2019.03.22 - Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej

Interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej
0111-KDIB3-1.4012.26.2019.4.WN
z 22 marca 2019 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 13 § 2a, 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2018 r., poz. 800 z późn. zm.) Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z 11 stycznia 2019 r. (data wpływu 15 stycznia 2019 r.), uzupełnionym pismem z 11 marca 2019 r. (data wpływu 11 marca 2019 r.) oraz pismem z 21 marca 2019 r. (data wpływu 21 marca 2019 r.), o wydanie interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania nabycia wierzytelności – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 15 stycznia 2019 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej m.in. podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania nabycia wierzytelności.

Ww. wniosek został uzupełniony pismem uzupełnionym pismem z 11 marca 2019 r. (data wpływu 11 marca 2019 r.), przesłanym w związku z wezwaniem tut. organu z 4 marca 2019 r. znak: 0111-KDIB2-2.4014.10.2019.2.MM, 0111-KDIB3-1.4012.26.2019.3.WN oraz pismem z 21 marca 2019 r. (data wpływu 21 marca 2019 r.).

W przedmiotowym wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe:

Wnioskodawca jest spółką prawa handlowego, której przedmiot działalności obejmuje m.in. pozostałe pośrednictwo finansowe (PKD 64.19.Z) oraz działalność holdingów finansowych (PKD 64.20.Z). Jedynym wspólnikiem posiadającym udziały reprezentujące 100% kapitału i ogólnej liczby głosów na Zgromadzeniu Wspólników Wnioskodawcy jest P. S.A. (dalej jako: Spółka).

W 2014 r. Spółka zaciągnęła kredyt inwestycyjny w Spółdzielczym Banku (dalej jako: SK Bank). W roku 2015, ze względu na problemy finansowe SK Banku, Bank X udzielił SK Bankowi kredytu refinansowego na przywrócenie płynności finansowej z zabezpieczeniem w postaci cesji praw do portfela kredytowego SK Bank, w tym do wierzytelności SK Banku wobec Spółki z tytułu kredytu, a także - gwarancji Skarbu Państwa.

Ze względu na fakt, iż SK Bank nie obsługiwał udzielonego kredytu refinansowego, umowa kredytu została przez Bank X wypowiedzialna, a ustanowione na rzecz Banku X zabezpieczenia zostały zrealizowane. Tym samym Bank X uzyskał prawo do zaspokojenia się z portfela wierzytelności kredytowych SK Banku, wśród których znajdowała się również wierzytelność wobec Spółki. Należy zaznaczyć, że Spółka reguluje swoje zobowiązania z tytułu uzyskanego kredytu inwestycyjnego, jednakże - z uwagi na swoją sytuację finansową - nie na warunkach określonych w zawartej z SK Bankiem umowie kredytowej, a w oparciu o dyspozycje Bank X określające harmonogram i wysokość płatności miesięcznych bez ich podziału na spłatę kapitału kredytu i płatności odsetkowe. Zobowiązanie Spółki z tytułu kredytu inwestycyjnego nie jest objęte postępowaniem egzekucyjnym. Wnioskodawca planuje odkupić od Banku X przysługującą mu wierzytelność wobec Spółki za cenę niższą od jej wartości nominalnej, która będzie odpowiadać wartości ekonomicznej wierzytelności. Transakcji pomiędzy Wnioskodawcą i Bankiem X nie będą towarzyszyć żadne inne przepływy pieniężne poza zapłatą ceny.

Bank X sprzedając wierzytelność nie będzie określał sposobu i zasad, w jaki będzie ona wykorzystana przez Wnioskodawcę. Spółka swoje zobowiązanie będzie regulować do Wnioskodawcy, który wstąpi w funkcję wierzyciela, w miejsce Banku X.

Środki na pozyskanie powyższej wierzytelności będą pochodzić z kredytu udzielonego przez jeden z banków komercyjnych.

W związku z powyższym Wnioskodawca powziął wątpliwości w jaki sposób planowana transakcja będzie opodatkowana, tj. czy będzie ona wywoływać skutki podatkowe w podatku od czynności cywilnoprawnych i/lub podatku od towarów i usług.

Dodatkowo Wnioskodawca uzupełnił opis sprawy informując:

Strony transakcji kupna sprzedaży wierzytelności, tj. Bank X i Wnioskodawca, z tytułu przedmiotowej transakcji nie przewidują jakiegokolwiek przysporzenia majątkowego po stronie Wnioskodawcy. Wnioskodawca przystępując do transakcji zamierza jedynie nabyć wierzytelność - nie będzie intencją Wnioskodawcy uwolnienie Bank X od konieczności podejmowania czynności związanych z dochodzeniem należności, bowiem celem Wnioskodawcy jest jedynie nabycie wierzytelności. Nabycie wierzytelności przez Wnioskodawcę wywoła taki skutek, że dotychczasowy wierzyciel (Bank X) nie będzie uprawniony do dochodzenia spłaty przedmiotowej wierzytelności. Wszelkie prawa w tym zakresie nabędzie Wnioskodawca jako nabywca wierzytelności. Jest to prawny skutek nabycia wierzytelności przez Wnioskodawcę. Stąd też umowa, jaka zostanie podpisana przez strony transakcji dotyczyć będzie nabycia wierzytelności przez Wnioskodawcę, a nie będzie określała żadnych zobowiązań Wnioskodawcy wobec Banku X w zakresie uwolnienia Banku X od konieczności podejmowania czynności związanych z dochodzeniem należności.
Różnica pomiędzy wartością nominalną wierzytelności, którą Wnioskodawca nabędzie, a ceną jej zbycia przez Bank X, określa spadek wartości ekonomicznej wierzytelności. Cena, po jakiej Wnioskodawca nabędzie wierzytelność będzie odpowiadać jej rzeczywistej wartości ekonomicznej.
Wnioskodawca nabywając wierzytelność nie będzie zobowiązany do wykonania jakichkolwiek innych świadczeń na rzecz Banku X, poza zapłatą ceny.
Nabywana wierzytelność będzie wymagalna.
Wnioskodawca nabędzie wierzytelność we własnym imieniu, jak również na własny rachunek, jak i na własne ryzyko.

W związku z powyższym, w zakresie podatku od towarów i usług, zadano następujące pytania (oznaczone jak we wniosku):

Czy nabycie wierzytelności przez Wnioskodawcę będzie opodatkowane podatkiem od towarów i usług? (sformułowane w piśmie z 21 marca 2019 r.)

