Interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej
0113-KDIPT2-2.4011.296.2017.2.DA
z 11 grudnia 2017 r.

 

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2017 r., poz. 201, z późn. zm.) Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 24 września 2017 r. (data wpływu 29 września 2017 r.), uzupełnionym pismem z dnia 16 listopada 2017 r. (data wpływu 21 listopada 2017 r.), o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych odpłatnego zbycia nieruchomościjest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 29 września 2017 r. do tutejszego Organu wpłynął ww. wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych odpłatnego zbycia nieruchomości.

Wniosek nie spełniał wymogów określonych w art. 14b § 3 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2017 r., poz. 201, z późn. zm.), w związku z powyższym pismem z dnia 7 listopada 2017 r., Nr 0113-KDIPT2-2.4011.296.2017.1.DA, wezwano Wnioskodawcę na podstawie art. 169 § 1 i § 2 w zw. z art. 14h ustawy Ordynacja podatkowa, do jego uzupełnienia w terminie 7 dni od dnia doręczenia wezwania, pod rygorem pozostawienia wniosku bez rozpatrzenia.

Wezwanie wysłane zostało w dniu 7 listopada 2017 r. (skutecznie doręczone w dniu 13 listopada 2017 r.), zaś w dniu 21 listopada 2017 r. wpłynęło uzupełnienie wniosku (nadane w dniu 16 listopada 2017 r.).

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny:

W dniu 17 stycznia 1995 r. Wnioskodawca nabył od spółdzielni mieszkaniowej mieszkanie na warunkach przekształcenia lokatorskiego prawa do użytkowania lokalu na własnościowe prawo do lokalu (kupno) jako członek spółdzielni, posiadający wcześniej pełny wkład mieszkaniowy (książeczka mieszkaniowa). Mieszkanie znajduje się ...., ul. ..... W dokumencie przydziału lokalu jest zapis, że w przydzielonym Wnioskodawcy mieszkaniu ma obowiązek zamieszkać była żona Wnioskodawcy  ..., jako stopień pokrewieństwa: współmałżonek.

W dniu 20 kwietnia 2009 r. został zawarty akt notarialny dotyczący umowy przeniesienia odrębnej własności lokalu mieszkalnego pomiędzy spółdzielnią mieszkaniową a Wnioskodawcą, jako .... i z urzędu ówczesnej żony .....

W dniu 2 lutego 2012 r. prawomocnym wyrokiem Sądu został orzeczony rozwód. Po podziale majątku wspólnego prawomocnym postanowieniem Sądu z dnia 28 marca 2017 r., sygn. akt ....., zostało przydzielone Wnioskodawcy na wyłączną własność przedmiotowe mieszkanie o wartości 156 500 zł (według wyceny rzeczoznawcy sądowego). Postanowienie Sądu obejmuje dopłatę do rozliczenia nakładów majątku wspólnego na rzecz byłej żony w ten sposób, cyt. z postanowienia Sądu: „tytułem dopłaty do udziału wnioskodawczyni w małżeńskim dorobku majątkowym opisanym w pkt II (mieszkanie) niniejszego postanowienia oraz tytułem rozliczenia nakładów z majątku osobistego uczestnika na majątek wspólny zasądzić od uczestnika postępowania .... na rzecz wnioskodawczyni ..... kwotę 63 709 zł 54 gr”.

W dniu 14 września 2017 r. Wnioskodawca sprzedał aktem notarialnym przedmiotowe mieszkanie synowi ..... za kwotę 136 000 zł, w tej cenie przedmiotowa kwota spłaty w wysokości 63 709 zł 54 gr, jako tytuł przejętego długu Wnioskodawcy na rzecz byłej żony. W akcie notarialnym w § 8 jest zapis, że: „..... zobowiązuje się spłacić ....., za jej zgodą niniejszym wyrażoną kwotę 63 709 zł 54 gr z tytułu przejętego długu .... w stosunku do niej.” Zaś w § 7 aktu notarialnego zapisano: „Wobec przejęcia przez ..... długu .... w stosunku do ....., sprzedający .... uznaje się niniejszym za rozliczonego z tytułu ceny lokalu mieszkalnego z przynależnymi do niego prawami do wysokości przejętego długu, tj. kwoty 63 709 zł 54 gr.” Przejęty dług za zgodą byłej żony spłacany będzie przez syna ratalnie w 94 ratach. Takie uzgodnienia zapisano w akcie notarialnym. W dalszej części aktu notarialnego w § 8 pkt 2 zapisano: „..... kwotę 72 290 zł 46 gr z tytułu pozostałej części ceny lokalu mieszkalnego z przynależnymi do niego prawami, za jego zgodą w terminie do 31 grudnia 2017 r. co do wypełnienia tego obowiązku ..... poddaje się na jego rzecz egzekucji z art. 777 § 1 pkt 4 Kodeksu postępowania cywilnego”. Przez cały okres użytkowania mieszkania od otrzymania, aż do dnia sprzedaży tylko Wnioskodawca ponosił koszty jego utrzymania.

