2017.11.03 - Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej

Interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej
0113-KDIPT3.4011.214.2017.3.MG
z 3 listopada 2017 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2017 r., poz. 201, z późn. zm.), Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 23 lipca 2017 r. (data wpływu 4 sierpnia 2017 r.) o wydanie interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie obowiązków płatnika (pytania nr 1, 3, 4) – jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 4 sierpnia 2017 r. do tutejszego Organu wpłynął ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych.

We wniosku przedstawiono następujący opis zdarzeń przyszłych:

Wnioskodawca w dniu 25 maja 2016 r. rozwiązał z pracownikiem umowę o pracę zawartą na czas nieokreślony z winy pracownika. Pracownik był i jest członkiem zarządu międzyzakładowej organizacji związkowej działającej u Wnioskodawcy. Wnioskodawca nie otrzymał zgody zarządu organizacji związkowej na rozwiązanie stosunku pracy z pracownikiem zgodnie z art. 32 ustawy z dnia 23 maja 1991 r. o związkach zawodowych. Pracownik skierował do Sądu Pracy powództwo o przywrócenie do pracy, wynagrodzenie za okres pozostawania bez pracy, ewentualnie o odszkodowanie.

W trakcie procesu sądowego strony przystąpiły do mediacji w rozumieniu art. 183 (1) - 183 (15) ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. Kodeks postępowania cywilnego (Dz. U. z 2016 r., poz. 1822, ze zm., zwane dalej : „k.p.c.”). Postępowanie mediacyjne może zakończyć się ugodą zgodnie z art. 183 (14) i art. 184 (15) k.p.c. W trakcie mediacji zaproponowano kwotę odszkodowania w wysokości 45 000 zł - przekraczającą wysokość trzykrotności miesięcznego wynagrodzenia pracownika, które wynosiło 2 689 zł 40 gr miesięcznie, z jednoczesną zmianą rozwiązania stosunku pracy w drodze porozumienia stron z dniem 25 maja 2016 r. Mediacja zakończyła się niepowodzeniem, natomiast strony nadal zakładają zawarcie ugody przed Sądem, w tym na warunkach wskazanych powyżej.

W razie uwzględnienia powództwa Sąd może:

zasądzić byłemu pracownikowi Wnioskodawcy wynagrodzenie za pracę za cały okres pozostawania bez pracy, przywracając jednocześnie pracownika do pracy zgodnie z art. 57 § 2 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (Dz. U. z 2016 r., poz. 1666, ze zm., zwany dalej „k.p”), tj. za cały czas pozostawania bez pracy

lub

zasądzić byłemu pracownikowi Wnioskodawcy odszkodowanie w wysokości określonej w art. 58 k.p. (trzymiesięcznego wynagrodzenia pracownika tj. kwotę 8 068 zł 20 gr),
zasądzić byłemu pracownikowi Wnioskodawcy odszkodowanie uzupełniające (niezależnie od zasądzenia odszkodowania, o którym mowa w pkt 2) ustalone w kwocie uzależnionej od przebiegu procesu na podstawie art. 415 i nast. ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2017 r., poz. 459, ze zm., zwana dalej „k.c.”).

Mając na uwadze powyższe Wnioskodawca ustala swoje obowiązki jako płatnika podatku dochodowego od osób fizycznych w razie:

zawarcia z byłym pracownikiem ugody w trakcie postępowania, na podstawie której Wnioskodawca dokona wypłaty odszkodowania w kwocie przewyższającej trzykrotność przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia pracownika, o którym mowa w art. 58 k.p. i dokonana zostanie zmiana podstawy rozwiązania stosunku pracy na porozumienie stron z dniem 25 maja 2016 r.,
wydania przez Sąd wyroku o przywróceniu do pracy byłego pracownika i zasądzenia temu pracownikowi wynagrodzenia za cały czas pozostawania bez pracy zgodnie z art. 57 § 2 k.p.,
wydania przez Sąd wyroku zasądzającego byłemu pracownikowi odszkodowanie w wysokości trzykrotności przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia pracownika, o którym mowa w art. 58 k.p.,
wydania przez Sąd wyroku zasądzającego byłemu pracownikowi odszkodowanie na podstawie art. 415 k.c., niezależnie od zasądzonego odszkodowania w wysokości trzykrotności przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia pracownika, o którym mowa w art. 58 k.p.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytania:

