Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach
IBPBII/1/436-328/12/AŻ
z 9 stycznia 2013 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2012 r. poz. 749 ze zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Wnioskodawczyni przedstawione we wniosku z dnia 01 października 2012 r. (data wpływu do tut. Biura– 03 października 2012 r.), uzupełnionym w dniu 18 grudnia 2012 r., o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie skutków podatkowych złożenia oświadczenia o przyjęciu darowizny:

• w części dotyczącej momentu uiszczenia podatku – jest prawidłowe,
• w pozostałej części – jest nieprawidłowe.
  
  

UZASADNIENIE

W dniu 03 października 2012 r. wpłynął do tut. Biura ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie skutków podatkowych złożenia oświadczenia o przyjęciu darowizny.

Jako, że wniosek nie spełniał wymogów formalnych pismem z dnia 04 grudnia 2012 r. znak: IBPB II/1/436-328/12/AŻ wezwano Wnioskodawczynię do uzupełnienia wniosku. Wniosek uzupełniono w dniu 18 grudnia 2012 r.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

Wnioskodawczyni oraz Pani ... złożyły do Sądu Rejonowego Wydziału Ksiąg Wieczystych wniosek o dokonanie wpisu w księgach wieczystych jako współwłaścicielek nieruchomości położonej przy ul. K w miejscowości K. oraz przy ul. T w miejscowości K. w miejsce uznanego za zmarłego Pana ...

Podstawę wpisu stanowi akt darowizny z dnia 20 listopada 1948 r. sporządzony w Izraelu.

Pod aktem darowizny widnieje wyraźna klauzula z dnia 20 listopada 1948 r. dokonana przez Konsula Generalnego RP w Tel-Awiwie, mocą której Konsul stwierdza własnoręczność podpisów, autentyczność pieczęci urzędowej notarialnej oraz zgodność aktu z prawem miejscowym.

Sąd Rejonowy Wydział Ksiąg Wieczystych wydał postanowienie, w treści którego wskazał na konieczność doręczenia Sądowi notarialnego oświadczenia o przyjęciu darowizny. Oświadczenie takie o przyjęciu ww. darowizny może być obecnie złożone przed notariuszem.

W związku z powyższym zadano następujące pytania:

Czy w przedmiotowym wypadku, zgodnie z obowiązującymi przepisami, podatek od spadków i darowizn powinien być uiszczony w chwili sporządzenia notarialnego oświadczenia o przyjęciu darowizny?

Czy zgłoszenie do opodatkowania może nastąpić po wydaniu prawomocnego postanowienia przez Sąd Rejonowy Wydział Ksiąg Wieczystych w przedmiocie uznania ww. darowizny na rzecz Wnioskodawczyni.

Czy też zgłoszenie do opodatkowania może nastąpić po dokonaniu wpisu Wnioskodawczyni w księgach wieczystych jako współwłaścicielki darowanej nieruchomości.

Wnioskodawczyni stoi na stanowisku, iż podatek od spadków i darowizn nie powinien być uiszczony w chwili sporządzania notarialnego oświadczenia o przyjęciu darowizny.

W opinii Wnioskodawczyni, zgłoszenie do opodatkowania może nastąpić po wydaniu prawomocnego postanowienia przez Sąd Rejonowy Wydział Ksiąg Wieczystych w przedmiocie uznania darowizny na rzecz Wnioskodawczyni. Zgłoszenie takie powinno nastąpić w terminie 6 miesięcy od uprawomocnienia się wyroku. Zdaniem Wnioskodawczyni zgłoszenie do opodatkowania może także nastąpić po dokonaniu wpisu Wnioskodawczyni w księgach wieczystych, jako współwłaścicielki darowanej nieruchomości, pod warunkiem, że nie nastąpi uchybienie 6 miesięcznego terminu od daty uprawomocnienia się postanowienia Sądu Rejonowego Wydział Ksiąg Wieczystych w przedmiocie uznania darowizny na rzecz Wnioskodawczyni.

