INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 2 i § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 5 października 2011r. (data wpływu 10 października 2011r.), uzupełnionym pismem z dnia 30 listopada 2011r. (data wpływu 8 grudnia 2011r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług, w zakresie miejsca świadczenia usług – jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 10 października 2011r. został złożony ww. wniosek, o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług, w zakresie miejsca świadczenia usług.

Ww. wniosek został uzupełniony pismem z dnia 30 listopada 2011r. (data wpływu 8 grudnia 2011r.) będącym odpowiedzią na wezwanie z dnia 25 listopada 2011r. znak IBPP3/443-1129/11/AB.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe:

Wnioskodawca jest producentem wyrobów spożywczych przeznaczonych zarówno do dalszego przetworzenia jak i dla klienta detalicznego. Swoje wyroby Spółka sprzedaje na rynku krajowym oraz na rynkach zagranicznych - unijnych i poza unijnych.

W celu zwiększenia rozpoznawalności marki oraz nawiązania kontaktów handlowych Spółka prezentowała swoją ofertę na targach zagranicznych organizowanych poza terytorium Unii Europejskiej.

W związku z powyższym Spółka poniosła koszty w zakresie:

1. udostępnienia (wynajem) powierzchni wystawienniczej,
2. opłaty rejestracyjnej i ubezpieczeniowej,
3. wykonania zabudowy stoiska na targach,
4. obsługi technicznej - media, sprzątanie, itp.,
5. prezentacji logo Spółki na stronie internetowej targów, w katalogu targowym oraz w haliwystawowej,
6. obsługi stoiska (hostessy).
   
   

Wyżej wymienione usługi będą potwierdzone fakturami wystawionymi przez zagranicznych kontrahentów.

Pismem z dnia 30 listopada 2011r. Wnioskodawca uzupełnił zdarzenie przyszłe w następujący sposób:

1. Wnioskodawca jest czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług oraz jest zarejestrowany jako podatnik VAT UE.
2. Wykonanie zabudowy stoiska polegało wykonaniu przez usługodawcę projektu stoiska, wykonanie stoiska wg projektu, montaż w hali targowej a po zakończeniu targów również jego demontaż.
3. Stoisko wystawowe nie było trwale z gruntem związane. Po zakończeniu targów zostało zdemontowane.
4. Elementy zabudowy i wyposażenie stoiska po zakończeniu targów pozostaną własnością firmy wykonującej stanowisko.
5. Wnioskodawca poniósł koszty związane z zapewnieniem uczestnictwa w targach tzn. prezentował swoją ekspozycję (wyroby produkowane przez Wnioskodawcę).
6. Wnioskodawca od organizatora targów nabył powierzchnię wystawienniczą oraz poniósł koszt obowiązkowej opłaty rejestracyjnej, obowiązkowej opłaty ubezpieczeniowej, obsługi technicznej stoiska (media i sprzątanie). Ponadto pokrył koszty zamieszczenia marki w alfabetycznym spisie wystawców.
7. Umowa z organizatorem targów obejmuje obowiązkowe opłaty za wynajem powierzchni opłatę rejestracyjną, ubezpieczeniową i obsługi technicznej stoiska. Zgodnie z umową wystawca może zamówić dodatkowe usługi np. zamieszczania marki Q w spisie wystawców.
8. Opłata rejestracyjna i ubezpieczeniowa została uiszczona organizatorowi targów.
9. Zgodnie z opisem Ogólnych Warunków Udziału w Targach:
   • „Wystawca zobowiązany jest zapłacić obowiązkową opłatę rejestracyjną, której wysokość jest ustalana przez dla każdej wystawy. Opłata pokrywa koszty organizacyjne i kampanii informacyjnej wystawy. Jeżeli wystawca odstępuje od wystawy opłata rejestracyjna nie podlega zwrotowi”.
   • „Wystawca ubezpiecza obowiązkowo i na swój koszt wynajętą powierzchnię wystawową na czas montażu, wystawy i demontażu stanowiska”.
10. Obsługa techniczna (media, sprzątanie) dotyczyła stanowiska, które wystawiła firma Q.
11. Usługi wskazane we wniosku były świadczone dla siedziby były świadczone dla siedziby działalności gospodarczej Wnioskodawcy. Zarówno siedziba działalności gospodarczej jak i miejsce prowadzenia działalności Wnioskodawcy znajduje się na terytorium Polski.
12. Usługi wykazane we wniosku były świadczone przez podatników w rozumieniu art. 28a ustawy o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 177, poz. 54).
13. Usługodawcy usług wymienionych we wniosku o interpretację indywidualna przepisów prawa podatkowego nie posiadają siedziby działalności gospodarczej lub stałego miejsca prowadzenia działalności na terytorium Polski.
    
