2019.06.07 - Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej

Interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej
0114-KDIP2-3.4010.67.2019.1.SP
z 7 czerwca 2019 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2019 r., poz. 900, z późn. zm.) Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 8 kwietnia 2019 r. (data wpływu 10 kwietnia 2019 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie konsekwencji podatkowych z tytułu spłaty wierzytelności otrzymanych w ramach sekurytyzacji oraz odkupienia ich przez bank – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 10 kwietnia 2019 r. wpłynął do tutejszego organu ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie konsekwencji podatkowych z tytułu spłaty wierzytelności otrzymanych w ramach sekurytyzacji oraz odkupienia ich przez bank.

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenia przyszłe.

W celu pozyskania środków finansowych Wnioskodawca (dalej: „Bank”) zawarł w 2016 r. umowę przelewu swoich wierzytelności z B. sp. z o.o., spółką celową – spółką kapitałową powołaną w celu realizacji programu sekurytyzacji z siedzibą w Polsce (dalej: „SPV” albo „Wnioskodawca”).

Bank jest instytucją finansową prowadzącą działalność bankową. W szczególności, Bank świadczy usługi finansowe obejmujące między innymi: udzielanie kredytów i pożyczek, zakładanie lokat itp.

Działalność polegająca na udzielaniu kredytów i pożyczek wymaga posiadania zaplecza finansowego. Bank zapewnia sobie środki finansowe poprzez zaciąganie kredytów w innych instytucjach finansowych lub poprzez przyjmowanie lokat. Bank korzysta również z dodatkowego źródła środków finansowych, jakim jest sekurytyzacja (dalej: „Sekurytyzacja”).

Zagadnienie Sekurytyzacji zostało opisane w art. 92a ustawy Prawo Bankowe. Zgodnie z ustępem 3 tegoż artykułu, Bank może przenieść wierzytelności w drodze umowy na niebędącą towarzystwem funduszy inwestycyjnych tworzącym fundusz sekurytyzacyjny albo funduszem sekurytyzacyjnym, spółkę kapitałową (podmiot emisyjny) w celu emisji przez ten podmiot papierów wartościowych, których zabezpieczenie stanowią sekurytyzowane wierzytelności.

Zgodnie z ust. 4 art. 92a ustawy Prawo Bankowe, podmiot emisyjny, na rzecz którego nastąpiło przeniesienie wierzytelności, nie może być powiązany kapitałowo lub organizacyjnie z bankiem przenoszącym wierzytelności, a przedmiotem jego działalności może być wyłącznie nabywanie wierzytelności i emisja papierów wartościowych, o której mowa w art. 92a ust. 3 ustawy Prawo Bankowe, a także wykonywanie czynności z tym związanych.

SPV to podmiot powołany do przeprowadzenia transakcji Sekurytyzacji, przy czym do każdej transakcji Sekurytyzacji będzie powołana odrębna spółka celowa. SPV i Bank spełniają warunki określone w art. 92a ust. 4 ustawy Prawo bankowe.

Transakcja sekurytyzacji jest procesem składającym się z wielu czynności oraz wymagającym współpracy przynajmniej trzech podmiotów (banku, podmiotu emisyjnego oraz inwestorów lub inwestora). Efektem i ekonomicznym celem Sekurytyzacji jest pozyskanie środków pieniężnych przez Bank poprzez wykorzystanie aktywów w postaci udzielonych przez Bank pożyczek lub kredytów (dalej: „Wierzytelności”). Sekurytyzacja wpływa na poprawę płynności finansowej Banku.

Wierzytelności, które biorą udział w procesie Sekurytyzacji, to wierzytelności Banku należne od pożyczkobiorców/kredytobiorców z tytułu udzielonych pożyczek lub kredytów, wymagalne w terminach określonych w umowach pożyczek lub kredytów (dalej: „umowy kredytu”, „kredyty”). Zasadą jest, że umowy kredytu ustanawiają harmonogram spłat przewidujący spłaty w cyklach miesięcznych, choć możliwe są również inne zasady spłat. Wierzytelności nie obejmują odsetek ani opłat naliczonych przed datą ich zbycia („Data Zbycia”) (tj. należnych za okres przed Datą Zbycia). Prawo do odsetek naliczanych (należnych) od Daty Zbycia oraz wszelkich innych opłat naliczonych (należnych) od Daty Zbycia Wierzytelności (wszelkie opłaty wynikające z umów kredytów) przysługuje SPV, która nabędzie wierzytelności.

