2018.04.17 - Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej

Interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej
0113-KDIPT3.4011.82.2018.3.IL
z 17 kwietnia 2018 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2017 r., poz. 201, z późn. zm.), Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawczyni przedstawione we wniosku z dnia 31 stycznia 2018 r. (data wpływu 9 lutego 2018 r.), uzupełnionym pismem z dnia 19 marca 2018 r. złożonym w dniu 20 marca 2018 r., o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych otrzymania jednorazowego świadczenia jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 9 lutego 2018 r. do tutejszego Organu wpłynął ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych.

Wniosek ten nie spełniał wymogów, o których mowa m.in. w art. 14b § 4 i art. 14f § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2017 r., poz. 201, z późn. zm.), w związku z czym pismem z dnia 6 marca 2018 r., nr 0113 KDIPT3.4011.82.2018.1.IL, na podstawie art. 169 § 1 i § 2 w zw. z art. 14h ww. ustawy, wezwano Wnioskodawczynię do uzupełnienia wniosku w terminie 7 dni od dnia doręczenia wezwania, pod rygorem pozostawienia wniosku bez rozpatrzenia.

Wezwanie do uzupełnienia ww. wniosku wysłano w dniu 6 marca 2018 r.

(data doręczenia 13 marca 2018 r.). Wnioskodawczyni uzupełniła ww. wniosek pismem z dnia 19 marca 2018 r. złożonym w dniu 20 marca 2018 r.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny:

Wnioskodawczyni zgodnie z świadectwem pracy Banku A z dnia 30 września 2008 r., począwszy od dnia 1 czerwca 2005 r. była zatrudniona w Banku B, następnie od dnia 30 listopada 2007 r. do dnia 30 listopada 2008 r. była zatrudniona w Banku A – fuzja na podstawie art. 23¹ Kodeksu Pracy. Kolejno od dnia 1 października 2008 r. Wnioskodawczyni była zatrudniona w Banku B, a ostatecznie do dnia 31 stycznia 2018 r. w Banku C - fuzja na podstawie art. 23¹ Kodeksu pracy. Wnioskodawczyni w dniu 11 października 2017 r. zawarła z Bankiem C porozumienie o rozwiązaniu umowy o pracę na podstawie Porozumienia dotyczącego grupowego zwolnienia z dnia 16 grudnia 2016 r. zawartego z Organizacjami Związkowymi działającymi w Spółce. Na mocy porozumienia obustronnego z dnia 11 października 2017 r. rozwiązano stosunek pracy z Wnioskodawczynią z dniem 31 stycznia 2018 r. Do rozwiązania stosunku pracy doszło w wyniku grupowego zwolnienia i jest to przyczyna rozwiązania stosunku pracy niedotycząca pracownika tj. Wnioskodawczyni w rozumieniu ustawy z dnia 13 marca 2003 r. o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników. Zgodnie z pkt 3 ww. Porozumienia Bank C zobowiązał się wypłacić pracownikowi odprawę wynikającą z art. 8 ww. ustawy oraz inne świadczenia przewidziane w § 8 Porozumienia zawartego ze związkami zawodowymi dotyczącego grupowego zwolnienia z dnia 15 grudnia 2016 r., które zostały wymienione w załączonej do porozumienia informacji indywidualnej dla pracownika (zestawienie świadczeń).

Zgodnie z powyższym, Wnioskodawczyni otrzymała odprawę pieniężną oraz jednorazowe świadczenie - dodatkowe odszkodowanie nazwane w treści porozumienia „Dodatkowe Odszkodowanie I” w wysokości uzależnionej od okresu zatrudnienia (pkt 8.7 Porozumienia z Organizacjami Związkowymi) w kwocie 78 000 zł, w związku z rozwiązaniem umowy o pracę. Zgodnie z pkt 8.7 Porozumienia łączącego Spółkę z Organizacjami Związkowymi działającymi w Spółce „Niezależnie od Odprawy, Spółka wypłaci pracownikom, z którymi w ramach grupowego zwolnienia zostanie rozwiązana umowa o pracę na podstawie porozumienia stron, dodatkowe odszkodowanie z tytułu rozwiązania stosunku pracy („Dodatkowe Odszkodowanie I”) w wysokości uzależnionej od okresu zatrudnia w Spółce (...)”.

