INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy działając w imieniu Ministra Finansów – uwzględniając wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 25 sierpnia 2010 r. sygn. akt I FSK 1259/09 oraz wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku z dnia 26 lutego 2009 r. sygn. akt I SA/Gd 851/08 stwierdza, że stanowisko przedstawione we wniosku z dnia 7 grudnia 2007 r. (data wpływu 14 grudnia 2007 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej opodatkowania podatkiem od towarów i usług nielegalnego poboru gazu - jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 14 grudnia 2007 r. został złożony wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej opodatkowania podatkiem od towarów i usług nielegalnego poboru gazu.

W przedmiotowym wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

Spółka w związku z wątpliwościami co do zakresu i sposobu zastosowania prawa podatkowego, w sprawie opodatkowania podatkiem od towarów i usług nielegalnego poboru gazu, występowała z wnioskiem o udzielenie pisemnej interpretacji do Naczelnika Urzędu Skarbowego. Spółka stała na stanowisku, że opłaty za nielegalny pobór gazu mają charakter odszkodowawczy i nie podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Naczelnik Urzędu Skarbowego, wydając postanowienie znak: PV/443-106/IV/2005/DB z dnia 30 maja 2005 r. uznał stanowisko Spółki za nieprawidłowe, na które Spółka złożyła zażalenie do Dyrektora Izby Skarbowej w Gdańsku. Następnie Dyrektor Izby Skarbowej w Gdańsku decyzją znak: PI/005-32/05/Z/03 z dnia 22 lipca 2005 r. odmówił zmiany postanowienia będącego przedmiotem zażalenia. Niezależnie od powyższego w dniu 8 maja 2005 r. zapadł przed Wojewódzkim Sądem Administracyjnym w Gdańsku wyrok dotyczący Spółki zajmującej się dostawą energii elektrycznej, na mocy którego sąd uznał, że Państwo nie może czerpać korzyści z czynności, których samo zabroniło. Sąd twierdził, iż opodatkowanie energii pobranej bez umowy byłoby pewną formą legalizacji czynu zabronionego i przypomniał, że nielegalny pobór energii elektrycznej jest przestępstwem na gruncie prawa karnego oraz czynem niedozwolonym w prawie cywilnym. Podobne wyroki zapadły także w Krakowie (I SA/Kr 850/05 z dnia 28 września 2005 r.), Białymstoku (I SA/Bk 193/06 z dnia 23 sierpnia 2006 r.) oraz Gliwicach (I SA/GL 1341/05 z dnia 5 grudnia 2005 r. oraz III SA/GL 732/07 z dnia 24 lipca 2007 r.). W dniu 26 kwietnia 2007 r. także w Warszawie zapadł wyrok (III SA/Wa 4273/06) w sprawie opodatkowania opłat za nielegalny pobór gazu. Wyrok zapadł na korzyść „P.” S.A.-właściciela „O.” Sp. z o.o. Sąd przyznał rację Spółce stwierdzając, że w przypadku nielegalnego poboru gazu zastosowanie ma art. 6 pkt 2 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług, zgodnie z którym przepisów ustawy o VAT nie stosuje się do czynności nie mogących być przedmiotem prawnie skutecznej umowy. Jeżeli dana czynność nie może być przedmiotem prawnie skutecznej umowy, to choćby nawet była ona dostawą lub usługą w rozumieniu ustawy, nie podlega ona opodatkowaniu, gdyż przepisy ustawy nie znajdują do niej zastosowania. Opłaty za nielegalny pobór gazu nie mogą więc podlegać opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Sąd w uzasadnieniu wyroku powołał się również na wyrok SN z dnia 26 lutego 2004 r. sygn. akt IV KK 302/2003, który uznał czynność nielegalnego poboru energii (elektrycznej, gazowej, cieplnej, wodnej, atomowej) za przestępstwo przeciwko mieniu określonemu w art. 278 § 5 Kodeksu karnego zagrożone karą pozbawienia wolności od 3 miesięcy do 5 lat. Sąd przypomniał także, że w sferze prawa cywilnego dopuszczanie się przez odbiorcę nielegalnego poboru energii jest czynem niedozwolonym w rozumieniu art. 415 Kodeksu cywilnego, rodzącym powstanie szkody po stronie dostawcy energii. Sąd podsumował, iż skoro nielegalny pobór gazu jest czynem sankcjonowanym przez Kodeks karny, to organy władzy państwowej nie mogą czerpać korzyści z tych czynności, których samo zabroniło. Spółka, zgodnie z otrzymanymi interpretacjami przepisów prawa podatkowego, opodatkowuje podatkiem od towarów i usług nielegalny pobór gazu. Ponadto w uzupełnieniu wniosku Spółka poinformowała, że podstawę prawną pobieranych opłat za nielegalne pobieranie paliw gazowych stanowi ustawa z dnia 10 kwietnia 1997 r. Prawo energetyczne (t. j. Dz. U. z 2006 r. Nr 89, poz. 625 z późn. zm.) oraz rozporządzenia wykonawcze do niej. Spółka podkreśliła również, że w każdym przypadku pobierana opłata ma charakter odszkodowawczy, a więc nie stanowi zapłaty za pobrany towar.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy Spółka postępuje prawidłowo opodatkowując, opłaty za nielegalny pobór gazu...