Wierzytelności są przelewane na podstawie umowy sprzedaży wierzytelności na rzecz SPV jeszcze przed terminem wymagalności tych wierzytelności oraz wynikających z nich odsetek. Wierzytelności objęte procesem Sekurytyzacji nie noszą znamion zagrożenia nieściągalnością, są to wierzytelności obsługiwane terminowo. Po nabyciu Wierzytelności, SPV otrzymuje od Banku kwoty wynikające ze spłaty kwot kapitału Wierzytelności objętych Sekurytyzacją. SPV również otrzymuje kwoty odsetek oraz wszelkich opłat i prowizji wynikających z umów kredytu, naliczonych od Daty Zbycia.

Należy podkreślić, że w drodze sprzedaży (przelewu) Wierzytelności Bank przenosi na SPV prawo do jedynie przyszłych odsetek, prowizji i opłat, tzn. nie są objęte sprzedażą (przelewem) odsetki, prowizje i opłaty naliczone przed Datą Zbycia (tj. należne za okres przed dniem sprzedaży).

Zgodnie z umową sprzedaży Wierzytelności, na mocy której dochodzi do przelewów Wierzytelności i która została zawarta między Bankiem i SPV, w początkowym okresie określonym w umowie (dalej: „Okres Początkowy”), Bank przelewał na rzecz SPV poszczególne transze Wierzytelności z kredytów udzielanych przez Bank klientom, które spełniają określone warunki. Pierwsza transza Wierzytelności została przelana w dniu zawarcia umowy sprzedaży Wierzytelności między Bankiem i SPV, a kolejne transze były przelewane później, aż do końca Okresu Początkowego, który już nastąpił. Przelewy poszczególnych transz były dokonywane na zasadach i warunkach opisanych powyżej, czyli, w szczególności:

przelew każdej kolejnej transzy następował w drodze sprzedaży Wierzytelności,

cena każdej kolejnej transzy była równa niespłaconej do dnia przelewu kwocie kapitału Wierzytelności według stanu na tzw. datę graniczną (cut-off date), czyli na określoną przez strony datę przed dokonaniem przelewu, na którą określana jest wartość nominalna Wierzytelności, (tj. pozostająca do spłaty na datę graniczną wartość kapitału kredytów składających się na Wierzytelności, nie obejmująca naliczonych odsetek i opłat),

nie występowało dyskonto,

ustalona cena sprzedaży każdej z transz była zapłacona przez SPV do Banku,

przedmiotem poszczególnych transz przelewu (sprzedaży) mogły być jedynie Wierzytelności obsługiwane terminowo na moment daty granicznej (cut-off date),

sprzedane Wierzytelności nie obejmowały opłat i odsetek naliczonych do dnia sprzedaży; jednak prawo do odsetek i opłat naliczanych po dacie sprzedaży przysługiwało SPV.

Najważniejsze elementy Sekurytyzacji to:

SPV wyemitowała obligacje, które sfinansowały jej działalność i które zostały objęte przez inwestorów. Środki zgromadzone z emisji obligacji przekazała Bankowi tytułem zapłaty ceny za Wierzytelności, a tym samym zapewniła Bankowi środki finansowe.

Oprócz emisji obligacji, o której mowa powyżej, SPV uzyskała pożyczkę z Banku. Kwota tej pożyczki była znacznie niższa od wartości Wierzytelności przelanych przez Bank do SPV. Zgodnie z umową pożyczki, SPV wypłaca do Banku odsetki obliczone według formuły ustalonej w umowie pożyczki.

Wierzytelności są nadal wykazywane w bilansie Banku jako jego aktywa – wynika to z faktu, że w sensie ekonomicznym, Bank ponosi ryzyko związane z Wierzytelnościami, a także korzyści ekonomiczne, tj. w postaci kwot dystrybuowanych do banku przez SPV po spłacie zobowiązań z tytułu wyemitowanych obligacji – w świetle zapisów Międzynarodowego Standardu Sprawozdawczości Finansowej nr 9 nie są spełnione przesłanki do usunięcia sekurytyzowanych aktywów ze sprawozdania finansowego Banku, tj. ryzyko i korzyści związane z portfelem wierzytelności pozostają w Banku. Oznacza to w szczególności, że przelew Wierzytelności w ramach opisanej transakcji nie powoduje zmniejszenia stanu aktywów Banku i nie prowadzi do ograniczenia kwoty należnego od Banku podatku od niektórych instytucji finansowych (tzw. podatku bankowego).

W ramach umowy zawartej pomiędzy Bankiem a SPV, Bank dokonywał odpłatnego przelewu każdej z transz Wierzytelności na SPV zgodnie z art. 509 Kodeksu Cywilnego oraz art. 92a ust. 3 Prawa Bankowego. SPV płacił za każdą z Wierzytelności cenę równą niespłaconej do dnia przelewu kwocie kapitału Wierzytelności według stanu na tzw. datę graniczną (tzw. cut-off date, tj. pozostająca do spłaty na datę graniczną wartość kapitału kredytów składających się na Wierzytelności, która nie obejmuje naliczonych odsetek i opłat). Z tego względu, środki uzyskane ze spłaty kapitału Wierzytelności, otrzymane przez Bank w okresie od daty granicznej do dnia przelewu zostają przekazane do SPV.