Nadto należy wskazać, że w Porozumieniu z dnia 16 grudnia 2016 r. w pkt 8.8 wskazano, że niezależnie od odprawy oraz „Dodatkowego Odszkodowania I”, pracownikom o których mowa w § 8.7, przysługiwać będzie jednorazowe świadczenie („Dodatkowe Odszkodowanie II”) z tytułu rozwiązania umowy o pracę, jeżeli dzień rozwiązania stosunku pracy przypadać będzie wcześniej, niż gdyby rozwiązanie to następowało w drodze wypowiedzenia umowy o pracę przez pracodawcę zgodnie z okresami wypowiedzenia określonymi przepisami prawa pracy. Nadmienić należy, że Wnioskodawczyni nie otrzymała „Dodatkowego Odszkodowania II”, a rozwiązanie umowy o pracę na podstawie Porozumienia o rozwiązaniu umowy o pracę z dnia 11 października 2017 r. nastąpiło z dniem 31 stycznia 2018 r.

Od wypłaconego Wnioskodawczyni odszkodowania pracodawca pobrał zaliczkę na podatek dochodowy. Porozumienie, na podstawie którego wypłacono Wnioskodawczyni Dodatkowe Odszkodowanie jest porozumieniem, o którym mowa w art. 9 § 1 ustawy Kodeks Pracy.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie:

Czy otrzymane przez Wnioskodawczynię jednorazowe świadczenie „Dodatkowe Odszkodowanie I”, z wyłączeniem otrzymanej odprawy, w związku z rozwiązaniem umowy o pracę z Wnioskodawczynią w dniu 30 czerwca 2017 r. na mocy zawartego Porozumienia o rozwiązaniu umowy o pracę oraz Porozumienia dotyczącego grupowego zwolnienia o rozwiązaniu umowy o pracę jest zwolnione z podatku dochodowego od osób fizycznych?

Zdaniem Wnioskodawczyni, otrzymane jednorazowe świadczenie „Dodatkowe Odszkodowanie I” w związku z rozwiązaniem umowy o pracę, przyznane przez pracodawcę na podstawie Porozumienia dotyczącego grupowego zwolnienia oraz Porozumienia o rozwiązaniu umowy o pracę jest zwolnione z podatku dochodowego od osób fizycznych, ponieważ jest to odszkodowanie za utratę pracy rekompensujące utratę wynagrodzenia, które Wnioskodawczyni mogłaby osiągnąć pozostając w stosunku pracy.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2018 , poz. 200), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52. 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku. Stosownie zaś do art. 10 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy, źródłem przychodu są stosunek służbowy, stosunek pracy, w tym spółdzielczy stosunek pracy, członkostwo w rolniczej spółdzielni produkcyjnej lub innej spółdzielni zajmującej się produkcją rolną, praca nakładcza, emerytura lub renta.

Jak stanowi art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19, art. 25b i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Zgodnie z treścią art. 21 ust. 1 pkt 3 ww. ustawy, wolne od podatku dochodowego są otrzymane odszkodowania lub zadośćuczynienia, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw, oraz otrzymane odszkodowania lub zadośćuczynienia, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z postanowień układów zbiorowych pracy, innych opartych na ustawie porozumień zbiorowych, regulaminów lub statutów, o których mowa w art. 9 § 1 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (Dz. U. z 1998 r., Nr 21, poz. 94, z późn. zm.), z wyjątkiem:

określonych w prawie pracy odpraw i odszkodowań z tytułu skrócenia okresu wypowiedzenia umowy o pracę,
odpraw pieniężnych wypłacanych na podstawie przepisów o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników,
odpraw i odszkodowań z tytułu skrócenia okresu wypowiedzenia funkcjonariuszom pozostającym w stosunku służbowym,
odszkodowań przyznanych na podstawie przepisów o zakazie konkurencji,
odszkodowań za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą,
odszkodowań za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzeniem działów specjalnych produkcji rolnej, z których dochody są opodatkowane według skali, o której mowa w art. 27 ust. 1. lub na zasadach, o których mowa w art. 30c,
odszkodowań wynikających z zawartych umów lub ugód innych niż ugody sądowe.

W tym miejscu wskazać należy, że w przedstawionym stanie faktycznym nie ma miejsca którykolwiek z wyjątków określonych w art. 21 ust. 1 pkt 3 ust. a)-g) ustawy.