Na tle przedstawionego stanu faktycznego stwierdzam, co następuje:

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 28 lipca 1983r. o podatku od spadków i darowizn (t. j. Dz. U. z 2009 r. Nr 93, poz. 768 ze zm.) podatkowi od spadków i darowizn, zwanemu dalej „podatkiem”, podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, tytułem m.in. darowizny.

Jako, że przepisy tej ustawy nie definiują pojęcia „darowizna” należy odwołać się do odpowiednich przepisów Kodeksu cywilnego.

Na podstawie art. 888 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964r. – Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 ze zm.) przez umowę darowizny darczyńca zobowiązuje się do bezpłatnego świadczenia na rzecz obdarowanego kosztem swojego majątku.

Stosownie do treści art. 5 ustawy o podatku od spadków i darowizn obowiązek podatkowy ciąży na nabywcy własności rzeczy i praw majątkowych.

Zgodnie z art. 6 ust. 1 pkt 4 ww. ustawy obowiązek podatkowy powstaje przy nabyciu w drodze darowizny - z chwilą złożenia przez darczyńcę oświadczenia w formie aktu notarialnego, a w razie zawarcia umowy bez zachowania przewidzianej formy - z chwilą spełnienia przyrzeczonego świadczenia; jeżeli ze względu na przedmiot darowizny przepisy wymagają szczególnej formy dla oświadczeń obu stron, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą złożenia takich oświadczeń.

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn podstawę opodatkowania stanowi wartość nabytych rzeczy i praw majątkowych po potrąceniu długów i ciężarów (czysta wartość), ustalona według stanu rzeczy i praw majątkowych w dniu nabycia i cen rynkowych z dnia powstania obowiązku podatkowego. Jeżeli przed dokonaniem wymiaru podatku nastąpi ubytek rzeczy spowodowany siłą wyższą, do ustalenia wartości przyjmuje się stan rzeczy w dniu dokonania wymiaru, a odszkodowanie za ubytek należne z tytułu ubezpieczenia wlicza się do podstawy wymiaru.

W myśl art. 8 ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn wartość nabytych rzeczy i praw majątkowych przyjmuje się w wysokości określonej przez nabywcę, jeżeli odpowiada ona wartości rynkowej tych rzeczy i praw, a wartość praw do wkładów oszczędnościowych - w wysokości tych wkładów.

Wartość rynkową rzeczy lub praw majątkowych określa się na podstawie przeciętnych cen stosowanych w obrocie rzeczami tego samego rodzaju i gatunku, z uwzględnieniem ich miejsca położenia, stanu i stopnia zużycia, oraz w obrocie prawami majątkowymi tego samego rodzaju, z dnia powstania obowiązku podatkowego (art. 8 ust. 3 cyt. ustawy).

Z kolei, stosownie do art. 8 ust. 4 ustawy jeżeli nabywca nie określił wartości nabytych rzeczy lub praw majątkowych albo wartość określona przez niego nie odpowiada, według oceny naczelnika urzędu skarbowego wartości rynkowej, organ ten wezwie nabywcę do jej określenia, podwyższenia lub obniżenia, w terminie nie krótszym niż 14 dni od dnia doręczenia wezwania, podając jednocześnie wartość według własnej, wstępnej oceny. Jeżeli nabywca, pomimo wezwania, nie określił wartości lub podał wartość nieodpowiadającą wartości rynkowej, naczelnik urzędu skarbowego dokona jej określenia z uwzględnieniem opinii biegłego lub przedłożonej przez nabywcę wyceny rzeczoznawcy. Jeżeli organ podatkowy powoła biegłego, a wartość określona z uwzględnieniem jego opinii różni się o więcej niż 33 % od wartości podanej przez nabywcę, koszty opinii biegłego ponosi nabywca.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ww. ustawy opodatkowaniu podlega nabycie przez nabywcę, od jednej osoby, własności rzeczy i praw majątkowych o czystej wartości przekraczającej:

1. 9 637 zł - jeżeli nabywcą jest osoba zaliczona do I grupy podatkowej;
2. 7 276 zł - jeżeli nabywcą jest osoba zaliczona do II grupy podatkowej;
3. 4 902 zł - jeżeli nabywcą jest osoba zaliczona do III grupy podatkowej.
   
