INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko wnioskodawczyni przedstawione we wniosku z dnia 04 lutego 2010r. (data wpływu do tut. Biura – 08 lutego 2010r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie skutków podatkowych odpłatnego nabycia praw majątkowych w wyniku orzeczenia Sądu o dokonaniu działu spadku:

• w części dotyczącej zastosowania stawki podatkowej - jest prawidłowe,
• w pozostałej części - jest nieprawidłowe.
  
  

UZASADNIENIE

W dniu 08 lutego 2010r. wpłynął do tut. Biura ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie skutków podatkowych odpłatnego nabycia praw majątkowych w wyniku orzeczenia Sądu o dokonaniu działu spadku.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

Rodzice wnioskodawczyni w 1991r. otrzymali prawo do spółdzielczego lokatorskiego lokalu mieszkalnego. W 1999r. zmarł ojciec wnioskodawczyni, a w 2008r. jej matka. Po śmierci matki wnioskodawczyni chciała uregulować sprawy dotyczące mieszkania. Przez cały czas wnioskodawczyni mieszka w tym mieszkaniu wraz z dwoma braćmi. Wnioskodawczyni zwróciła się do Spółdzielni Mieszkaniowej z wnioskiem o przepisanie prawa do spółdzielczego lokatorskiego lokalu mieszkalnego. Zgodnie ze statutem Spółdzielni prawo do spółdzielczego lokalu mieszkalnego może mieć tylko jedna osoba prawna lub małżeństwo, czyli nie może to być rodzeństwo.

W związku z powyższym wnioskodawczyni wystąpiła do Sądu o dział spadku po zmarłych rodzicach, w tym o dział wkładu mieszkaniowego zgromadzonego na tym mieszkaniu. Zgodnie z postanowieniem Sądu z dnia 18 czerwca 2009r. wkład mieszkaniowy został przyznany wnioskodawczyni w całości pod warunkiem jednoczesnej spłaty na rzecz braci należnych im części. Do dokonania tej spłaty na rzecz braci wnioskodawczyni została zobowiązana do dnia 15 stycznia 2010r. W dniu 13 stycznia 2010r. wnioskodawczyni w drodze przelewu przekazała na rzecz braci należne pieniądze.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy podatek od czynności cywilnoprawnych wnioskodawczyni ma zapłacić wg stawki 1% czy też wg stawki 2% i czy ma zapłacić jakieś odsetki...

Zdaniem wnioskodawczyni, powinna zapłacić 1% podatku od kwoty jaką zyskała (wkład mieszkaniowy) po spłacie braci. Lokal mieszkalny jest mieszkaniem spółdzielczym lokatorskim, a nie własnościowym, czy użytkowym. Zgodnie z postanowieniem Sądu pieniądze przelała w wyznaczonym terminie, więc nie powinna płacić odsetek od kwoty.

Na tle przedstawionego stanu faktycznego stwierdzam, co następuje:

Przepis art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 09 września 2000r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (t.j. Dz. U. z 2007r. Nr 68, poz. 450 ze zm.) zawiera zamknięty katalog czynności podlegających opodatkowaniu tym podatkiem. Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. f) ww. ustawy, podatkowi temu podlegają umowy o dział spadku oraz umowy o zniesienie współwłasności - w części dotyczącej spłat lub dopłat.

W myśl art. 1 ust. 1 pkt 3 ww. ustawy zakresowi przedmiotowemu ustawy podlegają także orzeczenia sądów, w tym również polubownych oraz ugody, jeżeli wywołują one takie same skutki prawne, jak czynności cywilnoprawne wymienione w punktach 1 i 2. Dyspozycja zawarta w art. 1 ust. 2 pkt 2 przedmiotowej ustawy stanowi, że przepisy ustawy o czynnościach cywilnoprawnych stosuje się odpowiednio do przedmiotów opodatkowania określonych w ust. 1 pkt 2 i 3.

Dział spadku polega na zniesieniu wspólności majątku spadkowego. Zgodnie z art. 1037 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964r. – Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 ze zm.) dział spadku może nastąpić na mocy umowy między wszystkimi spadkobiercami bądź na mocy orzeczenia sądu na żądanie któregokolwiek ze spadkobierców. Można go dokonać poprzez fizyczny podział rzeczy tzn. poszczególne przedmioty zostaną podzielone i przyznane poszczególnym spadkobiercom. W ramach tej formy podziału dopuszczalne jest ustalenie dopłat na rzecz niektórych współspadkobierców, które mają wyrównać różnicę wynikającą z udziału w spadku. Możliwe jest także przyznanie przedmiotów spadku w całości jednemu lub kilku współspadkobiercom i obciążenie ich obowiązkiem spłaty na rzecz pozostałych spadkobierców.

Drugą formą podziału spadku jest tzw. podział cywilny. Przedmioty należące do spadku zostają sprzedane, a uzyskana kwota ulega podziałowi pomiędzy współspadkobierców.

