepisami w ustawie z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2017 r., poz. 459 z późn. zm.), zwanej dalej k.c.

Stosownie do treści art. 509 § 1 k.c., wierzyciel może bez zgody dłużnika przenieść wierzytelność na osobę trzecią (przelew), chyba że sprzeciwiałoby się to ustawie, zastrzeżeniu umownemu albo właściwości zobowiązania.

Wraz z wierzytelnością przechodzą na nabywcę wszelkie związane z nią prawa, w szczególności roszczenie o zaległe odsetki – art. 509 § 2 k.c.

W oparciu o art. 510 § 1 k.c., umowa sprzedaży, zamiany, darowizny lub inna umowa zobowiązująca do przeniesienia wierzytelności przenosi wierzytelność na nabywcę, chyba, że przepis szczególny stanowi inaczej, albo że strony inaczej postanowiły.

Przelew wierzytelności jest swoistą konstrukcją prawną, przewidzianą w ogólnych zasadach zobowiązań prowadzącą do zmiany osoby wierzyciela, podczas gdy przedmiot zobowiązania pozostaje ten sam. Umowy cesji wierzytelności należą do czynności prawnych rozporządzających o skutkach zbliżonych do umowy przenoszącej własność. Dodać należy, że cesja nie ma formy samoistnej umowy, dlatego też dla jej realizacji musi być dokonana czynność cywilnoprawna, na podstawie której nastąpi przeniesienie wierzytelności.

Istotą przelewu wierzytelności jest zatem umowa zawierana przez wierzyciela z osobą trzecią, na podstawie której osoba ta nabywa od wierzyciela przysługującą mu wierzytelność. W wyniku przelewu wierzytelności prawa przysługujące dotychczasowemu wierzycielowi przechodzą na nabywcę wierzytelności, przy czym sam stosunek zobowiązaniowy nie ulega zmianie. W zamian za nabywaną wierzytelność cesjonariusz (nabywca) zobowiązuje się do spełnienia określonego świadczenia na rzecz cedenta. Spełnienie świadczenia, wynikającego z umowy przelewu nastąpi, gdy cedent przeniesie wierzytelność na cesjonariusza, a on zapłaci mu cenę za cedowaną wierzytelność (w sytuacji, kiedy cesja będzie miała charakter odpłatny).

Zakup wierzytelności stanowi usługę polegającą na przeniesieniu wierzytelności z majątku dotychczasowego wierzyciela do majątku osoby trzeciej na mocy umowy zawartej między zbywcą wierzytelności (cedentem), a jej nabywcą (cesjonariuszem). Oznacza to, że w takim przypadku nabywca wierzytelności świadczy na rzecz jej zbywcy usługę, której celem jest uwolnienie sprzedawcy od ciężaru egzekwowania wierzytelności. Z punktu widzenia nabywcy wierzytelności do świadczenia usług dochodzi już w momencie samego nabycia wierzytelności, obojętnie, czy nabycie zostało dokonane w celu windykacji tej wierzytelności przez samego nabywcę, czy też innego jej wykorzystania do celów prawno-gospodarczych. Celem nabycia cudzej wierzytelności nie musi być jej odsprzedaż, ale także inne wykorzystanie do celów prawno-gospodarczych przez nabywcę. Sposób wykorzystania nabytej wierzytelności może decydować o charakterze usługi nie zaś o istocie czynności prawnej, jaką jest nabycie cudzej wierzytelności. Zatem usługą na rzecz cedenta jest nabycie wierzytelności danego podmiotu w celu jej wykorzystania do operacji prawno-podatkowych. Jednakże jak wskazano na wstępie ww. usługa podlega opodatkowaniu wówczas, gdy jest świadczona odpłatnie.

Jak wynika z opisu sprawy – nabycie wierzytelności będzie miało charakter odpłatny. W zamian za wykonanie usługi w postaci nabycia Wierzytelności i przekazania środków pieniężnych, Wnioskodawca otrzyma wynagrodzenie od Kontrahenta. Prowizja będzie stanowić określony procent wartości nominalnej Wierzytelności.

