INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 2 i § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy, przedstawione we wniosku z dnia 17 marca 2009r. (data wpływu 19 marca 2009r.), uzupełnionym pismem z dnia 2 czerwca 2009r. (data wpływu 8 czerwca 2009r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie statusu Wnioskodawcy jako podatnika VAT - jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 19 marca 2009r. wpłynął ww. wniosek, o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie statusu Wnioskodawcy jako podatnika VAT. Wniosek uzupełniono pismem z dnia 2 czerwca 2009r. (data wpływu 8 czerwca 2009r.), będącym odpowiedzią na wezwanie tut. organu z dnia 27 maja 2009r.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

Wnioskodawca jest samorządową jednostką budżetową utworzoną na mocy Uchwały Rady Powiatu z dnia 18 września 2001r. powołaną do realizacji między innymi zadania polegającego na:

• wydawaniu zezwoleń na zajęcie pasa drogowego oraz na zjazdy z dróg,
• pobieranie opłat za zajęcie pasa drogowego

-na podstawie art. 40 ust. 1,2,3,11 oraz art. 21 ust. 1a ustawy z dnia 21 marca 1985r. o drogach publicznych (tekst jednolity: Dz. U. z 2007r. Nr 19, poz. 115 z późn. zm.) oraz art. 104 ustawy z dnia 14 czerwca 1960r. Kodeks Postępowania Administracyjnego (teks jednolity Dz. U. z 2000r. Nr 98, poz. 1071 z późn. zm.) a także Uchwały Rady Powiatu z dnia 24 maja 2007r. w sprawie ustalenia wysokości stawek opłat za zajęcie pasa drogowego, dla których zarządcą jest Zarząd Powiatu (podstawa prawna uchwały: art. 12 pkt 11 ustawy z dnia 5 czerwca 1998r. o samorządzie powiatowym oraz art. 40 ust. 8,9 i 10 ustawy z dnia 21 marca 1985r. o drogach publicznych), jak również uchwały Zarządu Powiatu z dnia 5 grudnia 2001r. w sprawie upoważnienia dyrektora Powiatowego Zarządu Dróg do składania oświadczeń woli oraz wydawania decyzji administracyjnych związanych z prowadzeniem bieżącej działalności powiatu w zakresie zadań należących do Powiatowego Zarządu Dróg.

Decyzje te dotyczą najczęściej czynności, których przedmiotem jest:

1. prowadzenie na obszarze pasa drogowego robót naziemnych, nadziemnych lub podziemnych,
2. umieszczania w pasie drogowym urządzeń infrastruktury technicznej niezwiązanych z potrzebami zarządzania drogami lub potrzebami ruchu drogowego,
3. umieszczania w pasie drogowym obiektów budowlanych niezwiązanych z potrzebami zarządzania drogami lub potrzebami ruchu drogowego oraz reklam,
4. zajęcia pasa drogowego na prawach wyłączności w celach innych niż wymienione w pkt 1-3.
   
   

Ponadto Wnioskodawca dodaje, że Powiatowy Zarząd Dróg jest w obecnej chwili czynnym zarejestrowanym podatnikiem podatku od towarów i usług.

Dochody uzyskane z opłat za zajęcie pasa drogowego Powiatowy Zarząd Dróg przekazuje na rachunek Powiatu.

Powiatowy Zarząd Dróg wystawia faktury za zajęcie pasa drogowego dla firm lub osób fizycznych.

Powiatowy Zarząd Dróg jest jednostką wydającą pozwolenia w formie decyzji administracyjnych na:

1. Prowadzenie na obszarze pasa drogowego robót naziemnych, nadziemnych lub podziemnych,
2. Umieszczania w pasie drogowym urządzeń infrastruktury technicznej niezwiązanych z potrzebami zarządzania drogami lub potrzebami ruchu drogowego,
3. Umieszczania w pasie drogowym obiektów budowlanych niezwiązanych z potrzebami zarządzania drogami lub potrzebami ruchu drogowego oraz reklam,
4. Zajęcia pasa drogowego na prawach wyłączności w celach innych niż wymienione w pkt 1-3.
   
