Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach
IBPBII/1/436-345/12/MZ
z 13 grudnia 2012 r.

 

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz. U. z 2012 r. poz. 749 ze zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy, przedstawione we wniosku z dnia 05 września 2012 r. (data wpływu do tut. Biura – 10 września 2012 r.), uzupełnionym w dniach 13 i 16 listopada 2012 r., o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie skutków podatkowych zniesienia współwłasności ze spłatą na rzecz matki i brata - jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 10 września 2012 r. wpłynął do tut. Biura ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej m.in. podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie skutków podatkowych zniesienia współwłasności ze spłatą na rzecz matki i brata.

Z uwagi na fakt, iż wniosek nie spełniał wymogów formalnych, pismem z dnia 09 listopada 2012 r. znak: IBPB II/1/415-904/12/MZ, IBPB II/1/436-309/12/MZ, IBPB II/1/436-345/12/MZ wezwano do jego uzupełnienia. Wniosek uzupełniono w dniu 13 listopada 2012 r. (uiszczenie dodatkowej opłaty) oraz w dniu 16 listopada 2012 r. (data wpływu pisemnego uzupełnienia).

W przedmiotowym wniosku oraz jego uzupełnieniu zostało m.in. przedstawione następujące zdarzenie przyszłe:

W dniu 13 lutego 2010 r. zmarł ojciec Wnioskodawcy. Postępowanie spadkowe zostało przeprowadzone w dniu 16 marca 2010 r. i uprawomocniło się w dniu 07 kwietnia 2010 r. Żaden ze współwłaścicieli nie skorzystał z „ulgi spadkowej” należnej w I grupie. Następnie przeprowadzono postępowanie w Urzędzie Skarbowym i ostatecznie, nie korzystając z należnej ulgi, zapłacono podatek w wysokości 2.816,80 zł (w tym 2.790,00 zł należny podatek + odsetki = 2.816,80 zł). Pierwotnie podatek ten Urząd Skarbowy wyliczył w kwocie 5.580,00 zł ale w trakcie postępowania Prezydent Miasta w postanowieniu z dnia 20 kwietnia 2011 r. umorzył 50% podatku, z uwagi na fakt że Wnioskodawca nie jest zameldowany w żadnej nieruchomości, której dotyczył spadek, nie użytkuje ich i że postępowanie sądowe, które obecnie trwa - dotyczące fizycznego podziału nieruchomości może być długotrwałe i spowodować dalszy brak użytkowania przez Wnioskodawcę ww. nieruchomości.

W wyniku spadku po zmarłym ojcu Wnioskodawca otrzymał 1/3 masy spadkowej po nim; 1/6 całego majątku, tj. lokalu mieszkalnego (mieszkanie o powierzchni 54 m2) i domu jednorodzinnego (pow. 178 m2, nieoddany jeszcze do użytkowania, odbiór zostanie dokonany w miesiącu marzec/kwiecień 2013 r. - tak długi termin wynika z problemów z odbiorem budynku w Powiatowym Nadzorze Budowlanym, źle wykonano w 1998 r. mapkę/plan zagospodarowania działki, w związku z czym należy dokonać korekty map, decyzji i dopiero wtedy dokonać odbioru budynku, przez co uzyskać możliwość otrzymania kredytu hipotecznego w banku). Całość nieruchomości szacowana jest na kwotę 580.000,00 zł, tj. dom na kwotę 320.000,00 zł a mieszkanie 260.000,00 zł oraz ruchomość w postaci samochodu o wartości ok. 7.000,00 zł.

Pod koniec 2012 r. ma odbyć się w Sądzie przesuwana w terminie rozprawa ugodowa o podział spadku przez „zniesienie współwłasności z dopłatą”. Zniesienie współwłasności polegać ma na tym, iż:

  • matka i brat Wnioskodawcy mają się „spisać” na jego rzecz z domu,
  • Wnioskodawca i brat mają się „spisać” matce z mieszkania,
  • brat Wnioskodawcy ma otrzymać spłatę w wysokości 100.000,00 zł - co odpowiada sumie jego udziałów w domu i mieszkaniu w gotówce,
  • matka Wnioskodawcy ma otrzymać 75.000,00 zł w gotówce – jako spłatę za część nieodziedziczoną po swoim mężu tylko tą, którą posiadała w wybudowanym domu od zawsze (zależy to od jej dobrej woli),
  • matka Wnioskodawcy i Wnioskodawca mają się „spisać” bratu Wnioskodawcy z samochodu wartego na dzień dzisiejszy ok. 7.000,00 zł.