W uzupełnieniu wniosku Wnioskodawca wskazał, że w Jego ocenie, wspólność majątkowa małżeńska dotycząca mieszkania nastąpiła z chwilą spisania aktu notarialnego w dniu 20 kwietnia 2009 r. i założenia księgi wieczystej. Ponadto, w trakcie trwania małżeństwa nie były zawierane pisemne umowy majątkowe małżeńskie. Wnioskodawca przed zawarciem związku małżeńskiego był już członkiem spółdzielni z książeczką mieszkaniową i wymaganym pełnym wkładem pieniężnym, na podstawie którego został Mu przydzielony w dniu 15 września 1983 r. lokal mieszkalny na prawach lokatorskich (jako wnioskodawcy), położony przy ul. ...... Były to środki pieniężne należące do majątku osobistego zgromadzone przed powstaniem wspólności majątkowej. Przydział lokalu nastąpił po zawarciu związku małżeńskiego w 1981 r. Po powiększeniu się rodziny Wnioskodawca zamienił w dniu 19 marca 1989 r. (jako wnioskodawca), ww. lokal za dopłatą na większy, obecny, położony przy ul. ....., który jest przedmiotem zapytania. W obu przypadkach, w dokumentach przydziału lokalu Wnioskodawca występował jako wnioskodawca, natomiast była żona, jako osoba w stopniu pokrewieństwa mająca prawo do zamieszkania, tak jak dzieci.

W dniu 16 września 1994 r. w trakcie trwania małżeństwa Wnioskodawca wystąpił do spółdzielni mieszkaniowej z wnioskiem o przekształcenie lokatorskiego prawa do użytkowania lokalu na własnościowe prawo. W dniu 17 stycznia 1995 r. został Mu przydzielony przedmiotowy lokal na warunkach własnościowych, jako członka spółdzielni mieszkaniowej, po uprzednim rozliczeniu wkładu mieszkaniowego i finansowego przekształcenia prawa na własnościowe. Różnicę z rozliczenia finansowego bez wsparcia materialnego byłej żony, Wnioskodawca spłacał sam. Była żona zawsze twierdziła, że ma gdzie mieszkać bowiem, kiedy Wnioskodawca otrzymał mieszkanie i ponosił jego koszty utrzymania i rodziny, teść postawił budynek, w którym w przypadku rozwodu miała zamieszkać żona Wnioskodawcy bez prawa domagania się podziału przedmiotowego mieszkania. Taka była między Wnioskodawcą a żyjącym wówczas teściem ustna umowa, której była żona nie dotrzymała. Była żona w dokumencie przydziału lokalu na warunkach lokatorskich oraz własnościowych figuruje jako „stopień pokrewieństwa”.

W dniu 20 kwietnia 2009 r. na wniosek Wnioskodawcy został zawarty akt notarialny „umowy przeniesienia na odrębną własność lokalu mieszkalnego” pomiędzy spółdzielnią mieszkaniową a Wnioskodawcą i byłą żoną jako stroną. Według oceny Wnioskodawcy była żona została współwłaścicielem spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu niejako z litery obwiązującego prawa z wszelkimi konsekwencjami tego prawa bez ponoszenia jakichkolwiek kosztów finansowych w momencie spisania aktu notarialnego i założeniem księgi wieczystej dla tego lokalu z ujawnieniem właścicieli lokalu, Wnioskodawcy i Jego byłej żony. W przydziale lokalu mieszkalnego na warunkach własnościowych z dnia 17 stycznia 1995 r. istnieje zapis: żona  stopień pokrewieństwa.

Wnioskodawca wskazał, że w skład majątku dorobkowego wchodziły:

  1. prawo własności lokalu mieszkalnego położonego ..... przy ul. ....., o pow. użytkowej 62,75m2, dla którego została założona księga wieczysta, o wartości (według wyceny rzeczoznawcy) 152 000 zł;
  2. spółdzielcze własnościowe prawo do garażu o wartości 13 600 zł;
  3. udział w 1/2 części samochodu o wartości 1 500 zł;
  4. meble, książki, sprzęt ADG, RTV o łącznej wartości 5 555 zł  łączna wartość to: 172 655 zł;
  5. należące do Wnioskodawcy jednostki rozrachunkowe w OFE  502,1091 jr. (50% przyznano byłej żonie, która nie była członkiem OFE);
  6. Wnioskodawcy składki ubezpieczeniowe na subkoncie  17 471 zł 88 gr (50% przyznano byłej żonie).

Wnioskodawca ponosił wszystkie nakłady finansowe na majątek wspólny, bowiem była żona nigdy nie była zainteresowana pomnażaniem majątku, utrzymaniem domu i rodziny w większości czasu nie pracując, a na stałe nie pracowała już od 1 lutego 2002 r.

Ekwiwalentny podział majątku wspólnego dotyczył części mebli, książek, sprzętu AGD, RTV oraz w całości garażu na łączną kwotę 16 155 zł na rzecz byłej żony. Na wyłączną własność Sąd przydzielił Wnioskodawcy majątek o wartości 156 500 zł, w tym przedmiotowe mieszkanie, według wyceny rzeczoznawcy na kwotę 152 000 zł. Wartość składników majątkowych otrzymanych w wyniku podziału, biorąc pod uwagę jednostki rozrachunkowe OFE oraz wartość składek ubezpieczeniowych na subkoncie, była niższa o kwotę 3 230 zł.