2. Jaka jest podstawa opodatkowania usługi świadczonej przez Wnioskodawcę na rzecz Banku X w związku z nabyciem wierzytelności?

3. Jaką stawką VAT powinna być opodatkowana usługa świadczona na rzecz Banku X przez Stronę w związku z nabyciem wierzytelności?

Stanowisko Wnioskodawcy:

Czynność nabycia przez Wnioskodawcę wierzytelności od Banku X nie będzie opodatkowana podatkiem od towarów i usług.

Ad.2

Zdaniem Wnioskodawcy, w przypadku przyjęcia, że Wnioskodawca świadczy na rzecz Banku X usługę opodatkowaną podatkiem VAT, podstawa opodatkowania takiej usługi, z uwagi na fakt, że strony transakcji nie określą wynagrodzenia za taką usługę, będzie wynosić 0 zł.

Ad.3

Zdaniem Wnioskodawcy, w przypadku przyjęcia, że Wnioskodawca świadczy usługę, usługa świadczona przez Stronę na rzecz Banku X w związku z nabyciem wierzytelności będzie korzystała ze zwolnienia od opodatkowania na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 40 ustawy VAT.

Uzasadnienie stanowiska Wnioskodawcy:

Stanowisko Wnioskodawcy w sprawie niepodlegania czynności nabycia wierzytelności pod opodatkowanie podatkiem VAT przyjęto, zgodnie ze wskazaniem Wnioskodawcy w piśmie z 21 marca 2019 r., z uzasadnienia stanowiska własnego w części dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych.

(…) Ocena zatem czy dana czynność będzie podlegać pod opodatkowanie podatkiem od czynności cywilnoprawnych uwarunkowana jest tym, czy czynność jest opodatkowana podatkiem VAT. Stąd też przedmiotowa analiza wymaga ustalenia - przez pryzmat ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (tj. Dz. U. 2018 r., poz. 2174 z późń. zm.; dalej jako: ustawa VAT) - czy planowana transakcja przez którąś ze stron będzie opodatkowana podatkiem VAT.

Zbywcą wierzytelności jest Bank X, którego działalność jest regulowana nie tylko w drodze ustawy, ale również Konstytucji RP. I tak, Bank X jest centralnym bankiem państwa, a jego podstawowym celem jest utrzymanie stabilnego poziomu cen, przy jednoczesnym wspieraniu polityki gospodarczej Państwa. Ponadto, do zadań Bank X należy m.in. regulowanie płynności banków oraz ich refinansowanie, jak i kształtowanie warunków niezbędnych dla rozwoju systemu bankowego (art. 3 ust. 2 pkt 5 i 6 ustawy). Uszczegółowieniem powyższego jest art. 42 ustawy, zgodnie z którym bank centralny może udzielać bankom kredytu refinansowego w złotych w celu uzupełnienia ich zasobów pieniężnych., m.in. w celu wdrożenia planu naprawy banku.

Tymczasem, zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy VAT opodatkowaniu podlega m. in. odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju. Podatnikami są zaś osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności. Działalnością gospodarczą jest wszelka działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych, (art. 15 ust. 1 i 2 ustawy VAT). Co więcej, nie uznaje się za podatnika organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których zostały one powołane, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych (ust. 6).

W związku z powyższym oczywistym jest, że w toku przedmiotowej transakcji Bank X nie może wystąpić jako podatnik VAT.

Za podatnika VAT z tytułu nabycia przedmiotowej wierzytelności nie może być uznany również Wnioskodawca: po pierwsze, ustawa VAT nie przewiduje „przeniesienia” na nabywcę wierzytelności obowiązku jej opodatkowania (np. na zasadach odwrotnego obciążenia), po drugie, Strona nie świadczy na rzecz Bank X żadnej odpłatnej usługi czy odpłatnej dostawy towarów, z tytułu której musiałaby rozpoznać obowiązek podatkowy. Jeśli bowiem przez dostawę towarów rozumie się przeniesienie prawa do dysponowania towarami jak właściciel (art. 7 ustawy VAT), a przez świadczenie usług rozumie się każde świadczenie, które nie stanowi dostawy towarów (art. 8 ustawy VAT), to oczywistym jest, że żadne z takich czynności nie jest wykonywane przez Wnioskodawcę. Strona nie przekazuje, wraz z przeniesieniem prawa do dysponowania jak właściciel, do Banku X żadnych towarów. Nie świadczy też żadnej usługi na rzecz w/w. Warunkiem opodatkowania VAT określonego świadczenia jest zidentyfikowanie beneficjenta tej usługi. Bez podmiotu, który faktycznie uzyskuje korzyść w związku z otrzymaniem określonego świadczenia, nie można bowiem mówić o czynności podlegającej opodatkowaniu VAT (vide: NSA z 29.10 2015 r., sygn. akt I FSK 1352/14; WSA w Lublinie z 04.12.2015 r., sygn. akt I SA/Lu 573/15; WSA w Poznaniu z 07.11.2017 r., sygn. akt I SA/Po 515/17). Odpłatne świadczenie usług wymaga istnienia stosunku prawnego pomiędzy świadczącym usługę a jej odbiorcą, a w zamian za wykonanie usługi powinno zostać wypłacone wynagrodzenie. Musi więc istnieć bezpośredni związek pomiędzy świadczoną usługą a przekazanym za nią wynagrodzeniem. Oznacza to, że z danego stosunku prawnego, na podstawie którego wykonywana jest usługa, musi wynikać wyraźna, bezpośrednia korzyść dla świadczącego usługę. Odpłatna dostawa towarów lub odpłatne świadczenie usług mogą więc zostać opodatkowane wtedy, gdy pomiędzy dostawcą towaru lub świadczącym usługę a ich beneficjentem istnieje jawny lub choćby dorozumiany stosunek prawny, w ramach którego spełniane są świadczenia wzajemne. Wobec powyższego należy stwierdzić, że każde świadczenie niebędące dostawą towarów, polegające na działaniu, zaniechaniu lub tolerowaniu czyjegoś zachowania stanowi co do zasady usługę w rozumieniu ustawy o VAT, Muszą być przy tym spełnione następujące warunki:

w następstwie zobowiązania, w wykonaniu którego usługa jest świadczona, druga strona (wierzyciel/nabywca) jest bezpośrednim beneficjentem świadczenia;
świadczonej usłudze odpowiada świadczenie wzajemne ze strony nabywcy (wynagrodzenie).

