2012.09.14 - Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach

Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach
IBPP3/443-580/12/UH
z 14 września 2012 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2012r. poz. 749) oraz § 2 i § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy, przedstawione we wniosku z dnia 18 maja 2012r. (data wpływu 11 czerwca 2012r.), uzupełnionym pismem z dnia 4 września 2012r. (data wpływu 10 września 2012r.), o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług jest:

prawidłowe – w zakresie opodatkowania podatkiem VAT wpłat otrzymanych od mieszkańców z tytułu uczestnictwa w projekcie pn. „...” oraz podstawy opodatkowania,
nieprawidłowe – w zakresie zastosowania stawek podatku VAT, w przypadku gdy kolektory te znajdują się w bezpośrednim sąsiedztwie budynku,
prawidłowe – w zakresie zastosowania stawek podatku VAT, w przypadku gdy kolektory te znajdują się na dachu lub są umieszczone na ścianie budynku,
prawidłowe – w zakresie opodatkowania podatkiem VAT przekazania przez Miasto prawa własności układów kolektorów słonecznych na rzecz mieszkańców po 5 latach od zakończenia realizacji projektu w ramach usługi termomodernizacji,
prawidłowe – w zakresie możliwości odliczenia lub uzyskania zwrotu podatku naliczonego VAT związanego z wydatkami na realizację projektu, w części dotyczącej instalacji kolektorów słonecznych na budynkach osób fizycznych,

UZASADNIENIE

W dniu 11 czerwca 2012r. wpłynął ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług, m.in. w zakresie:

opodatkowania podatkiem VAT wpłat otrzymanych od mieszkańców z tytułu uczestnictwa w projekcie pn. „…”,
opodatkowania podatkiem VAT przekazania przez Miasto prawa własności układów kolektorów słonecznych na rzecz mieszkańców po 5 latach od zakończenia realizacji projektu oraz podstawy opodatkowania,
możliwości odliczenia lub uzyskania zwrotu podatku naliczonego VAT związanego z wydatkami na realizację projektu, w części dotyczącej instalacji kolektorów słonecznych na budynkach osób fizycznych.

Ww. wniosek został uzupełniony pismem z dnia 4 września 2012r. (data wpływu 10 września 2012r.) będącym odpowiedzią na wezwanie tut. organu nr IBPP3/443-580/12/UH, IBPP3/443-581/12/UH, IBPP3/443-582/12/UH z dnia 27 sierpnia 2012r.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe:

Miasto ... w partnerstwie ze Związkiem Gmin … i 19 Gminami, wspólnie tworzącymi ww. Związek, planuje przystąpić do realizacji projektu pn. „Instalacja systemów energii odnawialnej na budynkach użyteczności publicznej oraz domach prywatnych na terenie gmin należących do Związku Gmin … ”. Projekt ma być realizowany z dofinansowaniem ze środków … Programu Współpracy. Wniosek Aplikacyjny wraz z Kompletną Propozycją Projektu został złożony we Władzy Wdrażającej Programy Europejskie. Aktualnie trwa ocena dokumentacji aplikacyjnej. Wnioskowane dofinansowanie – 75 % wydatków kwalifikowanych.

Celem projektu jest ochrona środowiska, w szczególności spełnienie norm jakości powietrza atmosferycznego, poprzez redukcję niskiej emisji zanieczyszczeń i wzrost wykorzystania odnawialnych źródeł energii. Szczegółowe cele projektu, łącznie w odniesieniu do Gmin w nim uczestniczących, to:

redukcja niskiej emisji dwutlenku węgla o 5.597,99 t/rok,
redukcja emisji równoważnej zanieczyszczeń o 56,21 t/rok,
ilość wyeliminowanej energii nieodnawialnej – 17.167,59 MWh/rok,
wsparcie procesu zwiększania udziału energii pochodzącej ze źródeł odnawialnych w bilansie energetycznym kraju,
dywersyfikacja źródeł energii,
poprawa jakości życia mieszkańców poprzez umożliwienie im egzystencji w czystym i zdrowym środowisku,
ochrona dziedzictwa przyrodniczego i kulturowego jako dziedzictwa przyszłych pokoleń ze szczególnym uwzględnieniem terenów cennych przyrodniczo oraz turystycznych,
podniesienie świadomości i wiedzy ekologicznej mieszkańców.

Cele projektu mają być osiągnięte poprzez wykonanie i wykorzystywanie instalacji kolektorów słonecznych na obiektach użyteczności publicznej oraz na budynkach mieszkalnych osób fizycznych i układów fotowoltaicznych na obiektach użyteczności publicznej. Instalacje układów kolektorów słonecznych (układów solarnych) mają służyć pozyskiwaniu energii słonecznej do celów podgrzewania wody użytkowej – w przypadku budynków mieszkalnych osób fizycznych tylko w zakresie potrzeb gospodarstw domowych. Układy fotowoltaiczne mają służyć wytwarzaniu energii elektrycznej na potrzeby basenów stanowiących własność niektórych z Gmin uczestniczących w projekcie. W całym projekcie zaplanowana jest instalacja układów solarnych na 117 obiektach użyteczności publicznej i układów fotowoltaicznych na 4 basenach. Zaplanowana liczba gospodarstw domowych z zainstalowanymi w ramach projektu układami solarnymi – 4.266. Na chwilę obecną nie ma jeszcze ostatecznej decyzji o ilości kolektorów słonecznych na budynkach osób fizycznych, zaplanowanej do wykonania na terenie każdej z Gmin. Łączna powierzchnia planowanych układów solarnych – 22.653m², łączna powierzchnia układów fotowoltaicznych – 2.500m². Osiąganie celów projektu, w szczególności efektu ekologicznego, w trakcie realizacji projektu i po jego zakończeniu będzie ściśle monitorowane.

