INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 02 lipca 2009r. (data wpływu do tut. Biura –20 lipca 2009r.), uzupełnionym w dniu 27 lipca 2009r. oraz 26 sierpnia 2009r., o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie możliwości skorzystania z ulgi rehabilitacyjnej z tytułu wydatków związanych z kosztami leczenia i rehabilitacji - jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 20 maja 2009r. wpłynął do tut. Biura ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie możliwości skorzystania z ulgi rehabilitacyjnej z tytułu wydatków związanych z kosztami leczenia i rehabilitacji.

Z uwagi na stwierdzone braki formalne, pismem z dnia 17 sierpnia 2009r. znak: IBPBII/1/415-607/09/AŻ wezwano wnioskodawcę do uzupełnienia wniosku. Wniosek uzupełniono w dniu 26 sierpnia 2009r.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

Wnioskodawca w dniu 03 października 2008r. o godz. 15.30 został odwieziony karetką pogotowia do szpitala na oddział neurologiczny. W szpitalu rozpoznano u niego krwotok do prawej półkuli móżdżku, zespół móżdżkowy objawowy oraz nadciśnienie tętnicze. Po 7 tygodniach tj. 21 listopada 2008r. wnioskodawca został wypisany ze szpitala. Jako osoba niepełnosprawna, cierpiąca na zachwianie równowagi, zakłócenia wzroku, mowy oraz ruchu, wymaga opieki drugiej osoby. Wspomniana niepełnosprawność została potwierdzona orzeczeniem lekarza orzecznika ZUS z dnia 03 lutego 2009r. Z powyższego dokumentu wynika, iż wnioskodawca jest niezdolny do samodzielnej egzystencji, wymaga stałej lub długotrwałej opieki i pomocy innej osoby w zaspokajaniu podstawowych potrzeb życiowych. Obecnie wnioskodawca leczy się w przychodni neurologicznej oraz kardiologicznej przy szpitalu ogólnym oraz jest pod nadzorem lekarza rodzinnego.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

W jaki sposób można odliczyć wydatki związane z kosztami rehabilitacji, kosztami zakupu niezbędnych leków i środków medycznych...

Wnioskodawca stoi na stanowisku, iż poniesione przez niego koszty leczenia winny być odliczone od dochodu za 2008r. i 2009r.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uważa się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 26 ust. 1 pkt 6 ustawy z dnia 26 lipca 1991r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz. U. z 2000r. Nr 14, poz. 176 ze zm.) podstawę obliczenia podatku z zastrzeżeniem art. 24 ust. 3, art. 29-30c oraz art. 30e, stanowi dochód ustalony zgodnie z art. 9, art. 24 ust. 1, 2, 4, 4a - 4e, ust. 6 lub art. 24b ust. 1 i 2 lub art. 25, po odliczeniu kwot wydatków na cele rehabilitacyjne oraz wydatków związanych z ułatwieniem wykonywania czynności życiowych, poniesionych w roku podatkowym przez podatnika będącego osobą niepełnosprawną lub podatnika, na którego utrzymaniu są osoby niepełnosprawne.

Rodzaje wydatków na cele rehabilitacyjne uprawniające do odliczeń od dochodu przed opodatkowaniem zawiera art. 26 ust. 7a ww. ustawy, zaś zasady i warunki dokonywania tych odliczeń określone zostały w ust. 7b – 7g tego artykułu.

Zgodnie z art. 26 ust. 7a powołanej ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych za wydatki, o których mowa w art. 26 ust. 1 pkt 6, uważa się wydatki poniesione na:

