INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2007 r. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy, przedstawione we wniosku z dnia 28.07.2010 r. (data wpływu 30.07.2010 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania czynności arbitra w zagranicznym stałym sądzie arbitrażowym - jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 30.07.2010 r. wpłynął ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania czynności arbitra w zagranicznym stałym sądzie arbitrażowym.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

Wnioskodawca jest radcą prawnym wykonującym zawód w ramach indywidualnej kancelarii radcy prawnego. Aktualnie Wnioskodawca jest także wpisany na listy arbitrów lub jest członkiem organizacji arbitrów przy stałych sądach arbitrażowych mających siedzibę poza Polską:

1. Międzynarodowym Sądzie Arbitrażowym przy Międzynarodowej Izbie Handlowej (ICC), posługującym się Regulaminem ICC,
2. Niemieckiej Instytucji Sądownictwa Polubownego (DIS), posługującej się Regulaminem Arbitrażowym DIS,
3. Międzynarodowym Centrum Rozwiązywania Sporów (ICDR) przy Amerykańskim Stowarzyszeniu Arbitrażowym, posługującym się Regulaminem Arbitrażowym ICDR,
4. Sądach arbitrażowych rozstrzygających spory w ramach Szwajcarskiego Stowarzyszenia Arbitrażowego (ASA) posługujących się Szwajcarskim Regulaminem Arbitrażu Międzynarodowego (Regulamin ASA),
5. Londyńskim Sądzie Arbitrażu Międzynarodowego (LCIA), posługującym się Regulaminem LCIA.
   
   

Sądy te posiadają legitymację do rozstrzygania sporów gospodarczych o charakterze międzynarodowym w drodze arbitrażu.

Działając jako arbiter Wnioskodawca jest związany postanowieniami regulaminu danego sądu arbitrażowego, który określa sposób wykonywania przez niego funkcji arbitra wynagrodzenie oraz zasady odpowiedzialności arbitra.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy wynagrodzenie, jakie Wnioskodawca otrzyma z tytułu pełnienia funkcji arbitra w zagranicznym stałym sądzie arbitrażowym podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług...

Zdaniem Wnioskodawcy wynagrodzenie otrzymywane z tytułu pełnienia funkcji arbitra w zagranicznym stałym sądzie arbitrażowym nie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

W opinii Wnioskodawcy stanowisko to znajduje oparcie równolegle w dwóch podstawach prawnych, tj. art. 15 ust. 3 ustawy z dnia 11 marca 2004 roku o podatku od towarów i usług („UVAT”) w związku z art. 13 pkt 4 ustawy z dnia 26 lipca 1991 roku o podatku dochodowym od osób fizycznych (UPDOF) oraz w związku z art. 13 pkt 8 (UPDOF).

Przepisy UVAT określają w art. 15 ust. 1, iż podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne nie mające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą zdefiniowaną w art. 15 ust. 2 UVAT, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności. Jednocześnie art. 15 ust. 3 UVAT stanowi, iż za wykonywaną samodzielnie działalność gospodarczą nie uznaje się m.in. czynności, z tytułu których przychody zostały wymienione w art. 13 pkt 2-9 UPDOF, jeżeli z tytułu wykonania tych czynności osoby te są związane ze zlecającym wykonanie tych czynności prawnymi więzami tworzącymi stosunek prawny pomiędzy zlecającym wykonanie czynności i wykonującym zlecane czynności co do warunków wykonywania tych czynności, wynagrodzenia i odpowiedzialności zlecającego wykonanie tych czynności wobec osób trzecich.

Po pierwsze art. 13 pkt 4 UPDOF wymienia przychody z działalności polskich arbitrów uczestniczących w procesach arbitrażowych z partnerami zagranicznymi.