Miasto, planując przystąpienie do realizacji projektu, wypełnia swoje ustawowe zadania. W myśl art. 2 ust. 1 ustawy z dn. 8 marca 1990r. o samorządzie gminnym (t. j. Dz. U. z 2001r. Nr 142, poz. 1591 ze zm.) gminy wykonują zadania publiczne w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność, natomiast zgodnie z art. 6 ust. 1 ww. ustawy do zakresu działania gmin należą wszystkie sprawy publiczne o znaczeniu lokalnym, niezastrzeżone ustawami na rzecz innych podmiotów. Zgodnie z treścią art. 7 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy sprawy ochrony środowiska i przyrody należą do zadań własnych gmin. Prawo ochrony środowiska (t. j. Dz. U. z 2008r., Nr 25, poz. 150 ze zm.), art. 403 ust. 2, w związku z art. 400a ust. 1 pkt 21 i pkt 22, finansowanie ochrony środowiska w zakresie przedsięwzięć związanych z ochroną powietrza i wspomagania wykorzystania lokalnych źródeł energii odnawialnej oraz wprowadzania bardziej przyjaznych dla środowiska nośników energii określa jako zadanie własne gmin. Z kolei, zgodnie z treścią art. 216 ust. 2 pkt 6 ustawy z dn. 27 sierpnia 2009r. o finansach publicznych (Dz. U. Nr 157, poz. 1240 ze zm.), wydatki budżetów gmin mogą być przeznaczone na realizację programów finansowanych z udziałem środków, o których mowa w art. 5 ust. 1 pkt 2 i pkt 3 ww. ustawy. Środki … Programu Współpracy są środkami o których mowa w art. 5 ust. 1 pkt 2 ustawy o finansach publicznych.

Wdrożenie projektu zaplanowane jest poprzez realizację następujących kontraktów.

Kontrakt na roboty:

– wykonanie instalacji kolektorów słonecznych i układów fotowoltaicznych z materiałów wykonawcy, zgodnie z warunkami kontraktowymi Yellow Fidic (wg formuły „zaprojektuj i wybuduj”).

Kontrakty usługowe:

usługi Inżyniera Kontraktu sprawującego w imieniu Inwestora nadzór nad realizacją inwestycji,
szkolenia mające na celu podniesienie świadomości i wiedzy ekologicznej mieszkańców,
promocja projektu i jego celów zgodnie z wymogami … Programu Współpracy.

Termin zakończenia projektu upływa z dniem 29 lutego 2016r. a zakończenie robót związanych z wykonywaniem instalacji kolektorów słonecznych i układów fotowoltaicznych zaplanowane jest do dnia 31 grudnia 2015r.

Zgodnie z nazewnictwem stosowanym w ramach projektów … Programu Współpracy, Związek Gmin … ma pełnić funkcję Instytucji Realizującej – podpisującej z Instytucją Pośredniczącą umowę w sprawie realizacji projektu (charakter umowy o dofinansowanie), zarządzającej realizacją projektu oraz odpowiedzialną za efekty projektu i ich trwałość przed instytucjami krajowymi i stroną szwajcarską.

Za realizację projektu na terenie danej Gminy odpowiedzialność ponosi dana Gmina i Związek Gmin … . Gminy, każda w zakresie zadań realizowanych na jej terenie, zobowiązane będą do finansowania projektu. Majątek wytworzony w ramach projektu na terenie i ze środków danej Gminy, będzie własnością tej Gminy. Faktury za roboty i usługi wykonane w ramach ww. kontraktów na terenie danej Gminy wystawiane będą na tę Gminę. Gmina będzie dokonywać płatności na rzecz wykonawców poszczególnych kontraktów.

Na podstawie pełnomocnictw udzielonych przez wszystkie Gminy uczestniczące w projekcie Związek Gmin … przeprowadzi postępowania przetargowe i w imieniu własnym i wszystkich Gmin Partnerskich podpisze umowy z wykonawcami kontraktów.

Beneficjentem środków … Programu Współpracy jest Związek Gmin … , który w imieniu wszystkich Gmin uczestniczących w projekcie i własnym będzie składać wnioski o płatności, rozliczać otrzymane środki i przekazywać je Gminom ponoszącym refundowane wydatki.

Zasady współpracy, prawa i obowiązki Związku Gmin … i Gmin, zwanych w projekcie Gminami Partnerskimi, określone zostały w podpisanej umowie partnerskiej w sprawie wspólnej realizacji projektu.

Zasady uczestnictwa w projekcie mieszkańców Gmin, na budynkach których zainstalowane zostaną układy kolektorów słonecznych, prawa i obowiązki stron w okresie realizacji kontraktów oraz po zakończeniu projektu, w okresie jego trwałości i przez kolejne 5 lat, określone zostaną w regulaminie uczestnictwa w projekcie i umowie na montaż układu solarnego wraz z dostawą urządzeń i uruchomieniem układu w ramach uczestnictwa w projekcie, planowanej do podpisania pomiędzy każdym z mieszkańców danej Gminy uczestniczącym w projekcie, a tą Gminą. Relacje z mieszkańcami w każdej z Gmin Partnerskich mają być kształtowane według tych samych zasad. Uczestnictwo mieszkańców w projekcie jest dobrowolne.

Zgodnie z wymogami … Programu Współpracy, w okresie trwałości projektu, tj. 5 lat od daty jego zakończenia, układy kolektorów słonecznych na budynkach mieszkalnych osób fizycznych mają być własnością poszczególnych Gmin. W tym czasie mieszkańcy zobowiązani będą do użytkowania układów solarnych zgodnie z przeznaczeniem, utrzymania instalacji w należytym stanie i zapewnienia jej sprawnego działania, udostępnienia budynku dla przeprowadzenia kontroli ze strony Gminy lub innych uprawnionych przedstawicieli w ramach … Programu Współpracy.