Przelewy były dokonywane bez dyskonta.

W zamian za pozyskanie środków finansowych wskutek dokonania Sekurytyzacji, Bank zapłacił SPV prowizję. Prowizja stanowiła wynagrodzenie za przeprowadzenie kompleksowej transakcji obejmującej zarówno przelew pierwszej transzy Wierzytelności, który miał miejsce na początku transakcji oraz przelewy kolejnych transz Wierzytelności, które następowały później w Okresie Początkowym.

SPV zawarła z Bankiem umowę o odpłatną obsługę Wierzytelności nabytych przez SPV.

Kwoty wpłacane przez kredytobiorców do Banku z tytułu spłaty zobowiązań nabytych przez SPV Wierzytelności są przekazywane przez Bank do SPV na zasadach i w terminach wskazanych w umowie o obsługę Wierzytelności.

Strony określiły, że usługa obsługi Wierzytelności jest świadczona odpłatnie, a odpłatność jest dokonywana miesięcznie. Zakres tej obsługi określono natomiast w taki sposób, że usługi te polegają na obsłudze portfela kredytów, a w ich zakres wchodzi:

prowadzenie rachunków i dokumentacji dotyczącej wierzytelności wraz z ewidencją analityczną kredytów,

odbieranie wpłat od kredytobiorców,

przekazywanie wpłat z tytułu spłaty kredytów oraz odsetek i opłat na rachunek SPV.

wydawanie klientom zaświadczeń i udzielanie im wyjaśnień co do wierzytelności,

prowadzenie korespondencji z kredytobiorcami,

wysyłanie monitów.

Dzięki zawartej umowie o powyższe usługi, klienci dokonują spłat swoich zobowiązań z tytułu Wierzytelności do Banku, a Bank przekazuje je do SPV (na rachunek bankowy należący do SPV). Zawarcie umowy o obsługę z Bankiem podyktowane było posiadaniem przez Bank wiedzy o udzielonych kredytach oraz o kredytobiorcach. SPV jest więc zmuszona do zapewnienia obsługi nabytych Wierzytelności przez Bank.

SPV dokonała zapłaty kosztów związanych z uruchomieniem opisanej transakcji oraz ceny za pierwszą transzę Wierzytelności przelanych przez Bank na SPV – te wydatki miały charakter jednorazowy.

Mechanizm płatności przez SPV został tak ustrukturyzowany, aby SPV wypłacała całość uzyskanych ze spłat Wierzytelności środków pieniężnych ponad założoną rezerwę. W konsekwencji, środki uzyskane z wpływów ze spłat Wierzytelności, są w całości wydatkowane, na nabycie kolejnych Wierzytelności (jeśli takie kolejne Wierzytelności są nabywane) oraz na uregulowanie innych zobowiązań SPV. Przy tym wydatki na rzecz podmiotów innych niż Bank nie zależą od kwoty uzyskanej faktycznie przez SPV, a wydatki na rzecz Banku są ustalane według formuł uzależniających kwotę wypłacaną do Banku od kwoty pieniężnej dostępnej w SPV ponad rezerwę:

wydatki odpowiadające kosztom utrzymania SPV (w tym podatki należne od SPV, koszty natury ogólnej, itp.), spłaty odsetek naliczonych od obligacji objętych przez Inwestora – takie wydatki są dokonywane przez SPV w każdym miesiącu,
płatność wynagrodzenia Banku za obsługę Wierzytelności, odsetek i prowizji od pożyczki udzielonej przez Bank – takie wydatki są z zasady dokonywane przez SPV w każdym miesiącu, choć, zgodnie z umową, w miarę dostępności wolnych środków w SPV.

Aby zrównoważyć kwoty wydatków z nieznanymi z góry kwotami spłat Wierzytelności, został wprowadzony mechanizm ograniczenia odsetek od pożyczki udzielonej przez Bank na wypadek, gdyby kwoty środków pieniężnych, którymi dysponuje SPV ponad zakładaną rezerwę nie pozwalały na uregulowanie odsetek naliczonych według stopy procentowej wskazanej w umowie. Ponadto, umowy zawarte między SPV i Bankiem przewidują mechanizm ustalania wartości wynagrodzenia za usługi Banku obsługi Wierzytelności lub kwoty prowizji od pożyczki, w wysokości całości ewentualnych nadwyżek środków pieniężnych posiadanych przez SPV ponad rezerwę.

Należy podkreślić, że wszystkie opisane powyżej elementy transakcji Sekurytyzacji są ze sobą ściśle powiązane i kluczowe dla przeprowadzenia Sekurytyzacji. W szczególności, SPV jest podmiotem, o szczególnym statusie uregulowanym w wyżej wspomnianym art. 92a Prawa bankowego, którego działalność skupiona jest wyłącznie na udziale w opisanym zdarzeniu przyszłym.