Przepisy ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych opodatkowują dział spadku, jeżeli wiąże się on z obowiązkiem spłat lub dopłat. Spłata stanowi wyrażoną w pieniądzu równowartość udziału w majątku spadkowym i występuje wówczas przy dziale spadku, gdy całość majątku spadkowego przyznano jednemu lub niektórym spadkobiercom. Natomiast dopłata ma wyrównać różnice powstałe wskutek fizycznego podziału majątku między spadkobierców, gdy zachodzą rozbieżności między faktycznie przyznaną im częścią majątku a udziałem w spadku.

Podstawę opodatkowania przy umowie o zniesienie współwłasności lub o dział spadku w myśl powołanej wyżej ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych stanowi wartość rynkowa rzeczy lub prawa majątkowego nabytego ponad wartość udziału we współwłasności lub spadku (art. 6 ust. 1 pkt 5 ustawy). Zgodnie z art. 6 ust. 2 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych wartość rynkową przedmiotu czynności cywilnoprawnych określa się na podstawie przeciętnych cen stosowanych w obrocie rzeczami tego samego rodzaju i gatunku, z uwzględnieniem ich miejsca położenia, stanu i stopnia zużycia oraz w obrocie prawami majątkowymi tego samego rodzaju, z dnia dokonania tej czynności, bez odliczania długów i ciężarów.

Jeżeli jednak podatnik nie określił wartości przedmiotu czynności cywilnoprawnej lub wartość określona przez niego nie odpowiada, według oceny organu podatkowego, wartości rynkowej, to stosownie do art. 6 ust. 3 ustawy – organ wezwie podatnika do jej określenia, podwyższenia lub obniżenia, w terminie nie krótszym niż 14 dni od dnia doręczenia wezwania, podając jednocześnie wartość według własnej, wstępnej oceny. Natomiast w przypadku, gdy podatnik, pomimo wezwania, o którym mowa w ust. 3, nie określił wartości lub podał wartość nieodpowiadającą wartości rynkowej, organ podatkowy dokona jej określenia z uwzględnieniem opinii biegłego lub przedłożonej przez podatnika wyceny rzeczoznawcy. Jeżeli organ podatkowy powoła biegłego, a wartość określona z uwzględnieniem jego opinii różni się o więcej niż 33% od wartości podanej przez podatnika, koszty opinii ponosi podatnik (art. 6 ust. 4 cyt. ustawy).

Zatem w świetle powyższych przepisów, wartość przedmiotu czynności cywilnoprawnych jest ustalana przez strony umowy o zniesienie współwłasności lub o dział spadku i jest przez te strony deklarowana. Jednakże, w przypadku, gdy deklarowana wartość odbiega od wartości rynkowej, organ wezwie podatnika do jej zmiany.

Obowiązek podatkowy na podstawie art. 3 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych powstaje z chwilą uprawomocnienia się orzeczenia sądu.

Przepis art. 7 ust. 1 pkt 2 ww. ustawy określa stawki podatku, które wynoszą od umów zamiany, dożywocia, o dział spadku, o zniesienie współwłasności oraz darowizny:

1. przy przeniesieniu własności nieruchomości, rzeczy ruchomych, prawa użytkowania wieczystego, własnościowego spółdzielczego prawa do lokalu mieszkalnego, spółdzielczego prawa do lokalu użytkowego oraz wynikających z przepisów prawa spółdzielczego: prawa do domu jednorodzinnego oraz prawa do lokalu w małym domu mieszkalnym - 2%,
2. przy przeniesieniu własności innych praw majątkowych - 1%.
   
   

W myśl art. 4 ust. 1 pkt 5 ww. ustawy obowiązek podatkowy przy umowie o dział spadku lub o zniesienie współwłasności ciąży na podmiocie nabywającym rzeczy lub prawa majątkowe ponad udział w spadku lub we współwłasności.

Zgodnie z art. 10 ust. 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych podatnicy, na których ciąży obowiązek podatkowy, są obowiązani, bez wezwania organu podatkowego, złożyć deklarację w sprawie podatku od czynności cywilnoprawnych (deklaracja PCC-3) oraz obliczyć i wpłacić podatek w terminie 14 dni od dnia powstania obowiązku podatkowego, z wyłączeniem przypadków, gdy podatek jest pobierany przez płatnika.

Ze stanu faktycznego przedstawionego we wniosku wynika, że na mocy postanowienia sądowego z dnia 18 czerwca 2009r. dokonano działu spadku w postaci m.in. wkładu mieszkaniowego zgromadzonego na spółdzielczym lokatorskim lokalu mieszkalnym. W wyniku działu spadku ww. wkład mieszkaniowy został przyznany wnioskodawczyni w całości pod warunkiem jednoczesnej spłaty na rzecz jej dwóch braci. Do dokonania spłaty na rzecz swoich braci wnioskodawczyni została zobowiązana do dnia 15 stycznia 2010r. Spłata została dokonana w dniu 13 stycznia 2010r.