Czy Wnioskodawca, jako płatnik podatku dochodowego od osób fizycznych – zakład pracy, o którym mowa w art. 31 ustawy, będzie zobligowany do obliczenia, pobrania oraz uiszczenia zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych od odszkodowania w wysokości w sumie 45 000 zł (z jednoczesną zmianą podstawy rozwiązania stosunku pracy na porozumienie stron), traktując go jako przychód, o którym mowa w art. 12 ust. 1 ustawy, należny podatnikowi - byłemu pracownikowi Wnioskodawcy na podstawie ugody zawartej w postępowaniu mediacyjnym zgodnie z art. 183 (14) i art. 184 (15) k.p.c. lub przed Sądem?
Czy Wnioskodawca, jako płatnik podatku dochodowego od osób fizycznych – zakład pracy, o którym mowa w art. 31 ustawy, będzie zobligowany do obliczenia, pobrania oraz uiszczenia zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych w przypadku zasądzenia przez Sąd wyrokiem odszkodowania byłemu pracownikowi Wnioskodawcy w wysokości wynikającej z art. 58 k.p.?
Czy Wnioskodawca, jako płatnik podatku dochodowego od osób fizycznych – zakład pracy, o którym mowa w art. 31 ustawy, będzie zobligowany do obliczenia, pobrania oraz uiszczenia zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych od zasądzonego przez Sąd wynagrodzenia za cały okres pozostawania bez pracy zgodnie z art. 57 § 2 k.p. w razie przywrócenia do pracy, traktując zasądzone kwoty jako przychód w rozumieniu art. 12 ust. 1 ustawy?
Czy Wnioskodawca, jako płatnik podatku dochodowego od osób fizycznych – zakład pracy, o którym mowa w art. 31 ustawy, będzie zobligowany do obliczenia, pobrania oraz uiszczenia zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych od odszkodowania należnego byłemu pracownikowi w przypadku zasądzenia przez Sąd wyrokiem tego odszkodowania na zasadzie art. 415 k.c., przewyższającego kwotę wynikającą z art. 58 k.p.?

Przedmiotem niniejszej interpretacji jest odpowiedź na pytanie nr 1, 3 i 4. Natomiast w zakresie pytania nr 2 wydane zostanie odrębne rozstrzygnięcie.

Zdaniem Wnioskodawcy:

Ad.1)

Nie będzie On, jako płatnik, zobligowany do obliczenia, pobrania oraz uiszczenia zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych od odszkodowania w wysokości 45 000 zł, z jednoczesną zmianą podstawy rozwiązania stosunku pracy w drodze porozumienia stron z dniem 25 maja 2016 r., które może zostać wypłacone byłemu pracownikowi Wnioskodawcy na podstawie ugody zawartej w postępowaniu mediacyjnym zakończonym ugodą lub ugody zawartej przed Sądem, pomimo że jego wysokość przekracza kwotę odszkodowania ustaloną w oparciu o art. 58 k.p. wynoszącą 8 068 zł 20 gr (trzykrotność przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia pracownika), a może być uzgodniona pomiędzy stronami jako suma odszkodowania, o którym mowa w art. 58 k.p. i odszkodowania uzupełniającego na podstawie art. 415 k.c.

W ocenie Wnioskodawcy, powyższe odszkodowanie w całości spełniałoby przesłanki z art. 21 ust. 1 pkt 3 i 3b ustawy i stanowiłoby przychód byłego pracownika Wnioskodawcy zwolniony z opodatkowania w całości na ww. podstawie. Ponadto mając na uwadze, że suma odszkodowania byłaby wypłacona byłemu pracownikowi w związku z roszczeniami wobec Wnioskodawcy jako zakładu pracy nie znajduje zastosowania w art. 42a w zw. z art. 10 ust. 1 pkt 9, art. 20 ust. 1, art. 21 ust. 1 pkt 3b ustawy.

Ad. 3)

Nie będzie On zobligowany, jako płatnik, do obliczenia, pobrania oraz uiszczenia zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych w przypadku zasądzenia przez Sąd wyrokiem byłemu pracownikowi Wnioskodawcy wynagrodzenia za cały okres pozostawania bez pracy (licząc od dnia 25 maja 2016 r.), zgodnie z art. 57 § 2 k.p. w razie przywrócenia tego pracownika do pracy. Według Wnioskodawcy, powyższe wynagrodzenia za cały okres pozostawania bez pracy (od dnia 25 maja 2016 r.) zasądzone zgodnie z art. 57 § 2 k.p jest przychodem w całości zwolnionym z podatku zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy.

Ad. 4)

Nie będzie On zobligowany, jako płatnik, do obliczenia, pobrania oraz uiszczenia zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych w przypadku zasądzenia przez Sąd wyrokiem byłemu pracownikowi Wnioskodawcy odszkodowania uzupełniającego na podstawie art. 415 k.c., przewyższającego kwotę wynikającą z art. 58 k.p. wynoszącą 8 068 zł 20 gr (trzykrotność przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia pracownika). W ocenie Wnioskodawcy, powyższe odszkodowanie spełniałoby przesłanki z art. 21 ust. 1 pkt 3 i 3b ustawy i stanowiłoby przychód byłego pracownika Wnioskodawcy zwolniony z opodatkowania w całości na ww. podstawie. Ponadto mając na uwadze, że suma odszkodowania byłaby wypłacona podatnikowi w związku z roszczeniami wobec płatnika jako zakładu pracy nie znajduje zastosowania w art. 42a w zw. z art. 10 ust. 1 pkt 9, art. 20 ust. 1, art. 21 ust. 1 pkt 3b ustawy.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionych zdarzeń przyszłych jest nieprawidłowe.