Zdaniem Spółki, opłaty pobierane za nielegalny pobór gazu mają jedynie charakter sankcyjny i stanowią odszkodowanie za bezumowne, bądź niezgodne z umową pobieranie gazu. Nie podlegają zatem opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Ponadto pobieranie paliw gazowych bez zawarcia umowy z przedsiębiorstwem energetycznym lub niezgodnie z umową wyczerpuje także, jako czyn bezprawny, znamiona przestępstwa określonego w art. 278 § 1, w związku z § 5 Kodeksu karnego.

W interpretacji indywidualnej z dnia 14 marca 2008 r. znak ITPP1/443-719/07/AP oceniono stanowisko Spółki jako nieprawidłowe. Nie zgadzając się z treścią wydanej interpretacji, po uprzednim wezwaniu do usunięcia naruszenia prawa, Spółka złożyła skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie.

Wyrokiem z dnia 13 października 2008 r., sygn. akt I SA/Gd 851/08 Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gdańsku (po przekazaniu do rozpoznania według właściwości) uchylił zaskarżoną interpretację indywidualną stwierdzając, iż narusza ona przepis prawa materialnego tj. art. 5 ust. 1 pkt 1, w zw. z art. 7 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 ze zm.) poprzez błędną ich interpretację, polegającą na przyjęciu, że czynnością opodatkowaną podatkiem od towarów i usług jest nielegalny pobór gazu, z tytułu którego nielegalnego poborcę gazu obciąża się opłatą przewidzianą w art. 57 ust. 1 ustawy Prawo energetyczne. Istota sporu w przedmiotowej sprawie sprowadza się do ustalenia czy czynność nielegalnego poboru gazu stanowi dostawę towaru w rozumieniu ustawy o podatku od towarów i usług. W ocenie Sądu nielegalny pobór gazu (kradzież gazu), nie może być uznany za dostawę towaru, o której mowa w art. 7 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług. Prawodawca w definicji pojęcia „dostawy towaru” zawarł przesłankę „przeniesienia prawa do rozporządzania towarami”, z którym musi wiązać się co najmniej jedno oświadczenie woli strony dokonującej czynności z określonym zamierzonym skutkiem. Nie można uznać, że nielegalny pobór gazu jest następstwem woli dostawcy tej energii, albowiem okradany podmiot nie wyraża zgody na nielegalny pobór gazu i nie ma też świadomości, że jest okradany w momencie nielegalnego przywłaszczania gazu.

Minister Finansów kwestionując stanowisko Sądu I instancji, złożył w dniu 3 czerwca 2009 r. skargę kasacyjną, która wyrokiem Naczelnego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 25 sierpnia 2010 r. sygn. akt I FSK 1259/09 została oddalona. W uzasadnieniu wyroku wskazano, iż nielegalny pobór gazu nie stanowi dostawy towarów, a wypłacane z tego tytułu odszkodowanie, w tym w wysokości opłat określonych w taryfach, nie jest wynagrodzeniem (płatnością) za dostawę towarów, lecz rekompensatą za poniesioną szkodę. Czynność nielegalnego poboru gazu (charakteryzująca się działaniem bez wiedzy i woli jednej ze stron) w ocenie Sądu wyklucza ją z grona czynności, które mogą być przedmiotem prawnie skutecznej umowy. Naczelny Sąd Administracyjny, uzasadniając swoje stanowisko stwierdził ponadto, że w przypadku nielegalnego poboru gazu, zawiązuje się między dostawcą, a odbiorcą stosunek zobowiązaniowy, który po stronie dostawcy powoduje powstanie roszczenia o wyrównanie szkody. Roszczenie to podlega realizacji w myśl art. 57 Prawa energetycznego, który to przepis wyraźnie wskazuje, że kwestia naprawienia szkód wyrządzonych dostawcom gazu nielegalnym poborem, została uregulowana w sposób szczególny, odbiegający od trybu przewidzianego w postępowaniu cywilnym. Tryby naprawienia szkody określone w powołanym wyżej przepisie mają charakter odszkodowawczy, o czym świadczy ich rekompensacyjny charakter, wynikający z poniesionej straty.

W dniu 16 listopada 2010 r. do tut. organu wpłynął prawomocny wyrok wydany przez Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gdańsku z dnia 26 lutego 2009 r., sygn. akt I SA/Gd 851/08, uchylający zaskarżoną interpretację.

W świetle obowiązującego stanu prawnego – biorąc pod uwagę rozstrzygnięcie zawarte w wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 25 sierpnia 2010 r., sygn. akt I FSK 1259/09 oraz Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku z dnia 26 lutego 2009 r., sygn. akt I SA/Gd 851/08 - stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Mając powyższe na względzie, stosownie do art. 14c § 1 Ordynacji podatkowej, odstąpiono od uzasadnienia prawnego dokonanej oceny stanowiska Wnioskodawcy.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku, Al. Zwycięstwa 16/17, 80-219 Gdańsk, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, ul. Św. Jakuba 20, 87-100 Toruń.