Mieszkańcom postawione będą ograniczenia w dysponowaniu instalacjami kolektorów słonecznych. W szczególności mieszkańcy zobowiązani będą do zaniechania dokonywania jakichkolwiek zmian lub przeróbek układu solarnego bez wiedzy i zgody Miasta – właściciela instalacji. W przypadku zbycia budynku zobowiązani będą do zapewnienia przejęcia przez nabywcę praw i obowiązków wynikających z ww. umowy z Miastem. Użytkowanie układów solarnych, stanowiących własność Gmin, przez mieszkańców będzie nieodpłatne. Również mieszkańcy nieodpłatnie udostępnią część powierzchni dachu i pomieszczeń, celem zamontowania instalacji kolektorów słonecznych. Po upływie 5 lat od zakończenia projektu instalacje kolektorów słonecznych zostaną przekazane na własność mieszkańców, na budynkach których zostaną wykonane. Równocześnie mieszkańcy zobowiązani będą do dalszego korzystania z tego układu lub innych urządzeń, zapewniających co najmniej takie same parametry z punktu widzenia ochrony środowiska, przez okres kolejnych 5 lat. Całokształt działań, w tym kształtowanie relacji z mieszkańcami, ma zapewnić realizację celów projektu, jakim jest ochrona środowiska, w szczególności ochrona powietrza atmosferycznego. Planowane do podpisania umowy z mieszkańcami oraz realizacja projektu zgodnie z regulaminem uczestnictwa w projekcie nie przewidują uzyskania przez Gminy korzyści finansowych z tytułu realizacji projektu.

Umowa na montaż układu solarnego wraz z dostawą urządzeń i uruchomieniem układu w ramach uczestnictwa w projekcie jest umową nienazwaną, jednak w części dotyczącej bezpłatnego użytkowania przez mieszkańców układów kolektorów słonecznych najbardziej zbliżona jest do charakteru umowy użyczenia, a w części dotyczącej wykonania instalacji i późniejszego przeniesienia prawa własności, uwzględniając regulaminowy wymóg wpłaty mieszkańców z tytułu uczestnictwa w projekcie, najbardziej zbliżona jest do charakteru umowy sprzedaży usługi.

Warunkiem uczestnictwa mieszkańca w projekcie i podpisania z nim umowy będzie dokonanie wpłaty na rachunek bankowy Miasta. Wpłaty z tego tytułu mają być ujęte w klasyfikacji budżetowej jako środki na dofinansowanie własnych inwestycji Gmin pozyskane z innych źródeł – współfinansowanie innych środków bezzwrotnych. Wpłaty dokonywane mają być za pośrednictwem banku, poczty lub spółdzielczej kasy oszczędnościowo-kredytowej. Mieszkańcy zostaną poinformowani o konieczności dokładnego opisywania dowodu wpłaty. Wpłaty mieszkańców dokumentowane będą poprzez wystawienie faktur VAT. Do chwili obecnej mieszkańcy nie dokonywali żadnych wpłat w związku z projektem. Czas dokonywania koniecznych wpłat to początek okresu wdrożenia projektu, przed rozpoczęciem robót. Planowany termin – do końca 2012r. Kwota wymaganej wpłaty ma być podana do wiadomości mieszkańców jako jedna wartość. Wysokość wpłaty mieszkańca zostanie wyliczona po rozstrzygnięciu przetargów i ma wynosić 25 % kosztów układu solarnego, planowanego do zainstalowania na budynku mieszkańca. Koszt ten ma obejmować wykonanie układu solarnego w ramach kontraktu na roboty oraz nadzór Inżyniera Kontraktu dotyczący instalacji kolektorów słonecznych na budynku mieszkańca. Koszt ten nie będzie obejmował kosztów promocji i szkoleń, ze względu na adresatów powyższych działań. Szkolenia skierowane będą do ogółu mieszkańców Gmin Związku Gmin … , w szczególności do dzieci i młodzieży. Promocja projektu i jego celów skierowana będzie do ogółu społeczeństwa. Wkład krajowy (25% kosztów kwalifikowanych) w kosztach kontraktów na szkolenia i promocję sfinansują Gminy z własnych środków, podobnie jak 25% kosztów wykonania instalacji kolektorów słonecznych i układów fotowoltaicznych na obiektach użyteczności publicznej wraz z nadzorem Inżyniera Kontraktu nad ich wykonaniem.

Z czynnością wydania instalacji kolektorów słonecznych mieszkańcom do użytkowania, a później przekazaniem prawa własności, nie będzie wiązał się obowiązek uiszczania dodatkowych płatności na rzecz Miasta.

Zgodnie z założeniami projektu. Gminy w ramach jednego kontraktu na roboty, realizowane według warunków kontraktowych Yellow Fidic – dla robót inżynieryjnych i budowlanych projektowanych przez wykonawcę, zakupią u jednego wykonawcy usługę montażu instalacji kolektorów słonecznych z wykorzystaniem towarów wykonawcy, niezbędnych do jej wykonania. Instalacja kolektorów słonecznych służy do konwersji energii promieniowania słonecznego na ciepło. Zakupiona usługa wykonania instalacji kolektorów słonecznych jest więc usługą budowlaną polegającą na instalacji urządzeń grzewczych z materiałów wykonawcy. Usługa sklasyfikowana jest w dziale 43 – roboty budowlane specjalistyczne w grupowaniu 43.22.1 – roboty związane z wykonywaniem instalacji wodno-kanalizacyjnych, cieplnych, gazowych i klimatyzacyjnych według PKWiU 2008 (wprowadzonej rozporządzeniem Ministra Finansów z dnia 29 października 2008r. (Dz. U. Nr 207, poz. 1283 z późn. zm.). Zgodnie z warunkami kontraktu usługa wykonywana będzie m.in. w budynkach osób fizycznych, które to osoby związane będą umową z Gminą. Gmina wejdzie w rolę świadczącego w/w usługę na rzecz mieszkańców. W skład instalacji kolektorów słonecznych wchodzi zestaw kolektorów słonecznych usytuowany na dachu budynku oraz zestaw elementów układu – zbiorniki, stacje pompowe, orurowanie – rozmieszczonych wewnątrz budynku, zazwyczaj w pomieszczeniu kotłowni. Obok montażu elementów instalacji kolektorów słonecznych zostanie zapewnione wykonanie robót pozwalających na wpięcie systemu do istniejącej instalacji, wykonanie izolacji, przeprowadzenie prób szczelności, właściwe ustawienie systemu i uruchomienie układu solarnego. Całość wykonanych prac pozwoli na podniesienie wartości użytkowej budynku mieszkalnego. Charakter świadczonej usługi pozwala na zaklasyfikowanie jej jako termomodernizacji obiektów budowlanych. Zgodnie z art. 2 pkt 2 lit. d ustawy z dnia 21 listopada 2008r. o wspieraniu termomodernizacji i remontów (Dz. U. Nr 223, poz. 1459 z późn. zm.) przedsięwzięciem termomodernizacyjnym jest całkowita lub częściowa zamiana źródeł energii na źródła odnawialne lub zastosowanie wysokosprawnej kogeneracji. Wykonanie instalacji kolektorów słonecznych jest zamianą dotychczasowego konwencjonalnego źródła energii cieplnej na źródło odnawialne – energię słoneczną.

