IPTPB2/415-547/14-4/MP

Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Łodzi IPTPB2/415-547/14-4/MP z 2 stycznia 2015 r.

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r., poz. 749, z późn. zm.) oraz § 5a rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770, z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko – przedstawione we wniosku z dnia 26 września 2014 r. (data wpływu w dniu 30 września 2014 r.), uzupełnionym pismem z dnia 12 grudnia 2014 r. (data wpływu 15 grudnia 2014 r.), o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych odpłatnego zbycia udziału w nieruchomościach – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 30 września 2014 r. został złożony wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych odpłatnego zbycia udziału w nieruchomościach.

Wniosek nie spełniał wymogów, określonych w art. 14b § 3 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r., poz. 749, z późn. zm.), w związku z powyższym, pismem z dnia 2 grudnia 2014 r., Nr IPTPB2/415-547/14-2/MP, wezwano Wnioskodawczynię, na podstawie art. 169 § 1 w zw. z art. 14h ustawy Ordynacja podatkowa, do jego uzupełnienia w terminie 7 dni od dnia doręczenia wezwania, pod rygorem pozostawienia wniosku bez rozpatrzenia.

Wezwanie wysłane zostało w dniu 3 grudnia 2014 r. (skutecznie doręczone 9 grudnia 2014 r.). Natomiast w dniu 15 grudnia 2014 r. do tut. Organu wpłynęła odpowiedź na ww. wezwanie.

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe.

Rodzice Wnioskodawczyni podczas trwania związku małżeńskiego nabyli kilka nieruchomości do majątku objętego wspólnością ustawową. Następnie rodzice rozwiedli się, nie dokonując podziału majątku wspólnego. Udziały rodziców Wnioskodawczyni w majątku były równe, to jest po 1/2 części. Ojciec Wnioskodawczyni zmarł dnia 19 czerwca 2008 r., na podstawie prawomocnego postanowienia z dnia 26 sierpnia 2008 r. Sądu Rejonowego Wydział Cywilny Wnioskodawczyni odziedziczyła spadek po nim wraz z rodzeństwem, po 1/3 części każde. Ojciec nie ożenił się po raz drugi.

Po śmierci ojca, matka Wnioskodawczyni (była żona) wniosła sprawę do Sądu o podział majątku wspólnego i dział spadku. Sąd Rejonowy Wydział Cywilny wydał dnia 4 lipca 2011 r. postanowienie (jest już prawomocne) w przedmiocie podziału majątku wspólnego i działu spadku, z którego wynika, że Sąd dokonał podziału majątku objętego małżeńską wspólnością ustawową wynikającą ze związku małżeńskiego rodziców Wnioskodawczyni, połączonego z działem spadku po ojcu Wnioskodawczyni w ten sposób, że:

• przyznał matce Wnioskodawczyni (byłej żonie) lokatorskie prawo do lokalu mieszkalnego wraz z wkładem,
  

• przyznał na współwłasność w 1/2 (jednej drugiej) części matce Wnioskodawczyni (byłej żonie), a po 1/6 (jednej szóstej) części Wnioskodawczyni i Jej rodzeństwu – nieruchomości nabyte podczas trwania związku małżeńskiego rodziców Wnioskodawczyni.
  
  

W uzupełnieniu wniosku dodano, że rodzice Wnioskodawczyni podczas trwania związku małżeńskiego nabyli do majątku objętego wspólnością ustawową: spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu mieszkalnego wraz z wkładem; użytkowanie wieczyste nieruchomości zabudowanej stanowiącej działkę gruntu oznaczoną numerem 1622; nieruchomość rolną stanowiącą działkę gruntu oznaczoną numerem 204/2; nieruchomość składającą się z działki gruntu oznaczonej numerem 208/15; działkę gruntu oznaczoną numerem 208/17; działkę gruntu oznaczoną numerem 208/16.