    

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Gdzie powinno być rozpoznane miejsce świadczenia usług dla celów opodatkowania podatkiem VAT na poniższe usługi związane prezentacją Spółki na targach zagranicznych, które odbyły się terytorium Unii Europejskiej:

• udostępnienie (wynajem) powierzchni wystawienniczej,
• opłaty ubezpieczeniowej,
• wykonanie stoiska oraz montaż i demontaż w hali targowej,
• obsługa techniczna - media, sprzątanie, itp.,
• usługi w postaci prezentacji logo spółki na stronie internetowej targów, w katalogu oraz w hali wystawowej,
• obsługi stoiska (hostessy)...
  
  

Zdaniem Wnioskodawcy, miejscem świadczenia usług dla usług związanych z prezentacją Spółki na targach zlokalizowanych poza terytorium Unii Europejskiej jest:

1. w przypadku wynajmu powierzchni wystawienniczej - miejsce położenia nieruchomości gdzie odbywają się targi zgodnie z art. 28e ustawy VAT.
2. w przypadku opłaty rejestracyjnej i opłaty za ubezpieczenie stoiska - poniesienie tych opłat jest ściśle powiązane z udostępnieniem powierzchni wystawienniczej dlatego należy je rozpatrywać łącznie a miejscem świadczenia usługi jest kraj, w którym położona jest nieruchomość.
3. w przypadku wykonania zabudowy stoiska, na targach oraz obsługi technicznej (media, sprzątanie, ochrona) – usługi te należy zakwalifikować jako usługi związane z nieruchomościami, czyli opodatkowane w miejscu położenia nieruchomości (zgodnie z art. 28e ustawy VAT).
4. w przypadku usług reklamowo-marketingowych w postaci umieszczenia logo Spółki w katalogu targowym, w hali wystawienniczej czy stronie internetowej dotyczącej targów przygotowanej przez organizatora targów miejscem świadczenia usług jest miejsce, w którym podatnik będący usługobiorcą posiada siedzibę działalności gospodarczej czyli zgodnie z art. 28b ust. 1 ustawy VAT.
5. w przypadku wynajmu hostess do obsługi targów miejscem świadczenia usługi zdaniem Spółki jest miejsce, w którym podatnik będący usługobiorcą posiada siedzibę gospodarczą czyli zgodnie z art. 28b ust. 1 ustawy VAT.
   
   

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za nieprawidłowe.

Zgodnie z brzmieniem art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054), zwanej dalej ustawą o VAT, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Z powyższego przepisu wynika tzw. zasada terytorialności, zgodnie z którą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega m. in. odpłatne świadczenie usług, ale tylko w sytuacji, gdy miejscem ich świadczenia (określanym na podstawie przepisów ustawy) jest terytorium kraju, przez które - w myśl definicji zawartej w art. 2 pkt 1 ustawy - rozumie się terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, z zastrzeżeniem art. 2a.

W myśl postanowień art. 8 ust. 1 ww. ustawy o VAT, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 (…).

W przypadku świadczenia usług istotnym dla prawidłowego rozliczenia podatku od towarów i usług jest określenie miejsca świadczenia danej usługi. Od poprawności określenia miejsca świadczenia zależy, czy dane świadczenie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług w Polsce, czy też nie.

