Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach
IBPB-2-1/4511-465/15/MD
z 18 grudnia 2015 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz.U. z 2015 r., poz. 613, ze zm.) oraz § 5 pkt 2 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz.U., poz. 643) – Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działający w imieniu Ministra Finansów, stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z 28 września 2015 r. (data wpływu do Biura – 6 października 2015 r.) o wydanie interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie powstania przychodu z tytułu wykorzystywania telefonów służbowych do celów prywatnych – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 6 października 2015 r. wpłynął do Biura ww. wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie powstania przychodu z tytułu wykorzystywania telefonów służbowych do celów prywatnych.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe:

Wnioskodawca planuje udostępnić wybranym pracownikom telefony komórkowe do korzystania dla celów służbowych, jednakże chce również dopuścić możliwość incydentalnego wykorzystania ich do rozmów krajowych w celach prywatnych. Umowa na świadczenie usług telekomunikacyjnych została zawarta z jednym z operatorów sieci komórkowej i przewiduje dla wszystkich numerów abonamenty ryczałtowe, które w ramach określonej kwoty wynagrodzenia dopuszczają nielimitowane rozmowy z numerami telefonów komórkowych i stacjonarnych na terenie Polski. Umowa wskazuje jedynie abonament w postaci wynagrodzenia ryczałtowego, nie wskazuje natomiast stawki za 1 minutę połączenia.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy wykonanie rozmowy prywatnej z telefonu służbowego powoduje powstanie po stronie pracowników przychodu ze stosunku pracy do opodatkowania?

A jeśli tak, to w jaki sposób przychód ten należy obliczyć, gdyż nie jest możliwe ustalenie faktycznego kosztu rozmowy prywatnej.

W pierwszej kolejności Wnioskodawca wskazał, że w wyroku z 8 lipca 2014 r. sygn. akt K 7/13 Trybunał Konstytucyjny orzekł, że „inne nieodpłatne świadczenie”, o którym mowa w art. 12 ust. 1 w związku z art. 11 ust. 1 oraz art. 12 ust. 3 w związku z art. 11 ust. 1-2b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, oznacza wyłącznie przysporzenie majątkowe o indywidualnie określonej wartości, otrzymane przez pracownika. Mając na względzie przytoczone orzeczenie Trybunału Konstytucyjnego w postanowieniu z dnia 13 października 2014 r. sygn. akt II FPS 7/14, siedmiu sędziów Naczelnego Sądu Administracyjnego stwierdziło, że „istotą podatków dochodowych jest opodatkowanie skonkretyzowanego przysporzenia, a nie potencjalnej możliwości jego uzyskania. Reguła ta dotyczy zwłaszcza świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń, w odniesieniu do których ustawodawca posłużył się jednoznacznym zwrotem „otrzymane”.” Tym samym należy uznać, że przychód powstaje tylko wtedy, gdy pracownik uzyskuje realne przysporzenie majątkowe, którego wartość jest ściśle określona (Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 23 kwietnia 2015 r., sygn. akt II FSK 1157/13).

W tym miejscu Wnioskodawca podkreślił, że nie sposób jest ustalić wartości świadczenia poprzez dokonanie podzielenia wartości abonamentu przez ilość faktycznie wykazanych w bilingu minut rozmów, gdyż po pierwsze wartość uzyskanego w ten sposób wyniku byłaby z pewnością zupełnie odmienna dla każdego z użytkowników telefonu. Wynik kształtowałby się odmiennie dla osób, które wykorzystują wiele minut na rozmowy służbowe lub prywatne, a odmiennie, dla osób które robią to w zupełnie incydentalnych przypadkach. W ten sposób mogłoby dochodzić do nieuprawnionego różnicowania wartości rodzajowo takiego samego świadczenia.

Dodatkowo, zdaniem Wnioskodawcy, należy wskazać, że w sytuacji jeśli pracownik będzie obciążany przez pracodawcę równowartością świadczenia z tytułu wykorzystywania telefonu służbowego do celów prywatnych, nie spowoduje to powstania świadczenia w naturze podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych. Z powyższych względów należy przyjąć, że skoro pracodawca nie jest w stanie ustalić wysokości odpłatności jaką powinien ponieść pracownik, ani określić wartości przychodu dla pracownika z tytułu wykorzystywania telefonu służbowego do celów prywatnych, to nie może on podlegać opodatkowaniu.