1. adaptację i wyposażenie mieszkań oraz budynków mieszkalnych stosownie do potrzeb wynikających z niepełnosprawności,
2. przystosowanie pojazdów mechanicznych do potrzeb wynikających z niepełnosprawności,
3. zakup i naprawę indywidualnego sprzętu, urządzeń i narzędzi technicznych niezbędnych w rehabilitacji oraz ułatwiających wykonywanie czynności życiowych, stosownie do potrzeb wynikających z niepełnosprawności, z wyjątkiem sprzętu gospodarstwa domowego,
4. zakup wydawnictw i materiałów (pomocy) szkoleniowych, stosownie do potrzeb wynikających z niepełnosprawności,
5. odpłatność za pobyt na turnusie rehabilitacyjnym,
6. odpłatność za pobyt na leczeniu w zakładzie lecznictwa uzdrowiskowego, za pobyt w zakładzie rehabilitacji leczniczej, zakładach opiekuńczo-leczniczych i pielęgnacyjno-opiekuńczych oraz odpłatność za zabiegi rehabilitacyjne,
7. opłacenie przewodników osób niewidomych I lub II grup inwalidztwa oraz osób z niepełnosprawnością narządu ruchu zaliczonych do I grupy inwalidztwa, w kwocie nie przekraczającej w roku podatkowym 2.280 zł,
8. utrzymanie przez osoby niewidome, o których mowa w pkt 7, psa przewodnika – w wysokości nie przekraczającej w roku podatkowym kwoty określonej w pkt 7,
9. opiekę pielęgniarską w domu nad osobą niepełnosprawną w okresie przewlekłej choroby uniemożliwiającej poruszanie się oraz usługi opiekuńcze świadczone dla osób niepełnosprawnych zaliczonych do I grupy inwalidztwa,
10. opłacenie tłumacza języka migowego,
11. kolonie i obozy dla dzieci i młodzieży niepełnosprawnej oraz dzieci osób niepełnosprawnych, które nie ukończyły 25 roku życia,
12. leki - w wysokości stanowiącej różnicę pomiędzy faktycznie poniesionymi wydatkami w danym miesiącu a kwotą 100 zł, jeśli lekarz specjalista stwierdzi, że osoba niepełnosprawna powinna stosować określone leki (stale lub czasowo),
13. odpłatny, konieczny przewóz na niezbędne zabiegi leczniczo-rehabilitacyjne:
    a. osoby niepełnosprawnej - karetką transportu sanitarnego,
    b. osoby niepełnosprawnej, zaliczonej do I lub II grupy inwalidztwa, oraz dzieci niepełnosprawnych do lat 16 - również innymi środkami transportu niż wymienione w lit. a),
14. używanie samochodu osobowego, stanowiącego własność (współwłasność) osoby niepełnosprawnej zaliczonej do I lub II grupy inwalidztwa lub podatnika mającego na utrzymaniu osobę niepełnosprawną zaliczoną do I lub II grupy inwalidztwa albo dzieci niepełnosprawne, które nie ukończyły 16 roku życia, dla potrzeb związanych z koniecznym przewozem na niezbędne zabiegi leczniczo-rehabilitacyjne - w wysokości nieprzekraczającej w roku podatkowym kwoty 2.280 zł,
15. odpłatne przejazdy środkami transportu publicznego związane z pobytem:
    a. na turnusie rehabilitacyjnym,
    b. w zakładach, o których mowa w pkt 6,
    c. na koloniach i obozach dla dzieci i młodzieży, o których mowa w pkt 11.
    
    

Należy zaznaczyć, że katalog ulg wymienionych w art. 26 ust. 7a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych jest katalogiem zamkniętym, co oznacza, że odliczeniu podlegają jedynie wydatki enumeratywnie w nim wymienione. Rozszerzająca interpretacja przepisu art. 26 ust. 7a cyt. ustawy jest niedozwolona. Zgodnie bowiem z zasadą, przyjętą w orzecznictwie NSA, jak i w doktrynie prawa podatkowego, ulgi podatkowe są wyjątkiem od zasady równości i powszechności opodatkowania. Tak więc przepisy regulujące prawo do ulgi winny być interpretowane ściśle; niedopuszczalna jest ich interpretacja rozszerzająca.