Budynki mieszkalne osób fizycznych, na których zainstalowane zostaną kolektory słoneczne to generalnie domy jednorodzinne, choć możliwa jest instalacja układów solarnych również w budynkach o dwóch mieszkaniach i wielomieszkaniowych. Mają to być budynki stałego zamieszkania. Zgodnie z Polską Klasyfikacją Obiektów Budowlanych zaliczone do działu 11. Jeżeli więc powierzchnia użytkowa poszczególnych budynków mieszkalnych jednorodzinnych nie przekracza 300 m², a lokali mieszkalnych – 150 m², stanowią one obiekty budownictwa mieszkaniowego objęte społecznym programem mieszkaniowym, o którym mowa w art. 41 ust. 12a ustawy o podatku od towarów i usług z dnia 11 marca 2004r. (t. j. Dz. U. z 2011r. Nr 177, poz. 1054 z późn. zm.).

Z zasady kolektory słoneczne mają być zainstalowane na dachach budynków mieszkalnych. W jednostkowych przypadkach, gdy instalacja kolektorów na dachach budynków mieszkalnych będzie nieuzasadniona lub niemożliwa, dopuszcza się zainstalowanie kolektorów zakotwionych do ściany budynku lub na wolnostojących konstrukcjach w terenie, w bezpośrednim sąsiedztwie budynku.

Kolektory słoneczne zainstalowane na dachach i zakotwione do ściany budynku stanowią instalacje wykonywane w obrysie budynku mieszkalnego. Kolektory zainstalowane na wolnostojących konstrukcjach powiązane są z budynkiem systemem przewodów, rur.

Na obecnym etapie Gminy zebrały, złożone przez zainteresowanych mieszkańców, wnioski o umożliwienie uczestnictwa w projekcie. Elementem wniosku jest informacja o ilości zamieszkujących w budynku mieszkalnym osób oraz powierzchni użytkowej obiektu.

… Program Współpracy jest formą bezzwrotnej pomocy zagranicznej przyznanej przez Szwajcarię Polsce i 9 innym państwom członkowskim Unii Europejskiej, które przystąpiły do niej 1 maja 2004r. Na mocy umów międzynarodowych, zawartych w dniu 20 grudnia 2007r. w …, ponad 1 mld franków szwajcarskich został przeznaczony dla 10 nowych państw członkowskich, w tym dla Polski blisko połowa tych środków (ok. 489 mln CHF). Wdrożenie … Programu Współpracy służyć ma celom zmniejszenia różnic społeczno-gospodarczych w obrębie rozszerzonej Unii Europejskiej.

W szczególności finansowane obszary tematyczne to:

bezpieczeństwo, stabilność i wsparcie reform,
środowisko i infrastruktura,
wspieranie sektora prywatnego,
rozwój społeczny i zasobów ludzkich.

Projekt „…” ma być realizowany w ramach Celu 2, zmierzającego do zwiększenia efektywności energetycznej i redukcji emisji, w szczególności gazów cieplarnianych i niebezpiecznych substancji poprzez wprowadzenie systemów energii odnawialnej.

W ramach … Programu Współpracy mogą być dofinansowane wydatki projektu w wartościach brutto, czyli łącznie z podatkiem VAT, jednak pod warunkiem, że Instytucja Realizująca lub Gmina Partnerska nie ma prawnej możliwości odzyskania podatku VAT (odliczenia podatku naliczonego od podatku należnego lub zwrotu podatku naliczonego z Urzędu Skarbowego).

Wnioskodawca jest zarejestrowanym podatnikiem VAT czynnym. Składa deklaracje VAT-7.

W piśmie z dnia 4 września 2012r. Wnioskodawca wskazał, że świadczenie dokonywane na rzecz mieszkańców, w oparciu o umowę na montaż układu solarnego wraz z dostawą urządzeń oraz uruchomieniem tego układu, ma charakter świadczenia usług w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2011r. Nr 177, poz. 1054 z późn. zm. ), nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 ust. 1 ww. ustawy.

Miasto podpisując:

umowę z wykonawcą na montaż układów kolektorów słonecznych z materiałów i urządzeń wykonawcy
oraz umowy z mieszkańcami na montaż układu solarnego wraz z dostawą urządzeń oraz uruchomieniem tego układu,

wchodzi w rolę podmiotu świadczącego usługę wykonywaną w ramach termomodernizacji budynków mieszkalnych.

W związku z powyższym dokonywane przez mieszkańców wpłaty z tytułu uczestnictwa w projekcie dotyczyć będą świadczenia usługi termomodernizacyjnej wykonywanej w budynkach mieszkalnych.