   

W myśl art. 9 ust. 2 cyt. ustawy jeżeli nabycie własności rzeczy i praw majątkowych od tej samej osoby następuje więcej niż jeden raz, do wartości rzeczy i praw majątkowych ostatnio nabytych dolicza się wartość rzeczy i praw majątkowych nabytych od tej osoby lub po tej samej osobie w okresie 5 lat poprzedzających rok, w którym nastąpiło ostatnie nabycie. Od podatku obliczonego od łącznej wartości nabytych rzeczy i praw majątkowych potrąca się podatek przypadający od opodatkowanych poprzednio nabytych rzeczy i praw majątkowych. Wynikająca z obliczenia nadwyżka podatku nie podlega ani zaliczeniu na poczet innych podatków, ani zwrotowi. Nabywcy obowiązani są w zeznaniu podatkowym wymienić rzeczy i prawa majątkowe nabyte w podanym wyżej okresie.

Wysokość podatku od spadków i darowizn ustala się w zależności od grupy podatkowej, do której zaliczony jest obdarowany. Zaliczenie do jednej z trzech grup podatkowych odbywa się w zależności od jego stopnia pokrewieństwa albo powinowactwa z darczyńcą.

Zgodnie z art. 14 ust. 3 ustawy o podatku od spadków i darowizn, do poszczególnych grup podatkowych zalicza się:

1. do grupy I - małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, zięcia, synową, rodzeństwo, ojczyma, macochę i teściów;
2. do grupy II - zstępnych rodzeństwa, rodzeństwo rodziców, zstępnych i małżonków pasierbów, małżonków rodzeństwa i rodzeństwo małżonków, małżonków rodzeństwa małżonków, małżonków innych zstępnych;
3. do grupy III - innych nabywców.
   
   

Przekroczenie kwot (osobno dla każdego darczyńcy), o których mowa w art. 9 ust. 1 ustawy, powoduje opodatkowanie według progresywnych stawek określonych odrębnie dla każdej grupy podatkowej w art. 15 ust. 1 ustawy.

W myśl art. 17a ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn podatnicy podatku są obowiązani, z zastrzeżeniem ust. 2, złożyć, w terminie miesiąca od dnia powstania obowiązku podatkowego, właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego zeznanie podatkowe o nabyciu rzeczy lub praw majątkowych według ustalonego wzoru. Do zeznania podatkowego dołącza się dokumenty mające wpływ na określenie podstawy opodatkowania.

W myśl art. 17a ust. 2 ustawy obowiązek składania zeznań podatkowych nie dotyczy przypadków, w których podatek jest pobierany przez płatnika.

Należy również wskazać, iż zgodnie z art. 4a ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn, zwalnia się od podatku nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych przez małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, rodzeństwo, ojczyma i macochę, jeżeli:

1. zgłoszą nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego w terminie 6 miesięcy od dnia powstania obowiązku podatkowego powstałego na podstawie art. 6 ust. 1 pkt 2-8 i ust. 2, a w przypadku nabycia w drodze dziedziczenia w terminie 6 miesięcy od dnia uprawomocnienia się orzeczenia sądu stwierdzającego nabycie spadku, z zastrzeżeniem ust. 2 i 4, oraz
2. udokumentują - w przypadku gdy przedmiotem nabycia tytułem darowizny lub polecenia darczyńcy są środki pieniężne, a wartość majątku nabytego łącznie od tej samej osoby w okresie 5 lat, poprzedzających rok, w którym nastąpiło ostatnie nabycie, doliczona do wartości rzeczy i praw majątkowych ostatnio nabytych, przekracza kwotę określoną w art. 9 ust. 1 pkt 1 (tj. dla I grupy podatkowej 9.637 zł) - ich otrzymanie dowodem przekazania na rachunek bankowy nabywcy albo jego rachunek prowadzony przez spółdzielczą kasę oszczędnościowo-kredytową lub przekazem pocztowym. v

Zgłoszenie o nabyciu własności rzeczy i praw majątkowych winno być dokonane na formularzu SD-Z2 określonym przez Ministra Finansów w rozporządzeniu z dnia 18 grudnia 2006 r. w sprawie zgłoszenia o nabyciu własności rzeczy i praw majątkowych (Dz. U. Nr 243, poz. 1762 ze zm.).