Stosownie do treści art. 26 ust. 7d ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych warunkiem odliczenia wydatków, o których mowa w ust. 7a, jest posiadanie przez osobę, której dotyczy wydatek:

1. orzeczenia o zakwalifikowaniu przez organy orzekające do jednego z trzech stopni niepełnosprawności, określonych w odrębnych przepisach, lub
2. decyzji przyznającej rentę z tytułu całkowitej lub częściowej niezdolności do pracy, rentę szkoleniową albo rentę socjalną, albo
3. orzeczenia o niepełnosprawności osoby, która nie ukończyła 16 roku życia, wydanego na podstawie odrębnych przepisów.
   
   

Na podstawie art. 26 ust. 7f ustawy o podatku dochodowym ilekroć w przepisach ust. 7a jest mowa o osobach zaliczonych do:

1. I grupy inwalidztwa – należy przez to rozumieć odpowiednio osoby w stosunku do których, na podstawie odrębnych przepisów orzeczono:
   a. całkowitą niezdolność do pracy oraz niezdolność do samodzielnej egzystencji albo
   b. znaczny stopień niepełnosprawności
2. II grupy inwalidztwa – należy przez to rozumieć odpowiednio osoby, w stosunku do których, na podstawie odrębnych przepisów, orzeczono:
   c. całkowitą niezdolność do pracy albo
   d. umiarkowany stopień niepełnosprawności.
   
   

Wysokość wydatków, o których mowa powyżej ustala się na podstawie dokumentów stwierdzających ich poniesienie, z wyjątkiem wydatków, o których mowa w ust. 7a pkt 7, 8 i 14 (art. 26 ust. 7c ustawy).

Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych nie zawiera definicji pojęcia „rehabilitacja”. Definicja ta jest zawarta w „Słowniku wyrazów obcych” (PWN, Warszawa 1991r. pod red. doc. dr. J. Tokarskiego) oraz w art. 7 ust. 1 ustawy o rehabilitacji społecznej i zawodowej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (Dz. U. z 1997r. Nr 123, poz.776 ze zm.). Na uwagę zasługuje również definicja pojęcia „rehabilitacja” Światowej Organizacji Zdrowia (WHO). Każda z tych definicji jest inna i kładzie nacisk na inne elementy. Ponieważ organ podatkowy nie znajduje podstaw do uprzywilejowania którejkolwiek z tych definicji, dlatego mając na uwadze elementy wspólne tych definicji, należy przyjąć, że rehabilitacja to kompleksowe postępowanie w odniesieniu do osób niepełnosprawnych fizycznie i psychicznie, które ma na celu przywrócenie możliwej do osiągnięcia sprawności fizycznej i psychicznej, zdolności do pracy i zarobkowania oraz do brania czynnego udziału w życiu społecznym. Rehabilitacja jest procesem medyczno-społecznym.

W myśl ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wydatkami dotyczącymi kosztów rehabilitacji są m.in. wydatki określone w powyżej cyt. pkt 5,6,13,14 i 15a art. 26 ust.7a tej ustawy.

Jeżeli chodzi o wydatki związane z zakupem leków, to wydatki na ten cel podlegają odliczeniu w ramach art. 26 ust. 7a pkt 12 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych o ile spełniają cechy „leku”, tzn. mieszczą się w Urzędowym Wykazie Produktów Leczniczych Dopuszczonych do Obrotu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej (opublikowanym w Dz. Urz. MZ z 2004r. Nr 3, poz. 25 oraz w Dz. Urz. MZ z 2005r. Nr 5, poz. 17 oraz w Dz. Urz. MZ z 2007r. Nr 4, poz. 12) i lekarz specjalista stwierdził, że są one konieczne do stosowania przez okres stały lub czasowy. Definicja leku zawarta jest ustawie z dnia 6 września 2001r. prawo farmaceutyczne (t.j. Dz. U. z 2008r. Nr 45, poz. 271 ze zm.). Wynika z niej, iż lek jest produktem leczniczym tj. substancją (mieszaniną substancji), której przypisuje się właściwości zapobiegania lub leczenia chorób bądź jest podawany pacjentowi w celu postawienia diagnozy albo w celu przywrócenia, poprawienia czy modyfikacji fizjologicznych funkcji organizmu.