Ostatecznie Wnioskodawca będzie posiadał dom, matka mieszkanie i 75.000,00 zł a jego brat tylko gotówkę w wysokości 100.000,00 zł.

Wnioskodawca wskazał, iż zapis w ugodzie sądowej będzie brzmiał „najprawdopodobniej” następująco:

„wnioskodawczyni (imię, nazwisko mamy) i uczestnicy (brat) i (ja) dokonują działu spadku po (zmarłym ojcu/mężu) i zniesienia współwłasności w ten sposób, że:

a.lokal mieszkalny szczegółowo opisany w punkcie … niniejszej ugody nabywa na własność wnioskodawczyni (mama),

b.działkę szczegółowo opisaną w punkcie…niniejszej ugody nabywa na własność uczestnik (ja),…{wyjaśnienie: zakup działki wiąże się oczywiście z zakupem domu na nim stojącym}

c.samochód marki…szczegółowo opisany w pkt …niniejszej ugody nabywa na własność uczestnik (brat)

…cd …uczestnik (ja) zobowiązuję się zapłacić uczestnikowi (bratu) kwotę 100.000 zł (sto tysięcy złotych)

lub

……cd …….uczestnik (ja) zobowiązuję się zapłacić uczestnikom: (bratu) kwotę 100.000 zł i (mamie) kwotę 75.000 zł

przelewem bankowym na rachunek bankowy o numerze…,w terminie do…dni…od dnia uprawomocnienia się postanowienia o umorzeniu niniejszego postępowania oraz po łącznym spełnieniu następujących warunków:

a.działka nr … szczegółowo opisana w pkt ... niniejszej ugody zostanie odebrana do zamieszkania w Powiatowym Inspektoracie Nadzoru Budowlanego w...,

b.dział IV Księgi Wieczystej Nr…prowadzonej przez Sąd Rejonowy dla…w…Wydział Ksiąg Wieczystych będzie wolny od wpisów ewentualnie za wyjątkiem hipoteki ustanowionej w celu zabezpieczenia spłaty kredytu udzielonego (mnie)… ”.

W związku z powyższym zadano m.in. następujące pytania:

  1. Czy przy zniesieniu współwłasności, tj. „spisaniu” się przez brata Wnioskodawcy na rzecz Wnioskodawcy z domu, za co brat Wnioskodawcy otrzyma 100.000,00 zł a także „spisaniu” się matki Wnioskodawcy na rzecz Wnioskodawcy z domu w kwocie 75.000,00 zł, powstaje zobowiązanie do zapłacenia podatku od czynności cywilnoprawnych i od jakiej kwoty lub wartości, tzn. czy od wartości nieruchomości (domu) czy od kwoty, którą Wnioskodawca spłaca bratu, tj. 100.000,00 zł + 75.000,00 zł, które Wnioskodawca spłaca matce czy od jakiejś innej wartości lub kwoty?
  2. Czy jeśli sprawa w sądzie zakończy się „ugodą sądową” w formie zniesienia współwłasności a nie „umową” cywilnoprawną w związku z tym Wnioskodawca nie powinien płacić podatku od czynności cywilnoprawnych w ogóle?

Zdaniem Wnioskodawcy, w związku ze zniesieniem współwłasności z dopłatą na rzecz jego brata w kwocie 100.000,00 zł i na rzecz jego matki 75.000,00 zł, Wnioskodawca powinien zapłacić podatek od czynności cywilnoprawnych od kwoty 175.000,00 zł pomniejszony o „koszt uzyskania spadku”, tj. o kwotę podatku już zapłaconego przez nie skorzystanie z ulgi w I grupie pokrewieństwa, tj. 175.000,00 – 2.790,00 = 172.210,00 x 2% = 3.444,20 zł.