Określone świadczenie będzie podlegało opodatkowaniu VAT jako usługa wówczas, gdy ww. warunki będą spełnione łącznie, bowiem aby usługa podlegała opodatkowaniu podatkiem VAT, musi istnieć związek o charakterze przyczynowym pomiędzy świadczoną usługą a otrzymanym świadczeniem wzajemnym, w ten sposób, że zapłacone kwoty stanowią wynagrodzenie za wykonaną usługę świadczoną w ramach stosunku prawnego lub dochodzi do wymiany świadczeń wzajemnych. Otrzymana zapłata powinna być konsekwencją wykonania świadczenia. Wynagrodzenie musi być należne za wykonanie tego świadczenia.

Mając powyższe na uwadze należy stwierdzić, że w toku analizowanej transakcji Bank X nie może być beneficjentem jakiejkolwiek czynności ze strony Wnioskodawcy, z tego prostego powodu, że transakcja ta jest elementem wykonywania przez Bank X jego obowiązków i zadań, określonych mocą stosownej ustawy. Przyjęcie, że spółka handlowa staje się podatnikiem VAT z tytułu współuczestniczenia w zadaniach, do realizacji których Bank X - jako bank centralny - został powołany, sprawia, że działalność tego organu byłaby w istocie swej działalnością usługową, ukierunkowaną na zysk (w rozumieniu celu i rezultatu działalności gospodarczej), a nie - jak określa to Konstytucja RP - realizowaniem polityki pieniężnej Państwa.

Nie bez znaczenia pozostaje fakt, że w analizowanym przypadku nie zajdzie druga z ww. przesłanek, tj. na rzecz Wnioskodawcy Bank X nie uruchomi żadnego strumienia pieniądza, tj. wynagrodzenia za jakiekolwiek czynności. Oczywistym jest bowiem, że takie wynagrodzenie nie może zostać wypłacone, bo Bank X nie jest beneficjentem żadnej czynności, z tytułu której powstałby stosunek zobowiązaniowy względem Strony. Ponadto, za wynagrodzenie nie może być uznany fakt, że Spółka nabędzie wierzytelność po cenie niższej niż nominalna. Jak wskazał ETS w wyroku z dnia 27.10.2011 r. (C-93/10) podmiot nabywając wierzytelność, po cenie niższej od ich wartości nominalnej, nie świadczy odpłatnie usługi i nie dokonuje tym samym czynności z zakresu działalności gospodarczej objętej zakresem stosowania ww. dyrektywy, jeżeli różnica między wartością nominalną tych wierzytelności a ceną ich sprzedaży odzwierciedla rzeczywistą ekonomiczną wartość owych wierzytelności w chwili sprzedaży”. Z takim poglądem koresponduje krajowe orzecznictwo, np. NSA w wyroku z dnia 19.03.2012 r., sygn. akt I FPS 5/11 podniósł, że „podstawowym i koniecznym warunkiem do uznania transakcji za odpłatną usługę, a więc czynność opodatkowaną, jest wystąpienie wynagrodzenia bezpośrednio związanego z tą czynnością, rzeczywiście otrzymanego (bądź należnego), jako świadczenia wzajemnego za wykonaną usługę. Zatem badając konkretną transakcję należy poszukiwać takiego ewentualnego bezpośredniego wynagrodzenia, które otrzymuje kupujący - cesjonariusz, jako świadczenie wzajemne za ewentualnie wykonaną na rzecz zbywcy - cedenta usługę. Plastyczniej rzecz ujmując poszukiwać należy strumienia pieniędzy płynącego od zbywcy-cedenta do nabywcy cesjonariusza za wykonaną usługę, czyli odwrotnie płynącego, niż w przypadku umowy kupna sprzedaży, kiedy zapłatę za wierzytelność otrzymuje zbywca od nabywcy. Podkreślenia wymaga bowiem, że dla rozstrzygnięcia, czy mamy do czynienia z odpłatną usługą, konieczne jest ustalenie, czy - obok transakcji kupna-sprzedaży wierzytelności - wystąpiło świadczenie usługi przez nabywcę wierzytelności na rzecz jej zbywcy za bezpośrednim wynagrodzeniem otrzymanym, co ważne, przez nabywcę. Wnioskodawca nabywając wierzytelność nie będzie na rzecz zbywcy świadczył jakiejkolwiek usługi, beneficjentem której byłby Bank X. Nie sposób w analizowanym przypadku wyodrębnić z jednego zdarzenia gospodarczego (nabycie wierzytelności) innej/innych czynności, dla której/których nabywca byłby automatycznie świadczeniodawcą. Przez analogię: tak jak nabywca samochodu nie świadczy na rzecz sprzedawcy żadnej usługi związanej z tym pojazdem, tak Wnioskodawca nie będzie świadczył na rzecz Banku X żadnej usługi związanej z tą wierzytelnością. Nie można też utracić z pola widzenia faktu, że planowana przez Wnioskodawcę transakcja (nabycie wierzytelności) będzie dokonana w ramach realizowanych przez Bank X obowiązków ustawowych. Fakt, że zbycie wierzytelności przez Bank X jest związane z jego funkcją banku centralnego, nie może generować po stronie nabywcy żadnych obowiązków w podatku od towarów i usług. Stąd też Bank X nie może być rozpatrywany w tej transakcji jako beneficjent jakiejkolwiek czynności świadczonej na jego rzecz. A jeśli tak, to oczywistym jest, że Wnioskodawca nabywając od Bank X przedmiotową wierzytelność nie będzie na jego rzecz świadczył jakiejkolwiek usługi Oczywistym jest również fakt, że nabyciu wierzytelności nie będzie towarzyszyć dostawa towarów realizowana przez Wnioskodawcę na rzecz Banku X.

Zdarzenie gospodarcze podlega opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych wtedy, gdy żadna ze stron z tytułu tego zdarzenia nie jest opodatkowana podatkiem od towarów i usług. Jak wykazano powyżej, z tytułu sprzedaży wierzytelności za podatnika VAT nie może być uznany Bank X. Obowiązujące przepisy prawa nie przewidują również opodatkowania zbycia wierzytelności na zasadzie odwrotnego obciążenia Wnioskodawca zatem też nie jest podatnikiem VAT z tytułu nabycia wierzytelności. Istota planowanej transakcji nie zakłada również, że Wnioskodawca będzie na rzecz Banku X realizował dostawę towaru czy świadczenie usługi, co skutkowałoby po stronie Wnioskodawcy powstaniem obowiązku podatkowego. Stąd też w transakcji kupna - sprzedaży wierzytelności nie tylko Bank X, ale również Wnioskodawca nie będzie występował jako podatnik VAT.