W związku z powyższym zadano, m. in. następujące pytania:

Czy otrzymane przez Miasto wpłaty mieszkańców, na budynkach których zostaną zainstalowane kolektory słoneczne w ramach projektu, na rachunek bankowy Miasta z tytułu uczestnictwa w projekcie są opodatkowane podatkiem VAT? Jeśli tak to według jakiej stawki podatkowej? (pytanie oznaczone we wniosku nr 1).
Czy przekazanie przez Miasto prawa własności układów kolektorów słonecznych na rzecz mieszkańców, na budynkach których zostaną zainstalowane w ramach projektu, po 5 latach od jego zakończenia, podlega opodatkowaniu podatkiem VAT? Jeśli tak, to według jakiej stawki podatkowej? Jeśli tak, to co jest podstawą opodatkowania? (pytanie oznaczone we wniosku nr 3).
Czy Miasto może odliczyć lub uzyskać zwrot podatku naliczonego VAT związanego z wydatkami na realizację projektu w części dotyczącej instalacji układów kolektorów słonecznych na budynkach osób fizycznych? (pytanie oznaczone we wniosku nr 5).

Stanowisko Wnioskodawcy:

Ad. 1.

Otrzymane przez Miasto wpłaty mieszkańców, na budynkach których zostaną wykonane instalacje kolektorów słonecznych w ramach projektu, na rachunek bankowy Gminy z tytułu uczestnictwa w projekcie, są opodatkowane podatkiem VAT. Co prawda, celem Gminy przystępującej do realizacji projektu nie jest świadczenie materialne na rzecz mieszkańców, jednak dążąc do realizacji celu jakim jest ochrona środowiska, ludność zyska nie tylko korzyści niematerialne w postaci czystego powietrza, ale również konkretni mieszkańcy uczestniczący w projekcie, którzy będą chcieli podpisać stosowną umowę z Miastem i przyjąć na siebie określone w niej zobowiązania, odniosą korzyść o charakterze majątkowym w formie bezpłatnego korzystania z zainstalowanych na swoich budynkach mieszkalnych kolektorów słonecznych, a po okresie trwałości projektu przejmą je na własność. Jest więc konkretny konsument, odbiorca działań Miasta , związany z Miastem umową i ustaleniami regulaminu oraz dokonujący wpłaty z tytułu uczestnictwa w projekcie. Wpłata mieszkańca ma być warunkiem podpisania umowy i w konsekwencji zainstalowania układu solarnego na budynku mieszkalnym, można więc określić, że działania Miasta i mieszkańca wykonywane są w ramach umowy zobowiązaniowej i że wpłata mieszkańca następuje w zamian za świadczenie Miasta na jego rzecz.

Zaplanowany sposób organizacji i zarządzania układami kolektorów słonecznych, które zostaną zainstalowane na budynkach osób fizycznych to:

5-letni okres trwałości projektu – pozostawanie układów jako własność Miasta, w bezpłatnym użytkowaniu mieszkańców,
po zakończeniu okresu trwałości projektu – przeniesienie własności układów na rzecz mieszkańców, na budynkach których będą zainstalowane, z równoczesnym zobowiązaniem mieszkańców do korzystania z nich.

Jednoznacznie określony został zamiar przekazania układów solarnych mieszkańcom, pierwsze w użytkowanie, później na własność, a więc, dokonywane na początku projektu, wpłaty mieszkańców za świadczenie Gminy na ich rzecz, należy określić jako zaliczkę na poczet wykonania instalacji kolektorów słonecznych na budynkach mieszkańców, która zgodnie z art. 29 ust. 2 ustawy, jest obrotem stanowiącym podstawę opodatkowania podatkiem od towarów i usług.

1a. Wpłaty mieszkańców z tytułu uczestnictwa w projekcie podlegają opodatkowaniu podatkiem VAT według stawki 8% w przypadku instalacji solarnych, w których kolektor słoneczny zainstalowany będzie na dachu lub przytwierdzony do ściany budynku mieszkalnego, jeżeli powierzchnia użytkowa budynku mieszkalnego jednorodzinnego nie przekracza 300m² lub lokalu mieszkalnego, z którym związany będzie kolektor słoneczny, nie przekracza 150m². Powyższe zgodne jest z art. 41 ust. 12-12b, ust. 2, z uwzględnieniem art. 146a pkt 2 ustawy.

Wykonanie instalacji kolektorów słonecznych w ramach projektu jest zamianą dotychczasowego źródła energii służącej do podgrzewania wody użytkowej na źródło odnawialne, którym jest energia słoneczna. Tak zdefiniowane jest przedsięwzięcie termomodernizacyjne w ustawie o wspieraniu termomodernizacji i remontów, którą to definicję należy zastosować wobec braku określenia pojęcia w ustawie o podatku od towarów i usług i w Prawie budowlanym. Budynki mieszkalne, na których instalowane będą kolektory słoneczne i lokale mieszkalne, z którymi związane będą instalacje, o powierzchni użytkowej nieprzekraczającej ww. wielkości stanowią obiekty budowlane zaliczane do budownictwa objętego społecznym programem mieszkaniowym. Spełnione są więc warunki zastosowania 8-procentowej stawki podatku VAT.

W przypadku wpłat mieszkańców, dotyczących instalacji kolektorów słonecznych, w których kolektor słoneczny zainstalowany będzie na dachu lub przytwierdzony do ściany:

budynku mieszkalnego jednorodzinnego, którego powierzchnia użytkowa,
lub budynku o dwóch mieszkaniach, lub budynku wielomieszkaniowego, w których powierzchnia użytkowa lokali mieszkalnych

przekracza ww. wielkości określone w art. 41 ust. 12b ustawy, stawka podatku VAT w wysokości 8% zastosowana powinna być do części wpłaty, odpowiadającej udziałowi powierzchni użytkowej budynku lub lokalu mieszkalnego kwalifikującej ten budynek lub lokal mieszkalny do budownictwa objętego społecznym programem mieszkaniowym w całkowitej powierzchni użytkowej tego budynku lub lokalu mieszkalnego. Do pozostałej części wpłaty powinna być zastosowana stawka podstawowa w wysokości 23%. Powyższe zgodne jest z art. 41 ust 12c, ust. 2, z uwzględnieniem art. 146a pkt 2 ustawy.

W przypadku wpłat mieszkańców, dotyczących instalacji kolektorów słonecznych, w których kolektor słoneczny zainstalowany będzie na wolnostojącej konstrukcji w terenie, do tych wpłat powinna być zastosowana stawka podstawowa w wysokości 23%.