Aktualnie Wnioskodawca jest wpisany na listy arbitrów lub jest, odpowiednio, członkiem organizacji arbitrów przy następujących stałych sądach arbitrażowych mających siedzibę poza Polską:

1. Międzynarodowym Sądzie Arbitrażowym przy Międzynarodowej Izbie Handlowej (ICC), posługującym się Regulaminem ICC,
2. Niemieckiej Instytucji Sądownictwa Polubownego (DIS), posługującej się Regulaminem Arbitrażowym DIS,
3. Międzynarodowym Centrum Rozwiązywania Sporów (ICDR) przy Amerykańskim Stowarzyszeniu Arbitrażowym, posługującym się Regulaminem Arbitrażowym ICDR,
4. Sądach działających w ramach Szwajcarskiego Stowarzyszenia Arbitrażowego (ASA) posługujących się Szwajcarskim Regulaminem Arbitrażu Międzynarodowego (Regulamin ASA),
5. Londyńskim Sądzie Arbitrażu Międzynarodowego (LCIA), posługującym się Regulaminem LCIA (dalej: zagraniczne stałe sądy arbitrażowe).
   
   

Zdaniem Wnioskodawcy, wykonywana przez niego działalność arbitra w zagranicznych stałych sądach arbitrażowych mieści się w dyspozycji art. 13 pkt 4 UPDOF. Ustawodawca wymaga, aby w procesie arbitrażowym brał udział partner zagraniczny. Pojęcie to obejmuje zarówno strony sporu jak i stały sąd arbitrażowy, w którym toczy się postępowanie. Należy uznać, że w przypadku sprawowania funkcji arbitra w zagranicznym stałym sądzie arbitrażowym wymóg ten zostanie spełniony niezależnie od narodowości stron.

Po drugie art. 13 pkt 8 UPDOF wymienia przychody z tytułu wykonywania usług, na podstawie umowy zlecenia lub umowy o dzieło, uzyskiwane wyłącznie od osoby fizycznej prowadzącej działalność gospodarczą osoby prawnej i jej jednostki organizacyjnej oraz jednostki organizacyjnej nie mającej osobowości prawnej.

W opinii Wnioskodawcy, wykonywana przez niego działalność arbitra w zagranicznych stałych sądach arbitrażowych mieści się również w dyspozycji art. 13 pkt 8 UPDOF. Wymienione powyżej zagraniczne stałe sądy arbitrażowe są odrębnymi jednostkami organizacyjnymi. Wnioskodawca przyjmując mandat do pełnienia funkcji członka trybunału arbitrażowego (arbitra) zawiera umowę ze stałym sądem arbitrażowym, w ramach której stały sąd arbitrażowy zleca mu wykonanie określonych czynności osobiście. Za wykonane usługi arbiter uzyskuje wynagrodzenie od stałego sądu arbitrażowego.

Jednocześnie stosunek prawny jaki nawiązuje się pomiędzy arbitrem a zagranicznym stałym sądem arbitrażowym spełnia wszystkie przesłanki wskazane w art. 15 ust. 3 UVAT, to jest określa:

1. warunki wykonywania czynności — regulaminy zagranicznych stałych sądów arbitrażowych (tak jak i krajowych) określają szczegółowo sposób pełnienia funkcji arbitra w danym sądzie. Wnioskodawca jest zobowiązany do przestrzegania regulaminu sądu, w którym przyjął mandat do prowadzenia danej sprawy jako członek trybunału arbitrażowego. Stanowią o tym: (i) Art. 7.5 Regulaminu ICC, zgodnie z którym Wnioskodawca poprzez wyrażenie zgody na pełnienie swojej misji jako arbiter podejmuje się wykonywania obowiązków zgodnie z Regulaminem, oraz - analogicznie - (ii) Art. 16.1 Regulaminu Arbitrażowego DIS, (iii) Art. 7.1 Regulaminu ICDR, (iv) Art. 9.1 oraz Art. 15.1 Regulaminu ASA, oraz (v) Art. 5 Regulaminu LCIA.
2. wynagrodzenie — regulaminy zagranicznych stałych sądów arbitrażowych regulują jednoznacznie wysokość wynagrodzenia arbitra. Sposób określania wysokości wynagrodzenia arbitra uregulowana jest w: (i) art. 31 Regulaminu ICC oraz Tabeli Opłat stanowiącej załącznik do Regulaminu CC, (ii) art. 32 Regulaminu Arbitrażowego ICDR oraz Tabeli Opłat Arbitrażowych ICDR, (iii) art. 40 Regulaminu Arbitrażowego DIS oraz Tabeli Opłat stanowiącej załącznik do Regulaminu Arbitrażowego DIS, (iv) Art. 39 Regulaminu ASA oraz Tabeli Opłat stanowiącej załącznik do Regulaminu ASA oraz w (v) art. 5.3 i Tabeli Opłat Regulaminu LCIA. Tabele opłat stanowią „zmienny” element i są jako załączniki aktualizowane stosownie do potrzeb.
3. odpowiedzialność zlecającego wykonanie czynności wobec osób trzecich — regulaminy zagranicznych stałych sądów arbitrażowych określają odpowiedzialność arbitrów zagranicznych stałych sądów arbitrażowych wobec osób trzecich. I tak: Art. 34 Regulaminu ICC stanowi, iż arbitrzy nie ponoszą odpowiedzialności za działania lub zaniechania związane z prowadzeniem spraw w arbitrażu (umowne wyłączenie odpowiedzialności). Analogiczne postanowienia zawierają również regulaminy pozostałych rozpatrywanych tu zagranicznych stałych sądów arbitrażowych - art. 44 Regulaminu Arbitrażowego DLS, art. 35 Regulaminu Arbitrażowego ICDR, art. 44.1 Regulaminu ASA oraz art. 31.1 Regulaminu LCIA.
   
   

Stosowne postanowienia regulaminów sądów arbitrażowych wraz z tłumaczeniem na język polski zostały dołączone są do wniosku.

Mając na uwadze powyższe, Wnioskodawca stoi na stanowisku, że arbiter zagranicznego stałego sądu arbitrażowego w sprawach międzynarodowych nie jest podatnikiem podatku od towarów i usług, a w konsekwencji otrzymywane przez niego z tego tytułu wynagrodzenie nie podlega opodatkowaniu tym podatkiem.

Powyższe stanowisko znajduje poparcie w szeregu interpretacji wydanych w podobnych sprawach.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 ze zm.) – zwana dalej ustawą, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

W myśl art. 8 ust. 1 pkt 3 ustawy przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7.

W świetle art. 15 ust. 1 ustawy, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne nie mające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel i rezultat takiej działalności.

Działalność gospodarcza – stosownie do art. 15 ust. 2 ustawy – obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody, również wówczas, gdy czynność została wykonana jednorazowo w okolicznościach wskazujących na zamiar wykonywania czynności w sposób częstotliwy. Działalność gospodarcza obejmuje również czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Ponadto na podstawie art. 15 ust. 3 pkt 3 ustawy, za wykonywaną samodzielnie działalność gospodarczą nie uznaje się m.in. czynności z tytułu których przychody zostały wymienione w art. 13 pkt 2-9 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2000 r. Nr 14 poz. 176 ze zm.), jeżeli z tytułu wykonania tych czynności osoby te są związane ze zlecającym wykonanie tych czynności prawnymi więzami tworzącymi stosunek prawny pomiędzy zlecającym wykonanie czynności i wykonującym zlecane czynności co do warunków wykonywania tych czynności, wynagrodzenia i odpowiedzialności zlecającego wykonanie tych czynności wobec osób trzecich.

Odpowiednio przepis art. 13 pkt 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych za przychody z działalności wykonywanej osobiście, o której mowa w art. 10 ust. 1 pkt 2, uważa się przychody z działalności polskich arbitrów uczestniczących w procesach arbitrażowych z partnerami zagranicznymi.