Ad.2

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy VAT opodatkowaniu podatkiem podlega m. in. odpłatne dostawa towarów oraz odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju. Co do zasady, przez świadczenie usług rozumie się każde świadczenie, które nie stanowi dostawy towarów (art. 8 ust. 1). Na podstawie art. 29a ust. 1 ustawy, podstawą opodatkowania, co do zasady, jest wszystko, co stanowi zapłatę, którą dokonujący dostawy towarów lub usługodawca otrzymał lub ma otrzymać z tytułu sprzedaży od nabywcy, usługobiorcy lub osoby trzeciej, włącznie z otrzymanymi dotacjami, subwencjami i innymi dopłatami o podobnym charakterze mającymi bezpośredni wpływ na cenę towarów dostarczanych lub usług świadczonych przez podatnika.

W analizowanym przypadku jedyny strumień pieniędzy, jaki towarzyszyć będzie przedmiotowej transakcji, to zapłacona przez Wnioskodawcę cena za nabywaną wierzytelność. Charakter i istota transakcji nie zakłada żadnych innych przepływów pieniężnych, np. ze zbywcy wierzytelności na jej nabywcę z tytułu innych czynności. Jeśli zatem między Wnioskodawcą a Bankiem X wystąpi jakikolwiek stosunek prawny, zobowiązaniowy, w którym Wnioskodawca jawić się będzie jako usługodawca, to z tego tytułu nie będzie Wnioskodawcy przysługiwać jakiekolwiek wynagrodzenie. Wskazać bowiem należy, że w świetle obowiązujących przepisów prawa dopuszczalne jest świadczenie usług bez wynagrodzenia. Wynika to nie tylko z regulacji Kodeksu cywilnego (art. 3531: strony zawierające umowę mogą ułożyć stosunek prawny według swego uznania, byleby jego treść lub cel nie sprzeciwiały się właściwości (naturze) stosunku, ustawie ani zasadom współżycia społecznego), ale również - choć nie wprost - z zapisów ustawy VAT, co wynika z treści art. 32. Zgodnie bowiem z tym przepisem, w przypadku gdy między nabywcą a dokonującym dostawy towarów lub usługodawcą istnieje związek, polegający na tym, że między kontrahentami lub osobami pełniącymi u kontrahentów funkcje zarządzające, nadzorcze lub kontrolne zachodzą powiązania o charakterze rodzinnym lub z tytułu przysposobienia, kapitałowym, majątkowym lub wynikające ze stosunku pracy, związek ten istnieje także, gdy którakolwiek z wymienionych osób łączy funkcje zarządzające, nadzorcze lub kontrolne u kontrahentów, oraz w przypadku gdy wynagrodzenie jest:

niższe od wartości rynkowej, a nabywca towarów lub usług nie ma zgodnie z art. 86, art. 86a, art. 88 i art. 90 oraz z przepisami wydanymi na podstawie art. 92 ust. 3 pełnego prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego,
niższe od wartości rynkowej, a dokonujący dostawy towarów lub usługodawca nie ma zgodnie z art. 86, art. 86a. art. 88 i art. 90 oraz z przepisami wydanymi na podstawie art. 92 ust. 3 pełnego prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, a dostawa towarów lub świadczenie usług są zwolnione od podatku,
wyższe od wartości rynkowej, a dokonujący dostawy towarów lub usługodawca nie ma zgodnie z art. 86, art. 86a, art. 88 i art. 90 oraz z przepisami wydanymi na podstawie art. 92 ust. 3 pełnego prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego

-organ podatkowy określa podstawę opodatkowania zgodnie z wartością rynkową, jeżeli okaże się, że związek ten miał wpływ na ustalenie wynagrodzenia z tytułu dostawy towarów lub świadczenia usług.

W świetle zatem powyższego organy podatkowe mogą kwestionować podstawę opodatkowania, a więc zastosowaną w transakcji cenę, tylko wtedy, gdy pomiędzy stronami istnieją powiązania (osobowe, kapitałowe, majątkowe, itp.). Jeśli tak, to podmioty niepowiązane mogą ustanowić wynagrodzenie za usługę/dostawę również na poziomie 0,00 zł.

W rozpatrywanym przypadku takie powiązania nie zachodzą pomiędzy Wnioskodawcą a Bankiem X, a zatem, w sytuacji, gdy strony transakcji nie określą wynagrodzenia za usługę świadczoną przez nabywcę na rzecz zbywcy, podstawa opodatkowania wyniesie zero pln.

Ad. 3

Co do zasady stawka podatku wynosi 23%, przy czym ustawa VAT przewiduje nie tylko stawki obniżone, ale również zwolnienie od opodatkowania. Zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 40 ustawy VAT zwalnia się od podatku usługi w zakresie depozytów środków pieniężnych, prowadzenia rachunków pieniężnych, wszelkiego rodzaju transakcji płatniczych, przekazów i transferów pieniężnych, długów, czeków i weksli oraz usługi pośrednictwa w świadczeniu tych usług. Jednocześnie, z w/w zwolnienia od opodatkowania wyłączone są. na mocy art. 43 ust. 15 pkt 1 ustawy VAT, czynności ściągania długów, w tym factoring.

Zgodnie ze słownikiem języka polskiego (www.sjp.pwn.pl) pojęcie długu oznacza tyle, co sumę pieniędzy, którą ktoś pożyczył i musi zwrócić czy obowiązek dłużnika do spełnienia określonego świadczenia. W znaczeniu prawnym, dług to tyle, co świadczenie (obowiązek), wynikający ze stosunku zobowiązaniowego, które dłużnik jest zobowiązany spełnić na rzecz wierzyciela.

W oparciu o powyższe bezsprzecznym jest, że Spółka posiada wobec Banku X dług, tj. obowiązek zwrócenia pożyczonej kwoty, czy - w znaczeniu prawnym - obowiązek spełnienia obowiązku na rzecz Banku X, a Bank X może domagać się od Spółki spełnienia tego obowiązku.

Z kolei ściąganie długu to tyle, co wymusić uregulowanie zobowiązań finansowych (www.sjp.pwn.pl), zaś samo słowo „ściąganie” jest jednym z synonimów słowa „egzekucja” (www.synonim.net), a zatem ściąganie długów to nic innego jak egzekucja, przez którą należy rozumieć m.in. przymusowe ściągnięcie należności (www.sjp.pwn.pl).