Postanowienie Sądu Rejonowego w przedmiocie podziału majątku wspólnego i działu spadku z dnia 4 lipca 2011 r., jest prawomocne od dnia 7 października 2011 r.

W skład spadku po ojcu wchodził wkład mieszkaniowy oraz udziały wynoszące po 1/2 części:

• w użytkowaniu wieczystym nieruchomości zabudowanej stanowiącej działkę gruntu oznaczoną numerem 1622,
  

• nieruchomości rolnej stanowiąca działkę gruntu oznaczoną numerem 204/2,
  

• nieruchomości składającej się z działki gruntu oznaczonej numerem 208/15,
  

• działki gruntu oznaczonej numerem 208/17,
  

• działki gruntu oznaczonej numerem 208/16.
  
  

Udział Wnioskodawczyni w nieruchomościach i użytkowaniu wieczystym, w wyniku działu spadku nie zwiększył się w stosunku do udziału, jaki Wnioskodawczyni posiadała w spadku po ojcu zmarłym dnia 19 czerwca 2008 r.

Wnioskodawczyni zamierza sprzedać swój udział w nieruchomościach i użytkowaniu wieczystym. Sprzedaż powyższych praw nie nastąpi w wykonaniu działalności gospodarczej w rozumieniu art. 5a pkt 6 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie:

Czy w przypadku sprzedaży udziału wynoszącego 1/6 części w nieruchomościach nabytych po ojcu (najpierw na postawie prawomocnego postanowienia o stwierdzenie nabycia praw do spadku wydanego przez Sąd w 2008 r., a następnie na podstawie prawomocnego postanowienia o podział majątku wspólnego i dział spadku wydanego przez Sąd w 2011 r.), Wnioskodawczyni będzie musiała zapłacić podatek dochodowy od osób fizycznych?

Zdaniem Wnioskodawczyni, nie powinna Ona płacić podatku dochodowego od osób fizycznych w przypadku sprzedaży udziału wynoszącego 1/6 części w nieruchomościach nabytych najpierw na podstawie prawomocnego postanowienia o stwierdzenie nabycia praw do spadku wydanego przez Sąd w 2008 r. (ojciec Wnioskodawczyni zmarł również w 2008 r.), a następnie na podstawie prawomocnego postanowienia o podział majątku wspólnego i dział spadku wydanego przez Sąd w 2011 r.

Od śmierci ojca Wnioskodawczyni (nabycia prawa współwłasności w nieruchomościach) upłynął okres 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego. Wydane przez Sąd postanowienie o podziale majątku wspólnego i dział spadku w 2011 r., nie zmieniło wielkości udziałów przysługujących Wnioskodawczyni w nabytych nieruchomościach, które wynoszą po 1/6 części. Dlatego też Wnioskodawczyni uważa, że nie powinno się uwzględniać daty nabycia udziału w nieruchomościach na podstawie postanowienia wydanego przez Sąd w dniu 4 lipca 2011 r. w przedmiocie podziału majątku wspólnego i działu spadku – do celu ustalenia i zapłaty podatku dochodowego od osób fizycznych.

W uzupełnieniu wniosku Wnioskodawczyni dodała, że na podstawie art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, upłynął okres pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie, więc podatek dochodowy nie będzie się należał od sprzedawanych udziałów w nieruchomościach.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej opisanego zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.

Zgodnie z przepisem art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r., poz. 361, z późn. zm.), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji Podatkowej zaniechano poboru podatku.

Zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a) - c) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, podlegającym opodatkowaniu źródłem przychodu jest, z zastrzeżeniem ust. 2, odpłatne zbycie:

1. nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości,
2. spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub użytkowego oraz prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej,
3. prawa wieczystego użytkowania gruntów

- jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie.