Wnioskodawca również wskazał, że w doktrynie prezentowane jest tożsame stanowisko na przykładzie ryczałtowego pokrywania przez pracodawcę kosztów dojazdu do pracy. „Na podstawie obowiązujących przepisów prawa nie jest możliwe ustalenie przychodu pracownika, korzystającego z dojazdów do pracy, za które pracodawca ponosi zryczałtowany koszt. Tym bardziej niemożliwe jest ustalenie wartości przychodu ze świadczenia, które miałoby polegać na uzyskaniu możliwości skorzystania z tych dojazdów. (...) Przychód z tego typu świadczeń, w oparciu o obowiązujące przepisy prawa, nie powinien podlegać opodatkowaniu” (A. Jabłońska [w:] glosa do wyroku NSA z dnia 3 listopada 2010 r., II FSK 1208/09. Teza nr 1, LEX).

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz.U. z 2012 r., poz. 361, ze zm.), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

W myśl art. 10 ust. 1 pkt 1 cyt. ustawy, źródłami przychodów są stosunek służbowy, stosunek pracy, w tym spółdzielczy stosunek pracy, członkostwo w rolniczej spółdzielni produkcyjnej lub innej spółdzielni zajmującej się produkcją rolną, praca nakładcza, emerytura lub renta.

Stosownie do art. 11 ust. 1 ww. ustawy, przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19, art. 20 ust. 3 i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Art. 12 ust. 1 przywoływanej ustawy stanowi, że za przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej oraz spółdzielczego stosunku pracy uważa się wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężną świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty, bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń, a w szczególności: wynagrodzenia zasadnicze, wynagrodzenia za godziny nadliczbowe, różnego rodzaju dodatki, nagrody, ekwiwalenty za niewykorzystany urlop i wszelkie inne kwoty niezależnie od tego, czy ich wysokość została z góry ustalona, a ponadto świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, jak również wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych.

W myśl art. 12 ust. 3 cyt. ustawy, wartość pieniężną innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych ustala się według zasad określonych w art. 11 ust. 2-2b.

Na podstawie art. 11 ust. 2a ww. ustawy, wartość pieniężną innych nieodpłatnych świadczeń ustala się:

1. jeżeli przedmiotem świadczenia są usługi wchodzące w zakres działalności gospodarczej dokonującego świadczenia – według cen stosowanych wobec innych odbiorców,
2. jeżeli przedmiotem świadczeń są usługi zakupione – według cen zakupu,
3. jeżeli przedmiotem świadczeń jest udostępnienie lokalu lub budynku – według równowartości czynszu, jaki przysługiwałby w razie zawarcia umowy najmu tego lokalu lub budynku,
4. w pozostałych przypadkach – na podstawie cen rynkowych stosowanych przy świadczeniu usług lub udostępnianiu rzeczy lub praw tego samego rodzaju i gatunku, z uwzględnieniem w szczególności ich stanu i stopnia zużycia oraz czasu i miejsca udostępnienia.
   
   

Wobec niezdefiniowania w ustawie podatkowej pojęcia „nieodpłatnego świadczenia” zasadne jest odwołanie się do znaczenia tego pojęcia ukształtowanego w orzecznictwie sądowym, zgodnie z którym nieodpłatnym świadczeniem w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym – generalnie – jest każde zdarzenie prawne i zjawisko gospodarcze, których następstwem jest uzyskanie korzyści kosztem innego podmiotu, lub te wszystkie zdarzenia prawne i gospodarcze, których skutkiem jest nieodpłatne, to jest niezwiązane z kosztami lub inną formą ekwiwalentu, przysporzenie majątku danej osobie, mające konkretny wymiar finansowy. Przysporzenie to może polegać na zwiększeniu majątku (aktywów) bądź uniknięciu jego pomniejszenia (zaoszczędzenie wydatków).

Z treści wniosku wynika, że Wnioskodawca planuje udostępnić wybranym pracownikom telefony komórkowe do korzystania dla celów służbowych, jednakże chce również dopuścić możliwość incydentalnego wykorzystania ich do rozmów krajowych w celach prywatnych. Umowa na świadczenie usług telekomunikacyjnych została zawarta z jednym z operatorów sieci komórkowej i przewiduje dla wszystkich numerów abonamenty ryczałtowe, które w ramach określonej kwoty wynagrodzenia dopuszczają nielimitowane rozmowy z numerami telefonów komórkowych i stacjonarnych na terenie Polski. Umowa wskazuje jedynie abonament w postaci wynagrodzenia ryczałtowego, nie wskazuje natomiast stawki za 1 minutę połączenia.