Bank i SPV są oraz będą podatnikami VAT w rozumieniu art. 15 ustawy o VAT i są oraz będą zarejestrowane dla potrzeb VAT zgodnie z odpowiednimi przepisami.

Transakcja na powyższych warunkach została zawarta w 2016 r. i funkcjonuje do dnia dzisiejszego w opisanym powyżej kształcie. Strony transakcji planują zmodyfikowanie transakcji polegające na:

wydłużeniu Okresu Początkowego (tzn. okresu, w którym SPV nabywa kolejne Wierzytelności, a nie spłaca kapitału obligacji),

wyemitowaniu nowych obligacji, w związku z czym do SPV zostaną wpłacone nowe środki pieniężne z tytułu emisji,

powiększeniu kwoty istniejącej pożyczki udzielonej przez Bank do SPV lub udzieleniu przez Bank do SPV nowej pożyczki,

wskutek powyższego, łączna kwota pozyskana z obligacji przez SPV zostanie powiększona w stosunku do stanu pierwotnego,

zwiększeniu kwoty z obligacji oraz z pożyczki, o których mowa powyżej będzie towarzyszyła sprzedaż nowych Wierzytelności; sprzedaż ta odbędzie się na tych samych zasadach, co opisane powyżej; w szczególności, przedmiotem sprzedaży będą „zdrowe” (tzn. terminowo regulowane należności z pożyczek/kredytów udzielonych przez Bank spełniające określone parametry) i niewymagalne Wierzytelności, nie wystąpi dyskonto, gdyż cena wierzytelności będzie równa ich wartości nominalnej, Wierzytelności nie będą zawierały naliczonych (według stanu na moment sprzedaży) odsetek, opłat i prowizji;

SPV uzyska od Banku dodatkową prowizję (odrębną od prowizji uzyskanej przez SPV w 2016 r.),

wprowadzeniu do dokumentacji transakcji Sekurytyzacji zapisów regulujących zasady zwrotnego przeniesienia Wierzytelności przez SPV na Bank. Zasadniczo, takie zwrotne przeniesienie Wierzytelności będzie dotyczyło Wierzytelności, które wykazują opóźnienie w spłacie, przeniesienie nastąpi w drodze sprzedaży za cenę równą kwocie nominału pozostającego do spłaty (zapadłego oraz niezapadłego), mechanizm zwrotnego przeniesienia Wierzytelności ma na celu uwolnienie SPV od Wierzytelności, które nie są regulowane terminowo – na jego mocy, takie Wierzytelności zostaną przeniesione do Banku,

celem opisanych zmian jest zapewnienie Bankowi dodatkowego finansowania.

Poza wyszczególnionymi powyżej zmianami, rozliczenia oraz przepływy finansowe między Bankiem, SPV i innymi zaangażowanymi stronami będą przebiegały według dotychczasowych zasad, które nie ulegną zmianie. W szczególności, Bank będzie nadal świadczył usługę obsługi Wierzytelności (na zasadach opisanych powyżej) i będzie uzyskiwał z tego tytułu miesięczne wynagrodzenie, które będzie ustalane według tych samych zasad co przed wprowadzeniem opisanych zmian. Kwoty uzyskiwane ze spłat Wierzytelności nadal mogą być wykorzystywane do zakupów przez SPV od Banku kolejnych Wierzytelności, a w pozostałej części będą wydatkowane przez SPV.

Należy podkreślić, że ani transakcja dokonana w 2016 r., ani planowane wprowadzenie do niej zmian nie mają na celu osiągnięcia korzyści podatkowych. W szczególności, Bank zarówno po dokonaniu transakcji jak i po przeprowadzeniu w niej zmian będzie rozpoznawał aktywo z tytułu Wierzytelności objętych przelewem na rzecz SPV na potrzeby podatku od niektórych instytucji finansowych (tzw. podatku bankowego). Jednocześnie Bank, w szczególności, będzie wykazywał jako przychody podlegające opodatkowaniu podatkiem dochodowym wartość wynagrodzenia za czynności obsługi wierzytelności oraz otrzymane odsetki z pożyczki udzielonej do SPV. Oznacza to, że Bank wykaże dochody, które zostałyby wykazane, gdyby Bank zaciągnął finansowanie na warunkach zbieżnych z warunkami obligacji i bezpośrednio ponosił koszty tego finansowania równe kosztom związanym z transakcją sekurytyzacji (odsetki płatne przez SPV oraz inne koszty ponoszone przez SPV, np. funkcjonowania i obsługi SPV).