Jeżeli zatem wnioskodawca ponosi wydatki na zakup leków i lekarz specjalista stwierdza, że powinien je stosować (stale lub czasowo), to ma prawo odliczyć wydatki poniesione na ten cel w wysokości stanowiącej różnicę pomiędzy faktycznie poniesionymi wydatkami w danym miesiącu, a kwotą 100 zł zgodnie z treścią art. 26 ust. 7a pkt 12 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Wysokość wydatków na zakup leków ustala się na podstawie dokumentów stwierdzających ich poniesienie. Dokumentem w rozumieniu tego przepisu jest dokument, który zawiera dane personalne osoby niepełnosprawnej ponoszącej wydatek na ten cel. Dokumentem takim jest faktura VAT. Paragon natomiast, który nie pozwala zidentyfikować osoby, która dokonała zakupu nie jest dokumentem, o którym mowa w powyższym przepisie.

Z kolei, odnosząc się do wydatków związanych z kosztami nabycia środków medycznych, mając na względzie powołany przepis art. 26 ust. 7a pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych należy stwierdzić, że określenie ”indywidualny sprzęt, urządzenia i narzędzia techniczne niezbędne w rehabilitacji” oznacza, że można zaliczyć do nich tylko i wyłącznie sprzęt, urządzenia i narzędzia techniczne, mające cechy sprzętu, urządzeń czy narzędzi o charakterze szczególnym (niestandardowym), konieczne w rehabilitacji osoby niepełnosprawnej i ułatwiające tej osobie wykonywanie czynności życiowych, których utrudnienie wykonania wynika z niepełnosprawności. Oznacza to, że taki sprzęt musi posiadać właściwości leczniczo–rehabilitacyjne.

Z uregulowań zawartych w ww. przepisie wynika również, że pomiędzy rodzajem nabytego sprzętu a rodzajem niepełnosprawności pozostawać musi ścisły związek. Zakupiony sprzęt musi być wykorzystywany (używany) w rehabilitacji oraz służyć przywracaniu sprawności organizmu; cechą zakupionego sprzętu musi być jego indywidualny charakter. W związku z powyższym zasadnym będzie oprzeć się na zaświadczeniu lekarskim wystawionym przez lekarza specjalistę stosownie do stanu zdrowia konkretnej osoby i potrzeb indywidualnej rehabilitacji. Podkreślić tutaj należy, iż nie wszystkie środki medyczne służące osobom niepełnosprawnym podlegają odliczeniu. Przykładowo zakup pieluchomajtek, niewątpliwie ułatwiających życie osobom niepełnosprawnym, nie będzie podlegał odliczeniu od dochodu, gdyż nie można ich uznać za sprzęt, urządzenie czy narzędzie techniczne.

Mając na uwadze powołane przepisy należy stwierdzić, że podstawowym warunkiem odliczenia wydatków na cele rehabilitacyjne zgodnie z ww. przepisami jest posiadanie przez osobę, która poniosła wydatek, orzeczenia o zakwalifikowaniu przez organy orzekające do jednego z trzech stopni niepełnosprawności. Co do zasady więc, odliczeniu podlegają wydatki poniesione od daty uzyskania orzeczenia o stopniu niepełnosprawności, chyba że w orzeczeniu tym wskazano, iż stopień niepełnosprawności datowany jest wcześniej niż data wydania orzeczenia. W takiej sytuacji podatnik, który posiada orzeczenie o niepełnosprawności może odliczyć wydatki poniesione od dnia wskazanego w orzeczeniu jako data ustalenia stopnia niepełnosprawności. W przypadku wnioskodawcy zatem, jeśli w orzeczeniu lekarza orzecznika wskazana jest data powstania niezdolności do samodzielnej egzystencji, to od tej daty można odliczyć wydatki związane z kosztami leczenia i rehabilitacji.

Z przedstawionego stanu faktycznego wynika, iż wnioskodawca jest osobą schorowaną, niezdolną do samodzielnej egzystencji przez co wymaga stałej lub długotrwałej opieki innej osoby. Wspomniana niepełnosprawność została potwierdzona orzeczeniem lekarza orzecznika ZUS z dnia 03 lutego 2009r. Zdaniem wnioskodawcy poniesione przez niego koszty leczenia winny być odliczone od dochodu za rok 2008 i 2009.