Intencją ustawodawcy było więc, żeby wszelkie czynności związane z długami korzystały ze zwolnienia od opodatkowania, za wyjątkiem tych czynności, które polegają na egzekucji zobowiązań, ściąganiu długów. Co istotne, specyfiką takiego ściągania długów (egzekucji) jest to, że jest to zaspokajanie wierzyciela z majątku dłużnika, niezależnie od jego woli.

Powyższe jest o tyle istotne, że w rozpatrywanym przypadku przedmiotem transakcji będzie wierzytelność, której w oczywisty sposób należy przypisać status długu, przy czym jest ona regulowana przez dłużnika dobrowolnie, na podstawie przyjętego harmonogramu płatności. Nie jest więc ona objęta postępowaniem egzekucyjnym.

Przyjmując więc, że Wnioskodawca, w związku z nabyciem wierzytelności, będzie świadczył na rzecz Banku X usługę (w przypadku odpowiedzi negatywnej na pytanie nr 1), to będzie to jedynie usługa w zakresie długu, jaki wobec Banku X ma Spółka. Wnioskodawca nabywając taką wierzytelność (dług) będzie świadczył na rzecz Banku X usługę polegającą na finansowaniu jego działalności. Poprzez nabycie przedmiotowej wierzytelności Strona wyposaży Bank X w środki finansowe.

Przywołane powyżej dwa przepisy ustawy VAT są jedynymi zapisami, które odnoszą się - jako do przedmiotu opodatkowania - do usług związanych z długami. Jeden z nich przewiduje zwolnienie z opodatkowania (art. 43 ust. 1 pkt 40 ustawy VAT), drugi opodatkowanie (art. 43 ust. 15 pkt 1).

W ocenie Spółki, w analizowanym przypadku, zastosowanie znajdzie przepis art. 43 ust. 1 pkt 40 ustawy. Należy bowiem pamiętać, że ustawodawca przewidział wyłączenie ze zwolnienia od opodatkowania dla tych usług, których celem i przedmiotem jest ściąganie długu, ich egzekucja, w tym faktoring.

Tymczasem jak już wskazano powyżej, Spółka reguluje zobowiązanie wobec Banku X w sposób dobrowolny, na podstawie zawartego porozumienia z wierzycielem, zobowiązanie nie jest objęte przymusowym dochodzeniem. Nabycie zatem przez Stronę przedmiotowej wierzytelności nie będzie miało na celu jej przymusowego ściągania (egzekucji). A tylko taka okoliczność, w świetle art. 43 ust. 15 pkt 1 ustawy VAT, zakłada wyłączenie zwolnienia od opodatkowania.

Zdaniem Strony ocena możliwości spłaty zobowiązania przez Spółkę powinna być dokonana na dzień zawarcia transakcji. Aktualnie zaś Spółka reguluje zobowiązanie względem Banku X w sposób dobrowolny i zgodnie z terminami ustalonymi przez wierzyciela. Jeśli zatem na moment nabycia wierzytelności Spółka spłaca zobowiązanie w ten sposób, to również przez taką przesłankę powinno się oceniać cel i zamiar nabycia tej wierzytelności, tj., że nie jest ona nabywana w celu jej egzekucji/ściągania długu, gdyż będzie regulowana dobrowolnie.

Usługa, którą Strona będzie świadczyć na rzecz Banku X nie jest też faktoringiem, Wnioskodawca bowiem nabędzie wierzytelność na własne cele gospodarcze, a środki pochodzące ze spłaty wierzytelności nie będą przekazywane na rzecz Banku X. Nabycie wierzytelności będzie zatem na własne cele i własne ryzyko Strony. Usługi faktoringu nie zostały zdefiniowane w polskich przepisach prawa i należą do tzw. umów nienazwanych. Co do zasady faktoring polega na tym, że faktorant przenosi na faktora wierzytelność, a faktor zobowiązuje się zapłacić faktorantowi jej wartość nominalną pomniejszoną o dyskonto uwzględniające wynagrodzenie faktora oraz świadczyć na jego rzecz dodatkowe usługi. Usługa faktoringowa ma charakter złożony i obok podstawowej czynności, jaką jest przelew wierzytelności, przedmiotem faktoringu czynią strony szereg usług, jakie podmiot faktoringowy ma wykonać na rzecz przedsiębiorcy, takich, jak monitorowanie stanu wypłacalności dłużników, kierowanie upomnień do dłużników opieszałych, czy windykacja należności. Tym samym, zasadnicza istota usługi faktoringu polega na „wyręczeniu” zbywcy wierzytelności z czynności zmierzających do odzyskania długu.

Zauważyć należy, że brzmienie pkt 1 art. 43 ust. 15 ustawy VAT wyraźnie wskazuje na to, że wyłączone z zakresu usług dotyczących długów są takie usługi, których istotą świadczenia jest podejmowane przez świadczącego usługę na rzecz odbiorcy usługi czynności mających na celu ściągnięcie długu. Tymczasem istotą świadczenia (usługi) dokonywanej przez Wnioskodawcę na rzecz Banku X, jest udzielenie zbywcy wierzytelności finansowania, polegającego na umożliwieniu mu odzyskania „z góry” należności od Spółki. Wnioskodawca, poza nabyciem przedmiotowych wierzytelności i zapłatą kwoty refinansowania, nie będzie dokonywał na rzecz zbywcy jakichkolwiek innych czynności. W szczególności, Wnioskodawca nie będzie dokonywał na rzecz zbywcy czynności ściągania długów, a kwota refinansowania wierzytelności nie będzie podlegała zmianie w zależności od skuteczności windykacji wierzytelności od dłużników przez Wnioskodawcę. Jakiekolwiek dalsze czynności, jakie będą podejmowane przez Wnioskodawcę w związku z nabytymi wierzytelnościami, nie będą miały żadnego wpływu na sytuację zbywcy i nie będą powodować osiągnięcia przez zbywcę dodatkowych korzyści ponad udzielone mu finansowanie. Usługa świadczona przez Wnioskodawcę na rzecz zbywcy wierzytelności nie będzie miała charakteru złożonego i wskazanych wyżej cech umowy faktoringowej.