Powyższy przepis formułuje generalną zasadę, że odpłatne zbycie nieruchomości, jej części, udziału w nieruchomości lub praw wymienionych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) ww. ustawy, przed upływem 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie rodzi obowiązek podatkowy w postaci zapłaty podatku dochodowego. Tym samym jeżeli odpłatne zbycie nieruchomości, jej części, udziału w nieruchomości lub praw następuje po upływie 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie – nie jest źródłem przychodu w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, a tym samym przychód uzyskany z odpłatnego zbycia nieruchomości, jej części, udziału w nieruchomości lub praw w ogóle nie podlega opodatkowaniu.

W przypadku odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych wymienionych w art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, dla określenia jego skutków podatkowych istotne jest zatem ustalenie daty nabycia nieruchomości lub praw.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, że rodzice Wnioskodawczyni podczas trwania związku małżeńskiego nabyli do majątku objętego wspólnością ustawową: spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu mieszkalnego wraz z wkładem; użytkowanie wieczyste nieruchomości zabudowanej stanowiącej działkę gruntu oznaczoną numerem 1622; nieruchomość rolną stanowiącą działkę gruntu oznaczoną numerem 204/2; nieruchomość składającą się z działki gruntu oznaczonej numerem 208/15; działkę gruntu oznaczoną numerem 208/17; działkę gruntu oznaczoną numerem 208/16. Rodzice Wnioskodawczyni rozwiedli się, nie dokonując podziału majątku wspólnego. Ojciec Wnioskodawczyni zmarł w dniu 19 czerwca 2008 r. Na podstawie prawomocnego postanowienia Sądu z dnia 26 sierpnia 2008 r., Wnioskodawczyni odziedziczyła spadek po Ojcu wraz z rodzeństwem po 1/3 części każde.

W skład spadku po ojcu wchodził wkład mieszkaniowy oraz udziały wynoszące po 1/2 części:

• w użytkowaniu wieczystym nieruchomości zabudowanej stanowiącej działkę gruntu oznaczoną numerem 1622,
  

• nieruchomości rolnej stanowiącej działkę gruntu oznaczoną numerem 204/2,
  

• nieruchomości składającej się z działki gruntu oznaczonej numerem 208/15,
  

• działki gruntu oznaczonej numerem 208/17,
  

• działki gruntu oznaczonej numerem 208/16.
  
  

Sąd wydał w dniu 4 lipca 2011 r. postanowienie w przedmiocie podziału majątku wspólnego i działu spadku (postanowienie uprawomocniło się w dniu 7 października 2011 r.), w którym Sąd dokonał podziału majątku objętego małżeńską wspólnością ustawową wynikającą ze związku małżeńskiego rodziców Wnioskodawczyni połączonego z działem spadku po ojcu Wnioskodawczyni, w ten sposób, że:

• przyznał matce Wnioskodawczyni (byłej żonie) lokatorskie prawo do lokalu mieszkalnego wraz z wkładem,
  

• przyznał na współwłasność w 1/2 (jednej drugiej) części matce Wnioskodawczyni (byłej żonie), a po 1/6 (jednej szóstej) części Wnioskodawczyni i Jej rodzeństwu – nieruchomości nabyte podczas trwania związku małżeńskiego rodziców Wnioskodawczyni.
  
  

Udział Wnioskodawczyni wynoszący 1/6 części w prawie własności ww. nieruchomości i użytkowaniu wieczystym zabudowanej działki gruntu, nabytych w wyniku działu spadku nie zwiększył się w stosunku do udziału, jaki Wnioskodawczyni posiadała w spadku po ojcu zmarłym w 2008 r.

Wnioskodawczyni zamierza sprzedać swój udział w nieruchomościach i użytkowaniu wieczystym. Sprzedaż powyższych praw nie nastąpi w wykonaniu działalności gospodarczej w rozumieniu art. 5a pkt 6 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Zgodnie z art. 922 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. z 2014 r., poz. 121), spadek to prawa i obowiązki zmarłego wynikające ze stosunków cywilnoprawnych, które z chwilą jego śmierci przechodzą na następców prawnych.