Stosownie do art. 8 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2017 r., poz. 201, z późn. zm.), płatnikiem jest osoba fizyczna, osoba prawna lub jednostka organizacyjna niemająca osobowości prawnej, obowiązana na podstawie przepisów prawa podatkowego do obliczenia i pobrania od podatnika podatku i wpłacenia go we właściwym terminie organowi podatkowemu.

Z kolei płatnik, który nie wykonał obowiązków określonych w art. 8 ww. ustawy, odpowiada za podatek niepobrany lub podatek pobrany a niewpłacony, o czym stanowi art. 30 § 1 ustawy Ordynacja podatkowa.

Zgodnie z generalną zasadą powszechności opodatkowania wyrażoną w art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2016 r., poz. 2032, z późn. zm.), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Stosownie do art. 10 ust. 1 pkt 1 cytowanej ustawy, źródłem przychodów jest stosunek służbowy, stosunek pracy, w tym spółdzielczy stosunek pracy, członkostwo w rolniczej spółdzielni produkcyjnej lub innej spółdzielni zajmującej się produkcją rolną, praca nakładcza, emerytura lub renta.

W myśl art. 11 ust. 1 ww. ustawy, przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19, art. 25b i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Stosowanie do art. 12 ust. 1 cytowanej ustawy, za przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej oraz spółdzielczego stosunku pracy uważa się wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężną świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty, bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń, a w szczególności: wynagrodzenia zasadnicze, wynagrodzenia za godziny nadliczbowe, różnego rodzaju dodatki, nagrody, ekwiwalenty za niewykorzystany urlop i wszelkie inne kwoty niezależnie od tego, czy ich wysokość została z góry ustalona, a ponadto świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, jak również wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych.

Użyty powyżej zwrot „w szczególności” oznacza, że wymienione kategorie przychodów zostały wskazane jedynie przykładowo. Przychodem ze stosunku pracy i stosunków pokrewnych są więc wszelkiego rodzaju wypłaty i świadczenia skutkujące u podatnika powstaniem przysporzenia majątkowego, mające swoje źródło w łączącym pracownika z pracodawcą stosunku pracy lub stosunku pokrewnym.

W myśl art. 31 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, osoby fizyczne, osoby prawne oraz jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej, zwane dalej „zakładami pracy”, są obowiązane jako płatnicy obliczać i pobierać w ciągu roku zaliczki na podatek dochodowy od osób, które uzyskują od tych zakładów przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej lub spółdzielczego stosunku pracy, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego wypłacane przez zakłady pracy, a w spółdzielniach pracy – wypłaty z tytułu udziału w nadwyżce bilansowej.

Stosownie do art. 38 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, płatnicy, o których mowa w art. 31 i art. 33–35, przekazują, z zastrzeżeniem ust. 2 i 2a, kwoty pobranych zaliczek na podatek w terminie do 20 dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym pobrano zaliczki, na rachunek urzędu skarbowego, przy pomocy którego naczelnik urzędu skarbowego właściwy według miejsca zamieszkania płatnika wykonuje swoje zadania, a jeżeli płatnik nie jest osobą fizyczną, według siedziby bądź miejsca prowadzenia działalności, gdy płatnik nie posiada siedziby. Jeżeli między kwotą potrąconego podatku a kwotą wpłaconego podatku występuje różnica, należy ją wyjaśnić w deklaracji, o której mowa w ust. 1a.

Zgodnie z art. 39 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, w terminie do końca lutego roku następującego po roku podatkowym, z zastrzeżeniem art. 45ba ust. 4, płatnicy, o których mowa w art. 31, art. 33 i art. 35, w przypadku gdy nie dokonują rocznego obliczenia podatku, są obowiązani przesłać podatnikowi i urzędowi skarbowemu, przy pomocy którego naczelnik urzędu skarbowego właściwy według miejsca zamieszkania podatnika wykonuje swoje zadania, a w przypadku podatnika, o którym mowa w art. 3 ust. 2a, urzędowi skarbowemu, przy pomocy którego naczelnik urzędu skarbowego właściwy w sprawach opodatkowania osób zagranicznych wykonuje swoje zadania, imienne informacje sporządzone według ustalonego wzoru, z zastrzeżeniem ust. 5. Informację, o której mowa w zdaniu pierwszym, sporządza się również w przypadku dokonywania wypłaty świadczeń określonych w art. 21 ust. 1 pkt 46 i 74. W informacji tej wykazuje się również dochody zwolnione od podatku na podstawie umów o unikaniu podwójnego opodatkowania lub innych umów międzynarodowych.