Reasumując: Wnioskodawca nabywając od Banku X wierzytelność będzie świadczył na jego rzecz usługę finansową polegającą na sfinansowaniu działalności Banku X, która to usługa korzysta ze zwolnienia od opodatkowania na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 40 ustawy VAT.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego w zakresie podatku od towarów i usług w kwestii opodatkowania nabycia wierzytelności jest prawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2018 r., poz. 2174 z późn. zm.), zwanej dalej ustawą lub ustawą o VAT, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

W myśl art. 7 ustawy, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (…). Przez towary, według art. 2 pkt 6 ustawy, rozumie się rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

Natomiast – w myśl art. 8 ust. 1 ustawy – przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;
zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;
świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.

Przez świadczenie usług należy zatem rozumieć każde zachowanie niebędące dostawą towarów i świadczone na rzecz innego podmiotu. Powołane przepisy wskazują, iż pojęcie świadczenia usług ma bardzo szeroki zakres, gdyż nie obejmuje wyłącznie działań podatnika, lecz również zobowiązanie do powstrzymania się od dokonywania czynności lub do tolerowania czynności bądź sytuacji. Pod pojęciem usługi (świadczenia) należy rozumieć każde zachowanie, na które składać się może zarówno działanie (uczynienie, wykonanie czegoś), jak i zaniechanie (nieczynienie bądź też tolerowanie, znoszenie określonych stanów rzeczy). Należy jednak zaznaczyć, iż nie każde powstrzymanie się od działania czy tolerowanie czynności lub sytuacji może zostać uznane za usługę, w rozumieniu przepisów ustawy.

Z cytowanych wyżej przepisów jednoznacznie wynika, że każde odpłatne świadczenie polegające na działaniu, zaniechaniu lub tolerowaniu czy określonym zachowaniu mieści się w tak sformułowanej definicji usługi.

Aby uznać dane świadczenie za odpłatne, musi istnieć stosunek prawny pomiędzy świadczącym usługę a odbiorcą, a w zamian za wykonanie usługi powinno zostać wypłacone wynagrodzenie. Musi istnieć bezpośredni związek pomiędzy świadczoną usługą i przekazanym za nią wynagrodzeniem. Oznacza to, że z danego stosunku prawnego, na podstawie którego wykonywana jest usługa, musi wynikać wyraźna, bezpośrednia korzyść na rzecz świadczącego usługę.

W ramach systemu podatku VAT czynnościami podlegającymi opodatkowaniu są transakcje między stronami, przewidujące zapłatę ceny lub inne wynagrodzenie. Zatem jeżeli czynność polega jedynie na świadczeniu jednej ze stron, bez bezpośredniego wynagrodzenia, nie ma podstawy opodatkowania, w związku z czym świadczenie takie nie podlega podatkowi VAT.

Należy zauważyć, iż świadczenie usługi następuje „odpłatnie” w rozumieniu art. 5 ust. 1 pkt 1, a zatem podlega opodatkowaniu, tylko jeżeli pomiędzy usługodawcą a usługobiorcą istnieje stosunek prawny, w ramach którego następuje wymiana świadczeń wzajemnych, gdyż świadczenie otrzymywane przez usługodawcę stanowi rzeczywiste odzwierciedlenie wartości usługi świadczonej usługobiorcy. Świadczenie usług dokonywane odpłatnie w rozumieniu art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT wymaga bezpośredniego związku między wyświadczoną usługą a otrzymanym wynagrodzeniem.

W dorobku orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości UE przyjmuje się, że odpłatność ma miejsce wtedy, gdy istnieje bezpośredni związek pomiędzy dostawą towarów lub świadczeniem usług a otrzymanym wynagrodzeniem, przy czym wynagrodzenie jakkolwiek musi być wyrażone w pieniądzu, to jednak nie musi być w tej formie dokonane. Należy podkreślić, że na gruncie przepisów o podatku od towarów i usług bez znaczenia pozostaje to, czy kwota uzyskanego wynagrodzenia (cena) została skalkulowana tak, że stanowi tylko koszt wytworzenia towaru lub wykonania usługi, czy została powiększona także o zysk sprzedającego. Skoro przepisy nie określają formy zapłaty za świadczoną usługę należy uznać, że zobowiązanie usługobiorcy może mieć postać świadczenia nie tylko określonej sumy pieniędzy, ale także świadczenie innej usługi (usługi wzajemnej). Oznacza to, że z danego stosunku prawnego, na podstawie którego wykonywana jest usługa, musi wynikać wyraźna, bezpośrednia korzyść na rzecz świadczącego usługę. Ponadto, aby dana czynność (świadczenie) podlegała opodatkowaniu podatkiem VAT musi istnieć bezpośredni związek o charakterze przyczynowym, pomiędzy świadczoną usługą, a świadczeniem wzajemnym. Otrzymana zapłata powinna być konsekwencją wykonania świadczenia.

Odpłatność określana jest przez strony umowy i jeśli strony ustalą zapłatę wówczas wykonane świadczenie staje się odpłatne. W przypadku istnienia świadczenia wzajemnego otrzymanego przez świadczącego usługę, należy uznać czynności wykonywane w ramach zawartej umowy za odpłatne świadczenie usług określone w art. 8 ust. 1 ustawy podlegające opodatkowaniu na zasadach ogólnych.

W konsekwencji, dostawa towarów lub świadczenie usług podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług wtedy, gdy są wykonane odpłatnie oraz gdy pomiędzy dostawcą towaru lub świadczącym usługę i ich beneficjentem (odbiorcą) istnieje jawny lub dorozumiany stosunek prawny (umowa), w ramach którego spełniane są świadczenia wzajemne.

Z przedstawionych okoliczności sprawy wynika, że Wnioskodawca planuje odkupić od Banku X przysługującą mu wierzytelność wobec Spółki za cenę niższą od jej wartości nominalnej, która będzie odpowiadać wartości ekonomicznej wierzytelności. Transakcji pomiędzy Wnioskodawcą i Bankiem X nie będą towarzyszyć żadne inne przepływy pieniężne poza zapłatą ceny.

Środki na pozyskanie powyższej wierzytelności będą pochodzić z kredytu udzielonego przez jeden z banków komercyjnych.