Wnioskodawca wskazał, iż z informacji uzyskanej od adwokata wynika, że sprawa ta zakończy się „ugodą sądową” w formie zniesienia współwłasności a nie „umową” cywilnoprawną w związku z czym, zdaniem Wnioskodawcy, nie powinien on płacić w ogóle podatku od czynności cywilnoprawnych.

Na tle przedstawionego zdarzenia przyszłego stwierdzam, co następuje:

Na wstępie zaznacza się, iż przedmiotem niniejszej interpretacji jest ocena stanowiska Wnioskodawcy tylko w zakresie podatku od czynności cywilnoprawnych w części odnoszącej się do skutków podatkowych zniesienia współwłasności ze spłatą na rzecz matki i brata. W pozostałym zakresie wniosku, dotyczącym podatku od czynności cywilnoprawnych w części odnoszącej się do skutków podatkowych zniesienia współwłasności ze spłatą na rzecz brata oraz podatku dochodowego od osób fizycznych, zostaną wydane odrębne rozstrzygnięcia.

Przepis art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 09 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (t.j. Dz. U. z 2010 r. Nr 101, poz. 649 ze zm.) zawiera zamknięty katalog czynności podlegających opodatkowaniu tym podatkiem. Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. f) ww. ustawy podatkowi temu podlegają umowy o dział spadku oraz umowy o zniesienie współwłasności – w części dotyczącej spłat lub dopłat.

W myśl art. 1 ust. 1 pkt 3 ww. ustawy zakresowi przedmiotowemu ustawy podlegają także orzeczenia sądów, w tym również polubownych oraz ugody, jeżeli wywołują one takie same skutki prawne, jak czynności cywilnoprawne wymienione w punktach 1 i 2.

Dyspozycja zawarta w art. 1 ust. 2 pkt 2 przedmiotowej ustawy stanowi, że przepisy ustawy o czynnościach cywilnoprawnych stosuje się odpowiednio do przedmiotów opodatkowania określonych w ust. 1 pkt 2 i 3.

Dział spadku polega na zniesieniu wspólności majątku spadkowego. Zgodnie z art. 1037 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 ze zm.) dział spadku może nastąpić na mocy umowy między wszystkimi spadkobiercami bądź na mocy orzeczenia sądu na żądanie któregokolwiek ze spadkobierców. Można go dokonać poprzez fizyczny podział rzeczy tzn. poszczególne przedmioty zostaną podzielone i przyznane poszczególnym spadkobiercom. W ramach tej formy podziału dopuszczalne jest ustalenie dopłat na rzecz niektórych współspadkobierców, które mają wyrównać różnicę wynikającą z udziału w spadku. Możliwe jest także przyznanie przedmiotów spadku w całości jednemu lub kilku współspadkobiercom i obciążenie ich obowiązkiem spłaty na rzecz pozostałych spadkobierców.

Drugą formą podziału spadku jest tzw. podział cywilny. Przedmioty należące do spadku zostają sprzedane, a uzyskana kwota ulega podziałowi pomiędzy współspadkobierców.

Zgodnie natomiast z art. 195 Kodeksu cywilnego własność tej samej rzeczy może przysługiwać niepodzielnie kilku osobom. Każdy ze współwłaścicieli może żądać zniesienia współwłasności (art. 210 i nast. Kodeksu). Zniesienie to może nastąpić poprzez podział rzeczy wspólnej, przyznanie tej rzeczy jednemu ze współwłaścicieli lub sprzedaż rzeczy.

Jak już wskazano powyżej, przepisy ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych opodatkowują zniesienie współwłasności lub dział spadku, jeżeli wiążą się one z obowiązkiem spłat lub dopłat.

Podstawę opodatkowania przy umowie o zniesienie współwłasności lub o dział spadku w myśl powołanej wyżej ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych stanowi wartość rynkowa rzeczy lub prawa majątkowego nabytego ponad wartość udziału we współwłasności lub spadku (art. 6 ust. 1 pkt 5 ustawy). Zgodnie z art. 6 ust. 2 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych wartość rynkową przedmiotu czynności cywilnoprawnych określa się na podstawie przeciętnych cen stosowanych w obrocie rzeczami tego samego rodzaju i gatunku, z uwzględnieniem ich miejsca położenia, stanu i stopnia zużycia oraz w obrocie prawami majątkowymi tego samego rodzaju, z dnia dokonania tej czynności, bez odliczania długów i ciężarów.