Z uwagi na powyższe wyjaśnienia należy stwierdzić, że w okolicznościach przedstawionych we wniosku czynność nabycia wierzytelności niewymagalnych przez Wnioskodawcę należy uznać za świadczenie usług w rozumieniu przepisów ustawy o podatku od towarów i usług, podlegające opodatkowaniu tym podatkiem. Mamy tu bowiem do czynienia ze świadczeniem usługi przez nabywcę niewymagalnych wierzytelności (Wnioskodawcę) na rzecz Zbywcy wierzytelności, polegającą na uwolnieniu sprzedawcy od wykonywania czynności związanych ze ściąganiem długu i ryzyka jego nieściągnięcia. Zbywcy zostaje zaoszczędzone ryzyko i koszty posiadania takich wierzytelności, zostaje on „wyręczony” w czynnościach podejmowanych w celach dochodzenia długu. Zbywca nie musi podejmować żadnych działań zmierzających do zaspokojenia swoich należności od dłużnika, takich jak choćby monity. Usługa jest świadczona odpłatnie za wynagrodzeniem w postaci prowizji.

Podsumowując, czynność nabycia Wierzytelności przez Wnioskodawcę stanowić będzie odpłatne świadczenie usług w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy, a tym samym będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem VAT na podstawie art. 5 ust. 1 ustawy.

W kwestii możliwości zastosowania zwolnienia dla świadczonej usługi wskazać należy, że co do zasady, na podstawie art. 41 ust. 1 ustawy, stawka podatku wynosi 22%, z zastrzeżeniem ust. 2-12c, art. 83, art. 119 ust. 7, art. 120 ust. 2 i 3, art. 122 i art. 129 ust. 1. Przy czym zgodnie z art. 146a pkt 1 ustawy, w okresie od dnia 1 stycznia 2011 r. do dnia 31 grudnia 2018 r., z zastrzeżeniem art. 146f, stawka podatku, o której mowa w art. 41 ust. 1 i ust. 13, art. 109 ust. 2 i art. 110, wynosi 23%.

Jednakże zarówno w treści ustawy, jak i przepisach wykonawczych do niej, ustawodawca przewidział opodatkowanie niektórych czynności stawkami obniżonymi, bądź zwolnienie od podatku.

Zakres i zasady zwolnienia od podatku od towarów i usług dostawy towarów lub świadczenia usług zostały określone między innymi w art. 43 ustawy.

W myśl natomiast art. 43 ust. 1 pkt 40 ustawy, zwalnia się od podatku usługi w zakresie depozytów środków pieniężnych, prowadzenia rachunków pieniężnych, wszelkiego rodzaju transakcji płatniczych, przekazów i transferów pieniężnych, długów, czeków i weksli oraz usługi pośrednictwa w świadczeniu tych usług.

Ustawodawca konstruując normę prawną zawartą w pkt 40 przywołanego artykułu, posłużył się sformułowaniem „wszelkiego rodzaju transakcji płatniczych”, wskazując na możliwie szerokie rozumienie takich transakcji, nie czyniąc przy tym konkretnych wyłączeń w tej kategorii czynności, pozostawiając je poza zwolnieniem od VAT. Zatem podkreślić należy, że wystarczającą przesłanką pozwalającą objąć zwolnieniem daną czynność jest wykazanie jej związku z transakcjami płatniczymi, przy czym związek ten musi być wyraźny i nie odbiegać od świadczenia usług finansowych, wypaczając przez to istotę przewidzianego zwolnienia. Ustawodawca szczególny nacisk położył na stronę przedmiotową, nie dokonując zawężenia omawianego zwolnienia wyłącznie do określonej grupy podmiotów.

W świetle art. 43 ust. 15 ustawy, zwolnienia, o których mowa w ust. 1 pkt 7, 12 i 37-41, nie mają zastosowania do:

czynności ściągania długów, w tym factoringu;
usług doradztwa;
usług w zakresie leasingu.

Z powyższego przepisu wynika, że każda transakcja mająca za cel windykację należności jest wyłączona ze zwolnienia z opodatkowania podatkiem od towarów i usług.