Na podstawie treści powyższych przepisów należy stwierdzić, że warunkiem istnienia obowiązków płatnika dla określonego podmiotu jest fakt dokonywania świadczeń przez ten podmiot na rzecz osób będących pracownikami tego podmiotu.

Z przedstawionego opisu zdarzenia przyszłego wynika, że Wnioskodawca w dniu 25 maja 2016 r. rozwiązał z pracownikiem umowę o pracę zawartą na czas nieokreślony z winy pracownika. Pracownik był i jest członkiem zarządu międzyzakładowej organizacji związkowej działającej u Wnioskodawcy. Wnioskodawca nie otrzymał zgody zarządu organizacji związkowej na rozwiązanie stosunku pracy z pracownikiem zgodnie z art. 32 ustawy z dnia 23 maja 1991 r. o związkach zawodowych. Pracownik skierował do Sądu Pracy powództwo o przywrócenie do pracy, wynagrodzenie za okres pozostawania bez pracy, ewentualnie o odszkodowanie.

Mając na uwadze powyższe Wnioskodawca ustala swoje obowiązki jako płatnika podatku dochodowego od osób fizycznych w razie:

zawarcia z byłym pracownikiem ugody w trakcie postępowania, na podstawie której Wnioskodawca dokona wypłaty odszkodowania w kwocie przewyższającej trzykrotność przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia pracownika, o którym mowa w art. 58 k.p. i dokonana zostanie zmiana podstawy rozwiązania stosunku pracy na porozumienie stron z dniem 25 maja 2016 r.,
wydania przez Sąd wyroku o przywróceniu do pracy byłego pracownika i zasądzenia temu pracownikowi wynagrodzenia za cały czas pozostawania bez pracy zgodnie z art. 57 § 2 k.p.,
wydania przez Sąd wyroku zasądzającego byłemu pracownikowi odszkodowanie w wysokości trzykrotności przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia pracownika, o którym mowa w art. 58 k.p.,
wydania przez Sąd wyroku zasądzającego byłemu pracownikowi odszkodowanie na podstawie art. 415 k.c., niezależnie od zasądzonego odszkodowania w wysokości trzykrotności przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia pracownika, o którym mowa w art. 58 k.p.

Odszkodowanie stanowi, co do zasady, przychód w rozumieniu cytowanego wyżej art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Nie oznacza to jednak, że wszystkie odszkodowania podlegają opodatkowaniu. Niektóre z nich, wymienione w katalogu zwolnień przedmiotowych, określonym w art. 21 ust. 1 cyt. ustawy, korzystają ze zwolnienia od podatku. Jednakże należy podkreślić, że korzystanie z każdej preferencji podatkowej, w tym zwolnienia od podatku, jest możliwe wyłącznie w sytuacji, gdy spełnione są wszelkie przesłanki określone w przepisie stanowiącym podstawę prawną danej preferencji.

Zgodnie z treścią art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, wolne od podatku dochodowego są otrzymane odszkodowania lub zadośćuczynienia, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw, oraz otrzymane odszkodowania lub zadośćuczynienia, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z postanowień układów zbiorowych pracy, innych opartych na ustawie porozumień zbiorowych, regulaminów lub statutów, o których mowa w art. 9 § 1 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (Dz. U. z 2016 r., poz. 1666, z późn. zm.), z wyjątkiem:

określonych w prawie pracy odpraw i odszkodowań z tytułu skrócenia okresu wypowiedzenia umowy o pracę,
odpraw pieniężnych wypłacanych na podstawie przepisów o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników,
odpraw i odszkodowań z tytułu skrócenia okresu wypowiedzenia funkcjonariuszom pozostającym w stosunku służbowym,
odszkodowań przyznanych na podstawie przepisów o zakazie konkurencji,
odszkodowań za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą,
odszkodowań za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzeniem działów specjalnych produkcji rolnej, z których dochody są opodatkowane według skali, o której mowa w art. 27 ust. 1, lub na zasadach, o których mowa w art. 30c,
odszkodowań wynikających z zawartych umów lub ugód innych niż ugody sądowe.

Z powyższego wynika, że ustawodawca zwolnił z opodatkowania te odszkodowania, których wysokość lub zasady wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw, z wyjątkiem wymienionych w lit. a)-g) tego przepisu, tj. między innymi odszkodowań wypłacanych na podstawie zawartych ugód i umów innych niż ugody sądowe.

Powyższe wskazuje, że zwolnienie nie obejmuje wszystkich odszkodowań, a tylko te, których wysokość lub zasady ustalania zostały określone wprost w stosownych przepisach prawa, z wyjątkiem enumeratywnie wymienionych kategorii odszkodowań.