W tym miejscu wskazać należy, że na potrzeby Rozdziału 3 „Miejsce świadczenia przy świadczeniu usług” ustawy o VAT w art. 28a ustawodawca zawarł definicję podatnika. W myśl art. 28 ustawy o VAT na potrzeby stosowania niniejszego rozdziału:

1. ilekroć jest mowa o podatniku - rozumie się przez to:
   1. podmioty, które wykonują samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w art. 15 ust. 2, lub działalność gospodarczą odpowiadającą tej działalności, bez względu na cel czy rezultat takiej działalności, z uwzględnieniem art. 15 ust. 6,
   2. osobę prawną niebędącą podatnikiem na podstawie lit. a, która jest zidentyfikowana lub obowiązana do identyfikacji do celów podatku lub podatku od wartości dodanej;
2. podatnika, który prowadzi również działalność lub dokonuje transakcji nieuznawanych za podlegające opodatkowaniu dostawy towarów lub świadczenia usług zgodnie z art. 5 ust. 1, uznaje się za podatnika w odniesieniu do wszystkich świadczonych na jego rzecz usług.
   
   

Powyższy artykuł wprowadza definicję podatnika, która ma zastosowanie tylko na potrzeby ustalenia miejsca świadczenia usług.

Ogólna zasada dotycząca miejsca świadczenia usług na rzecz podatników wyrażona została w art. 28b ust. 1 ustawy o VAT.

I tak w myśl art. 28b ust. 1 ustawy o VAT miejscem świadczenia usług w przypadku świadczenia usług na rzecz podatnika jest miejsce, w którym podatnik będący usługobiorcą posiada siedzibę działalności gospodarczej, z zastrzeżeniem ust. 2-4 oraz art. 28e, art. 28f ust. 1 i 1a, art. 28g ust. 1, art. 28i, art. 28j i art. 28n.

W przypadku gdy usługi są świadczone dla stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej podatnika, które znajduje się w innym miejscu niż jego siedziba działalności gospodarczej, miejscem świadczenia tych usług jest to stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej (art. 28b ust. 2 ustawy o VAT).

Ust. 3 art. 28b ustawy o VAT stanowi w przypadku gdy podatnik będący usługobiorcą nie posiada siedziby działalności gospodarczej lub stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej, o którym mowa w ust. 2, miejscem świadczenia usług jest miejsce, w którym posiada on stałe miejsce zamieszkania lub zwykłe miejsce pobytu.

Natomiast zgodnie do art. 28e ustawy o VAT miejscem świadczenia usług związanych z nieruchomościami, w tym usług świadczonych przez rzeczoznawców, pośredników w obrocie nieruchomościami, usług zakwaterowania w hotelach lub obiektach o podobnej funkcji, takich jak ośrodki wczasowe lub miejsca przeznaczone do użytku jako kempingi, użytkowania i używania nieruchomości oraz usług przygotowywania i koordynowania prac budowlanych, takich jak usługi architektów i nadzoru budowlanego, jest miejsce położenia nieruchomości.

W tym miejscu wskazać należy, że za usługi związane z nieruchomościami uznano usługi polegające na użytkowaniu i używaniu nieruchomości. Dotyczy to sytuacji, w której usługodawca pozwala usługobiorcy używać (użytkować) nieruchomości w ramach umów o charakterze umowy najmu lub dzierżawy (bądź podobnych), czy też ustanawiając na jego rzecz prawo użytkowania nieruchomości bądź służebności gruntowe, jak i w ogóle w ramach wszelkich transakcji, na mocy których usługobiorca ma prawo używać nieruchomości.

Omawiana reguła ustalania miejsca świadczenia dotyczy także usług polegających na oddaniu do używania (użytkowania) części nieruchomości.