W związku z powyższym wyjaśnia się, że dział spadku, którego przedmiotem jest wkład mieszkaniowy zgromadzony na spółdzielczym lokatorskim lokalu mieszkalnym, przewidujący obowiązek dokonania spłaty przez wnioskodawczynię na rzecz jej dwóch braci podlega opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych na podstawie art. 1 ust. 1 pkt 3 w związku z art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. f) ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych. W myśl art. 3 ust. 1 pkt 3 ww. ustawy obowiązek podatkowy powstał z chwilą uprawomocnienia się postanowienia Sądu o dokonaniu działu spadku. Oznacza to, iż zobowiązanym do zapłaty podatku od czynności cywilnoprawnych, stosownie do przepisu art. 4 ust. 1 pkt 5 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych jest wnioskodawczyni, która nabyła prawa majątkowe (udziały we wkładzie mieszkaniowym związanym ze spółdzielczym lokatorskim prawem do lokalu mieszkalnego ponad swój udział w spadku). Natomiast stosownie do uregulowania art. 7 ust. 1 pkt 2 lit. b) ww. ustawy - stawka podatku wynosi 1%. Podstawę opodatkowania stanowi wartość rynkowa praw majątkowych - udziałów we wkładzie mieszkaniowym związanym ze spółdzielczym lokatorskim prawem do lokalu mieszkalnego, nabytych przez wnioskodawczynię ponad wartość jej udziału nabytego w drodze spadku.

Z uwagi na powyższe, o ile wartość nabytych w drodze działu spadku ww. udziałów odpowiada wartości rynkowej tych praw majątkowych, wnioskodawczyni jest zobowiązana do zapłaty podatku od czynności cywilnoprawnych wg stawki 1% liczonej od wartości udziałów jakie wnioskodawczyni nabyła w zamian za spłatę swych braci.

W tej części stanowisko wnioskodawczyni należało więc uznać za prawidłowe.

Nie można się natomiast zgodzić ze stanowiskiem wnioskodawczyni, iż skoro zgodnie z postanowieniem Sądu pieniądze przelała w wyznaczonym terminie, to nie powinna płacić odsetek. Wyjaśnić bowiem należy, iż wobec ciążącego na wnioskodawczyni obowiązku podatkowego w podatku od czynności cywilnoprawnych, stosownie do art. 10 ust. 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, wnioskodawczyni jest obowiązana bez wezwania organu podatkowego, do złożenia deklaracji w sprawie podatku od czynności cywilnoprawnych (deklaracja PCC-3) oraz obliczenia i wpłaty podatku w terminie 14 dni od dnia powstania obowiązku podatkowego, tj. od dnia uprawomocnienia się postanowienia Sądu o dokonaniu przedmiotowego działu spadku. W przypadku nie uiszczenia kwoty podatku w ww. terminie powstaje zaległość podatkowa. Stosownie do art. 53 § 1 i § 4 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz. U. z 2005r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) od zaległości podatkowych, z zastrzeżeniem art. 54, naliczane są odsetki za zwłokę. Odsetki za zwłokę naliczane są od dnia następującego po dniu upływu terminu płatności podatku.

Powyższe oznacza, iż wnioskodawczyni wraz z obowiązkiem zapłaty należnego podatku od czynności cywilnoprawnych jest również zobowiązana do zapłaty odsetek z tytułu nie uiszczenia kwoty tego podatku w wymaganym terminie, tj. w terminie 14 dni od dnia uprawomocnienia się postanowienia Sądu o dokonaniu przedmiotowego działu spadku. Natomiast fakt dokonania przez wnioskodawczynię spłaty na rzecz swoich braci, w terminie wyznaczonym przez Sąd w ww. postanowieniu, nie ma znaczenia dla ciążącego na wnioskodawczyni obowiązku zapłaty odsetek z tytułu powstałej zaległości podatkowej w podatku od czynności cywilnoprawnych. Przedmiotowe odsetki odnoszą się bowiem wyłącznie do ustawowego terminu zapłaty podatku od czynności cywilnoprawnych, należnego z tytułu postanowienia Sądu o dziale spadku ze spłatą, a nie do wyznaczonego przez Sąd w tym postanowieniu terminu dokonania spłaty na rzecz braci wnioskodawczyni. Dlatego w tej części stanowisko wnioskodawczyni należało uznać za nieprawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Do wniosku wnioskodawczyni dołączyła plik dokumentów. Należy jednak zauważyć, że wydając interpretacje w trybie art. 14b Ordynacji podatkowej Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów nie przeprowadza postępowania dowodowego w związku z czym nie jest obowiązany, ani uprawniony do ich oceny; jest związany wyłącznie opisem stanu faktycznego przedstawionym przez wnioskodawczynię i jej stanowiskiem.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach, ul. Prymasa Stefana Wyszyńskiego 2, 44-100 Gliwice po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.