Natomiast w przypadku, gdy wysokość lub zasady ustalania odszkodowania nie wynikają wprost z odrębnych ustaw lub aktów wykonawczych wydanych na podstawie tych odrębnych ustaw, a podstawą ich otrzymania jest wyrok lub ugoda sądowa, wówczas odszkodowanie takie może korzystać ze zwolnienia od podatku dochodowego od osób fizycznych, z wyjątkiem odszkodowań wymienionych w art. 21 ust. 1 pkt 3b lit. a) i b) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W świetle cytowanego wyżej art. 21 ust. 1 pkt 3b, wolne od podatku dochodowego są inne odszkodowania lub zadośćuczynienia otrzymane na podstawie wyroku lub ugody sądowej do wysokości określonej w tym wyroku lub tej ugodzie, z wyjątkiem odszkodowań lub zadośćuczynień:

otrzymanych w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą,
dotyczących korzyści, które podatnik mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono.

Warunkiem wystarczającym do powstania obowiązku podatkowego w podatku dochodowym od osób fizycznych na zasadach przewidzianych w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych będzie więc niezrealizowanie choćby jednej ze wskazanych wyżej przesłanek.

Podstawowym warunkiem zwolnienia świadczenia od opodatkowania na podstawie przytoczonego przepisu jest jego odszkodowawczy charakter. Wyżej wymieniony przepis zwalnia od podatku jedynie takie odszkodowania, które nie stanowią ekonomicznego przysporzenia ponad stan majątkowy będący w posiadaniu podatnika przed ich wypłatą. Odszkodowanie jest szczególnym rodzajem świadczenia polegającego na naprawieniu szkody, czyli uszczerbku, jakiego doznaje poszkodowany we wszystkiego rodzaju dobrach przez prawo chronionych. Chodzi zarówno o uszczerbek majątkowy, jak i niemajątkowy. W praktyce szkoda może obejmować stratę polegającą na ubytku w majątku – wskutek doznania tej straty poszkodowany staje się uboższy niż był dotychczas, lub może dotyczyć utraconych korzyści, jakich poszkodowany mógłby się spodziewać, gdyby mu szkody nie wyrządzono – wówczas poszkodowany nie staje się bogatszy, jakkolwiek mógł liczyć na wzbogacenie się.

Na podstawie ww. przepisu (art. 21 ust. 1 pkt 3b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych) opodatkowaniu podatkiem dochodowym – jako wyłączone ze zwolnienia – podlega odszkodowanie otrzymane (na podstawie wyroku lub ugody sądowej) z tytułu utraconych korzyści, które podatnik mógł otrzymać gdyby mu szkody nie wyrządzono. Opodatkowanie to wynika stąd, że gdyby podatnik osiągnął spodziewane korzyści, to korzyści te podlegałyby opodatkowaniu na zasadach ogólnych.

Wskazać należy, że w kontekście rozwiązania umowy o pracę ustawodawca przewiduje odszkodowanie, w sytuacji gdy wypowiedzenie umowy o pracę zawartej na czas nieokreślony jest nieuzasadnione lub narusza przepisy o wypowiadaniu umów o pracę, bądź rozwiązano umowę o pracę bez wypowiedzenia z naruszeniem przepisów o rozwiązywaniu umów o pracę w tym trybie. Kwestie te reguluje ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (Dz. U. z 2016 r., poz. 1666, z późn. zm.)

Stosownie do art. 52 § 1 pkt 1 ustawy Kodeks pracy, pracodawca może rozwiązać umowę o pracę bez wypowiedzenia z winy pracownika w razie ciężkiego naruszenia przez pracownika podstawowych obowiązków pracowniczych;

Zgodnie z art. 56 § 1 ww. ustawy, pracownikowi, z którym rozwiązano umowę o pracę bez wypowiedzenia z naruszeniem przepisów o rozwiązywaniu umów o pracę w tym trybie, przysługuje roszczenie o przywrócenie do pracy na poprzednich warunkach albo o odszkodowanie. O przywróceniu do pracy lub odszkodowaniu orzeka sąd pracy.

W myśl art. 57 § 1 ww. ustawy, pracownikowi, który podjął pracę w wyniku przywrócenia do pracy, przysługuje wynagrodzenie za czas pozostawania bez pracy, nie więcej jednak niż za 3 miesiące i nie mniej niż za 1 miesiąc.

Zgodnie z art. 57 § 2 cytowanej ustawy, jeżeli umowę o pracę rozwiązano z pracownikiem, o którym mowa w art. 39, albo z pracownicą w okresie ciąży lub urlopu macierzyńskiego, wynagrodzenie przysługuje za cały czas pozostawania bez pracy; dotyczy to także przypadku, gdy rozwiązano umowę o pracę z pracownikiem - ojcem wychowującym dziecko w okresie korzystania z urlopu macierzyńskiego albo gdy rozwiązanie umowy o pracę podlega ograniczeniu z mocy przepisu szczególnego.