W odniesieniu do odszkodowania - dodatkowego świadczenia w niniejszej sprawie zastosowanie znajdzie przepis art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Skoro w dokumencie przyznającym przedmiotowe świadczenie pracodawca na jego określenie posługuje się pojęciem „odszkodowanie”, a porozumienie, na podstawie którego otrzymał odszkodowanie jest porozumieniem, o którym mowa w art. 9 § 1 ustawy Kodeks pracy, to spełniona została w tym zakresie przesłanka do zastosowania zwolnienia z opodatkowania, o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Nadmienić należy, że otrzymana odprawa podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych (art. 21 ust. 1 pkt 3 lit. b ustawy).

Wnioskodawczyni uważa, że stanowisko to podziela orzecznictwo i Izba Skarbowa w Warszawie. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gorzowie Wielkopolskim w wyroku z dnia 27 stycznia 2016 r., sygn. akt I SA/Go 462/15, wskazał, że jednorazowe dodatkowe świadczenie, które jest wypłacone jako rekompensata za utratę wynagrodzenia, jest zwolnione z podatku dochodowego. Inaczej jest w przypadku odprawy pieniężnej, która stanowi opodatkowany przychód. Takie same stanowisko zajął również Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie w interpretacji indywidulanej z dnia 22 kwietnia 2016 r. - IPPB4/4511-262/16-4/IM.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest nieprawidłowe.

Zgodnie z generalną zasadą powszechności opodatkowania wyrażoną w art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2018 r., poz. 200, z późn. zm.), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

W myśl art. 10 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy, źródłami przychodów są: stosunek służbowy, stosunek pracy, w tym spółdzielczy stosunek pracy, członkostwo w rolniczej spółdzielni produkcyjnej lub innej spółdzielni zajmującej się produkcją rolną, praca nakładcza, emerytura lub renta.

Stosownie do art. 11 ust. 1 powołanej ustawy, przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19, art. 25b i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Zgodnie z art. 12 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, za przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej oraz spółdzielczego stosunku pracy uważa się wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężną świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty, bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń, a w szczególności: wynagrodzenia zasadnicze, wynagrodzenia za godziny nadliczbowe, różnego rodzaju dodatki, nagrody, ekwiwalenty za niewykorzystany urlop i wszelkie inne kwoty niezależnie od tego, czy ich wysokość została z góry ustalona, a ponadto świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, jak również wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych.

Użyty powyżej zwrot „w szczególności” oznacza, że wymienione kategorie przychodów zostały wskazane jedynie przykładowo. Przychodem ze stosunku pracy i stosunków pokrewnych są więc wszelkiego rodzaju wypłaty i świadczenia skutkujące u podatnika powstaniem przysporzenia majątkowego, mające swoje źródło w łączącym pracownika z pracodawcą stosunku pracy lub stosunku pokrewnym.

Na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, wolne od podatku dochodowego są otrzymane odszkodowania lub zadośćuczynienia, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw, oraz otrzymane odszkodowania lub zadośćuczynienia, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z postanowień układów zbiorowych pracy, innych opartych na ustawie porozumień zbiorowych, regulaminów lub statutów, o których mowa w art. 9 § 1 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (Dz. U. z 2016 r., poz. 1666), z wyjątkiem:

określonych w prawie pracy odpraw i odszkodowań z tytułu skrócenia okresu wypowiedzenia umowy o pracę,
odpraw pieniężnych wypłacanych na podstawie przepisów o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników,
odpraw i odszkodowań z tytułu skrócenia okresu wypowiedzenia funkcjonariuszom pozostającym w stosunku służbowym,
odszkodowań przyznanych na podstawie przepisów o zakazie konkurencji,
odszkodowań za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą,
odszkodowań za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzeniem działów specjalnych produkcji rolnej, z których dochody są opodatkowane według skali, o której mowa w art. 27 ust. 1, lub na zasadach, o których mowa w art. 30c,
odszkodowań wynikających z zawartych umów lub ugód innych niż ugody sądowe.