   

Ww. pozwolenia wydawane są na podstawie art. 40 ust. 1,2,3,11 oraz art. 21 ust. 1a ustawy z dnia 21 marca 1985r. o drogach publicznych (t.j.: Dz. U z 2007r. Nr 19, poz. 115 z póżn. zm.) oraz art. 104 ustawy z dnia 14 czerwca 1960r. Kodeks Postępowania Administracyjnego (t.j.: Dz. U. z 2000r. Nr 98, poz. 1071 z późn. zm.) a także uchwały Rady Powiatu z dnia 24 maja 2007r. w sprawie ustalenia wysokości stawek opłat za zajęcie pasa drogowego, dla których zarządcą jest Zarząd Powiatu (podstawa prawna uchwały: art. 12 pkt 11 ustawy z dnia 5 czerwca 1998r. o samorządzie powiatowym oraz art. 40 ust. 8,9 i 10 ustawy z dnia 21 marca 1985r. o drogach publicznych), jak również uchwały Zarządu Powiatu z dnia 5 grudnia 2001r. w sprawie upoważnienia dyrektora Powiatowego Zarządu Dróg do składania oświadczeń woli oraz wydawania decyzji administracyjnych związanych z prowadzeniem bieżącej działalności powiatu w zakresie zadań należących do Powiatowego Zarządu Dróg albo (w czasie nieobecności Dyrektora Powiatowego Zarządu Dróg) uchwały Zarządu Powiatu z dnia 15 lutego 2006r. w sprawie upoważnienia do wydawania decyzji administracyjnych.

Powyższe decyzje są decyzjami o charakterze administracyjnym. Wydaje je Dyrektor Powiatowego Zarządu Dróg, a w czasie jego nieobecności Zastępca Dyrektora.

Zadania realizowane przez Powiatowy Zarząd Dróg związane są z wykonywaniem zadań własnych powiatu, o których mowa w ustawie z dnia 5 czerwca 1998r. o samorządzie powiatowym (t.j.: Dz. U. z 2001r. Nr 142, poz. 1592 ze zm.).

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy w zakresie wyżej opisanego zadania, do realizacji, którego Powiatowy Zarząd Dróg został powołany, jest on podatnikiem VAT...

Zdaniem Wnioskodawcy, w zakresie powyżej opisanych zadań Powiatowy Zarząd Dróg nie jest podatnikiem VAT.

Art. 15 ust. 6 wspomnianej ustawy o podatku od towarów i usług stanowi: „Nie uznaje się za podatnika organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji, których zostały one powołane, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych".

Nie ulega wątpliwości, iż Powiatowy Zarząd Dróg mieści się w zakresie podanej definicji. Świadczą o tym następujące przepisy:

1. Art. 163 Konstytucji Rzeczpospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997r. stanowi: „Samorząd terytorialny wykonuje zadania publiczne nie zastrzeżone przez Konstytucję lub ustawy dla organów innych władz publicznych" - sformułowanie „dla organów innych władz publicznych" świadczy o tym, iż organy samorządu terytorialnego są organami władzy publicznej.
2. Zgodnie z art. 8 ust. 2 oraz art. 26 ust. 1 ustawy z dnia 5 czerwca o samorządzie powiatowym (tekst jednolity: Dz. U. z 2001r. Nr 142, poz. 1592 z późn. zm.): „Organami powiatu są:
   1. rada powiatu,
   2. zarząd powiatu. (...)
   
   Zarząd powiatu jest organem wykonawczym powiatu". Przesądza to jednoznacznie, iż rada powiatu jak i zarząd powiatu są organami władzy publicznej.
   