Podstawowym kryterium, które powinno być stosowane przy ustalaniu czy dane świadczenie nieodpłatne pracodawcy stanowi przychód ze stosunku pracy, jest wystąpienie po stronie pracownika przysporzenia czy to w postaci nabycia wymiernej korzyści majątkowej, czy to w postaci również wymiernego zaoszczędzenia wydatku.

Należy też pokreślić, że ustawowe pojęcie nieodpłatnych świadczeń musi być zawsze interpretowane w konkretnym kontekście, a nie w oderwaniu od niego z pominięciem okoliczności realizacji pewnych uprawnień, zjawisk gospodarczych i zdarzeń prawnych.

Z powodu niejednolitości stanowisk sądowych dotyczących kwestii „nieodpłatnego świadczenia” zasadniczego znaczenia nabrał wyrok Trybunału Konstytucyjnego z 8 lipca 2014 r., sygn. akt K 7/13 (Dz.U. z 2014 r., poz. 947), w którym Trybunał Konstytucyjny dokonał ustalenia, jakie kryteria statuują nieodpłatne świadczenie do zakwalifikowania go jako przychodu pracownika z tytułu stosunku pracy.

Cytując za Trybunałem uzasadnienie ww. wyroku: „Świadczenia w naturze i inne nieodpłatne świadczenia – w przeciwieństwie do pieniędzy i wartości pieniężnych – są traktowane jako przychód wyłącznie pod warunkiem, że są „otrzymane”, co ma wskazywać na bezwzględnie – w odniesieniu do tego przychodu – wymagany realny charakter świadczenia. Tę różnicę sformułowań szczególnie akcentuje także wnioskodawca. Zakresy znaczeniowe pojęć „postawione do dyspozycji” i „otrzymane”, którymi operuje ustawodawca definiując przychód w art. 11 ust. 1 u.p.d.o.f., nie pokrywają się. Przychód stanowią otrzymane lub postawione do dyspozycji pieniądze i wartości pieniężne. Wartości świadczeń w naturze są przychodem tylko wtedy, gdy są „otrzymane”, a nie – jak ma to miejsce w odniesieniu do pieniędzy i wartości pieniężnych – również postawione do dyspozycji podatnika. Ustawa nie zna bowiem takiego pojęcia jak postawienie świadczeń w naturze do dyspozycji podatnika (zob. Podatek dochodowy od osób fizycznych. Komentarz, J. Marciniuk (red.), Warszawa 2012, s. 122).”

Przenosząc powyższe rozważania na grunt niniejszej sprawy należy stwierdzić, że w opisanej we wniosku sytuacji o nieodpłatnym świadczeniu można rozważać tylko wówczas, gdy pracownik istotnie nie zostanie obciążony równowartością świadczeń z tytułu wykonywania rozmów prywatnych. Przy czym w zdarzeniu przyszłym przedstawionym we wniosku, nawet gdy takie obciążenie nie będzie miało miejsca, to pomimo możliwości zindywidualizowania świadczenia i przypisania go do konkretnego pracownika, nie można mówić o przychodzie z nieodpłatnych świadczeń. Nie ma bowiem możliwości określenia wysokości powstałego przychodu dla danego pracownika. Z uwagi na brak określenia w umowie kosztu 1 minuty rozmowy w opcji umówionego abonamentu (ryczałt), nie jest możliwe ustalenie (na podstawie bilingu) kosztów przeprowadzonych rozmów prywatnych. Z kolei – jak wskazał Wnioskodawca – podzielenie ryczałtowej kwoty abonamentu przez ilość wykazanych w bilingu rozmów, prowadziłoby do nieuprawnionego różnicowania wartości tego samego świadczenia, bowiem w zależności od ilości przeprowadzonych rozmów wartość ta byłaby różna, podczas gdy ogólna kwota abonamentu jest taka sama.

Na tle powyższego należy stwierdzić, iż w sytuacji niemożliwości jednoznacznego określenia przychodu przypadającego na konkretnego pracownika, po stronie takiego pracownika nie powstanie przychód do opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Powyższe oznacza, że w przedmiotowej sprawie stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie, ul. Rakowicka 10, 31-512 Kraków, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2012 r., poz. 270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy). Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.