W myśl art. 924 Kodeksu cywilnego, spadek otwiera się z chwilą śmierci spadkodawcy, natomiast spadkobierca nabywa spadek z chwilą otwarcia spadku (art. 925 Kodeksu cywilnego). Oznacza to, że z chwilą śmierci należące do spadkodawcy prawa i obowiązki stają się spadkiem, który podlega przepisom prawa spadkowego, a data śmierci (chwila śmierci) spadkodawcy ustala, kto staje się spadkobiercą oraz co wchodzi w skład masy spadkowej. Postanowienie sądu o stwierdzeniu nabycia spadku potwierdza jedynie prawo spadkobierców do tego spadku od momentu jego otwarcia. Tak więc dniem nabycia spadku przez wnioskodawcę i pozostałych spadkobierców jest dzień otwarcia spadku, czyli data śmierci spadkodawcy.

Natomiast stosownie do treści art. 1035 Kodeksu cywilnego, jeżeli spadek przypada kilku spadkobiercom, do wspólności majątku spadkowego stosuje się przepisy o współwłasności w częściach ułamkowych. Do momentu zniesienia tej współwłasności lub dokonania działu spadku, spadkobiercy są współwłaścicielami rzeczy i praw wchodzących w skład spadku. Jednak zgodnie z art. 1036 Kodeksu cywilnego, istnieje możliwość rozporządzenia przez spadkobierców prawem lub rzeczą należącą do spadku, mimo istnienia współwłasności, jeśli następuje to za zgodną wolą wszystkich spadkobierców. Stosownie do art. 195 ww. ustawy, współwłasność jest instytucją prawa cywilnego polegającą na tym, że własność tej samej rzeczy przysługuje niepodzielnie kilku osobom. Współwłaścicielom przysługują części wspólnego prawa własności, tzw. udziały, którymi mogą swobodnie rozporządzać. Dopóki wiec istnieje współwłasność można mówić tylko o istnieniu udziałów w tym prawie, o ich nabywaniu i zbywaniu, nigdy o prawie do części rzeczy, o jej zbywaniu bądź nabywaniu w częściach. Współwłaściciele mają swoje udziały w prawie, ale nie w rzeczy.

Zgodnie z zapisem art. 1037 § 1 Kodeksu cywilnego, dział spadku może nastąpić na mocy umowy między wszystkimi spadkobiercami, bądź na mocy orzeczenia sądu na żądanie któregokolwiek ze spadkobierców. Zatem, do momentu zniesienia współwłasności lub dokonania działu spadku, spadkobiercy są współwłaścicielami rzeczy i praw wchodzących w skład spadku. Na podstawie art. 1038 § 1 Kodeksu cywilnego, sądowy dział spadku powinien obejmować cały spadek. Jednakże z ważnych powodów może być ograniczony do części spadku. Paragraf 2 wskazuje, że umowny dział spadku może objąć cały spadek lub być ograniczony do części spadku.

W wyniku działu spadku prawa majątkowe objęte spadkiem przyznane poszczególnym spadkobiercom, stosownie do wielkości ich udziałów, przechodzą na nich. Ustaje więc wspólność majątku spadkowego. Umowa o dział spadku lub prawomocne orzeczenie sądowe o dziale spadku stanowią tytuł własności rzeczy, które w dziale przypadły poszczególnym spadkobiercom. Tak więc, na skutek działu spadku następuje „konkretyzacja” składników masy spadkowej przypadających poszczególnym spadkobiercom. O tym zaś, czy udział uległ powiększeniu nie decyduje subiektywne odczucie dotychczasowego współwłaściciela, lecz obiektywne kryteria odwołujące się do cen rynkowych udziałów przed i po dokonaniu działu spadku. Aby ustalić, czy udział uległ powiększeniu należy porównać wartość udziału w masie spadkowej nabytego w spadku z wartością majątku, jaki przypadł spadkobiercy w wyniku działu spadku. Jeżeli zatem, wartość nieruchomości nabytych w wyniku działu jest zgodna z udziałem posiadanym przed działem spadku – na gruncie podatku dochodowego od osób fizycznych nie następuje nabycie podlegające opodatkowaniu, ponieważ w ten sposób nie ulega powiększeniu zarówno zakres dotychczasowego władztwa tej osoby nad rzeczą, jak i stan jej majątku osobistego. Dział spadku, w wyniku którego udział w nieruchomości nie zwiększył się, zmienia wyłącznie charakter własności. Jednakże nabycie nieruchomości w drodze działu spadku, w części przekraczającej udział spadkowy, stanowi nabycie w świetle przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Jeżeli nabycie to jest nieodpłatne, to rodzi ono określone skutki podatkowe w rozumieniu przepisów ustawy. Otrzymując nieodpłatnie – w wyniku działu spadku – część przekraczającą udział spadkowy, podatnik uzyskuje przysporzenie majątkowe mające konkretny wymiar finansowy.