W przypadku niespełnienia warunków, o których mowa w ust. 1 i 2, przedmiotowe nabycie podlega opodatkowaniu na ogólnych zasadach określonych dla nabywców zaliczonych do I grupy podatkowej - art. 4a ust. 3 ww. ustawy.

W myśl art. 4a ust. 4 przedmiotowej ustawy obowiązek zgłoszenia nie obejmuje przypadków jedynie, gdy:

1. wartość majątku nabytego łącznie od tej samej osoby lub po tej samej osobie w okresie 5 lat, poprzedzających rok, w którym nastąpiło ostatnie nabycie, doliczona do wartości rzeczy i praw majątkowych ostatnio nabytych, nie przekracza kwoty określonej w art. 9 ust. 1 pkt 1 lub
2. gdy nabycie następuje na podstawie umowy zawartej w formie aktu notarialnego.
   
   

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, iż Wnioskodawczyni oraz Pani ... złożyły do Sądu Rejonowego Wydziału Ksiąg Wieczystych wniosek o dokonanie wpisu w księgach wieczystych jako współwłaścicielek nieruchomości położonej przy ul. K w miejscowości K. oraz przy ul. T w miejscowości K. w miejsce uznanego za zmarłego Pana ... Podstawę wpisu stanowi akt darowizny z dnia 20 listopada 1948 r. sporządzony w Izraelu. Pod aktem darowizny widnieje wyraźna klauzula z dnia 20 listopada 1948 r. dokonana przez Konsula Generalnego RP w Tel-Awiwie, mocą której Konsul stwierdza własnoręczność podpisów, autentyczność pieczęci urzędowej notarialnej oraz zgodność aktu z prawem miejscowym. Sąd Rejonowy Wydział Ksiąg Wieczystych wydał postanowienie, w treści którego wskazał na konieczność doręczenia Sądowi notarialnego oświadczenia o przyjęciu darowizny. Oświadczenie takie o przyjęciu ww. darowizny może być obecnie złożone przed notariuszem.

Darowizna należy do czynności, których celem jest dokonanie aktu przysporzenia majątkowego bez ekwiwalentu i polega najczęściej na przesunięciu jakiegoś dobra majątkowego z majątku darczyńcy do majątku obdarowanego. Świadczenie ma charakter nieodpłatny, gdy druga strona umowy nie zobowiązuje się do jakiegokolwiek świadczenia w zamian za uczynioną darowiznę. Darowizna jest więc czynnością, której celem jest dokonanie aktu przysporzenia majątkowego (świadczenie musi wzbogacić obdarowanego), a zobowiązanie darczyńcy musi być zamierzone jako nieodpłatne. Do zawarcia umowy darowizny, podobnie jak każdej innej umowy, niezbędne jest zgodne oświadczenie woli złożone przez obie strony umowy. Umowa darowizny dochodzi do skutku dopiero z chwilą złożenia oświadczenia woli przez obdarowanego o przyjęciu darowizny. Z treści art. 890 § 1 Kodeksu cywilnego wynika, iż oświadczenie darczyńcy powinno być złożone w formie aktu notarialnego. Jednakże umowa darowizny zawarta bez zachowania tej formy staje się ważna, jeżeli przyrzeczone świadczenie zostało spełnione. Przepisy powyższe nie uchybiają przepisom, które ze względu na przedmiot darowizny wymagają zachowania szczególnej formy dla oświadczeń obu stron (art. 890 § 2 Kodeksu cywilnego) np. umowa darowizny nieruchomości wymaga formy aktu notarialnego.

Z treści wniosku wynika, iż do skutecznego zawarcia umowy darowizny niezbędne jest złożenie przez Wnioskodawczynię oświadczenia o przyjęciu darowizny. Jeżeli zatem Wnioskodawczyni takie oświadczenie złoży to z chwilą jego złożenia, stosownie do regulacji art. 6 ust. 1 pkt 4 ustawy o podatku od spadków i darowizn powstanie obowiązek podatkowy i będzie on ciążył na Wnioskodawczyni jako na nabywcy (art. 5 ustawy o podatku od spadków i darowizn).