W 2016 r. Wnioskodawca uzyskał interpretację indywidualną (znak: IPPB3/4510-267/16-2/JBB, z której wynikały pozytywne odpowiedzi na pytania analogiczne do zadanych poniżej.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie.

Czy po wprowadzeniu do transakcji opisanych zmian w SPV powstanie przychód do opodatkowania z chwilą otrzymania na rachunek bankowy SPV kwoty spłaconej Wierzytelności?
Czy po wprowadzeniu do transakcji opisanych zmian w związku z powstaniem przychodu z tytułu otrzymanej spłaty Wierzytelności, SPV będzie uprawniona do rozpoznania w kosztach uzyskania przychodów kwoty spłaconego kapitału danej Wierzytelności?
Czy po wprowadzeniu do transakcji opisanych zmian wydatki z tytułu odsetek płaconych do Inwestora, kosztów obsługi Wierzytelności, odsetek od pożyczki udzielonej przez Bank, prowizji od tej pożyczki a także Prowizji za odkup (jeśli taka prowizja wystąpi) płaconej w związku z odkupem Wierzytelności przez Bank należy uznać za koszty uzyskania przychodów SPV?
Czy po wprowadzeniu do transakcji opisanych zmian koszty z tytułu odsetek płaconych do Inwestora, kosztów obsługi Wierzytelności, odsetek od pożyczki udzielonej przez Bank oraz prowizji od tej pożyczki należy uznać za koszty bezpośrednio związane z przychodami SPV, o których mowa w pytaniu nr 1 i w konsekwencji czy mogą być one rozliczone w kosztach uzyskania przychodów w okresie, kiedy powstaje przychód, o którym mowa w pytaniu nr 1 nawet jeśli są płacone w kolejnym miesiącu?

Stanowisko Wnioskodawcy

Zdaniem Wnioskodawcy (w odniesieniu do pytania pierwszego), spłacone kwoty Wierzytelności będą stanowiły przychód Wnioskodawcy zarówno w części dotyczącej spłacanych odsetek, jak również w części dotyczącej spłacanego kapitału. Zdaniem Wnioskodawcy, skoro w odniesieniu do Wierzytelności wynikających z umów kredytów Wnioskodawca nie jest kredytodawcą, spłat Wierzytelności w części odpowiadającej zwrotowi kwoty kredytu nie należy utożsamiać ze spłatą kapitału kredytu. Zatem, art. 12 ust. 4 pkt 1 ustawy o PDOP, zgodnie z którym do przychodów nie zalicza się otrzymanych lub zwróconych kredytów nie znajdzie zastosowania.

Zgodnie z art. 12 ust. 3 ustawy o PDOP, za przychody związane z działalnością gospodarczą i z działami specjalnymi produkcji rolnej, osiągnięte w roku podatkowym, uważa się także należne przychody, choćby nie zostały jeszcze faktycznie otrzymane, po wyłączeniu wartości zwróconych towarów, udzielonych bonifikat i skont.

Zgodnie natomiast z art. 12 ust. 3a, 3c, 3d i 3e ustawy o PDOP:

Za datę powstania przychodu, o którym mowa w ust. 3 uważa się dzień wydania rzeczy, zbycia prawa majątkowego lub wykonania usługi, albo częściowego wykonania usługi, nie później niż dzień: 1. wystawienia faktury albo 2. uregulowania należności.

Jeżeli strony ustalą, iż usługa jest rozliczana w okresach rozliczeniowych, za datę powstania przychodu uznaje się ostatni dzień okresu rozliczeniowego określonego w umowie lub na wystawionej fakturze, nie rzadziej niż raz w roku. Zasadę tę stosuje się odpowiednio do dostawy energii elektrycznej, cieplnej oraz gazu przewodowego.

W przypadku otrzymania przychodu, o którym mowa w ust. 3, do którego nie stosuje się ust. 3a, 3c, 3d i 3f, za datę powstania przychodu uznaje się dzień otrzymania zapłaty.

Zdaniem Wnioskodawcy, przychód z tytułu otrzymanych spłat Wierzytelności należy uznać za przychód związany z działalnością gospodarczą.

Z analizy powyższych przepisów wynika, że skoro omawiany przychód nie jest związany ze zbyciem rzeczy ani prawa majątkowego, a także nie wynika z wykonania usługi, powstaje on z chwilą zapłaty. W konsekwencji, przychód w SPV będzie powstawał z chwilą faktycznego otrzymania kwoty spłacanej Wierzytelności na rachunek bankowy SPV.

Zdaniem Wnioskodawcy (w odniesieniu do pytania drugiego), w związku z powstaniem przychodu z tytułu otrzymanej spłaty Wierzytelności, SPV będzie uprawniona do rozpoznania w kosztach uzyskania przychodów kwoty spłaconego kapitału danej Wierzytelności.