Z przedstawionego we wniosku zdarzenia przyszłego wynika, iż Wnioskodawca jest czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług oraz jest zarejestrowany jako podatnik VAT UE. Wnioskodawca na wynajętej powierzchni od organizatora targów prezentował swoją ekspozycję (wyroby produkowane przez Wnioskodawcę). Na rzecz organizatora targów Wnioskodawca poniósł następujące koszty:

• nabył powierzchnię wystawienniczą,
• obowiązkowej opłaty rejestracyjnej,
• obsługi technicznej stoiska (media i sprzątanie).
  
  

Ponadto pokrył koszty zamieszczania marki w spisie wystawców.Oprócz powyższych kosztów Wnioskodawca nabył usługi w zakresie:

• wykonania zabudowy (budowa) stoiska na targach
• obsługi stoiska (hostessy).
  
  

Umowa z organizatorem targów obejmuje obowiązkowe opłaty czyli za wynajem powierzchni, opłatę rejestracyjną, ubezpieczeniową i obsługi technicznej stoiska. Zgodnie z umową wystawca może zamówić dodatkowe usługi np. zamieszczenie marki w spisie wystawców.

Usługi wykazane we wniosku były świadczone przez podatników w rozumieniu art. 28a ustawy o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 177, poz. 54). Usługodawcy usług wymienionych we wniosku nie posiadają siedziby działalności gospodarczej lub stałego miejsca prowadzenia działalności na terytorium Polski.

Mając powyższe na uwadze wskazać należy, iż zasadniczo każde świadczenie dla celów opodatkowania podatkiem od towarów i usług powinno być uznawane za odrębne i niezależne, jednak w sytuacji gdy kilka świadczeń obejmuje z ekonomicznego punktu widzenia jedną usługę, usługa ta nie powinna być sztucznie dzielona dla celów podatkowych. Jeżeli zatem dwa lub więcej niż dwa świadczenia (lub czynności) dokonane przez podatnika na rzecz konsumenta są tak ściśle związane, że obiektywnie tworzą one w aspekcie gospodarczym jedną całość, której rozdzielenie miałoby sztuczny charakter, to wszystkie te świadczenia lub czynności stanowią jednolite świadczenie do celów stosowania przepisów ustawy o podatku od towarów i usług.

Usługę należy uznać za usługę pomocniczą w stosunku do świadczenia zasadniczego, jeśli nie stanowi ona dla klienta celu samego w sobie, lecz jest środkiem w skutecznym wykorzystaniu świadczenia zasadniczego. Ważne jest, czy świadczenia są ze sobą ściśle powiązane w taki sposób, że samodzielnie nie przynoszą wymaganej praktycznej korzyści z punktu widzenia przeciętnego konsumenta. Nie ma znaczenia subiektywny punkt widzenia dostawcy lub odbiorcy świadczenia.

Odnosząc powyższe na sytuację przedstawioną we wniosku, tut. organ stwierdza, iż w przedstawionym zdarzeniu przyszłym nie dochodzi wyłącznie do wynajmu samej powierzchni wystawienniczej, który mógłby być kwalifikowany jako usługa związana z nieruchomością (tj. miejscem, gdzie fizycznie targi są organizowane – w przedmiotowej sprawie byłoby to terytorium Niemiec), lecz w istocie ma miejsce kompleksowe świadczenie usługi na rzecz wystawcy (Wnioskodawcy) przez organizatora targów (kontrahenta zagranicznego) (por. wyrok Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z dnia 9 marca 2006r. w sprawie C 114/05 Ministre de l’Économie, des Finances et de l’Industrie przeciwko Gillan Beach Ltd).

Reasumując, w okolicznościach przedstawionych we wniosku, stwierdzić należy, że nabyta usługa od organizatora targów (tj. udostępnienie (wynajem) powierzchni wystawienniczej, opłata rejestracyjna i ubezpieczeniowa, prezentacja marki w spisie wystawców, na stronie internetowej targów, w katalogu) obiektywnie tworzy - w aspekcie gospodarczym - jedną całość, której rozdzielenie miałoby sztuczny charakter. Usługą zasadniczą w niniejszej sprawie jest wykonanie usługi związanej z targami. Na usługę tą składa się szereg usług, w tym udostępnienie (wynajem) powierzchni wystawienniczej, opłata rejestracyjna i ubezpieczeniowa, prezentacja marki w spisie wystawców, na stronie internetowej targów, w katalogu. Wymienione usługi pomocnicze służą lepszemu wykonaniu usługi związanej z targami i pojedynczo nie stanowią celu samego w sobie.