Z powyższego wynika, iż o kwalifikacji działalności gospodarczej polskiego arbitra uczestniczącego w procesach arbitrażowych z partnerami zagranicznymi decydują przepisy podatkowe zawarte w art. 15 ustawy o podatku od towarów i usług w powiązaniu z przepisem art. 13 pkt 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Kwalifikacja działalności jako samodzielnej działalności gospodarczej uzależniona jest od charakteru stosunku prawnego łączącego arbitra z instytucjami, których jest członkiem lub w których zasiada. Jeżeli z regulaminu wynika podporządkowanie się arbitra danemu sądowi arbitrażowemu, których jest członkiem lub w których zasiada na określonych warunkach wykonania zleconej działalności, podporządkowanie się warunkom wynagrodzenia oraz odpowiedzialności zleceniodawcy wobec osób trzecich za wykonanie zlecenia, wówczas taki stosunek prawny nie ma charakteru samodzielnej działalności gospodarczej.

Przedstawiony stan faktyczny wskazuje, że Wnioskodawca będąc radcą prawnym wykonującym zawód w ramach indywidualnej kancelarii radcy prawnego sprawuje funkcję arbitra w międzynarodowych sądach arbitrażowych i instytucjach arbitrażu sądowym. Są to w szczególności: Międzynarodowy Sąd Arbitrażowy przy Międzynarodowej Izbie Handlowej (ICC), Niemiecka Instytucja Sądownictwa Polubownego (DIS), Międzynarodowe Centrum Rozwiązywania Sporów (ICDR) przy Amerykańskim Stowarzyszeniu Arbitrażowym, Sądy arbitrażowe rozstrzygające spory w ramach Szwajcarskiego Stowarzyszenia Arbitrażowego (ASA) oraz Londyński Sąd Arbitrażu Międzynarodowego (LCIA).

Wykonując czynności arbitra Wnioskodawca jest związany postanowieniami regulaminu poszczególnych sądów arbitrażowych w szczególności w zakresie sposobu wykonywania funkcji arbitra, wynagrodzenia oraz odpowiedzialności.

Analizując przedstawiony stan faktyczny należy zauważyć, iż Wnioskodawca wykonując czynności w ramach indywidualnej kancelarii radcy prawnego jest podatnikiem, o którym mowa w art. 15 ust. 1 ustawy. Należy jednakże stwierdzić, że czynności arbitra przy wskazanych sądach i organizacjach arbitrażowych są czynnościami niezależnymi od prowadzonej w ramach indywidualnej praktyki prawnej. Pełniąc funkcję arbitra Wnioskodawca nie ponosi odpowiedzialności osób trzecich za wykonywane czynności arbitrażu a warunki wykonywania czynności określa regulamin sądu, dla którego czynności te są wykonywane. Z regulaminu wynikają również zasady wynagradzania pełnionej funkcji.

Mając na uwadze przepisy ustawy o podatku od towarów i usług, należy stwierdzić, że wskazane okoliczności odnoszące się do czynności arbitrażu wskazują na istnienie stosunku prawnego posiadającego cechy właściwe dla stosunku pracy, w ramach którego zleceniobiorca (arbiter) związany jest ze zlecającym wykonanie czynności (sąd arbitrażowy) więzami prawnymi co do warunków wykonywania czynności, wynagrodzenia, a także odpowiedzialności zlecającego wobec osób trzecich. Stosunek prawny między zlecającym a wykonującym zlecenie wskazuje na cechy właściwe stosunkowi pracy, tj. obciąża zatrudniającego ryzykiem za wykonanie tych czynności, podporządkowuje wykonującego zlecenie co do warunków realizacji umówionych czynności oraz wynagrodzenia.

W przedmiotowej sprawie występują zatem przesłanki wynikające z art. 15 ust. 3 pkt 3 ustawy, co oznacza, że zostały spełnione kryteria wyłączające świadczenie usług z czynności podlegających ustawie o podatku od towarów i usług, a zatem czynności arbitra, podejmowane przed wskazanymi sądami arbitrażowymi, nie mogą być uznane za wykonywaną samodzielnie działalność gospodarczą, tym samym nie podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Wobec powyższego stanowisko Wnioskodawcy należy uznać za prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1 Maja 10, 09-402 Płock.