Zgodnie z art. 15ba ustawy o PDOP:

W przypadku nabycia w ramach jednej transakcji co najmniej 100 wierzytelności bez wyodrębnienia ceny nabycia poszczególnych wierzytelności (pakiet wierzytelności) dochód z pakietu wierzytelności stanowi nadwyżka przychodów uzyskanych z wierzytelności wchodzących w skład pakietu wierzytelności nad kosztem nabycia pakietu wierzytelności.

Przez przychody uzyskane z wierzytelności wchodzących w skład pakietu wierzytelności rozumie się środki lub wartości otrzymane w wyniku uregulowania tych wierzytelności lub środki lub wartości ze zbycia całości albo części wierzytelności wchodzących w skład danego pakietu wierzytelności, z wyjątkiem opłat, odsetek, odsetek za opóźnienie w zapłacie zobowiązań i kar, naliczonych po dniu nabycia pakietu wierzytelności.

Przez koszt nabycia pakietu wierzytelności rozumie się cenę nabycia takiego pakietu wierzytelności.

Koszty nabycia pakietu wierzytelności potrąca się w okresie rozliczeniowym, w którym osiągnięty został przychód z wierzytelności wchodzących w skład pakietu wierzytelności, do wysokości odpowiadającej temu przychodowi.

Powyższe przepisy stosuje się odpowiednio do nabycia pojedynczej wierzytelności.

Zdaniem Wnioskodawcy w analizowanym stanie faktycznym następuje wyodrębnienie ceny nabycia poszczególnych Wierzytelności – jak wskazano, cena za Wierzytelności jest równa ich wartości nominalnej. Niemniej, powyższy przepis znajdzie zastosowanie do każdej Wierzytelności z osobna.

Prowadzić to będzie do wniosku, że skoro:

za przychody uzyskane z wierzytelności wchodzących w skład pakietu nie uważa się odsetek, opłat i kar naliczonych po dniu nabycia wierzytelności,

Wierzytelności na moment nabycia obejmują jedynie kwoty główne (kapitał) pożyczek/kredytów,

cena nabycia jest równa wartości nominalnej Wierzytelności (nabycie następuje bez dyskonta) z chwilą powstania przychodu wynikającego z otrzymaniem spłaty, Wnioskodawca będzie miał prawo do rozpoznania kosztu uzyskania przychodów w kwocie kapitału spłaconej Wierzytelności.

Zdaniem Wnioskodawcy (w odniesieniu do pytania trzeciego):

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy o PDOP, kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1 ustawy o PDOP.

Spośród kategorii kosztów wymienionych w pytaniu nr 3, art. 16 ust. 1 ustawy o PDOP nie odnosi się do kosztów z tytułu kosztów obsługi Wierzytelności oraz prowizji. Z art. 16 ust. 1 ustawy o PDOP wynika również, że nie uważa się za koszty uzyskania przychodów naliczonych, lecz niezapłaconych albo umorzonych odsetek od zobowiązań, w tym również od pożyczek (kredytów).

Ponadto, wskazane wydatki są nieodłączną konsekwencją procesu Sekurytyzacji. Jak wskazano, dla przeprowadzenia tego procesu, niezbędne są co najmniej trzy strony: Bank, SPV oraz inwestor. Te podmioty negocjując warunki transakcji określają warunki kompleksowo. Innymi słowy, warunki sprzedaży Wierzytelności przez Bank uwzględniają warunki uzgodnionej przez strony pożyczki, warunki, na których Bank będzie obsługiwał Wierzytelności oraz warunki, na których zostaną wyemitowane przez SPV obligacje. Oznacza to, że wydatki z tytułu odsetek płaconych do inwestora, kosztów obsługi Wierzytelności, odsetek od pożyczki udzielonej przez Bank oraz prowizji od tej pożyczki są konsekwencją nabycia przez SPV Wierzytelności. Nabycie przez SPV Wierzytelności umożliwia natomiast generowanie w SPV przychodów podatkowych.

W konsekwencji należy uznać, że wydatki z tytułu odsetek płaconych do Inwestora, kosztów obsługi Wierzytelności, odsetek od pożyczki udzielonej przez Bank, prowizji od tej pożyczki a także potencjalnej Prowizji płaconej w związku z odkupem Wierzytelności mogą stanowić koszty uzyskania przychodów, gdyż spełniają warunek określony w art. 15 ust. 1 ustawy o PDOP, o ile nie zostaną wyłączone z kosztów uzyskania przychodów na podstawie art. 15c ustawy o PDOP który przewiduje ograniczenia dotyczące rozpoznawania w kosztach uzyskania przychodów kosztów finansowania dłużnego.

Przy tym, odsetki należne od SPV do Inwestora oraz do Banku mogą być uznane za koszt uzyskania przychodów SPV jedynie, jeśli zostaną przez SPV zapłacone.