Należy podkreślić, że pojęcia używane do oznaczenia zwolnień, o których mowa w art. 43 ustawy winny być interpretowane w sposób ścisły, gdyż zwolnienia te stanowią odstępstwa od ogólnej zasady, zgodnie z którą podatek VAT pobierany jest od każdej usługi świadczonej odpłatnie przez podatnika.

Sprecyzowanie przepisów regulujących zwolnienie od podatku od towarów i usług dla usług finansowych ma na celu zapewnienie jednolitego stosowania tego zwolnienia w odniesieniu do rynku wspólnotowego, jak również zapewnienie spójności przepisów dotyczących podatku od towarów i usług z przepisami krajowymi regulującymi funkcjonowanie rynku finansowego.

Powyższe zwolnienia uregulowane zostały w ustawie o podatku od towarów i usług wskutek implementacji odpowiednich przepisów Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE L Nr 347, poz. 1, z późn. zm.), zwanej dalej Dyrektywą 2006/112/WE Rady.

W myśl art. 135 ust. 1 lit. b Dyrektywy 2006/112/WE Rady, państwa członkowskie zwalniają transakcje udzielania kredytów i pośrednictwo kredytowe, oraz zarządzanie kredytami przez kredytodawcę.

Natomiast, stosownie do art. 135 ust. 1 lit. d Dyrektywy 2006/112/WE Rady, państwa członkowskie zwalniają transakcje łącznie z pośrednictwem, dotyczące rachunków depozytowych, rachunków bieżących, płatności, przelewów, długów, czeków i innych zbywalnych instrumentów finansowych, z wyłączeniem windykacji należności.

Przytoczone przepisy Dyrektywy 2006/112/WE Rady dotyczą tylko ściśle wymienionych rodzajów czynności, których charakter pozwala na zakwalifikowanie ich do kategorii usług związanych z obrotem bankowym i finansami. W związku z tym, należy uznać, że wszelkie inne czynności niewymienione w tym przepisie, nawet jeśli mają charakter czynności bankowych, bądź finansowych lub zakres ich jest zbliżony do tego typu usług, nie mogą korzystać ze zwolnienia od podatku na podstawie tego przepisu. Powyższe zwolnienia obejmują w praktyce większość typowych transakcji dokonywanych na rynkach finansowych, a w szczególności usługi świadczone przez banki, biura maklerskie, fundusze inwestycyjne i powiernicze itp.

Zaznacza się, że dla ustalenia opodatkowania, bądź też zastosowania zwolnienia od podatku w niniejszej sprawie, niezbędnym jest dokonanie analizy wykonywanych przez Wnioskodawcę czynności, z uwzględnieniem charakteru prawnego usług ściągania długów oraz factoringu.

W tym miejscu warto przytoczyć wyrok Trybunału Sprawiedliwości w Luksemburgu z dnia 26 czerwca 2003 r., C-305/01 w sprawie MKG-Kraftfahrzeuge-Factoring GmbH. Orzeczenie to zapadło na gruncie stanu faktycznego, w ramach którego MKG-Kraftfahrzeuge-Factoring GmbH była podmiotem zajmującym się obsługą finansową i factoringową niemieckiego importera samochodów marki Mitsubishi. Zgodnie z zawartą pomiędzy stronami umową MKG nabywała wierzytelności importera przysługujące mu względem sprzedawców detalicznych (dealerów) i zajmowała się ich ściąganiem. Umowa przewidywała w tym zakresie przejęcie wierzytelności bez prawa regresu (factoring właściwy). Innymi słowy, MKG obciążało ryzyko ewentualnej niewypłacalności dealerów. Równocześnie MKG przejmowała inne wierzytelności importera, ale już z prawem regresu (factoring niewłaściwy). Na podstawie umowy MKG świadczyła też inne usługi na rzecz importera związane z factoringiem, takie jak zarządzanie rachunkami dłużników oraz dostarczanie dokumentów dotyczących wierzytelności.