Stosownie do art. 58 cytowanej ustawy, odszkodowanie, o którym mowa w art. 56, przysługuje w wysokości wynagrodzenia za okres wypowiedzenia. W przypadku rozwiązania umowy o pracę zawartej na czas określony odszkodowanie przysługuje w wysokości wynagrodzenia za czas, do którego umowa miała trwać, nie więcej jednak niż za okres wypowiedzenia.

Odnosząc się do oceny skutków podatkowych przedstawionego zdarzenia przyszłego nr 1 w zakresie obowiązków Wnioskodawcy w razie zawarcia z byłym pracownikiem ugody w trakcie postępowania, na podstawie której Wnioskodawca dokona wypłaty odszkodowania w kwocie przewyższającej trzykrotność przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia pracownika, o którym mowa w art. 58 ustawy Kodeks pracy i dokonana zostanie zmiana podstawy rozwiązania stosunku pracy na porozumienie stron z dniem 25 maja 2016 r., wskazać należy, że stosownie do treści art. 30 § 1 pkt 1 ustawy Kodeksu pracy, umowę o pracę rozwiązuje się na mocy porozumienia stron. Jednakże należy zauważyć, że przepisy Kodeksu pracy nie przewidują wypłaty odszkodowania w sytuacji rozwiązania umowy za porozumieniem stron. Konsekwencją tego jest brak możliwości sprecyzowania na gruncie powołanych wyżej przepisów Kodeksu pracy ustalenia wysokości odszkodowania. Wobec tego, zawarta między byłym pracownikiem a Wnioskodawcą ugoda sądowa będzie stanowić ugodę w rozumieniu art. 917 ustawy Kodeks cywilny.

W związku z tym należy uznać, że określone w ugodzie świadczenie przyznane przez Wnioskodawcę byłemu pracownikowi nie jest odszkodowaniem, którego wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw, o których mowa w art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Zatem, przedmiotowe świadczenie nie korzysta ze zwolnienia z opodatkowania na podstawie ww. artykułu.

Odnosząc się do możliwości zwolnienia przedmiotowego odszkodowania na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, wskazać należy, że kwota odszkodowania wynikająca z ustaleń zawartych między stronami ugody (ugody w rozumieniu art. 917 Kodeksu cywilnego), której wysokość uwzględnia interesy obu stron wynikające z łączącego strony stosunku pracy, ma rekompensować pracownikowi utracone przez niego, w wyniku rozwiązania umowy o pracę, spodziewane korzyści w postaci wynagrodzenia za pracę.

Zatem, wypłacone przez Wnioskodawcę byłemu pracownikowi odszkodowanie nie będzie rekompensatą za szkodę z tytułu bezpodstawnego (krzywdzącego) sposobu rozwiązania umowy o pracę, jeśli rozwiązanie umowy nastąpi w efekcie za porozumieniem stron (czyli za zgodą byłego pracownika). Odszkodowanie to będzie więc tak naprawdę rekompensować zarobek, jaki były pracownik mógłby otrzymać, gdyby do rozwiązania umowy nie doszło.

W związku z tym, wypłacona przez Wnioskodawcę kwota odszkodowania na rzecz byłego pracownika nie będzie korzystała również ze zwolnienia na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Zatem, Wnioskodawca, jako płatnik, wypłacając zasądzone odszkodowanie stanowiące rekompensatę za rozwiązanie stosunku pracy, zobowiązany będzie do naliczenia, pobrania i odprowadzenia zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych.

Oceniając skutki podatkowe zdarzenia przyszłego nr 3 w zakresie obowiązków Wnioskodawcy w razie wydania przez Sąd wyroku o przywróceniu do pracy byłego pracownika i zasądzenia temu pracownikowi wynagrodzenia za cały czas pozostawania bez pracy zgodnie z art. 57 § 2 ustawy Kodeks pracy wskazać należy, że z ww. przepisu jednoznacznie wynika, że pracownik w sytuacji niezgodnego z prawem rozwiązania przez pracodawcę umowy o pracę bez wypowiedzenia, może żądać przywrócenia go do pracy na poprzednich warunkach albo odszkodowania. Jeżeli pracownik podejmie pracę w wyniku przywrócenia do pracy, to wówczas przysługuje mu wynagrodzenie za czas pozostawania bez pracy. Zatem ustawodawca wyraźnie odróżnia wynagrodzenie za czas pozostawania bez pracy od odszkodowania.