Należy zaznaczyć, że powyższym zwolnieniem, objęte są tylko odszkodowania i zadośćuczynienia i to tylko te, których wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw, bądź z postanowień układów zbiorowych pracy, innych opartych na ustawie porozumień zbiorowych, regulaminów lub statutów, o których mowa w art. 9 § 1 ustawy Kodeks pracy, z wyjątkiem odszkodowań wymienionych w lit. a)-g) zacytowanego przepisu.

Zgodnie z art. 9 § 1 ustawy Kodeks pracy, ilekroć w Kodeksie pracy jest mowa o prawie pracy, rozumie się przez to przepisy Kodeksu pracy oraz przepisy innych ustaw i aktów wykonawczych, określające prawa i obowiązki pracowników i pracodawców, a także postanowienia układów zbiorowych pracy i innych opartych na ustawie porozumień zbiorowych, regulaminów i statutów określających prawa i obowiązki stron stosunku pracy.

Podkreślić należy, że ww. zwolnienie w podatku dochodowym od osób fizycznych jest wyjątkiem od zasady powszechności opodatkowania, co oznacza, że wszelkie odstępstwa od tej zasady, muszą bezwzględnie wynikać z przepisów prawa i być interpretowane ściśle z jego literą. W związku z tym tylko otrzymanie odszkodowania lub zadośćuczynienia opisanego w art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, pozwala na zastosowanie przedmiotowego zwolnienia.

Zatem, korzystanie ze zwolnienia od podatku, jest możliwe wyłącznie w sytuacji, gdy spełnione są wszelkie przesłanki określone w przepisie stanowiącym podstawę prawną danej preferencji.

Z przedstawionego we wniosku opisu stanu faktycznego wynika, że Wnioskodawczyni zgodnie z świadectwem pracy Banku A z dnia 30 września 2008 r., począwszy od dnia 1 czerwca 2005 r. była zatrudniona w Banku B, następnie od dnia 30 listopada 2007 r. do dnia 30 listopada 2008 r. była zatrudniona w Banku A - fuzja na podstawie art. 231 Kodeksu Pracy. Kolejno od dnia 1 października 2008 r. Wnioskodawczyni była zatrudniona w Banku B, a ostatecznie do dnia 31 stycznia 2018 r. w Banku C - fuzja na podstawie art. 231 Kodeksu pracy. Wnioskodawczyni w dniu 11 października 2017 r. zawarła z Bankiem C porozumienie o rozwiązaniu umowy o pracę na podstawie Porozumienia dotyczącego grupowego zwolnienia z dnia 16 grudnia 2016 r. zawartego z Organizacjami Związkowymi działającymi w Spółce. Na mocy porozumienia obustronnego z dnia 11 października 2017 r. rozwiązano stosunek pracy z Wnioskodawczynią z dniem 31 stycznia 2018 r. Do rozwiązania stosunku pracy doszło w wyniku grupowego zwolnienia i jest to przyczyna rozwiązania stosunku pracy niedotycząca pracownika tj. Wnioskodawczyni w rozumieniu ustawy z dnia 13 marca 2003 r. o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników. Zgodnie z pkt 3 ww. Porozumienia Bank C zobowiązał się wypłacić pracownikowi odprawę wynikającą z art. 8 ww. ustawy oraz inne świadczenia przewidziane w § 8 Porozumienia zawartego ze związkami zawodowymi dotyczącego grupowego zwolnienia z dnia 15 grudnia 2016 r., które zostały wymienione w załączonej do porozumienia informacji indywidualnej dla pracownika (zestawienie świadczeń).

Zgodnie z powyższym Wnioskodawczyni otrzymała odprawę pieniężną oraz jednorazowe

świadczenie - dodatkowe odszkodowanie nazwane w treści porozumienia „Dodatkowe Odszkodowanie I” w wysokości uzależnionej od okresu zatrudnienia (pkt 8.7 Porozumienia z Organizacjami Związkowymi) w kwocie 78 000 zł, w związku z rozwiązaniem umowy o pracę. Zgodnie z pkt 8.7 Porozumienia łączącego Spółkę z Organizacjami Związkowymi działającymi w Spółce „Niezależnie od Odprawy, Spółka wypłaci pracownikom, z którymi w ramach grupowego zwolnienia zostanie rozwiązana umowa o pracę na podstawie porozumienia stron, dodatkowe odszkodowanie z tytułu rozwiązania stosunku pracy („Dodatkowe Odszkodowanie I”) w wysokości uzależnionej od okresu zatrudnia w Spółce (...)”.