Ad. 3.

Do zagadnienia opodatkowania podatkiem od towarów i usług czynności wykonywanych przez Miasto w ramach projektu, w części dotyczącej instalacji kolektorów słonecznych na budynkach mieszkalnych osób fizycznych, trzeba odnieść się w sposób całościowy. Faktem jest, że, tak jak wskazano w stanowisku przedstawionym w odpowiedzi na pytanie nr 1 niniejszego wniosku (opodatkowanie wpłat mieszkańców). Miasto w ramach umowy zobowiązaniowej będzie świadczyło na rzecz konkretnych mieszkańców. Świadczenie polega na wykonaniu robót budowlanych związanych z instalacją kolektorów słonecznych na budynkach mieszkalnych osób fizycznych. Ponieważ wpłaty mieszkańców z tytułu uczestnictwa w projekcie można interpretować jako wpłaty w zamian za to świadczenie, można je – świadczenie – traktować jako odpłatne świadczenie usług i jako takie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy.

Świadczenie to wykonane ma być w trakcie realizacji projektu, a przedmiot świadczenia, w postaci instalacji kolektorów słonecznych na budynkach mieszkalnych osób fizycznych, wydany będzie odbiorcom świadczenia – mieszkańcom z chwilą uruchomienia konkretnej instalacji solarnej i podpisania przez wszystkie zainteresowane strony, w tym mieszkańca, protokołu odbioru. Od tej chwili rozpocznie się okres bezpłatnego użytkowania instalacji solarnej przez mieszkańców.

Po 5-letnim okresie trwałości projektu mieszkańcy, na budynkach których zainstalowane zostaną kolektory słoneczne, przejmą prawo własności instalacji, bez konieczności dokonywania przez nich dodatkowych płatności na rzecz Miasta. Przejęcie własności zostanie udokumentowane protokołem podpisanym przez strony: przekazującą i przyjmującą układ solarny. W konsekwencji całość należności Miasta od mieszkańca, w związku z wykonaniem instalacji kolektorów słonecznych na jego budynku mieszkalnym, to kwota wpłaty z tytułu uczestnictwa w projekcie, o której mowa w pytaniu i stanowisku Miasta nr 1 niniejszego wniosku.

Ponieważ zgodnie z treścią art. 29 ust. 1 ustawy podstawą opodatkowania jest obrót, a obrót jest kwotą należną z tytułu sprzedaży pomniejszoną o kwotę należnego podatku, a całość należności z tytułu wykonania instalacji kolektorów słonecznych na budynkach osób fizycznych to wymagana na początku projektu wpłata mieszkańców z tytułu uczestnictwa w projekcie, to całość zobowiązania podatkowego miasta w zakresie podatku od towarów i usług, związanego z realizacją projektu w części dotyczącej instalacji kolektorów słonecznych na budynkach mieszkalnych osób fizycznych, wynika z opodatkowania wpłat mieszkańców z tytułu uczestnictwa w projekcie.

Stanowisko Miasta, będące odpowiedzią na pytanie nr 3 – przekazanie przez Miasto prawa własności instalacji kolektorów słonecznych na rzecz mieszkańców, na budynkach których zostaną wykonane w ramach projektu, po 5 latach od jego zakończenia, wobec przyjęcia od tych mieszkańców wpłat z tytułu uczestnictwa w projekcie, podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, lecz nie jako odrębna czynność, a razem z wyświadczeniem usługi, wydaniem wykonanego przedmiotu, efektu usługi. Wszakże zbycie prawa własności nierozłącznie związane jest z wydaniem towaru lub, jak w tym przypadku, odbiorem przedmiotu świadczonej usługi, czyli dostawą towarów i świadczeniem usług, które to czynności, w: przypadku ich odpłatności podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Odległość czasowa pomiędzy przeniesieniem prawa własności a dostawą towarów czy wyświadczeniem usługi nie przeczy nierozerwalności tych czynności. Powyższe jest wtedy zbieżne z zapisami Kodeksu Cywilnego, gdzie w art. 535 wskazane jest, że przez umowę sprzedaży sprzedawca zobowiązuje się przenieść na kupującego własność rzeczy i wydać mu rzecz, a kupujący zobowiązuje się rzecz odebrać i zapłacić sprzedawcy cenę.

Stąd należy podejść do świadczenia Miasta na rzecz mieszkańców jako całości, jak w pierwszej części niniejszego stanowiska.

Całość świadczenia Miasta na rzecz mieszkańców, na budynkach których zostaną zainstalowane kolektory słoneczne w ramach projektu, czyli przekazanie prawa własności, po 5 latach od zakończenia projektu, wraz z wydaniem przedmiotu usługi, opodatkowane jest według stawek przywołanych i przedstawionych w stanowisku Miasta dotyczącym pytania nr 1 niniejszego wniosku (opodatkowanie wpłat mieszkańców).
Podstawą opodatkowania całości świadczenia Miasta na rzecz mieszkańców, na budynkach których zostaną zainstalowane kolektory słoneczne w ramach projektu, czyli przekazania prawa własności, po 5 latach od zakończenia projektu, wraz z wydaniem przedmiotu usługi, zgodnie z art. 29 ust. 1 ustawy jest obrót, czyli kwota należna z tytułu sprzedaży pomniejszona o kwotę należnego podatku. Kwotą należną z tytułu całości świadczenia Gminy na rzecz mieszkańców w ramach realizacji projektu jest wymagana wpłata mieszkańców z tytułu uczestnictwa w projekcie. Ponieważ wpłaty mieszkańców wymagane są na początku realizacji projektu, przed rozpoczęciem robót, zgodnie z art. 29 ust. 2 ustawy, opodatkowane są jako zaliczka, o czym mowa w niniejszym wniosku, w pytaniu i stanowisku Miasta nr 1. Wobec powyższego kwota należna, po rozliczeniu zaliczki wynosi 0,00 zł, w tym: obrót – 0,00 zł, podatek VAT – 0,00 zł.