Stosownie do treści art. 75 § 2 pkt 1 lit. a) Ordynacji podatkowej podatnikom, których zobowiązanie podatkowe powstaje w sposób przewidziany w art. 21 § 1 pkt 1 jeżeli w zeznaniach (deklaracjach), wykazali zobowiązanie podatkowe nienależne lub w wysokości większej od należnej i wpłacili zadeklarowany podatek albo wykazali nadpłatę w wysokości mniejszej od należnej przysługuje prawo do złożenia wniosku o stwierdzenie nadpłaty.

Wraz z wnioskiem o stwierdzenie nadpłaty podatnik – stosownie do treści art. 75 § 3 ustawy Ordynacja podatkowa jest obowiązany złożyć skorygowane zeznanie. Zgodnie bowiem z art. 81 § 1 ustawy Ordynacja podatkowa, jeżeli odrębne przepisy nie stanowią inaczej, podatnicy, płatnicy i inkasenci mogą skorygować uprzednio złożoną deklarację. Skorygowanie deklaracji następuje przez złożenie korygującej deklaracji wraz z dołączonym pisemnym uzasadnieniem przyczyn korekty (art. 81 § 2 Ordynacji podatkowej). Takim pismem będzie m.in. wniosek o stwierdzenie nadpłaty. Korekta deklaracji ma na celu umożliwienie podatnikom (płatnikom i inkasentom) poprawienia błędu, który został popełniony przy jej sporządzeniu i może dotyczyć każdej jej pozycji – o ile odrębne przepisy nie stanowią inaczej. Może więc ona dotyczyć m.in. błędów rachunkowych, oczywistych omyłek, a także gdy wypełniono ją niezgodnie z wymaganiami lub istnieją wątpliwości co do prawidłowości danych w niej zawartych. Błędnie mogła zostać określona m.in. wysokość zobowiązania podatkowego, wysokość nadpłaty lub zwrotu podatku, a także inne dane zawarte w treści deklaracji. Skorygowanie deklaracji polega na ponownym poprawnym wypełnieniu formularza z zaznaczeniem, iż w tym przypadku mamy do czynienia z korektą uprzednio złożonej deklaracji.

Zatem, o ile w orzeczeniu o niepełnosprawności wskazano, iż stopień niepełnosprawności datowany jest wcześniej niż data wydania orzeczenia (tzn. wynika z niego, iż niepełnosprawność miała miejsce już w 2008r.), to wyliczoną kwotę wydatków na cele rehabilitacyjne poniesionych w 2008r. (tj. od dnia datowania niepełnosprawności) wnioskodawca powinien wykazać w korekcie złożonego uprzednio zeznania o wysokości osiągniętych dochodów wraz z załącznikiem PIT/O, w którym w poz. 17 należy podać kwotę wydatków podlegających odliczeniu od dochodu. Wraz z korektą zeznania za 2008r. należy również złożyć we właściwym organie podatkowym pismo uzasadniające przyczyny jej złożenia tj. o stwierdzenie nadpłaty.

Z kolei kwotę wydatków podlegających odliczeniu za rok 2009r. (tj. poniesionych w 2009r.) należy wykazać w składanym we właściwym urzędzie skarbowym zeznaniu o wysokości osiągniętych dochodów za rok 2009 wraz z załącznikiem PIT/O w terminie do 30 kwietnia 2010r.

Wobec powyższego stanowisko wnioskodawcy należało uznać za prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

W związku z dołączeniem do wniosku kserokopii dokumentów, należy zauważyć, że wydając interpretacje w trybie art. 14b Ordynacji podatkowej Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów nie przeprowadza postępowania dowodowego w związku z czym nie jest obowiązany, ani uprawniony do ich oceny; jest związany wyłącznie opisem stanu faktycznego przedstawionym przez wnioskodawcę i jego stanowiskiem.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach, ul. Prymasa S. Wyszyńskiego 2, 44-100 Gliwice po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.