Na podstawie wyżej przedstawionego stanu faktycznego Trybunał wyraził stanowisko, że faktor, bezdyskusyjnie, świadczy usługę klientowi polegającą zasadniczo na uwolnieniu go od operacji odzyskiwania długów i od ryzyka niespłacenia długów. Ponadto wskazano, że działalność ekonomiczna, w ramach której podmiot gospodarczy nabywa długi, ponosząc ryzyko zwłoki, i który w zamian pobiera od swych klientów prowizję (prawdziwy factoring), stanowi odzyskiwanie długów i factoring w znaczeniu art. 13B lit. d pkt 3 zdanie ostatnie VI dyrektywy i dlatego jest wyłączony ze zwolnienia ustanowionego tym przepisem. Zgodnie z jego obiektywnym charakterem, zasadniczym celem factoringu jest odzyskanie długów, które strona trzecia ma wobec factoranta. Dlatego factoring uznaje się za stanowiący jedynie wariant bardziej ogólnego pojęcia odzyskiwania długów, niezależnie od sposobu jego przeprowadzania (pkt 77, 80, sentencja pkt 2).

Usługi ściągania długów i factoringu nie zostały zdefiniowane w polskich przepisach prawa i należą do tzw. umów nienazwanych. Co do zasady, przez factoring rozumie się nabywanie przez faktora określonych wierzytelności, przysługujących przedsiębiorcy z tytułu dokonania sprzedaży lub wykonania usług w zamian za określoną kwotę, odpowiadającą wartości nominalnej wierzytelności, pomniejszonej o dyskonto uwzględniające wynagrodzenie faktora. Ponadto, dokonując nabycia wierzytelności faktor zobowiązuje się dodatkowo do świadczenia na rzecz faktoranta (przedsiębiorcy) różnorodnych czynności, które przykładowo mogą obejmować: przejmowanie ryzyka wypłacalności dłużników (przy factoringu właściwym), inkasowanie wierzytelności, finansowanie przez dyskonto, udzielanie pożyczek, księgowanie wierzytelności itp. Usługa tego typu polega więc na „wyręczeniu” klienta z czynności zmierzających do odzyskania długu.

W pojęciu usług ściągania długów i factoringu mieści się zatem m.in. skup wierzytelności w celu ich windykacji we własnym zakresie lub odprzedaży. Usługa tego typu polegająca na „wyręczeniu” klienta z czynności zmierzających do odzyskania długu podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług bez możliwości skorzystania ze zwolnienia.

W tym miejscu należy wskazać, że ustawa o podatku od towarów i usług nie uzależnia opodatkowania usług faktoringu od rodzaju umowy zawartej pomiędzy stronami, co oznacza, że każdy typ faktoringu podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Faktoring na gruncie ustawy winien być traktowany analogicznie jak cesja wierzytelności.

W przedstawionym opisie sprawy Wnioskodawca podkreśla, że planowana transakcja ma zasadniczo inny cel niż ten, który realizuje usługa ściągania długów, tj. finansowanie działalności Kontrahenta. Po nabyciu Wierzytelności przez Wnioskodawcę będzie on dokonywał windykacji Wierzytelności we własnym imieniu i na własny rachunek oraz na własne ryzyko. Nabycie Wierzytelności ma charakter definitywny, tj. Wierzytelność nie będzie odsprzedana na rzecz Kontrahenta.

Rozpatrując powyższą sprawę należy stwierdzić, że autonomiczność prawa podatkowego w stosunku do innych gałęzi prawa wskazuje, że umowy cywilnoprawne nie mogą modyfikować obowiązku podatkowego kształtowanego bezpośrednio przez ustawę podatkową. Zobowiązanie podatkowe ma charakter publicznoprawny, a nie cywilnoprawny, dlatego też obowiązku podatkowego nie można wyprowadzać z przepisów prawa cywilnego i ustalać na podstawie umów cywilnoprawnych. Przepisy prawa cywilnego, ani umowy zawierane przez strony nie mogą przesądzać o kwalifikacji uzyskanych wpływów majątkowych dla celów podatkowych.