Tytułem dopłaty do udziału w małżeńskim majątku dorobkowym oraz tytułem rozliczenia nakładów z majątku osobistego na majątek wspólny, Sąd postanowił zasądzić od Wnioskodawcy kwotę 63 709 zł 54 gr, na rzecz byłej żony, płatną w dwóch równych ratach w wysokości po 31 854 zł 77 gr, płatnych do dnia 30 września 2017 r. oraz do dnia 31 grudnia 2017 r.

Zwolnienie z długu wobec byłej żony zostało zapisane w akcie notarialnym w momencie sprzedaży przedmiotowego mieszkania na rzecz syna ..... za zgodą wszystkich stron, co do jego wypełnienia i na jego rzecz egzekucji z art. 777 § 1 pkt 4 Kodeksu postępowania cywilnego. Przejęcie długu w całości stanowiło część ceny sprzedaży nieruchomości.

Wnioskodawca wskazał, że nie prowadzi działalności gospodarczej, ani też sprzedaż lokalu mieszkalnego nie nastąpiła w wyniku wykonywania działalności gospodarczej w rozumieniu art. 5a pkt 6 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytania (ostatecznie sformułowane w uzupełnieniu wniosku):

  1. Czy w opisanym przypadku na podstawie art. 2 ust. 1 pkt 3 i 5, art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. b) ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2016 r., poz. 2032, z późn. zm.) oraz art. 4a ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn (Dz. U. z 1983 r., Nr 45, poz. 207) istnieje przesłanka do zwolnienia z podatku dochodowego od osób fizycznych w całości w związku ze sprzedażą przedmiotowego lokalu mieszkalnego synowi Wnioskodawcy?
  2. Czy przejęty dług przez syna, opisany jw., jest aktem darowizny na rzecz Wnioskodawcy i zwolnionym od podatku dochodowego w myśl przepisu na podstawie art. 4a ust. 1 pkt 1 (Dz. U. z 1983 r., Nr 45, poz. 207)?

Przedmiotem niniejszej interpretacji jest udzielenie odpowiedzi na pytanie nr 1 w zakresie podatku dochodowego od osób fizycznych dotyczące skutków podatkowych odpłatnego zbycia nieruchomości, natomiast w zakresie pytania nr 2 zostanie wydane odrębne rozstrzygnięcie.

Zdaniem Wnioskodawcy (ostatecznie sformułowanym w uzupełnieniu wniosku), w opisanym przypadku w myśl art. 2 ust. 1 pkt 3 i 5, art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. b) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2016 r., poz. 2032), nie powstają przesłanki do uiszczenia podatku dochodowego, bowiem od początku nabycia własności mieszkania, tj. od dnia 17 stycznia 1995 r., a wcześniej od dnia 15 września 1983 r. otrzymania mieszkania na prawach lokatorskich, Wnioskodawca był w całej jego rozciągłości jedynym prawowitym właścicielem. Była żona w tamtym czasie nie była członkiem spółdzielni mieszkaniowej. Dopiero w momencie spisania aktu notarialnego była żona niejako z urzędu, została współwłaścicielem mieszkania. Minął również okres pięcioletni od pierwotnej daty nabycia nieruchomości (kupna) przez Wnioskodawcę, tj. 17 stycznia 1995 r. i zbycie mieszkania nastąpiło po tym okresie. Wnioskodawca uważa, że postanowieniem Sądu o przydzieleniu Mu na wyłączną własność mieszkania, odzyskał pełne prawo do dysponowania nieruchomością utracone w wyniku zawarcia aktu notarialnego w dniu 20 kwietnia 2009 r., który to w imię litery prawa ustanowił współwłaścicielem byłą żonę. Akt notarialny był jedynie, jak sama nazwa wskazuje, „umową przeniesienia własności lokalu mieszkalnego” i przekształcenie lokalu w odrębną nieruchomość. Postanowienie Sądu przyznaje mieszkanie na wyłączną własność Wnioskodawcy, jako uczestnika postępowania. Według Wnioskodawcy, w tym momencie powstaje migracja własności nieruchomości na Jego rzecz od momentu pierwotnego otrzymania mieszkania na prawach lokatorskich oraz jego kupna, do postanowienia Sądu przydzielającego mieszkanie na wyłączną własność Wnioskodawcy.

Wnioskodawca wskazał, że zasądzona dopłata nie określa w jakiej części dotyczy mieszkania, a w jakiej części rozliczenia nakładów z majątku osobistego uczestnika.

Przejęcie długu Wnioskodawcy wobec byłej żony, tytułem dopłaty do udziału w małżeńskim majątku dorobkowym przez syna ...., według wiedzy Wnioskodawcy jest aktem darowizny, od którego po zgłoszeniu do urzędu skarbowego w terminie 6 miesięcy od dnia powstania obowiązku podatkowego następuje zwolnienie od podatku w myśl art. 4a ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn (Dz. U. z 1983 r., Nr 45, poz. 207).