Z literalnego brzmienia powołanego wyżej art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wynika, że wolne od podatku dochodowego są wyłącznie odszkodowania lub zadośćuczynienia. Przedmiotowym zwolnieniem nie zostały zatem objęte świadczenia inne niż te będące odszkodowaniami lub zadośćuczynieniami. Zatem, skoro Wnioskodawca wypłaci na podstawie wyroku sądu na rzecz pracownika wynagrodzenie za czas pozostawania bez pracy, to tym samym stwierdzić należy, że nie będzie ono korzystało ze zwolnienia od podatku dotyczącego odszkodowań (zadośćuczynień) określonego w art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Powyższe potwierdza również orzecznictwo sądów. W wyroku z dnia 8 marca 2016 r., sygn. akt II FSK 3966/13 Naczelny Sąd Administracyjny wskazał, że „Reasumując należy stwierdzić, że wynagrodzenie za czas pozostawania bez pracy nie jest odszkodowaniem, uprawniającym do zwolnienia od opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3 u.p.d.o.f. (por. wyroki NSA: z 18 lutego 2010 r., sygn. akt II FSK 1504/08 oraz z 21 stycznia 2015 r., sygn. akt II FSK 2918/12).” Ponadto w wyroku z dnia 18 lutego 2010 r, sygn. akt II FSK 1504/08 Naczelny Sąd Administracyjny wskazał: „Z treści uzasadnienia wyroku wynika, że w sprawie miał zastosowanie art. 55 Kodeksu pracy, w myśl którego, skarżącej przysługiwało roszczenie o przywrócenie do pracy na poprzednich warunkach albo o odszkodowanie. Wybór roszczenia pozostawiono woli skarżącej. W sytuacji, gdy zdecydowała się ona na podjęcie pracy w wyniku przywrócenia do niej, przysługiwało jej wynagrodzenie za czas pozostawania bez pracy, nie więcej jednak niż za 3 miesiące i niemniej niż za 1 miesiąc. Świadczenie, o którym mowa, nie było więc odszkodowaniem w rozumieniu art. 21 ust. 1 pkt 3 u.p.d.o.f., lecz wynagrodzeniem za okres pozostawania bez pracy.”

W odniesieniu do oceny skutków podatkowych przedstawionego zdarzenia przyszłego nr 4 Wnioskodawca we wniosku wskazał, że podstawą zasądzonego przez Sąd odszkodowania, które wypłaci byłemu pracownikowi będzie art. 415 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2017 r., poz. 459, z późn. zm.).

Zgodnie z art. 415 ustawy Kodeks cywilny, kto z winy swej wyrządził drugiemu szkodę, obowiązany jest do jej naprawienia.

Zatem, w zakresie obowiązków Wnioskodawcy związanych z wypłatą odszkodowania byłemu pracownikowi w przypadku zasądzenia przez Sąd wyrokiem tego odszkodowania na zasadzie art. 415 ustawy Kodeks cywilny, przewyższającego kwotę wynikającą z art. 58 ustawy Kodeks pracy wskazać należy, że przepis art. 415 ustawy Kodeks cywilny będzie zobowiązywał Wnioskodawcę do naprawienia szkody (w tym przypadku do wypłacenia odszkodowania) na rzecz byłego pracownika. Przepis ten jednak nie zawiera dodatkowego elementu, który jest istotny z uwagi na zastosowanie zwolnienia podatkowego, tj. nie normuje wysokości odszkodowania lub zasad jego ustalenia.

Skoro podstawą prawną wypłacenia przez Wnioskodawcę byłemu pracownikowi odszkodowania będzie przepis art. 415 ustawy Kodeks cywilny, z którego nie wynika wysokość odszkodowania lub zasady jego ustalania, to w sprawie będącej przedmiotem wniosku przedmiotowe odszkodowanie nie będzie korzystało ze zwolnienia z opodatkowania na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Ponadto, jak wynika z przedstawionego we wniosku zdarzenia przyszłego, odszkodowanie to nie będzie dotyczyło szkody rzeczywistej, lecz utraconych dochodów w postaci wynagrodzenia jakie były pracownik Wnioskodawcy mógłby osiągnąć gdyby Wnioskodawca nie rozwiązał z nim stosunku pracy. W takiej sytuacji otrzymywane przez pracownika Wnioskodawcy wynagrodzenie podlegałoby opodatkowaniu na zasadach ogólnych. Zatem, odszkodowanie to ma więc tak naprawdę zrekompensować byłemu pracownikowi Wnioskodawcy zarobek, jaki mógłby otrzymać, gdyby do rozwiązania umowy nie doszło. W związku z powyższym należy uznać, że zasądzone wyrokiem sądu odszkodowanie, które Wnioskodawca wypłaci byłemu pracownikowi na podstawie art. 415 ustawy Kodeks cywilny, nie będzie również korzystać ze zwolnienia wynikającego z art. 21 ust. 1 pkt 3b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, bowiem wypłacone świadczenie będzie dotyczyć korzyści, które były pracownik Wnioskodawcy mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono.