Ad. 5 (stanowisko ostatecznie sformułowane w piśmie z dnia 4 września 2012r.):

Miastu przysługuje prawo do odliczenia lub zwrotu z Urzędu Skarbowego (zgodnie z właściwymi przepisami ustawy i aktów wykonawczych), podatku naliczonego związanego z poniesionymi wydatkami w ramach projektu, w części projektu dotyczącej instalacji układów kolektorów słonecznych na budynkach mieszkalnych osób fizycznych, a to podatku naliczonego wynikającego z faktur za:

roboty – wykonanie instalacji na budynkach osób fizycznych,
Inżyniera Kontraktu – usługi nadzoru nad wykonaniem instalacji na budynkach osób fizycznych.

W przypadku ww. robót i usług istnieje bezpośredni związek z czynnościami opodatkowanymi, skutkującymi powstaniem podatku należnego. Gmina jest podatnikiem VAT czynnym. Spełnione są dwa warunki przysługiwania prawa obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, o których mowa w art. 86 ust. 1 ustawy.

Natomiast w zakresie całości ponoszonych w ramach kontraktów kosztów szkoleń i promocji Miastu nie przysługuje prawo do odliczenia lub zwrotu podatku naliczonego. Szkolenia skierowane będą do szerokiego kręgu mieszkańców Miasta, promocja do ogółu społeczeństwa. Szkolenia nie będą miały charakteru instruktażowego dla mieszkańców, na budynkach których zainstalowane zostaną układy solarne. Celem szkoleń będzie podniesienie świadomości i wiedzy ekologicznej ogółu mieszkańców. W przypadku obu rodzajów działań nie będzie skonkretyzowanego odbiorcy usług odnoszącego korzyść o charakterze majątkowym. Koszty promocji i szkoleń nie będą miały swojego udziału w wyliczeniu wysokości wpłaty mieszkańców, na budynkach których zostaną wykonane instalacje kolektorów słonecznych w ramach projektu. Usługi te nie będą więc wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych.

W piśmie z dnia 4 września 2012r. Wnioskodawca wskazał, że koryguje swoje własne stanowisko dotyczące pytania nr 5 (prawo do odliczenia lub zwrotu podatku naliczonego związanego z wydatkami w projekcie w części dotyczącej instalacji układów kolektorów słonecznych na budynkach osób fizycznych), poprzez wyeliminowanie drugiej części odpowiedzi dotyczącej braku prawa do odliczenia lub zwrotu podatku naliczonego w związku z poniesieniem kosztów promocji projektu i jego celów oraz kosztów szkoleń mieszkańców, jako niezwiązanych z instalacją układów solarnych na budynkach osób fizycznych.

Wnioskodawca stwierdził, iż w zakresie wyeliminowanej ze stanowiska części odpowiedzi nie oczekuje oceny Izby Skarbowej.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za:

prawidłowe – w zakresie opodatkowania podatkiem VAT wpłat otrzymanych od mieszkańców z tytułu uczestnictwa w projekcie pn. „…” oraz podstawy opodatkowania;
nieprawidłowe – w zakresie zastosowania stawek podatku VAT, w przypadku gdy kolektory te znajdują się w bezpośrednim sąsiedztwie budynku;
prawidłowe – w zakresie zastosowania stawek podatku VAT, w przypadku gdy kolektory te znajdują się na dachu lub są umieszczone na ścianie budynku;
prawidłowe – w zakresie opodatkowania podatkiem VAT przekazania przez Miasto prawa własności układów kolektorów słonecznych na rzecz mieszkańców po 5 latach od zakończenia realizacji projektu w ramach usługi termomodernizacji;
prawidłowe – w zakresie możliwości odliczenia lub uzyskania zwrotu podatku naliczonego VAT związanego z wydatkami na realizację projektu, w części dotyczącej instalacji kolektorów słonecznych na budynkach osób fizycznych;

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2011r. Nr 177, poz. 1054), zwanej dalej ustawą o VAT, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

W myśl przepisu art. 2 pkt 6 ww. ustawy o VAT przez towary rozumie się rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

Zgodnie z art. 7 ust. 1 ustawy o VAT przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel.

Natomiast w myśl art. 8 ust. 1 ww. ustawy, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;
zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;
świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.

Stosownie do art. 8 ust. 2a ustawy o VAT, w przypadku gdy podatnik, działając we własnym imieniu, ale na rzecz osoby trzeciej, bierze udział w świadczeniu usług, przyjmuje się, że ten podatnik sam otrzymał i wyświadczył te usługi.

Pod pojęciem usługi (świadczenia) należy rozumieć każde zachowanie, na które składać się może zarówno działanie (uczynienie, wykonanie czegoś na rzecz innej osoby), jak i zaniechanie (nieczynienie bądź też tolerowanie). Przy ocenie charakteru świadczenia jako usługi należy mieć na względzie, że ustawa zalicza do grona usług każde świadczenie, które nie jest dostawą w myśl art. 7 ustawy. Zauważyć również należy, iż usługą będzie tylko takie świadczenie, w przypadku którego istnieje bezpośredni konsument, odbiorca świadczenia odnoszący korzyść o charakterze majątkowym.

W związku z powyższym czynność podlega opodatkowaniu jedynie wówczas, gdy wykonywana jest w ramach umowy zobowiązaniowej, a jedna ze stron transakcji może zostać uznana za bezpośredniego beneficjenta tej czynności. Przy czym związek pomiędzy otrzymywaną płatnością a świadczeniem na rzecz dokonującego płatności musi mieć charakter bezpośredni i na tyle wyraźny, aby można powiedzieć, że płatność następuje w zamian za to świadczenie.

Stosownie do art. 15 ust. 1 i 2 ww. ustawy o VAT, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody, również wówczas, gdy czynność została wykonana jednorazowo w okolicznościach wskazujących na zamiar wykonywania czynności w sposób częstotliwy. Działalność gospodarcza obejmuje również czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Z powyższego wynika, iż opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług zgodnie z zasadą powszechności opodatkowania podlegają wszelkie transakcje, których przedmiotem jest dostawa towarów lub świadczenie usług, pod warunkiem, że są one realizowane przez „podatników” w rozumieniu ustawy i wykonywane w ramach działalności gospodarczej.