Wnioskodawca przytoczył również opinie prawników:

  • „W orzecznictwie, doktrynie, a także indywidualnych interpretacjach podatkowych niezwykle kontrowersyjnym zagadnieniem jest określenie momentu nabycia nieruchomości w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych. Z jednego ze stanowisk wynika, iż nabycie nieruchomości następuje, nie z momentem dokonania podziału majątku, a już z momentem faktycznego nabycia nieruchomości przez małżonków (tak przykładowo orzekł Wojewódzki Sąd Administracyjny we Wrocławiu w wyroku z dnia 3 listopada 2011 r., sygn. akt I SA/Wr 1215/11)”,
  • „Jak wynika z doktryny (Bartosiewicz A., Kubacki R., Komentarz do ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, LEX, 2015), mając na względzie charakter wspólności ustawowej małżeńskiej, za słuszny należy uznać pogląd, zgodnie z którym nabycie liczy się już od momentu faktycznego nabycia nieruchomości przez małżonków, a nie z momentem dokonania podziału majątku. Tak więc data podziału majątku, zgodnie z tak przyjętym stanowiskiem, nie będzie miała znaczenia. Istotna będzie data nabycia składnika majątku do majątku wspólnego małżonków. Jest to dominujące stanowisko doktryny.”,
  • „Nie mamy do czynienia z nabyciem (od którego należałoby liczyć okres 5-letni) w rozumieniu komentowanych przepisów w sytuacji, gdy dany przedmiot „migrował” pomiędzy majątkiem wspólnym oraz majątkiem odrębnym małżonków na podstawie umów majątkowych małżeńskich. Jak wskazał Wojewódzki Sąd Administracyjny w Rzeszowie w wyroku z dnia 19 listopada 2013 r., sygn. akt I SA/Rz 949/13, zawierane po 1991 r. przez skarżącą małżeńskie umowy majątkowe, na podstawie których dokonywano objęcia, a następnie wyłączenia z wspólności majątkowej nieruchomości, nie mieściły się w pojęciu nabycia, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych i nie miały wpływu na powstanie obowiązku podatkowego w tym podatku”.

Końcowo Wnioskodawca oświadczył, że zawarte w informacji dane, słownictwo i wyrażenia oparte są na dokumentach bazowych, tj. przydział lokali mieszkalnych i aktach notarialnych. Informacje złożył zgodnie z zapisami w ww. dokumentach, istniejącą wiedzą na przedmiotowy temat nie odbiegającą od rzeczywistych faktów oraz w dobrej wierze.

Nadmienia, że nie jest ekonomistą ani prawnikiem, posiada wykształcenie techniczne, stąd może czasami stosuje nieprecyzyjne sformułowania dotyczące przedmiotowej sprawy. Wnioskodawcy chodzi o to, czy w opisanym przypadku jest zwolniony od zapłaty podatku dochodowego od osób fizycznych, czy też nie lub w jakiej części.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2016 r., poz. 2032, z późn. zm.), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 8 ww. ustawy, źródłem przychodów jest odpłatne zbycie, z zastrzeżeniem ust. 2:

  1. nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości,
  2. spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub użytkowego oraz prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej,
  3. prawa wieczystego użytkowania gruntów,
  4. innych rzeczy,

-jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane w przypadku odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych określonych w lit. a)-c) -przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie, a innych rzeczy -przed upływem pół roku, licząc od końca miesiąca, w którym nastąpiło nabycie; w przypadku zamiany okresy te odnoszą się do każdej z osób dokonującej zamiany.

Powyższy przepis formułuje generalną zasadę, że sprzedaż nieruchomości, jej części lub udziału w nieruchomości oraz praw określonych w tym przepisie przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie, rodzi obowiązek podatkowy w postaci zapłaty podatku dochodowego. Tym samym, jeżeli odpłatne zbycie nieruchomości, jej części lub udziału w nieruchomości oraz ww. praw nastąpi po upływie pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie – nie jest źródłem przychodu w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, a tym samym kwota uzyskana ze sprzedaży nieruchomości, jej części lub udziału w nieruchomości oraz ww. praw w ogóle nie podlega opodatkowaniu.

W przypadku odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych wymienionych w art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, dla określenia jego skutków podatkowych istotne jest zatem ustalenie daty nabycia nieruchomości lub praw.

Z treści wniosku wynika, że w dniu 15 września 1983 r. na podstawie przydziału Wnioskodawca w czasie trwania związku małżeńskiego nabył spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu mieszkalnego. Wkład mieszkaniowy wniesiony do spółdzielni mieszkaniowej pochodził z majątku osobistego Wnioskodawcy ze środków pieniężnych zgromadzonych przed powstaniem wspólności majątkowej. W trakcie trwania małżeństwa nie były zawierane pisemne umowy majątkowe małżeńskie. Następnie w dniu 19 marca 1989 r. Wnioskodawca zamienił (za dopłatą) ww. lokal stanowiący spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu mieszkalnego na większy. W dniu 17 stycznia 1995 r. Wnioskodawca również w czasie trwania związku małżeńskiego, dokonał przekształcenia spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego na spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego. W dniu 20 kwietnia 2009 r., na podstawie „umowy przeniesienia” zawartej pomiędzy spółdzielnią mieszkaniową a Wnioskodawcą i Jego żoną jako stroną, został zawarty akt notarialny dotyczący przekształcenia spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego w prawo odrębnej własności lokalu mieszkalnego.

W dniu 2 lutego 2012 r. prawomocnym wyrokiem Sądu został orzeczony rozwód. W skład majątku dorobkowego wchodziły: prawo odrębnej własności przedmiotowego lokalu mieszkalnego o wartości 152 000 zł, spółdzielcze własnościowe prawo do garażu o wartości 13 600 zł, udział w 1/2 części samochodu o wartości 1 500 zł, meble, książki, sprzęt ADG, RTV o łącznej wartości 172 655 zł, jednostki rozrachunkowe w OFE oraz składki ubezpieczeniowe na subkoncie Wnioskodawcy.