Zatem usługa związana z targami polegająca udostępnieniu (wynajem) powierzchni wystawienniczej, opłata rejestracyjna i ubezpieczeniowa, prezentacja marki w spisie wystawców, na stronie internetowej targów, w katalogu świadczona na rzecz Wnioskodawcy, będącego podatnikiem w rozumieniu art. 28a ustawy o VAT mającego siedzibę poza terytorium kraju, na którym świadczona jest dana usługa, nie jest wymieniona w wyjątkach od zasady ogólnej, a zatem miejscem świadczenia usługi wynajmu powierzchni targowej wraz z usługami pomocniczymi a zarazem opodatkowania jest terytorium państwa gdzie usługobiorca posiada siedzibę, czyli w przedmiotowej sprawie miejscem świadczenia jest terytorium kraju - Polska.

W związku z powyższym pozostałe usługi związane z wynajmem powierzchni targowej takie jak wykonanie zabudowy (budowa) stoiska na targach oraz obsługa stoiska (hostessy) świadczone na rzecz Wnioskodawcy, opodatkowane są według zasady ogólnej. Miejscem świadczenia ww. usług a zarazem opodatkowania jest terytorium państwa gdzie usługobiorca czyli Wnioskodawca posiada siedzibę, tj. terytorium kraju - Polska.

Natomiast stosownie do art. 2 pkt 9 ustawy o VAT, przez import usług rozumie się świadczenie usług, z tytułu wykonania których podatnikiem jest usługobiorca, o którym mowa w art. 17 ust. 1 pkt 4.

Podatnikami są również osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne będące usługobiorcami usług świadczonych przez podatników nieposiadających siedziby działalności gospodarczej lub stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej na terytorium kraju (art. 17 ust. 1 pkt 4 ustawy o VAT).

Przepisy ust. 1 pkt 4 i 5 stosuje się również w przypadku, gdy usługodawca lub dokonujący dostawy towarów posiada stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej na terytorium kraju, przy czym to stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej lub inne miejsce prowadzenia działalności gospodarczej usługodawcy lub dokonującego dostawy towarów, jeżeli usługodawca lub dokonujący dostawy towarów posiada takie inne miejsce prowadzenia działalności gospodarczej na terytorium kraju, nie uczestniczy w tych transakcjach – art. 17 ust. 1a ustawy o VAT.

Zgodnie z brzmieniem art. 17 ust. 2 ustawy o VAT w przypadkach wymienionych w ust. 1 pkt 4, 5, 7 i 8, usługodawca lub dokonujący dostawy towarów nie rozlicza podatku należnego.

Analizując powyższe przepisy stwierdzić należy, iż w sprawie będącej przedmiotem wniosku nie zachodzą przesłanki, które skutkowałyby wyłączeniem zastosowania przepisu art. 17 ust. 1 pkt 4, a zatem Wnioskodawca obowiązany jest do rozliczenia podatku należnego z tytułu importu ww. usług.

Mając na uwadze powyższe, stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za nieprawidłowe.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Zgodnie z § 1 pkt 1 rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 28 sierpnia 2008r. w sprawie przekazania rozpoznawania innym wojewódzkim sądom administracyjnym niektórych spraw z zakresu działania ministra właściwego do spraw finansów publicznych, Prezesa Zakładu Ubezpieczeń Społecznych oraz Prezesa Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego (Dz. U. Nr 163, poz. 1016), skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie, ul. Rakowicka 10, 31-511 Kraków po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy). Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a 43-300 Bielsko-Biała.