Powyższe potwierdził przykładowo Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie w interpretacji wydanej w zakresie transakcji sekurytyzacji przeprowadzonej przez Bank w 2015 r. (interpretacja indywidualna z dnia 27 lipca 2015 r.; IPPB3/4510-415/15-2/JBB).

Zdaniem Wnioskodawcy (w odniesieniu do pytania czwartego), koszty z tytułu odsetek płaconych do inwestora, kosztów obsługi Wierzytelności, odsetek od pożyczki udzielonej przez Bank oraz prowizji od tej pożyczki należy uznać za koszty bezpośrednio związane z przychodami osiąganymi przez SPV z uzyskiwanych spłat Wierzytelności i w konsekwencji, mogą one być rozliczone w kosztach uzyskania przychodów w okresie, kiedy powstaje odpowiadający im przychód. W opisanej transakcji będzie to oznaczało, że koszty powyższych kategorii będą mogły stanowić koszty uzyskania przychodów w okresie, za który są naliczone/należne.

W myśl art. 15 ust. 4 ustawy o PDOP, koszty uzyskania przychodów bezpośrednio związane z przychodami, poniesione w latach poprzedzających rok podatkowy oraz w roku podatkowym są potrącane w tym roku podatkowym, w którym osiągnięto odpowiadające im przychody. Natomiast zgodnie z art. 15 ust 4d ustawy o PDOP, koszty uzyskania przychodów, inne niż koszty bezpośrednio związane z przychodami, są potrącalne w dacie ich poniesienia. Jeżeli koszty te dotyczą okresu przekraczającego rok podatkowy, a nie jest możliwe określenie, jaka ich część dotyczy danego roku podatkowego, w takim przypadku stanowią one koszty uzyskania przychodów proporcjonalnie do długości okresu, którego dotyczą. Jednocześnie, ustawa o PDOP w art. 16 ust 1 wskazuje wydatki, które nie mogą stanowić kosztów uzyskania przychodów. Przykładowo, na mocy art. 16 ust. 1 pkt 11 ustawy o PDOP, kosztami uzyskania przychodów nie są naliczone, lecz niezapłacone albo umorzone odsetki od zobowiązań, w tym kredytów i pożyczek.

Ponadto, zgodnie z art. 15 ust. 4b ustawy o PDOP, koszty uzyskania przychodów bezpośrednio związane z przychodami, odnoszące się do przychodów danego roku podatkowego, a poniesione po zakończeniu tego roku podatkowego do dnia:

sporządzenia sprawozdania finansowego, zgodnie z odrębnymi przepisami, nie później jednak niż do upływu terminu określonego do złożenia zeznania, jeżeli podatnicy są obowiązani do sporządzania takiego sprawozdania, albo
złożenia zeznania, nie później jednak niż do upływu terminu określanego do złożenia tego zeznania, jeżeli podatnicy, zgodnie z odrębnymi przepisami, nie są obowiązani do sporządzania sprawozdania finansowego

- są potrącalne w roku podatkowym, w którym osiągnięte zostały odpowiadające im przychody.

Powyższe regulacje nakazują odmienne traktowanie kosztów bezpośrednio związanych z przychodami oraz kosztów innych niż bezpośrednio związane z przychodami.

Przepisy podatkowe nie definiują wprost pojęcia kosztów bezpośrednio związanych z przychodami. Zdaniem Spółki, analizując art. 15 ust. 4 ustawy o PDOP należy stwierdzić, że koszty bezpośrednio związane z przychodami to takie, które pozostają w bezpośrednim związku przyczynowo–skutkowym z konkretnym przychodem.

W opisanym zdarzeniu przyszłym, SPV będzie uzyskiwała przychody do opodatkowania jedynie ze spłat Wierzytelności. Ponadto, wszystkie podstawowe elementy transakcji (tzn. sprzedaż Wierzytelności, udzielenie pożyczki, zawarcie umowy o obsługę Wierzytelności oraz emisja obligacji do Inwestora) są ze sobą wzajemnie ściśle związane i dojście do skutku opisanej kompleksowej transakcji nie byłoby możliwe bez któregokolwiek z tych elementów. Tym samym, koszty ponoszone przez SPV w związku z tymi elementami (tzn. koszty wynikające z zawartej umowy pożyczki oraz z zawartej umowy regulującej zasady obsługi Wierzytelności) należy uznać za ściśle związane z przychodami osiąganymi ze spłat nabytych Wierzytelności.

Oznacza to, że ponoszenie wydatków z tytułu odsetek płaconych do inwestora, kosztów obsługi Wierzytelności, odsetek od pożyczki udzielonej przez Bank oraz prowizji od tej pożyczki ma na celu osiągnięcie wyłącznie skonkretyzowanych przychodów, tj. przychodów osiąganych przez SPV w związku ze spłatami Wierzytelności. Tym samym, powyższe kategorie kosztów można uznać za koszty bezpośrednio związane z przychodami powstającymi w związku ze spłatą Wierzytelności.