Zgodzić się należy ze stanowiskiem Wnioskodawczyni, w którym stwierdziła, iż podatek od spadków i darowizn nie powinien być uiszczony w chwili sporządzania notarialnego oświadczenia o przyjęciu darowizny. Należy zauważyć, iż zgodnie z art. 18 cyt. ustawy notariusze są płatnikami podatku od darowizny dokonanej w formie aktu notarialnego albo zawartej w tej formie umowy nieodpłatnego zniesienia współwłasności lub ugody w tym przedmiocie. W przedstawiony zdarzeniu przed notariuszem zostanie złożone jedynie oświadczenie o przyjęciu darowizny nie zaś zawarcie samej umowy darowizny. Zatem w związku ze składanym oświadczeniem na notariuszu nie będzie ciążyć obowiązek płatnika. Zgodnie zatem z art. 17a ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn Wnioskodawczyni będzie zobowiązana do złożenia w terminie miesiąca od dnia powstania obowiązku podatkowego – a zatem w terminie miesiąca od złożenia oświadczenia o przyjęciu darowizny - właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego zeznania podatkowego o nabyciu rzeczy lub praw majątkowych według ustalonego wzoru. Właściwy organ podatkowy wyda decyzję ustalającą wysokość podatku od spadków i darowizn, dopiero wówczas Wnioskodawczyni obowiązana będzie do zapłaty podatku od spadków i darowizn z tego tytułu.

Zatem w części dotyczącej momentu uiszczenia podatku od spadków i darowizn stanowisko Wnioskodawczyni należało uznać za prawidłowe.

W treści zajętego stanowiska Wnioskodawczyni odwołuje się również do 6 miesięcznego terminu, w którym winno zostać dokonane zgłoszenia do opodatkowania. Taki termin istotnie został przewidziany w art. 4a ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn. Należy jednak zauważyć, iż aby móc skorzystać ze zwolnienia z opodatkowania przewidzianego w art. 4a cyt. ustawy winny zostać spełnione wszystkie przesłanki, o których stanowi przedmiotowy artykuł.

Aby zatem Wnioskodawczyni – jako obdarowana - mogła skorzystać ze zwolnienia określonego w art. 4a ustawy – musi (lub musiała) być dla darczyńcy jedną z osób wymienionych w art. 4a ustawy o podatku od spadków i darowizn oraz winna dokonać zgłoszenia nabycia właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego w terminie 6 miesięcy od dnia powstania obowiązku podatkowego. Ponadto zaznaczyć należy, iż zwolnienie określone tym przepisem odnosi się do nabycia rzeczy lub praw majątkowych począwszy od dnia 01 stycznia 2007 r.

Podkreślić jednakże należy, iż w przedstawionym zdarzeniu jak już wyżej wskazano obowiązek podatkowy powstanie z chwilą złożenia oświadczenia o przyjęciu darowizny (art. 6 ust. 1 pkt 4 ustawy o podatku od spadków i darowizn). Zatem 6 miesięczny termin określony w art. 4a ust. 1 pkt 1 ustawy liczony będzie od chwili złożenia oświadczenia o przyjęciu darowizny.

Wskazane zatem w treści zajętego stanowiska prawomocne postanowienie Sądu Rejonowego Wydział Ksiąg Wieczystych jak i sam wpis do księgi wieczystej nie wpływa na powstanie obowiązku podatkowego (tym samym na bieg 6 miesięcznego terminu określonego w art. 4a ustawy), gdyż do tego rodzaju zdarzeń nie odwołuje się ustawa o podatku od spadków darowizn.

Z tych względów zatem stanowisko Wnioskodawczyni w tej części należało uznać za nieprawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Końcowo wskazać należy, iż niniejsza interpretacja stosownie do art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej, który stanowi, że Minister Finansów, na pisemny wniosek zainteresowanego, wydaje, w jego indywidualnej sprawie, pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego (interpretację indywidualną), została wydana wyłącznie dla Wnioskodawczyni.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie, ul. Rakowicka 10, 31-511 Kraków po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – tj. Dz. U. z 2012 r. poz. 270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.