Mając na uwadze powołane wyżej przepisy prawa stwierdzić należy, że zastosowanie zwolnienia z art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wymaga łącznego spełnienia następujących warunków:

otrzymane świadczenie musi być odszkodowaniem lub zadośćuczynieniem,
odszkodowanie lub zadośćuczynienie musi być przyznane na podstawie:
1. ustawy,
2. przepisów wykonawczych do ustawy,
3. układów zbiorowych pracy lub innych opartych na ustawie porozumień zbiorowych, regulaminów lub statutów, o których mowa w art. 9 § 1 ustawy Kodeks pracy,
wysokość bądź zasady ustalania odszkodowania lub zadośćuczynienia muszą wprost wynikać z ww. aktów,
nie mogą zachodzić wyłączenia, o jakich mowa w lit. a-g art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Jednocześnie należy zauważyć, że w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych ustawodawca nie zdefiniował pojęcia odszkodowania czy zadośćuczynienia. Nie oznacza to jednak dowolności w ich rozumieniu. Jak wynika bowiem z orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego z dnia 12 kwietnia 2011 r., sygn. akt SK 62/08, jeśli określony sposób rozumienia przepisu ustawy utrwalił się już w sposób oczywisty, a zwłaszcza jeśli znalazł jednoznaczny i autorytatywny wyraz w orzecznictwie Sądu Najwyższego bądź Naczelnego Sądu Administracyjnego, to należy uznać, że przepis ten – w praktyce swego stosowania nabrał takiej właśnie treści. Jednocześnie względy spójności systemu prawa uzasadniają, aby kryteria rozumienia pojęć niezdefiniowanych w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych, miały w pierwszej kolejności charakter kryteriów ustawowych. Konieczne staje się zatem zastosowanie wykładni systemowej zewnętrznej i odwołanie się do przepisów ustawy z dnia 24 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2017 r., poz. 459, z późn. zm.).

Odwołując się zatem do prawa cywilnego stwierdzić należy, że świadczenie odszkodowawcze to najogólniej świadczenie mające na celu naprawienie wyrządzonej szkody. Szkodą jest uszczerbek jakiego doznał poszkodowany wbrew jego woli we wszelkiego rodzaju dobrach przez prawo chronionych. Chodzi więc zarówno o uszczerbek majątkowy, jak i niemajątkowy. Uszczerbek niemajątkowy jest określany terminem „krzywda”. Pod tym pojęciem należy rozumieć wszelkie negatywne przeżycia człowieka wyrażające się zarówno w cierpieniu fizycznym, jak i psychicznym, wywołane czynem niedozwolonym. Do naprawienia krzywdy odnosi się termin „zadośćuczynienie”, natomiast „odszkodowanie” wiąże się z naprawieniem uszczerbku majątkowego.

W Kodeksie cywilnym świadczenie odszkodowawcze wynika głównie z tytułu odpowiedzialności deliktowej (art. 415 i następne) lub odpowiedzialności kontraktowej (art. 471 i następne), a co za tym idzie jest następstwem czynu niedozwolonego lub niewykonania bądź nienależytego wykonania zobowiązania.

Powyższe regulacje, mają również zastosowanie do przepisów prawa pracy, choć w ograniczonym zakresie. Jak stanowi bowiem art. 300 Kodeksu pracy, w sprawach nieuregulowanych przepisami prawa pracy, stosuje się odpowiednio przepisy Kodeksu cywilnego, jeżeli nie są one sprzeczne z zasadami prawa pracy. Powyższe oznacza, że przepisy Kodeksu cywilnego wybrane do zastosowania w prawie pracy (stosunku pracy) nie mogą się sprzeciwiać ogólnym normom prawa pracy, mającym podstawowe znaczenie dla regulacji stosunków pracy.

Przepisy Kodeksu pracy, posługują się terminami „odszkodowanie” oraz „zadośćuczynienie” w odniesieniu do konkretnych świadczeń pracowniczych, do których uprawniony jest pracownik lub były pracownik (np. w art. 183d, art. 361, art. 45, art. 56, art. 943 § 3, art. 99, art. 1012 Kodeksu pracy).