Po podziale majątku wspólnego prawomocnym postanowieniem Sądu z dnia 28 marca 2017 r., sygn. akt ...., został przydzielony Wnioskodawcy na wyłączną własność majątek o wartości 156 500 zł, w tym przedmiotowe mieszkanie (prawo odrębnej własności lokalu mieszkalnego), według wyceny rzeczoznawcy na kwotę 152 000 zł. Tytułem dopłaty do udziału w małżeńskim majątku dorobkowym oraz tytułem rozliczenia nakładów z majątku osobistego na majątek wspólny w postanowieniu Sąd, zasądził od Wnioskodawcy kwotę 63 709 zł 54 gr na rzecz byłej żony.

W dniu 14 września 2017 r. Wnioskodawca aktem notarialnym sprzedał przedmiotową nieruchomość synowi za cenę 136 000 zł, a część ceny stanowiło zwolnienie Wnioskodawcy z długu wobec byłej żony i nastąpiło za zgodą wszystkich stron. Wnioskodawca nie prowadzi działalności gospodarczej w związku z tym sprzedaż lokalu mieszkalnego nie nastąpiła w wykonywaniu działalności gospodarczej w rozumieniu art. 5a pkt 6 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W celu ustalenia czy w przedmiotowej sprawie dokonana przez Wnioskodawcę sprzedaż prawa odrębnej własności lokalu mieszkalnego podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych, należy ustalić, od jakiego momentu liczy się bieg pięcioletniego okresu, o którym mowa w powołanym art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Zauważyć należy, że zgodnie z art. 195 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (Dz. U. z 2017 r., poz. 459, z późn. zm.), współwłasność jest instytucją prawa cywilnego polegającą na tym, że własność tej samej rzeczy przysługuje niepodzielnie kilku osobom. W myśl art. 196 § 1 Kodeksu cywilnego – współwłasność jest albo współwłasnością w częściach ułamkowych, albo współwłasnością łączną. Współwłasność łączną regulują przepisy dotyczące stosunków, z których ona wynika. Do współwłasności w częściach ułamkowych stosuje się przepisy Działu IV Księgi drugiej Kodeksu cywilnego, o czym stanowi art. 196 § 2 Kodeksu cywilnego. Zgodnie z art. 210 ww. Kodeksu – każdy ze współwłaścicieli może domagać się zniesienia współwłasności. W myśl art. 211 i art. 212 Kodeksu cywilnego – zniesienie współwłasności może nastąpić przez podział rzeczy wspólnej, a gdy rzeczy nie da się podzielić, przez przyznanie rzeczy jednemu ze współwłaścicieli z obowiązkiem spłaty pozostałych, bądź przez podział cywilny, polegający na sprzedaży rzeczy wspólnej i podziale uzyskanej ceny stosownie do wielkości udziałów współwłaścicieli.

Stosunki majątkowe pomiędzy małżonkami zostały uregulowane w ustawie z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz. U. z 2017 r., poz. 682). Zgodnie z art. 31 § 1 ww. ustawy, z chwilą zawarcia małżeństwa powstaje między małżonkami z mocy ustawy wspólność majątkowa (wspólność ustawowa) obejmująca przedmioty majątkowe nabyte w czasie jej trwania przez oboje małżonków lub przez jednego z nich (majątek wspólny). Przedmioty majątkowe nieobjęte wspólnością ustawową należą do majątku osobistego każdego z małżonków. Ustrój wspólności ustawowej obejmujący dorobek obojga małżonków ukształtowany został przez ustawodawcę jako wspólność łączna, bezudziałowa. Wspólność ta charakteryzuje się tym, że w czasie jej trwania małżonkowie nie mają określonych udziałów w majątku wspólnym, nie mogą zatem rozporządzać udziałami, a także nie mogą żądać podziału majątku objętego wspólnością – art. 35 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego.

Ustawowy ustrój majątkowy między małżonkami może ulec zniesieniu lub ograniczeniu na skutek zawartej między nimi umowy (art. 47 § 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego), na skutek orzeczenia sądu (art. 52 § 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego) albo z mocy prawa, np. ubezwłasnowolnienia jednego z małżonków (art. 53 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego). Zarówno w wypadku umownego wyłączenia wspólności ustawowej w czasie trwania małżeństwa, jak i w przypadku zniesienia tej wspólności przez sąd, bądź w przypadku ustania małżeństwa między małżonkami (byłymi małżonkami) ustaje wspólność ustawowa, a do majątku, który był nią objęty stosuje się odpowiednio przepisy o współwłasności w częściach ułamkowych. Natomiast – w myśl art. 501 ww. Kodeksu – w razie ustania wspólności, udziały małżonków są równe, chyba że umowa majątkowa małżeńska stanowi inaczej.

Z przywołanych przepisów wynika zatem, że z chwilą ustania wspólności majątkowej, współwłasność łączna zostaje zastąpiona przez współwłasność w częściach ułamkowych, a każdemu z małżonków (byłych małżonków) przysługuje udział w majątku wspólnym, który według domniemania jest równy udziałowi drugiego współmałżonka. Następnie, małżonkowie mogą zdecydować o sposobie podziału majątku wspólnego.