   
3. Art. 19 ust. 1 ustawy z dnia 21 marca 1985r. o drogach publicznych (tekst jednolity: Dz. U. z 2007r. Nr 19, poz. 115 z późn. zm.) stanowi: „Organ administracji rządowej lub jednostki samorządu terytorialnego, do którego właściwości należą sprawy z zakresu planowania, budowy, przebudowy, remontu, utrzymania i ochrony dróg, jest zarządcą drogi". Ten sam art. w ust. 2 pkt 3, w przypadku powiatu wskazuje, jako stosowny organ zarząd powiatu.
4. Przytoczona powyżej ustawa o drogach publicznych w art. 21 ust. 1 i ust. 1a stanowi:
   „Zarządca drogi, o którym mowa w art. 19 ust. 2 pkt 2-4 i ust. 5, może wykonywać swoje obowiązki przy pomocy jednostki organizacyjnej będącej zarządem drogi, utworzonej odpowiednio przez sejmik województwa, radę powiatu lub radę gminy. Jeżeli jednostka taka nie została utworzona, zadania zarządu drogi wykonuje zarządca. Zarządca drogi może upoważnić pracowników odpowiednio: urzędu marszałkowskiego, starostwa, urzędu miasta lub gminy albo pracowników jednostki organizacyjnej będącej zarządem drogi, do załatwiania spraw w jego imieniu, w ustalonym zakresie, a w szczególności do wydawania decyzji administracyjnych".
   
   

Powiatowy Zarząd Dróg został utworzony na mocy Uchwały Rady Powiatu z dnia 18 września 2001r., jako jednostka budżetowa. Zgodnie z nadanym mu statutem przedmiotem działania Powiatowego Zarządu Dróg wykonuje zadania wynikające z ustawy o drogach publicznych w imieniu Zarządcy dróg tj. Zarządu Powiatu. Dyrektor Powiatowego Zarządu Dróg jest upoważniony do wydawania decyzji administracyjnych w imieniu ustawowo wskazanego Zarządcy dróg.

Powyższe wywody w sposób niebudzący wątpliwości dowodzą, iż w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji, których Powiatowy Zarząd Dróg został powołany nie jest od podatnikiem w rozumieniu ustawy z dnia 11 marca 2004r. o podatku od towarów i usług z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych.

Wnioskodawca również dodaje, iż Powiatowy Zarząd Dróg nie prowadzi działalności gospodarczej.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z treścią art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 ze zm.), zwanej dalej ustawą o VAT, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się – w myśl art. 8 ust. 1 powołanej ustawy – każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

1. przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;
2. zobowiązanie do powstrzymania się od dokonywania czynności lub tolerowania czynności lub sytuacji,
3. świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.
   
   

Zgodnie z treścią art. 15 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel i rezultat takiej działalności. Działalność gospodarcza - zgodnie z ust. 2 tego artykułu - obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody, również wówczas, gdy czynność została wykonana jednorazowo w okolicznościach wskazujących na zamiar wykonania czynności w sposób częstotliwy. Działalność gospodarcza obejmuje również czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

W myśl art. 15 ust. 6 ustawy o VAT, nie uznaje się za podatnika organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których zostały one powołane, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych.

Zgodnie z art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 5 czerwca 1998r. o samorządzie powiatowym (t.j.: Dz. U. z 2001r. Nr 142, poz. 1592 ze zm.) powiat wykonuje określone ustawami zadania publiczne w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność.

Natomiast zgodnie z art. 4 ust. 1 pkt 6 ww. ustawy powiat wykonuje określone ustawami zadania publiczne o charakterze ponadgminnym w zakresie transportu zbiorowego i dróg publicznych.

Jednocześnie należy zauważyć, iż w celu wykonywania zadań może może tworzyć jednostki organizacyjne i zawierać umowy z innymi podmiotami. Powiat nie może prowadzić działalności gospodarczej wykraczającej poza zadania o charakterze użyteczności publicznej (art. 6 ust. 1 i 2 cyt. ustawy).