W kontekście rozwiązania umowy o pracę ustawodawca przewiduje odszkodowanie, w sytuacji gdy wypowiedzenie umowy o pracę zawartej na czas nieokreślony jest nieuzasadnione lub narusza przepisy o wypowiadaniu umów o pracę (art. 45 Kodeksu pracy), przepisy o wypowiadaniu warunków pracy i płacy (art. 45 w zw. z art. 42 § 1 Kodeksu pracy) bądź rozwiązano umowę o pracę bez wypowiedzenia z naruszeniem przepisów o rozwiązywaniu umów o pracę w tym trybie (art. 56 Kodeksu pracy). Jednocześnie zgodnie z art. 47¹ Kodeksu pracy, odszkodowanie, o którym mowa ww. art. 45, przysługuje w wysokości wynagrodzenia za okres od 2 tygodni do 3 miesięcy, nie niższej jednak od wynagrodzenia za okres wypowiedzenia, natomiast odszkodowanie, o którym mowa w art. 56 przysługuje w wysokości wynagrodzenia za okres wypowiedzenia. W przypadku rozwiązania umowy o pracę zawartej na czas określony odszkodowanie przysługuje w wysokości wynagrodzenia za czas, do którego umowa miała trwać, nie więcej jednak niż za okres wypowiedzenia (art. 58 Kodeksu pracy). Należy zatem uznać, że funkcję odszkodowawczą w Kodeksie pracy oraz Kodeksie cywilnym, pełnią wyłącznie te świadczenia, których celem jest zrekompensowanie pracownikowi skutków zdarzeń, które noszą cechy czynu niedozwolonego lub zawinionego przez pracodawcę. Potwierdza to wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 27 listopada 2007 r., sygn. akt SK 18/05, w którym Trybunał Konstytucyjny uznał, że odszkodowanie z tytułu rozwiązania umowy o pracę nie jest odszkodowaniem sensu stricto, lecz sui generis świadczeniem majątkowym, pełniącym funkcję sankcji (ustawowej kary pieniężnej) wobec pracodawcy za bezprawne działanie. W orzecznictwie Sądu Najwyższego podkreśla się również, że odszkodowanie należne pracownikowi z tytułu bezprawnego rozwiązania stosunku pracy lub bezprawnego wypowiedzenia dotychczasowych warunków pracy i płacy nie pozostaje w żadnej relacji do ewentualnej szkody, co oznacza, że przysługuje za samo bezprawne działanie pracodawcy, niezależnie od tego, czy jakakolwiek szkoda po stronie pracownika powstała. Odszkodowania takie traktowane są bowiem jak szczególny rodzaj odszkodowania ustawowego, należnego bez względu na to, czy pracownik na skutek niezgodnego z prawem postępowania pracodawcy – poniósł szkodę w ogóle, lub poniósł ją w większym lub mniejszym rozmiarze, niż odszkodowanie przysługujące w kwocie z góry określonej w przepisach Kodeksu pracy. W judykaturze przypisuje się zresztą temu odszkodowaniu charakter kompensacyjno-sankcyjny, wynikający z unormowania zabezpieczającego pracownika przed bezprawnym działaniem pracodawcy.

W świetle powyższych wyjaśnień, jak również przedstawionego opisu stanu faktycznego uznać należy, że wypłacone Wnioskodawczyni jednorazowe świadczenie (dodatkowe odszkodowanie I) zgodnie z obowiązującymi u pracodawcy wewnętrznymi aktami prawa pracy (przewidującymi wypłatę takich świadczeń) oraz w związku ze zgodnym z prawem wypowiedzeniem umowy o pracę i jej rozwiązaniem, niebędące świadczeniem za wyrządzoną bezprawnym działaniem pracodawcy szkodę, poniesioną stratę, nie mieści się w pojęciu odszkodowania lub zadośćuczynienia, o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Uwzględniając powyższe należy uznać, że skoro odszkodowanie, o którym mowa w Porozumieniu o rozwiązaniu umowy o pracę oraz Porozumieniu o grupowym zwolnieniu - rozwiązaniu umowy o pracę, wypłacone zostało zgodnie z obowiązującymi u pracodawcy wewnętrznymi aktami prawa pracy (przewidującymi wypłatę takich świadczeń) oraz w związku ze zgodnym z prawem wypowiedzeniem umowy o pracę i jej rozwiązaniem za porozumieniem stron z przyczyn niedotyczących pracowników, nie mieści się w pojęciu odszkodowania ani zadośćuczynienia, to tym samym stwierdzić należy, że nie może ono korzystać ze zwolnienia przedmiotowego na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Zatem, pracodawca Wnioskodawczyni jako płatnik, słusznie pobrał zaliczkę na podatek dochodowy od osób fizycznych od wypłaconego świadczenia. W rezultacie stwierdzić należy, że otrzymane przez Wnioskodawczynię świadczenie stanowi przychód podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych, który należy wykazać w zeznaniu o wysokości osiągniętego dochodu (poniesionej straty) składanym za rok podatkowy, w którym nastąpiła wypłata ww. odszkodowania.