W konsekwencji, zdaniem Wnioskodawcy, powyższe kategorie kosztów (prowizja, odsetki, koszty obsługi Wierzytelności) należne/naliczone za dany okres, powinny zostać uznane za bezpośrednio związane z przychodami osiągniętymi w tym okresie. Tym samym, powinny one stanowić koszty uzyskania przychodów rozpoznanych przez SPV w okresie, za który koszty zostały naliczone (tj. za który są należne).

Zdaniem Spółki fakt, że powyższe kategorie kosztów będą faktycznie płacone przez SPV w kolejnym okresie nie wpływa na powyższą konkluzję. Wynika to zdaniem Wnioskodawcy z treści art. 15 ust 4b ustawy o PDOP, który nakazuje, by koszty bezpośrednio związane z przychodami były rozliczane w okresie wcześniejszym niż data ich poniesienia jeśli w tym wcześniejszym okresie został osiągnięty odpowiadający im przychód.

W szczególności, nawet jeśli koszty odsetek naliczonych od obligacji oraz od kwoty zaciągniętej pożyczki za dany okres, np. miesiąc (okres X) zostaną uregulowane w kolejnym okresie (okres X + 1), ale przed upływem terminu zapłaty zaliczki na podatek za poprzedni okres (okres X) to i tak będą stanowiły koszty uzyskania przychodów danego okresu (X). W tym wypadku warunek wynikający z art. 16 ust 1 pkt 11 ustawy o PDOP zostanie spełniony w okresie (X+1) i nie później niż w terminie zapłaty zaliczki na podatek za okres (X), co nie stoi jednak na przeszkodzie, by odsetki zapłacone w okresie (X+1) i uznane za koszty uzyskania przychodów bezpośrednio związane z przychodami z poprzedniego okresu (okresu X) rozliczyć w kosztach uzyskania przychodów okresu X. Powyższe oznacza, że na moment, w którym będzie wyliczana zaliczka na podatek za dany miesiąc, odsetki związane bezpośrednio z przychodami tego miesiąca:

będą miały status „zapłacone”,

jako koszty bezpośrednio związane z przychodami będą podlegały zaliczeniu do kosztów uzyskania przychodów danego miesiąca.

Powyższe jest przy założeniu, że płatności za okres X w danym roku podatkowym zostaną dokonane przed sporządzeniem sprawozdania finansowego za ten rok.

Możliwość uznania odsetek i kosztów finansowych za koszty bezpośrednio związane z przychodami potwierdza szereg interpretacji wydawanych przez organy podatkowe, które potwierdzają stanowisko Wnioskodawcy. Przykładem może być interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z 3 listopada 2014 r. (ILPB3/423-388/14-2/KS), interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z 24 lipca 2013 r. (IBPBI/2/423-444/13/MO).

Prawidłowość stanowiska wnioskodawcy potwierdził również Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie w interpretacji wydanej w zakresie transakcji sekurytyzacji przeprowadzonej przez Bank w 2015r. (interpretacja indywidualna z dnia 27 lipca 2015 r.; IPPB3/4510-415/15-2/JBB) oraz Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie w interpretacji z 27 października 2016 r. IPPB3/4510-860/16-2/JBB – w odniesieniu do innej transakcji sekurytyzacji. Stanowisko to zostało również potwierdzone we wspomnianej interpretacji uzyskanej przez Wnioskodawcę dla opisanej transakcji (bez uwzględnienia planowanych do niej zmian) – interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z 3 czerwca 2016 r. (IPPB3/4510-267/16-2/JBB).

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionych zdarzeń przyszłych uznaje się za prawidłowe.

Mając powyższe na względzie, stosownie do art. 14c § 1 Ordynacji podatkowej, odstąpiono od uzasadnienia prawnego dokonanej w tym zakresie oceny stanowiska Wnioskodawcy.

Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny w sprawie będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego) podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.

Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

z zastosowaniem art. 119a;
w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych (art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej).

Powyższe unormowania należy odczytywać łącznie z przepisami art. 33 ustawy z 23 października 2018 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 2193), wprowadzającymi regulacje intertemporalne.

Interpretacja dotyczy zdarzeń przyszłych przedstawionych przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie ziszczenia się zdarzeń przyszłych przedstawionych przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2018 r., poz. 1302, z późn. zm.). Skargę wnosi się w dwóch egzemplarzach (art. 47 § 1 ww. ustawy) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała lub drogą elektroniczną na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 54 § 1a ww. ustawy), w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy). W przypadku pism i załączników wnoszonych w formie dokumentu elektronicznego odpisów nie dołącza się (art. 47 § 3 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.

Reklama

O nas

Regulamin