W związku z powyższym należy uznać, że zasądzone wyrokiem sądu odszkodowanie, które Wnioskodawca wypłaci byłemu pracownikowi na podstawie art. 415 ustawy Kodeks cywilny, nie będzie również korzystać ze zwolnienia wynikającego z art. 21 ust. 1 pkt 3b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, bowiem wypłacone świadczenie będzie dotyczyć korzyści, które były pracownik Wnioskodawcy mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono. Zatem, Wnioskodawca jako płatnik, wypłacając zasądzone odszkodowanie mające zrekompensować zarobek, jaki były pracownik mógłby otrzymać, gdyby do rozwiązania umowy nie doszło, zobowiązany będzie do naliczenia, pobrania i odprowadzenia z tego tytułu zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych.

Podsumowując, biorąc pod uwagę przedstawiony opis zdarzeń przyszłych oraz powołane przepisy prawa podatkowego, stwierdzić należy, że:

odszkodowanie, które Wnioskodawca wypłaci byłemu pracownikowi w kwocie przewyższającej trzykrotność przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia pracownika, o którym mowa w art. 58 ustawy Kodeks pracy i dokonana zostanie zmiana podstawy rozwiązania stosunku pracy na porozumienie stron, nie będzie korzystać ze zwolnienia przedmiotowego zawartego w art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, jak również nie będzie korzystać ze zwolnienia zawartego w art. 21 ust. 1 pkt 3b ww. ustawy. Kwota ta będzie rekompensować zarobek, jaki były pracownik mógłby otrzymać gdyby do rozwiązania umowy o pracę nie doszło. Zatem winna ona być zakwalifikowana do przychodu ze stosunku pracy, o którym mowa w art. 12 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy, ponieważ wypłata tegoż świadczenia będzie miała swe źródło w uprzednio łączącym pracownika z Wnioskodawcą stosunku pracy. W związku z tym, Wnioskodawca, jako płatnik, wypłacając zasądzone kwoty stanowiące rekompensatę za rozwiązanie stosunku pracy, zobowiązany będzie do naliczenia, pobrania i odprowadzenia zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych,

wynagrodzenie, które Wnioskodawca wypłaci byłemu pracownikowi za czas pozostawania bez pracy zasądzone wyrokiem Sądu nie będzie odszkodowaniem i nie ma charakteru odszkodowawczego i nie będzie mogło korzystać ze zwolnienia od podatku dotyczącego odszkodowań (zadośćuczynień) określonego w art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Kwota ww. wynagrodzenia stanowić będzie dla byłego pracownika Wnioskodawcy przychód ze stosunku pracy, o którym mowa w art. 12 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy, podlegający opodatkowaniu. W konsekwencji Wnioskodawca, jako płatnik, będzie zobowiązany do naliczenia, pobrania i odprowadzenia z tego tytułu zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych,

kwota odszkodowania, którą Wnioskodawca wypłaci byłemu pracownikowi w przypadku zasądzenia przez Sąd wyrokiem na zasadzie art. 415 ustawy Kodeks cywilny, która będzie przewyższać kwotę wynikającą z art. 58 ustawy Kodeks pracy, nie będzie korzystać ze zwolnienia przedmiotowego zawartego w art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, jak również nie będzie korzystać ze zwolnienia zawartego w art. 21 ust. 1 pkt 3b ww. ustawy. Kwota ta będzie rekompensować zarobek, jaki były pracownik mógłby otrzymać gdyby do rozwiązania umowy o pracę nie doszło, w związku z tym stanowić będzie dla tego pracownika przychód ze stosunku pracy, o którym mowa w art. 12 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych podlegający opodatkowaniu tym podatkiem Zatem, Wnioskodawca jako płatnik, wypłacając zasądzone kwoty zobowiązany będzie do naliczenia, pobrania i odprowadzenia z tego tytułu zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych.

Wobec powyższego, stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za nieprawidłowe.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Procedura wydawania indywidualnych interpretacji przepisów prawa podatkowego nie podlega regułom przewidzianym dla postępowania podatkowego, czy kontrolnego. Organ wydający interpretacje opiera się wyłącznie na opisie stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego przedstawionego we wniosku – nie prowadzi postępowania dowodowego. Przedmiotem interpretacji indywidualnej wydanej na podstawie art. 14b ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2017 r., poz. 201, z późn. zm.), jest sam przepis prawa. Należy również zastrzec, że w przypadku korzystania z ulg i zwolnień podatkowych, wynikających z ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych obowiązek udowodnienia, że prawo do skorzystania z określonej ulgi przy spełnieniu wszystkich warunków wynikających z przepisów podatkowych spoczywa na podatniku, który wywodzi z tego określone skutki.

Zgodnie z art. 14na Ordynacja podatkowa, przepisów art. 14k–14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

z zastosowaniem art. 119a;
w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego …. w dwóch egzemplarzach (art. 47 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2017 r., poz. 1369, z późn. zm.) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.

Reklama

O nas

Regulamin