Jeżeli jednak podatnik nie określił wartości przedmiotu czynności cywilnoprawnej lub wartość określona przez niego nie odpowiada, według oceny organu podatkowego, wartości rynkowej, to stosownie do art. 6 ust. 3 ustawy – organ wezwie podatnika do jej określenia, podwyższenia lub obniżenia, w terminie nie krótszym niż 14 dni od dnia doręczenia wezwania, podając jednocześnie wartość według własnej, wstępnej oceny. Natomiast w przypadku, gdy podatnik, pomimo wezwania, o którym mowa w ust. 3, nie określił wartości lub podał wartość nieodpowiadającą wartości rynkowej, organ podatkowy dokona jej określenia z uwzględnieniem opinii biegłego lub przedłożonej przez podatnika wyceny rzeczoznawcy. Jeżeli organ podatkowy powoła biegłego, a wartość określona z uwzględnieniem jego opinii różni się o więcej niż 33% od wartości podanej przez podatnika, koszty opinii ponosi podatnik (art. 6 ust. 4 cyt. ustawy).

Zatem w świetle powyższych przepisów, wartość przedmiotu czynności cywilnoprawnych jest ustalana przez strony umowy o zniesienie współwłasności lub o dział spadku i jest przez te strony deklarowana. Jednakże, w przypadku, gdy deklarowana wartość odbiega od wartości rynkowej, organ wezwie podatnika do jej zmiany.

Przepis art. 7 ust. 1 pkt 2 ww. ustawy określa stawki podatku, które wynoszą od umów zamiany, dożywocia, o dział spadku, o zniesienie współwłasności oraz darowizny:

  1. przy przeniesieniu własności nieruchomości, rzeczy ruchomych, prawa użytkowania wieczystego, własnościowego spółdzielczego prawa do lokalu mieszkalnego, spółdzielczego prawa do lokalu użytkowego oraz wynikających z przepisów prawa spółdzielczego: prawa do domu jednorodzinnego oraz prawa do lokalu w małym domu mieszkalnym - 2%,
  2. przy przeniesieniu własności innych praw majątkowych - 1%.

W myśl art. 4 ust. 1 pkt 5 ww. ustawy obowiązek podatkowy przy umowie o dział spadku lub o zniesienie współwłasności ciąży na podmiocie nabywającym rzeczy lub prawa majątkowe ponad udział w spadku lub we współwłasności. Stosownie do art. 3 ust. 1 tej ustawy obowiązek podatkowy z tego tytułu powstaje z chwilą dokonania czynności cywilnoprawnej (pkt 1) lub z chwilą powołania się przez podatnika na fakt dokonania czynności cywilnoprawnej - jeżeli podatnik nie złożył deklaracji w sprawie podatku od czynności cywilnoprawnych w terminie 5 lat od końca roku, w którym upłynął termin płatności podatku, a następnie powołuje się przed organem podatkowym lub organem kontroli skarbowej na fakt jej dokonania (pkt 4).

Zgodnie z art. 10 ust. 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych podatnicy, na których ciąży obowiązek podatkowy, są obowiązani, bez wezwania organu podatkowego, złożyć deklarację w sprawie podatku od czynności cywilnoprawnych (deklaracja PCC-3) oraz obliczyć i wpłacić podatek w terminie 14 dni od dnia powstania obowiązku podatkowego, z wyłączeniem przypadków, gdy podatek jest pobierany przez płatnika.

Ze zdarzenia przyszłego przedstawionego we wniosku wynika, że przed sądem ma zostać zawarta ugoda w przedmiocie działu spadku ze zniesieniem współwłasności. W wyniku podziału majątku i zniesienia współwłasności majątku Wnioskodawca otrzyma na wyłączną własność nieruchomość (dom jednorodzinny) ze spłatą na rzecz brata w kwocie 100.000,00 zł oraz na rzecz matki w kwocie 75.000,00 zł.