Wobec powyższego, stanowisko Wnioskodawczyni należało uznać za nieprawidłowe.

Podkreślić należy, że przedmiotem niniejszej interpretacji jest jedynie kwestia opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych otrzymanego przez Wnioskodawczynię świadczenia jednorazowego (dodatkowego odszkodowania I), gdyż tylko to świadczenie było przedmiotem pytania zawartego we wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej. W związku z tym, tutejszy Organ nie zajmował stanowiska w sprawie opodatkowania wypłaconej Wnioskodawczyni odprawy.

Odnosząc się do powołanego we wniosku wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego Gorzowie Wielkopolskim oraz innych rozstrzygnięć organów podatkowych - wskazać należy, że dotyczą one konkretnej, indywidualnej sprawy podatnika podjętej w określonym stanie faktycznym i są wiążące tylko w tej sprawie. Dlatego, stosownie do art. 87 ustawy z dnia 2 kwietnia 1997 r. – Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej (Dz. U. Nr 78, poz. 483 ze zm.), ww. orzeczenie oraz inne rozstrzygnięcia organów podatkowych nie są źródłem powszechnie obowiązującego prawa i tym samym nie mogą być wiążące dla Organu wydającego niniejszą interpretację indywidualną.

W odniesieniu do powołanej przez Wnioskodawczynię interpretacji indywidualnej należy stwierdzić, że zapadła ona w indywidualnej sprawie na tle innego stanu faktycznego, dotyczącego wypłaty odszkodowania i odprawy pieniężnej. Dodać również należy, że na gruncie przepisów ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2017 r., poz. 201, z późn. zm.), interpretacje co do zasady wiążą w sprawach, w których zostały wydane i nie są źródłem prawa powszechnie obowiązującego. Wskazać należy, że zgodnie z art. 14e § 1 pkt 3 ww. ustawy, w brzmieniu obowiązującym na dzień 28 lutego 2017 r., minister właściwy do spraw finansów publicznych może z urzędu stwierdzić wygaśnięcie interpretacji indywidualnej, jeżeli jest ona niezgodna z interpretacją ogólną wydaną w takim samym stanie prawnym.

Mając na uwadze powyższe Organ podatkowy informuje, że na podstawie art. 14e § 1 pkt 3 ustawy Ordynacja podatkowa stwierdzono wygaśnięcie interpretacji indywidualnej nr IPPB4/4511-262/16-4/IM z dnia 22 kwietnia 2016 r., z uwagi na jej niezgodność z interpretacją ogólną z dnia 23 czerwca 2016 r. nr DD3.8201.1.2016.MCA.

Końcowo wyjaśnić należy, że w przedstawionym we wniosku pytaniu Wnioskodawczyni wskazała błędną datę rozwiązania umowy o pracę tj. 30 czerwca 2017 r. Z przedstawionego we wniosku opisu sprawy wynika, że „Na mocy porozumienia obustronnego z dnia 11 października 2017 r. rozwiązano stosunek pracy z Wnioskodawczynią z dniem 31 stycznia 2018 r.”. Powyższe nie miało jednak wpływu na dokonana przez tutejszy Organ ocenę stanowiska Wnioskodawczyni w odniesieniu do zadanego we wniosku pytania.

Zgodnie z art. 14na ustawy Ordynacja podatkowa, przepisów art. 14k–14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

z zastosowaniem art. 119a;
w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia tego zdarzenia.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w dwóch egzemplarzach (art. 47 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2017 r., poz. 1369, z późn. zm.) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.

Reklama

O nas

Regulamin