Zgodnie z art. 19 ust. 1 ustawy z dnia 21 marca 1985r. o drogach publicznych (t.j. Dz. U. z 2007r. Nr 19, poz. 115 ze zm.) organ administracji rządowej lub jednostki samorządu terytorialnego, do którego właściwości należą sprawy z zakresu planowania, budowy, przebudowy, remontu, utrzymania i ochrony dróg, jest zarządcą drogi.

Zarządcami dla poszczególnych kategorii dróg są:

1. krajowych – Generalny Dyrektor Dróg Krajowych i Autostrad,
2. wojewódzkich – zarząd województwa,
3. powiatowych – zarząd powiatu,
4. gminnych – wójt (burmistrz, prezydent miasta).
   
   

Zarządca drogi może wykonywać swoje obowiązki przy pomocy jednostki organizacyjnej będącej zarządem drogi, utworzonej odpowiednio przez sejmik województwa, radę powiatu lub radę gminy (art. 21 ust. 1 cytowanej wyżej ustawy).

Stosownie do przepisu art. 40 ust. 1 powołanej ustawy, zajęcie pasa drogowego na cele niezwiązane z budową, przebudową, remontem, utrzymaniem i ochroną dróg wymaga zezwolenia zarządcy drogi, w drodze decyzji administracyjnej. Zezwolenie, o którym mowa wyżej – według ust. 2 tego artykułu - dotyczy:

1. prowadzenia robót w pasie drogowym,
2. umieszczenia w pasie drogowym urządzeń infrastruktury technicznej niezwiązanych z potrzebami zarządzania drogami lub potrzebami ruchu drogowego,
3. umieszczania w pasie drogowym obiektów budowlanych niezwiązanych z potrzebami zarządzania drogami lub potrzebami ruchu drogowego oraz reklam,
4. zajęcia pasa drogowego na prawach wyłączności w celach innych niż wymienione w pkt 1-3.
   
   

W tym miejscu należy wskazać, iż zgodnie z art. 4 pkt 1 i 2 powołanej ustawy użyte w ustawie określenia oznaczają:

1. pas drogowy - wydzielony liniami granicznymi grunt wraz z przestrzenią nad i pod jego powierzchnią, w którym są zlokalizowane droga oraz obiekty budowlane i urządzenia techniczne związane z prowadzeniem, zabezpieczeniem i obsługą ruchu, a także urządzenia związane z potrzebami zarządzania drogą;
2. droga - budowlę wraz z drogowymi obiektami inżynierskimi, urządzeniami oraz instalacjami, stanowiącą całość techniczno-użytkową, przeznaczoną do prowadzenia ruchu drogowego, zlokalizowaną w pasie drogowym.
   
   

Za zajęcie pasa drogowego pobiera się opłatę (art. 40 ust. 3 ustawy o VAT). Natomiast zgodnie z art. 40 ust. 11 cyt. ustawy, opłatę za zajęcie pasa drogowego nalicza i pobiera, w drodze decyzji administracyjnej, właściwy zarządca drogi przy udzielaniu zezwolenia na zajęcie pasa drogowego.

Stawki opłat oraz sposób ich wyliczania, w każdym przypadku są ściśle określone w ustawie i zarządca dróg nie ma możliwości dowolnego ustalania ich wysokości. Działania zarządców dróg mieszczą się zatem w zakresie czynności o charakterze publicznoprawnym i wynikają z wykonywania przez jednostki państwowe władztwa publicznoprawnego.

Należy zauważyć, iż ustawa o podatku od towarów i usług reguluje czynności, które podlegają reżimowi cywilnoprawnemu. Czynności o charakterze publicznoprawnym, na mocy powołanego wyżej art. 15 ust. 6 tej ustawy, nie podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, jeżeli są wykonywane przez organy władzy publicznej oraz urzędy obsługujące organy. Ustawodawca nie definiuje, jakie jednostki należy uznać za organy władzy publicznej i urzędy obsługujące te organy.