W związku z powyższym, wskazać należy, iż zniesienie współwłasności, przewidujące obowiązek spłaty przez Wnioskodawcę na rzecz matki i brata, podlegać będzie opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych na podstawie art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. f) ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych. Obowiązek podatkowy, zgodnie z treścią art. 4 pkt 5 ww. ustawy, ciążyć będzie na podmiocie nabywającym rzecz ponad udział, a zatem na Wnioskodawcy, gdyż wartość majątku nabytego przez niego w drodze działu spadku ze zniesieniem współwłasności przekraczać będzie wartość jego udziału w spadku.

Należy również wyjaśnić, że w opisanym zdarzeniu, wbrew twierdzeniom Wnioskodawcy, podstawy opodatkowania nie stanowi wartość ustalonej spłaty (na rzecz jego matki i brata, pomniejszona o „koszt uzyskania spadku”, tj. o kwotę zapłaconego podatku od spadków i darowizn. Podstawą opodatkowania dla Wnioskodawcy jako osoby nabywającej nieruchomość (dom jednorodzinny) w wyniku zniesienia współwłasności będzie wartość rynkowa udziału nabytego ponad dotychczas przysługujący Wnioskodawcy udział. Zatem ustalona spłata nie stanowi podstawy opodatkowania w świetle art. 6 ust. 1 pkt 5 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych.

Nie można również zgodzić się ze stanowiskiem Wnioskodawcy, z którego wynika, iż w przypadku zniesienia współwłasności z obowiązkiem spłaty, na podstawie zawartej ugody sądowej a nie umowy cywilnoprawnej, Wnioskodawca nie powinien w ogóle płacić podatku od czynności cywilnoprawnych. Z przepisu art. 1 ust. 1 pkt 3 oraz art. 1 ust. 2 pkt 2 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych jednoznacznie wynika bowiem, iż ugody wywołujące takie same skutki prawne, jak czynności cywilnoprawne wymienione m.in. w pkt 1, a zatem np. ugody związane ze zniesieniem współwłasności – w części dotyczącej spłat lub dopłat, są traktowane tak samo jak wszystkie czynności (umowy) cywilnoprawne podlegające opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych oraz, że mają do tych ugód zastosowanie przepisy ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych.

W świetle powyższego stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za nieprawidłowe.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Niniejsza interpretacja stosownie do art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej, który stanowi, że Minister Finansów, na pisemny wniosek zainteresowanego, wydaje, w jego indywidualnej sprawie, pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego (interpretację indywidualną), została wydana wyłącznie dla Wnioskodawcy.

Do wniosku Wnioskodawca dołączył dokument. Należy jednak zauważyć, że wydając interpretacje w trybie art. 14b Ordynacji podatkowej Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów nie przeprowadza postępowania dowodowego w związku z czym nie jest obowiązany, ani uprawniony do oceny (weryfikacji) dołączanych do wniosku dokumentów; jest związany wyłącznie opisem zdarzenia przyszłego przedstawionym przez Wnioskodawcę w treści wniosku i jego stanowiskiem.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie, ul. Rakowicka 10, 31-511 Kraków po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – t.j. Dz. U. z 2012 r. poz. 270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji
Dołącz do zarejestrowanych użytkowników i korzystaj wygodnie z epodatnik.pl.   Rejestracja jest prosta, szybka i bezpłatna.

Reklama

Przejrzyj zasięgi serwisu epodatnik.pl od dnia jego uruchomienia. Zobacz profil przeciętnego użytkownika serwisu. Sprawdź szczegółowe dane naszej bazy mailingowej. Poznaj dostępne formy reklamy: display, mailing, artykuły sponsorowane, patronaty, reklama w aktywnych formularzach excel.

czytaj

O nas

epodatnik.pl to źródło aktualnej i rzetelnej informacji podatkowej. epodatnik.pl to jednak przede wszystkim źródło niezależne. Niezależne w poglądach od aparatu skarbowego, od wymiaru sprawiedliwości, od inwestorów kapitałowych, od prasowego mainstreamu.

czytaj

Regulamin

Publikacje mają charakter informacyjny. Wydawca dołoży starań, aby informacje prezentowane w serwisie były rzetelne i aktualne. Treści prezentowane w serwisie stanowią wyraz przekonań autorów publikacji, a nie źródło prawa czy urzędowo obowiązujących jego interpretacji.

czytaj