Odnosząc zatem powołane wyżej regulacje prawne do przedstawionego opisu sprawy stwierdzić należy, że czynność polegająca na nabyciu przez Wnioskodawcę Wierzytelności, spowoduje niewątpliwie „uwolnienie” Kontrahenta od ciężaru egzekwowania wierzytelności i stanowi czynność odzyskiwania długów wyłączoną ze zwolnienia od podatku od towarów i usług. Koncepcja odzyskiwania długów nie zależy bowiem od sposobu, w jaki odzyskiwanie się odbywa, ani od tego na czyją rzecz dług zostaje ściągnięty. Pojęcie odzyskiwania długów dotyczy jasno sprecyzowanych transakcji finansowych mających na celu uzyskanie zapłaty wierzytelności pieniężnej (vide: pkt 77 i 78 wyroku w sprawie C-305/01).

Tym samym należy stwierdzić, że przedmiotowa czynność nabywania przez Spółkę wierzytelności stanowi usługę polegającą na uwolnieniu od długu Cedenta przez nabywcę wierzytelności (Wnioskodawcę), a zatem transakcja ta nie korzysta ze zwolnienia od podatku, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 40 ustawy, lecz jest opodatkowana według właściwej stawki podatku VAT.

Tym samym, stanowisko Wnioskodawcy stwierdzające, że opisana we wniosku usługa nabycia wierzytelności jest zwolniona z opodatkowania podatkiem od towarów i usług, należało uznać za nieprawidłowe.

Odnosząc się do wskazanych przez Wnioskodawcę interpretacji wskazać należy, że co do zasady interpretacje wydawane są w indywidualnych sprawach zatem nie mogą przesądzać o niniejszym rozstrzygnięciu. Ponadto wskazać należy, że rozstrzygnięcia w powołanych we wniosku interpretacji zapadły na tle odmiennego stanu faktycznego. Interpretacja nr IPPP1/4512-302/16-6/EK odnosi się do sytuacji, w której w ramach prowadzonej działalności wnioskodawca będzie dokonywał transakcji sekurytyzacji w rozumieniu ustawy o funduszach inwestycyjnych mających na celu zapewnienie finansowania podmiotowi zbywającemu wierzytelności. Interpretacje nr IPPP1/443-943/14-2/KC oraz IPPP1/443-829/12-4/Igo odnoszą się do czynności polegających na nabywaniu wierzytelności zabezpieczonych hipoteką od innych banków i emisji na ich podstawie listów zastawnych podejmowanych w ramach podstawowej działalności gospodarczej czynności wnioskodawcy. Nabywanie wierzytelności kredytowych zabezpieczonych hipoteką jest istotnym warunkiem dla dokonywania przez wnioskodawcę emisji hipotecznych listów zastawnych.

Niemniej jednak, Organ pragnie podkreślić, że w identycznym stanie prawnym i identycznym stanie faktycznym rozstrzygnięcia powinny być identyczne. Cel ten osiągany jest przez zastosowanie odpowiednich przepisów Ordynacji podatkowej. Zauważyć w tym miejscu należy, że interpretacje mogą być poddane weryfikacji w trybie art. 14e § 1 pkt 1 tej ustawy, zgodnie z którym Szef Krajowej Administracji Skarbowej może z urzędu zmienić wydaną interpretację indywidualną, jeżeli stwierdzi jej nieprawidłowość uwzględniając w szczególności orzecznictwo sądów, trybunału konstytucyjnego lub Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej. Oznacza to, że interpretacje indywidualne wydawane przez upoważnione do tego organy każdorazowo podlegają analizie i weryfikacji, a w przypadku stwierdzenia nieprawidłowości, Szef Krajowej Administracji Skarbowej może zmienić nieprawidłową interpretację indywidualną.

Niniejsza interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego) podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.

Zgodnie z art. 14na Ordynacji podatkowej przepisów art. 14k–14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

z zastosowaniem art. 119a;
w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa w dwóch egzemplarzach (art. 47 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2017 r., poz. 1369 z późn. zm.) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.

Reklama

O nas

Regulamin