Zgodnie z teorią prawa rzeczowego przyznanie danej osobie na wyłączną własność rzeczy w wyniku podziału majątku wspólnego jest nabyciem tych rzeczy.

Natomiast mając na uwadze przyjętą linię orzecznictwa Naczelnego Sądu Administracyjnego, za datę nabycia nieruchomości lub prawa – w przypadku ich zbycia, które przypadły danej osobie w wyniku podziału majątku dorobkowego małżeńskiego, należy przyjąć datę ich nabycia w czasie trwania związku małżeńskiego (do majątku wspólnego), ale tylko wówczas jeżeli:

  • podział taki jest ekwiwalentny w naturze i nie towarzyszą mu spłaty lub dopłaty lub
  • wartość otrzymanej przez daną osobę nieruchomości lub prawa w wyniku podziału majątku mieści się w udziale, jaki temu małżonkowi przysługuje w majątku dorobkowym małżeńskim.

Jeżeli natomiast, podział odbył się w naturze, lecz w sposób, który był nieekwiwalentny i towarzyszyły mu spłaty lub dopłaty lub gdy wartość otrzymanej przez danego małżonka nieruchomości lub prawa przekracza jego udział w majątku dorobkowym małżeńskim, to wówczas za datę nabycia tej części nieruchomości lub prawa, która przekracza udział danego małżonka w majątku dorobkowym, należy przyjąć dzień, w którym dokonano podziału majątku dorobkowego.

Wskazuje się, że za datę nabycia przez Wnioskodawcę nieruchomości (udziału w nieruchomości gdyż nabycie nastąpiło do majątku wspólnego małżonków) będącej przedmiotem sprzedaży w 2017 r., należy uznać datę przekształcenia spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego w spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego, tj. 1995 r.

W przypadku spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego jego właścicielem i zarządzającym mieszkaniem jest spółdzielnia mieszkaniowa. Osoby zamieszkujące w takich mieszkaniach jedynie je użytkują, nie posiadają do nich tytułu własności. Mogą używać mieszkania, ale nie są jego właścicielami. Natomiast, dokonane w 2009 r. przekształcenie spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego w prawo odrębnej własności lokalu mieszkalnego nie stanowi nowego nabycia, jest jedynie przekształceniem formy prawnej władania rzeczą. Tym samym, moment takiego przekształcenia nie wpływa na moment nabycia przedmiotowej nieruchomości (lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość) określony w art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Zatem, w przedstawionym stanie faktycznym ustanowienie prawa odrębnej własności lokalu mieszkalnego w 2009 r. w istocie było tylko przekształceniem formy prawnej władania rzeczą, a nie nowym nabyciem.

We wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej Wnioskodawca wskazał, że na skutek postanowienia Sądu o podziale majątku wspólnego małżonków w dniu 28 marca 2017 r., stał się jedynym właścicielem prawa odrębnej własności lokalu mieszkalnego, zobowiązanym do spłaty na rzecz byłej żony, jej udziału w majątku wspólnym. Doszło zatem do nabycia, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a) ww. ustawy, ponieważ zwiększył się udział Wnioskodawcy jaki przysługiwał Jemu w ww. prawie do nieruchomości (lokalu mieszkalnego). W związku z tym, w 2017 r. nastąpiło nabycie prawa odrębnej własności lokalu mieszkalnego, w części przekraczającej udział Wnioskodawcy wchodzący w skład majątku wspólnego małżonków, podlegający podziałowi w związku z ustaniem tej wspólności wskutek rozwodu i sądowego podziału majątku.

Mając na uwadze powyższe przepisy oraz przedstawiony we wniosku stan faktyczny stwierdzić należy, że Wnioskodawca nabył prawo odrębnej własności lokalu mieszkalnego w różnym czasie i w różny sposób. W dniu 17 stycznia 1995 r. Wnioskodawca poprzez przekształcenie spółdzielczego lokatorskiego prawa w spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego nabył do wspólności małżeńskiej udział w spółdzielczym własnościowym prawie do lokalu mieszkalnego. Natomiast, dokonane w dniu 20 kwietnia 2009 r. przekształcenie spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego w prawo odrębnej własności lokalu, jak wskazano wyżej, nie stanowi dla Wnioskodawcy nowego nabycia. Mamy tu bowiem do czynienia ze zmianą formy prawnej przysługującego Wnioskodawcy zbywalnego prawa (udziału) do nieruchomości/lokalu mieszkalnego.

Natomiast, z uwagi na fakt, że w wyniku podziału majątku dorobkowego małżonków dokonanego w dniu 28 marca 2017 r. zwiększył się udział jaki przysługiwał Wnioskodawcy w ww. prawie do lokalu mieszkalnego, w związku z tym stanowi to dla Wnioskodawcy datę nabycia pozostałego udziału w tym prawie. Z uwagi na to, że nabycie przedmiotowego prawa nastąpiło w dwóch datach, to pięcioletni termin, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, należy liczyć oddzielnie w stosunku do każdego udziału nabytego przez Wnioskodawcę.