Jak wskazał Trybunał Konstytucyjny w wyroku z dnia 4 grudnia 2001r. Sygn. akt SK 18/00 pojęcie „władzy publicznej” w rozumieniu art. 77 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997r. (Dz. U. Nr 78, poz. 483) obejmuje wszystkie władze w sensie konstytucyjnym – ustawodawczą, wykonawczą i sądowniczą. Należy podkreślić, że pojęcia organu państwa oraz organu władzy publicznej nie są tożsame. W pojęciu „władzy publicznej” mieszczą się bowiem także inne instytucje niż państwowe lub samorządowe, o ile wykonują funkcje władzy publicznej w wyniku powierzenia czy przekazania im tych funkcji przez organ władzy państwowej lub samorządowej. Wykonywanie władzy publicznej dotyczy wszelkich form działalności państwa, samorządu terytorialnego i innych instytucji publicznych, które obejmują bardzo zróżnicowane formy aktywności.

Pojęcie „działania” organu władzy publicznej nie zostało konstytucyjnie zdefiniowane. W pojęciu tym mieszczą się zarówno zachowania czynne tego organu, jak i zaniechania. W zakresie działań czynnych organu władzy publicznej mieszczą się indywidualne rozstrzygnięcia, np. decyzje, orzeczenia i zarządzenia.

Z przedstawionego stanu faktycznego wynika, że Wnioskodawca jest samorządową jednostką budżetową utworzoną na mocy uchwały Rady Powiatu, powołaną do realizacji między innymi zadania polegającego na:

• wydawaniu zezwoleń na zajęcie pasa drogowego oraz na zjazdy z dróg,
• pobieranie opłat za zajęcie pasa drogowego.
  
  

Ponadto Wnioskodawca dodaje, że jest czynnym zarejestrowanym podatnikiem podatku od towarów i usług,

Wnioskodawca wystawia faktury za zajęcie pasa drogowego dla firm lub osób fizycznych, a dochody uzyskane z opłat za zajęcie pasa drogowego przekazuje na rachunek Powiatu.

Powiatowy Zarząd Dróg jest jednostką wydającą pozwolenia w formie decyzji administracyjnych na:

1. Prowadzenie na obszarze pasa drogowego robót naziemnych, nadziemnych lub podziemnych,
2. Umieszczania w pasie drogowym urządzeń infrastruktury technicznej niezwiązanych z potrzebami zarządzania drogami lub potrzebami ruchu drogowego,
3. Umieszczania w pasie drogowym obiektów budowlanych niezwiązanych z potrzebami zarządzania drogami lub potrzebami ruchu drogowego oraz reklam,
4. Zajęcia pasa drogowego na prawach wyłączności w celach innych niż wymienione w pkt 1-3.
   
   

Powyższe decyzje są decyzjami o charakterze administracyjnym. Wydaje je Dyrektor Powiatowego Zarządu Dróg, a w czasie jego nieobecności Zastępca Dyrektora. Zadania realizowane przez Powiatowy Zarząd Dróg związane są z wykonywaniem zadań własnych powiatu, o których mowa w ustawie z dnia 5 czerwca 1998r. o samorządzie powiatowym.

Biorąc powyższe pod uwagę, w zakresie czynności, o których mowa w przedmiotowym wniosku, Wnioskodawca – Powiatowy Zarząd Dróg – na podstawie art. 15 ust. 6 ustawy o podatku od towarów i usług - nie będzie występował w charakterze podatnika.

Tym samym stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Zgodnie z przepisem § 1 pkt 1 rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 28 sierpnia 2008r. w sprawie przekazania rozpoznawania innym wojewódzkim sądom administracyjnym niektórych spraw z zakresu działania ministra właściwego do spraw finansów publicznych, Prezesa Zakładu Ubezpieczeń Społecznych oraz Prezesa Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego (Dz. U. Nr 163, poz. 1016) skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.