Strony transakcji kupna sprzedaży wierzytelności, tj. Bank X i Wnioskodawca, z tytułu przedmiotowej transakcji nie przewidują jakiegokolwiek przysporzenia majątkowego po stronie Wnioskodawcy. Wnioskodawca przystępując do transakcji zamierza jedynie nabyć wierzytelność - nie będzie intencją Wnioskodawcy uwolnienie Banku X od konieczności podejmowania czynności związanych z dochodzeniem należności, bowiem celem Wnioskodawcy jest jedynie nabycie wierzytelności. Nabycie wierzytelności przez Wnioskodawcę wywoła taki skutek, że dotychczasowy wierzyciel (Bank X) nie będzie uprawniony do dochodzenia spłaty przedmiotowej wierzytelności. Wszelkie prawa w tym zakresie nabędzie Wnioskodawca jako nabywca wierzytelności. Jest to prawny skutek nabycia wierzytelności przez Wnioskodawcę. Stąd też umowa, jaka zostanie podpisana przez strony transakcji dotyczyć będzie nabycia wierzytelności przez Wnioskodawcę, a nie będzie określała żadnych zobowiązań Wnioskodawcy wobec Banku X w zakresie uwolnienia Banku X od konieczności podejmowania czynności związanych z dochodzeniem należności.

Różnica pomiędzy wartością nominalną wierzytelności, którą Wnioskodawca nabędzie, a ceną jej zbycia przez Bank X, określa spadek wartości ekonomicznej wierzytelności. Cena, po jakiej Wnioskodawca nabędzie wierzytelność będzie odpowiadać jej rzeczywistej wartości ekonomicznej. Wnioskodawca nabywając wierzytelność nie będzie zobowiązany do wykonania jakichkolwiek innych świadczeń na rzecz Banku X, poza zapłatą ceny. Nabywana wierzytelność będzie wymagalna. Wnioskodawca nabędzie wierzytelność we własnym imieniu, jak również na własny rachunek, jak i na własne ryzyko.

Wątpliwości Wnioskodawcy dotyczą kwestii opodatkowania nabycia wierzytelności od Banku X, podstawy opodatkowania z tytułu ww. nabycia oraz stawki VAT w związku z nabyciem wierzytelności.

Zatem powyższa kwestia wymaga w pierwszej kolejności rozważenia, czy opisana we wniosku transakcja polegająca na nabyciu wierzytelności od Banku X będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Następnie, w wyniku dokonanego w ten sposób ustalenia, możliwe będzie rozstrzygnięcie jaka jest podstawa opodatkowania z tytułu ww. nabycia oraz jaka jest stawka VAT w związku z nabyciem wierzytelności.

Wskazać należy, że wierzytelność jest prawem majątkowym, które może być przedmiotem obrotu gospodarczego.

Instytucja przelewu wierzytelności została uregulowana w ustawie z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2018 r., poz. 1025 z późn. zm.), dalej: k.c., zaś podstawą do dokonania cesji wierzytelności jest art. 509 k.c.

Zgodnie z art. 509 § 1 k.c., wierzyciel może bez zgody dłużnika przenieść wierzytelność na osobę trzecią (przelew), chyba że sprzeciwiałoby się to ustawie, zastrzeżeniu umownemu albo właściwości zobowiązania.

Wraz z wierzytelnością przechodzą na nabywcę wszelkie związane z nią prawa, w szczególności roszczenie o zaległe odsetki – art. 509 § 2 k.c.

Stosownie do art. 510 § 1 k.c., umowa sprzedaży, zamiany, darowizny lub inna umowa zobowiązująca do przeniesienia wierzytelności przenosi wierzytelność na nabywcę, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej albo że strony inaczej postanowiły.

Istotą przelewu wierzytelności jest umowa zawierana przez wierzyciela z osobą trzecią, na mocy której osoba ta nabywa od wierzyciela przysługującą mu wierzytelność. W wyniku przelewu wierzytelności, prawa przysługujące dotychczasowemu wierzycielowi przechodzą na nabywcę wierzytelności, przy czym sam stosunek zobowiązaniowy nie ulega zmianie. Na podstawie umowy przelewu wierzytelności cesjonariusz może dochodzić spełnienia określonego świadczenia od dłużnika, przysługuje mu również uprawnienie do rozporządzania wierzytelnością poprzez jej dalszą odsprzedaż, zamianę, darowiznę, zapis w testamencie lub zastaw.

Celem i skutkiem przelewu jest przejście wierzytelności na nabywcę. W wyniku przelewu przechodzi na nabywcę ogół uprawnień przysługujących dotychczasowemu wierzycielowi, który zostaje wyłączony ze stosunku zobowiązaniowego, jaki go wiązał z dłużnikiem. Wierzytelność przechodzi na nabywcę w takim stanie, w jakim była w chwili zawarcia umowy o przelew, a więc ze wszystkimi związanymi z nią prawami i brakami (np. przedawnieniem).

Z powyższego wynika, że przeniesienie wierzytelności z majątku dotychczasowego wierzyciela do majątku nabywcy wierzytelności, które następuje na podstawie umowy sprzedaży, zamiany, darowizny lub innej umowy zobowiązującej do przeniesienia wierzytelności, jest skutkiem rozporządzania tą wierzytelnością przez dotychczasowego wierzyciela i stanowi wykonanie przez niego przysługującego mu prawa własności. W zamian za nabywaną wierzytelność cesjonariusz (nabywca) zobowiązuje się do spełnienia określonego świadczenia na rzecz zbywcy wierzytelności (cedenta). Spełnienie świadczenia wynikającego z umowy przelewu nastąpi, gdy cedent przeniesie wierzytelność na cesjonariusza, a on zapłaci mu cenę za cedowaną wierzytelność (w sytuacji, kiedy cesja będzie miała charakter odpłatny).

Umowa cesji wierzytelności wypełnia znamiona określone w art. 8 ust. 1 ustawy, polega bowiem na przeniesieniu prawa do wartości niematerialnych i prawnych, w związku z tym stanowi świadczenie usług w rozumieniu ustawy o podatku od towarów i usług. Z punktu widzenia nabywcy wierzytelności do świadczenia usługi dochodzi już w momencie samego nabycia tej wierzytelności, obojętnie czy nabycie zostało dokonane w celu windykacji tej wierzytelności przez samego nabywcę, czy też w celu dalszej jej odsprzedaży. Celem nabycia cudzej wierzytelności nie musi być jej odsprzedaż, ale także inne wykorzystanie do celów prawno-gospodarczych przez nabywcę. Sposób wykorzystania nabytej wierzytelności może decydować o charakterze usługi, nie zaś o istocie czynności prawnej jaką jest nabycie cudzej wierzytelności. Usługą jest nabycie wierzytelności danego podmiotu w celu jej wykorzystania do operacji prawno-podatkowych.