W rozpatrywanej sprawie przyjmując za Wnioskodawczynią, że otrzymany w wyniku działu spadku na mocy postanowienia Sądu z dnia 4 lipca 2011 r. (prawomocnego od dnia 7 października 2011 r.), udział Wnioskodawczyni wynoszący 1/6 części w prawie własności wchodzących w skład spadku nieruchomości i użytkowaniu wieczystym zabudowanej działki gruntu, mieścił się w udziale jaki Jej przysługiwał w spadku należy uznać, że Wnioskodawczyni nie uzyskała w związku z czynnością działu spadku, żadnego przysporzenia majątkowego względem odziedziczonego udziału, a więc za datę nabycia tego udziału należy przyjąć datę pierwotnego nabycia udziałów w nieruchomości oraz nabycia udziałów w użytkowaniu wieczystym nieruchomości zabudowanej (datę śmierci spadkodawcy), tj. 2008 r.

Wobec powyższego, zamierzona przez Wnioskodawczynię sprzedaż udziału w prawie własności nieruchomości i użytkowaniu wieczystym wchodzących w skład spadku (nabytych w dacie śmierci spadkodawcy w 2008 r.), nastąpi po upływie pięcioletniego terminu obejmującego okres do 31 grudnia 2013 r., określonego w art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych i nie będzie stanowić dla Wnioskodawczyni źródła przychodu podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych. Zatem, na Wnioskodawczyni nie będzie ciążył obowiązek zapłaty podatku dochodowego z tego tytułu.

W świetle powyższego, stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej opisanego zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.

Jednocześnie Organ zauważa, że procedura wydawania indywidualnych interpretacji przepisów prawa podatkowego nie podlega regułom przewidzianym dla postępowania podatkowego, czy kontrolnego. Organ wydający interpretacje opiera się wyłącznie na opisie stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego przedstawionego we wniosku - nie prowadzi postępowania dowodowego. Przedmiotem interpretacji wydanej na podstawie art. 14b ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r., poz. 749, z późn. zm.) jest sam przepis prawa. Jeżeli zatem przedstawiony we wniosku stan faktyczny będzie różnił się od występującego w rzeczywistości, wówczas wydana interpretacja nie będzie chroniła Wnioskodawczyni w zakresie rzeczywiście zaistniałego stanu faktycznego.

Ponadto należy wskazać, że interpretacje prawa podatkowego wydawane są w indywidualnej sprawie zainteresowanego, co wynika z treści art. 14b § 1 ustawy Ordynacja podatkowa, a zatem wywierają skutki prawne w stosunku do tego podmiotu, do którego są skierowane. Niniejsza interpretacja jest wiążąca dla Wnioskodawczyni jako osoby występującej z wnioskiem, natomiast nie chroni pozostałych spadkobierców.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację – w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2012 r., poz. 270, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Łodzi, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Piotrkowie Trybunalskim, ul. Wronia 65, 97-300 Piotrków Trybunalski.