Ponieważ od końca 1995 r., w którym nastąpiło nabycie do majątku wspólnego małżonków udziału w spółdzielczym własnościowym prawie do lokalu mieszkalnego przekształconym w prawo odrębnej własności lokalu mieszkalnego, do daty sprzedaży w dniu 14 września 2017 r. minęło pięć lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie, to przychód uzyskany z odpłatnego zbycia tego udziału nie stanowi źródła przychodu, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, a tym samym nie podlega w ogóle opodatkowaniu podatkiem dochodowym.

Jednocześnie stwierdzić należy, że odpłatne zbycie w dniu 14 września 2017 r. udziału w prawie odrębnej własności lokalu mieszkalnego, nabytego przez Wnioskodawcę w dniu 28 marca 2017 r., wskutek podziału majątku wspólnego małżonków, w części przekraczającej udział Wnioskodawcy w składnikach majątkowych wchodzących w skład majątku wspólnego małżonków, stanowi źródło przychodu w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a) ustawy o podatku dochodowy od osób fizycznych, podlegające opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych, gdyż sprzedaż nastąpiła przed upływem pięcioletniego terminu, o którym mowa w przepisie, liczonego od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie tego udziału.

W myśl art. 30e ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, od dochodu z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw określonych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) podatek dochodowy wynosi 19 % podstawy obliczenia podatku.

Stosownie do treści art. 30e ust. 2 ww. ustawy, podstawą obliczenia podatku, o której mowa w ust. 1, jest dochód stanowiący różnicę pomiędzy przychodem z odpłatnego zbycia nieruchomości lub praw określonym zgodnie z art. 19, a kosztami ustalonymi zgodnie z art. 22 ust. 6c i 6d, powiększoną o sumę odpisów amortyzacyjnych, o których mowa w art. 22h ust. 1 pkt 1, dokonanych od zbywanych nieruchomości lub praw.

Dochodu z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych określonych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) nie łączy się z dochodami (przychodami) z innych źródeł (art. 30e ust. 5 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych).

Przychodem z odpłatnego zbycia nieruchomości, co wynika z treści art. 19 ust. 1 ww. ustawy, jest jej wartość wyrażona w cenie określonej w umowie, pomniejszona o koszty odpłatnego zbycia. Jeżeli jednak cena, bez uzasadnionej przyczyny, znacznie odbiega od wartości rynkowej tych rzeczy lub praw, przychód ten określa organ podatkowy w wysokości wartości rynkowej, którą zgodnie z ust. 3 ww. artykułu określa się na podstawie cen rynkowych stosowanych w obrocie rzeczami lub prawami tego samego rodzaju i gatunku, z uwzględnieniem w szczególności ich stanu i stopnia zużycia oraz czasu i miejsca odpłatnego zbycia.

Natomiast, jeżeli wartość wyrażona w cenie określonej w umowie odpłatnego zbycia znacznie odbiega od wartości rynkowej nieruchomości lub praw majątkowych oraz innych rzeczy, organ podatkowy lub organ kontroli skarbowej wezwie strony umowy do zmiany tej wartości lub wskazania przyczyn uzasadniających podanie ceny znacznie odbiegającej od wartości rynkowej. W razie nieudzielenia odpowiedzi, niedokonania zmiany wartości lub niewskazania przyczyn, które uzasadniają podanie ceny znacznie odbiegającej od wartości rynkowej, organ podatkowy określi wartość z uwzględnieniem opinii biegłego lub biegłych. Jeżeli wartość ustalona w ten sposób odbiega co najmniej o 33% od wartości wyrażonej w cenie, koszty opinii biegłego lub biegłych ponosi zbywający (art. 19 ust. 4 ustawy).

Pojęcie kosztów odpłatnego zbycia nie zostało przez ustawodawcę zdefiniowane w ustawie, należy zatem stosować językowe rozumienie tego wyrażenia, zgodnie z którym za koszty odpłatnego zbycia nieruchomości lub praw majątkowych uważa się wszystkie wydatki poniesione przez zbywającego, które są konieczne, aby transakcja mogła dojść do skutku (wszystkie niezbędne wydatki bezpośrednio związane z tą czynnością). Można do takich kosztów zaliczyć np.: koszty wyceny sprzedawanej nieruchomości przez rzeczoznawcę majątkowego, prowizje dla biura nieruchomości, wydatki związane ze sporządzeniem przez notariusza umowy cywilnoprawnej, koszty i opłaty sądowe, o ile były ponoszone przez zbywcę. Pomiędzy tymi wydatkami, a dokonanym zbyciem musi istnieć związek przyczynowo-skutkowy.

Stosownie natomiast do art. 22 ust. 6c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych koszty uzyskania przychodu z tytułu odpłatnego zbycia, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c), z zastrzeżeniem ust. 6d, stanowią udokumentowane koszty nabycia lub udokumentowane koszty wytworzenia, powiększone o udokumentowane nakłady, które zwiększyły wartość rzeczy i praw majątkowych, poczynione w czasie ich posiadania.

Nadto, stosownie do treści art. 22 ust. 6e ww. ustawy wysokość nakładów, o których mowa powyżej, ustala się na podstawie faktur VAT w rozumieniu przepisów o podatku od towarów i usług oraz dokumentów stwierdzających poniesienie opłat administracyjnych.