Zakup wierzytelności stanowi usługę polegającą na przeniesieniu wierzytelności z majątku dotychczasowego wierzyciela do majątku osoby trzeciej na mocy umowy zawartej między zbywcą wierzytelności (cedentem), a jej nabywcą (cesjonariuszem). Oznacza to, że w takim przypadku nabywca wierzytelności świadczy na rzecz jej zbywcy usługę, której celem jest uwolnienie sprzedawcy od ciężaru egzekwowania wierzytelności. Jednakże, jak wskazano na wstępie, ww. usługa podlega opodatkowaniu wówczas, gdy jest świadczona odpłatnie.

Stanowisko powyższe potwierdzone zostało w orzeczeniu Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z dnia 27 października 2011r. w sprawie C-93/10 Finanzamt Essen-NordOst przeciwko GFKL Financial Services AG, w którym TSUE stwierdził, że „Artykuł 2 pkt 1 i art. 4 szóstej dyrektywy Rady 77/388/EWG z dnia 17 maja 1977 r. w sprawie harmonizacji ustawodawstw państw członkowskich w odniesieniu do podatków obrotowych – wspólny system podatku od wartości dodanej: ujednolicona podstawa wymiaru podatku, należy interpretować w ten sposób, że podmiot, który na własne ryzyko nabywa trudne wierzytelności po cenie niższej od ich wartości nominalnej, nie świadczy odpłatnej usługi w rozumieniu art. 2 pkt 1 i nie dokonuje tym samym czynności z zakresu działalności gospodarczej objętej zakresem stosowania wspomnianej dyrektywy, jeżeli różnica między wartością nominalną tych wierzytelności a ceną ich sprzedaży odzwierciedla rzeczywistą ekonomiczną wartość owych wierzytelności w chwili sprzedaży”.

Również Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 19 marca 2012 r., sygn. akt I FPS 5/11 wskazał: „Przyjąć zatem należy, że podstawowym i koniecznym warunkiem do uznania transakcji za odpłatną usługę, a więc czynność opodatkowaną, jest wystąpienie wynagrodzenia bezpośrednio związanego z tą czynnością, rzeczywiście otrzymanego (bądź należnego), jako świadczenia wzajemnego za wykonaną usługę. Zatem badając konkretną transakcję należy poszukiwać takiego ewentualnego bezpośredniego wynagrodzenia, które otrzymuje kupujący – cesjonariusz, jako świadczenie wzajemne za ewentualnie wykonaną na rzecz zbywcy - cedenta usługę. Plastyczniej rzecz ujmując poszukiwać należy strumienia pieniędzy płynącego od zbywcy-cedenta do nabywcy cesjonariusza za wykonaną usługę, czyli odwrotnie płynącego, niż w przypadku umowy kupna sprzedaży, kiedy zapłatę za wierzytelność otrzymuje zbywca od nabywcy. Podkreślenia wymaga bowiem, że dla rozstrzygnięcia, czy mamy do czynienia z odpłatną usługą, konieczne jest ustalenie, czy – obok transakcji kupna-sprzedaży wierzytelności – wystąpiło świadczenie usługi przez nabywcę wierzytelności na rzecz jej zbywcy za bezpośrednim wynagrodzeniem otrzymanym, co ważne, przez nabywcę. W omawianej sytuacji, kiedy występuje tylko zapłata ceny za wierzytelność, trudno uznać, że do świadczenia takiej usługi dochodzi. Wobec tego należy dojść do wniosku, że żadna transakcja nabycia na własne ryzyko wierzytelności trudnej, po cenie niższej od jej wartości nominalnej, nie będzie mogła być zakwalifikowana jako świadczona przez nabywcę wierzytelności usługa w rozumieniu art. 5 ust. 1 pkt 1 u.p.t.u.”.

Jak wynika z opisu sprawy, zakupione przez Wnioskodawcę od Banku X wierzytelności będą stanowić wierzytelności wymagalne, Cena po jakiej Wnioskodawca nabędzie wierzytelności będzie odpowiadać jej rzeczywistej wartości ekonomicznej. Cena sprzedaży będzie niższa od wartości nominalnej wierzytelności. Wnioskodawca nabywając wierzytelność nie będzie zobowiązany do wykonania jakichkolwiek innych świadczeń na rzecz Banku X, poza zapłatą ceny.

Nabycie przez Wnioskodawcę wierzytelności wymagalnych za cenę niższą od wartości nominalnej tych wierzytelności w przedstawionych okolicznościach sprawy nie stanowi świadczenia usługi, z uwagi na rodzaj nabywanych wierzytelności. W konsekwencji, transakcja, której przedmiotem jest nabycie opisanych we wniosku wierzytelności, pozostaje poza zakresem opodatkowania podatkiem od towarów i usług.

Mając na względzie przedstawione okoliczności sprawy w kontekście powołanych przepisów prawa podatkowego stwierdzić należy, że skoro jak wskazał Wnioskodawca, nabycie o którym mowa we wniosku dotyczyć będzie wierzytelności wymagalnych, których cena nabycia przez Wnioskodawcę odzwierciedlać będzie rzeczywistą ekonomiczną wartość wierzytelności w chwili ich nabycia przez Wnioskodawcę, to z uwagi na rozstrzygnięcie ww. wyroku C-93/10, nie dojdzie do odpłatnego świadczenia usług, o którym mowa w art. 8 ust. 1 ustawy i w konsekwencji czynność ta nie będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem VAT.

Zatem stanowisko Wnioskodawcy w zakresie opodatkowania podatkiem VAT nabycia wierzytelności od Banku X jest prawidłowe.

W konsekwencji powyższego rozstrzygnięcia, rozstrzyganie w zakresie objętym ww. pytaniami nr 2 i nr 3 tj. jaka jest podstawa opodatkowania usługi świadczonej przez Wnioskodawcę na rzecz Banku X w związku z nabyciem wierzytelności oraz jaką stawką VAT powinna być opodatkowana usługa świadczona na rzecz Banku X przez Stronę w związku z nabyciem wierzytelności, stało się bezprzedmiotowe.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Informuje się, że niniejsza interpretacja rozstrzyga wyłącznie w zakresie podatku od towarów i usług. W zakresie podatku od czynności cywilnoprawnych zostanie wydane odrębne rozstrzygnięcie.

Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie z opisem zdarzenia przyszłego podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.

Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

z zastosowaniem art. 119a;
w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych (art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej).

Powyższe unormowania należy odczytywać łącznie z przepisami art. 33 ustawy z 23 października 2018 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 2193), wprowadzającymi regulacje intertemporalne.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, w dwóch egzemplarzach (art. 47 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2018r., poz. 1302 z późn. zm.) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.

Reklama

O nas

Regulamin