Jak wynika z powyższych przepisów podstawą obliczenia podatku jest dochód, stanowiący różnicę między przychodem z odpłatnego zbycia nieruchomości lub praw określonym zgodnie z art. 19 ww. ustawy (tj. wartością wyrażoną w cenie określonej w umowie, pomniejszoną o koszty odpłatnego zbycia), a kosztami uzyskania przychodu ustalonymi zgodnie z art. 22 ust. 6c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Zgodnie z art. 30e ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, po zakończeniu roku podatkowego podatnik jest obowiązany w zeznaniu podatkowym, o którym mowa w art. 45 ust. 1a pkt 3 (PIT-39), wykazać:

  1. dochody uzyskane w roku podatkowym z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych określonych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) i obliczyć należny podatek dochodowy od dochodu, do którego nie ma zastosowania art. 21 ust. 1 pkt 131, lub
  2. dochody, o których mowa w art. 21 ust. 1 pkt 131.

Na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 131 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wolne od podatku dochodowego są dochody z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych, o których mowa w art. 30e, w wysokości, która odpowiada iloczynowi tego dochodu i udziału wydatków poniesionych na własne cele mieszkaniowe w przychodzie z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych, jeżeli począwszy od dnia odpłatnego zbycia, nie później niż w okresie dwóch lat od końca roku podatkowego, w którym nastąpiło odpłatne zbycie, przychód uzyskany ze zbycia tej nieruchomości lub tego prawa majątkowego został wydatkowany na własne cele mieszkaniowe; udokumentowane wydatki poniesione na te cele uwzględnia się do wysokości przychodu z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych.

Zatem, podlegający opodatkowaniu dochód Wnioskodawcy z odpłatnego zbycia nieruchomości, w sytuacji gdy zostanie wydatkowany w określonym terminie na własne cele mieszkaniowe w rozumieniu art. 21 ust. 25 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, będzie mógł korzystać ze zwolnienia od podatku dochodowego w myśl art. 21 ust. 1 pkt 131 ww. ustawy, przy założeniu spełnienia przesłanek tego zwolnienia.

Mając na uwadze powołane przepisy oraz przedstawiony we wniosku stan faktyczny stwierdzić należy, że przychód uzyskany ze sprzedaży prawa odrębnej własności lokalu mieszkalnego, przypadający na udział w nieruchomości nabyty przez Wnioskodawcę w 1995 r. w trakcie trwania związku małżeńskiego, nie stanowi źródła przychodu, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, gdyż sprzedaż nastąpiła po upływie pięcioletniego okresu, o którym mowa w tym przepisie, liczonego od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie udziału.

Natomiast, odpłatne zbycie udziału w prawie odrębnej własności lokalu mieszkalnego w części odpowiadającej udziałowi nabytemu przez Wnioskodawcę w dniu 28 marca 2017 r., w wyniku podziału majątku dorobkowego, stanowi źródło przychodu, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, z którego dochód podlega opodatkowaniu według zasad określonych w art. 30e ww. ustawy, przy uwzględnieniu kosztów odpłatnego zbycia oraz kosztów uzyskania przychodu.

Wobec powyższego stanowisko Wnioskodawcy jest nieprawidłowe.

Tutejszy Organ zaznacza, że wydając interpretację w trybie art. 14b ustawy Ordynacja podatkowa, Organ podatkowy nie przeprowadza postępowania dowodowego, w związku z czym nie jest obowiązany, ani uprawniony do weryfikacji i oceny dokumentów załączonych do wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej, jest związany wyłącznie opisem stanu faktycznego przedstawionym przez Wnioskodawcę i Jego stanowiskiem w sprawie oceny prawnej stanu faktycznego. Jednocześnie Organ zauważa, że postępowanie w sprawie wydania interpretacji indywidualnej ma na celu wyjaśnienie wątpliwości co do sposobu zastosowania przepisów prawa podatkowego materialnego do określonego stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego. Organ podatkowy wydający interpretację indywidualną nie sprawdza prawidłowości przedstawionych we wniosku wartości liczbowych, w związku z tym nie może się do nich odnieść. Przedmiotem interpretacji wydanej na podstawie art. 14b ustawy Ordynacja podatkowa jest sam przepis prawa.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego ….. w dwóch egzemplarzach (art. 47 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2017 r., poz. 1369, z późn. zm.) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała.


doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji
Dołącz do zarejestrowanych użytkowników i korzystaj wygodnie z epodatnik.pl.   Rejestracja jest prosta, szybka i bezpłatna.

Reklama

Przejrzyj zasięgi serwisu epodatnik.pl od dnia jego uruchomienia. Zobacz profil przeciętnego użytkownika serwisu. Sprawdź szczegółowe dane naszej bazy mailingowej. Poznaj dostępne formy reklamy: display, mailing, artykuły sponsorowane, patronaty, reklama w aktywnych formularzach excel.

czytaj

O nas

epodatnik.pl to źródło aktualnej i rzetelnej informacji podatkowej. epodatnik.pl to jednak przede wszystkim źródło niezależne. Niezależne w poglądach od aparatu skarbowego, od wymiaru sprawiedliwości, od inwestorów kapitałowych, od prasowego mainstreamu.

czytaj

Regulamin

Publikacje mają charakter informacyjny. Wydawca dołoży starań, aby informacje prezentowane w serwisie były rzetelne i aktualne. Treści prezentowane w serwisie stanowią wyraz przekonań autorów publikacji, a nie źródło prawa czy urzędowo obowiązujących jego interpretacji.

czytaj