Należy zauważyć, że w myśl art. 15 ust. 6 ww. ustawy o VAT, nie uznaje się za podatnika organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których zostały one powołane, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych.

Powyższy zapis jest odzwierciedleniem art. 13 obowiązującej od dnia 1 stycznia 2007r. Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej – (Dz. Urz. UE. L. Nr 347, s. 1 ze zm.), zgodnie z którym krajowe, regionalne i lokalne organy władzy oraz inne podmioty prawa publicznego nie są uważane za podatników w związku z działalnością, którą podejmują lub transakcjami, których dokonują jako organy władzy publicznej, nawet jeśli pobierają należności, opłaty, składki lub płatności w związku z takimi działaniami lub transakcjami.

Jednakże w przypadku, gdy podejmują one takie działania lub dokonują takich transakcji, są uważane za podatników w odniesieniu do tych działań lub transakcji, gdyby wykluczenie ich z kategorii podatników prowadziło do znaczących zakłóceń konkurencji.

Zgodnie z § 13 ust. 1 pkt 12 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 4 kwietnia 2011r. w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 73, poz. 392 ze zm.), zwalnia się od podatku czynności związane z wykonywaniem zadań publicznych nałożonych odrębnymi przepisami, wykonywane w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność przez jednostki samorządu terytorialnego, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych.

Zwolnienie od podatku VAT jednostek samorządu terytorialnego jest zatem możliwe tylko wtedy gdy wykonują one czynności w ramach przypisanych im specyficznych zadań i funkcji samorządowych (publicznych) co w tej sprawie nie ma miejsca.

Stosownie do przepisu art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990r. o samorządzie gminnym (t. j. Dz. U. z 2001r. Nr 142, poz. 1591 ze zm.), gmina wykonuje zadania publiczne w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność.

Natomiast zgodnie z art. 6 ust. 1 ww. ustawy do zakresu działania gminy należą wszystkie sprawy publiczne o znaczeniu lokalnym, niezastrzeżone ustawami na rzecz innych podmiotów.

Do zadań własnych gminy należy zaspokajanie potrzeb wspólnoty. W szczególności zadania własne obejmują zadania w zakresie ładu przestrzennego, gospodarki nieruchomościami, ochrony środowiska i przyrody oraz gospodarki wodnej (art. 7 ust. 1 pkt 1 cyt. ustawy o samorządzie gminnym). W celu wykonywania zadań gmina może tworzyć jednostki organizacyjne, a także zawierać umowy z innymi podmiotami, w tym z organizacjami pozarządowymi (art. 9 ust. 1 cyt. ustawy).

Z powołanych wyżej przepisów wynika, że jednostki samorządu terytorialnego są podatnikami podatku od towarów i usług jedynie w zakresie wszelkich czynności, które mają charakter cywilnoprawny, tzn. są przez nie realizowane na podstawie umów cywilnoprawnych. Będą to zatem wszystkie realizowane przez te jednostki (urzędy) czynności w sferze ich aktywności cywilnoprawnej, np. czynności sprzedaży, zamiany (nieruchomości i ruchomości), wynajmu, dzierżawy, itd., umów prawa cywilnego (nazwanych i nienazwanych). Bowiem tylko w tym zakresie ich czynności mają charakter działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy o VAT.

Z treści wniosku wynika, że Wnioskodawca w partnerstwie ze Związkiem Gmin … i 19 Gminami wspólnie tworzącymi ww. Związek planuje przystąpić do realizacji projektu pn. „…” Cele projektu mają być osiągnięte poprzez wykonanie i wykorzystywanie instalacji kolektorów słonecznych na obiektach użyteczności publicznej oraz na budynkach mieszkalnych osób fizycznych i układów fotowoltaicznych na obiektach użyteczności publicznej.

Związek Gmin … ma pełnić funkcję Instytucji Realizującej – podpisującej z Instytucją Pośredniczącą Umowę w sprawie realizacji projektu, zarządzającej realizację projektu oraz odpowiedzialną za efekty projektu i ich trwałość przed instytucjami krajowymi i stroną szwajcarską. Za realizację projektu na terenie danej Gminy odpowiedzialność ponosi dana Gmina i Związek Gmin …. Gminy, każda w zakresie zadań realizowanych na jej terenie, zobowiązane będą do finansowania projektu. Majątek wytworzony w ramach projektu na terenie i ze środków danej Gminy będzie własnością tej Gminy. Faktury za roboty i usługi wykonane w ramach ww. kontraktów na terenie danej Gminy wystawiane będą na tę Gminę. Gmina będzie dokonywać płatności na rzecz wykonawców poszczególnych kontraktów.

Zasady uczestnictwa w projekcie mieszkańców Gmin, na budynkach których zainstalowane zostaną układy kolektorów słonecznych, prawa i obowiązki stron w zakresie realizacji kontraktów oraz po zakończeniu projektu, w okresie jego trwałości i przez kolejne 5 lat określone zostaną w Regulaminie uczestnictwa w Projekcie i Umowie na montaż układu solarnego wraz z dostawą urządzeń i uruchomieniem układu w ramach uczestnictwa w Projekcie, planowanej do podpisania pomiędzy każdym z mieszkańców danej Gminy uczestniczącym w projekcie a tą Gminą.

Wnioskodawca wskazał, że świadczenie dokonywane na rzecz mieszkańców, w oparciu o umowę na montaż układu solarnego wraz z dostawą urządzeń oraz uruchomieniem tego układu, ma charakter świadczenia usług w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004r. o podatku od towarów i usług.

Miasto podpisując:

umowę z wykonawcą na montaż układów kolektorów słonecznych z materiałów i urządzeń wykonawcy
oraz umowy z mieszkańcami na montaż układu solarnego wraz dostawą urządzeń oraz uruchomieniem tego układu,

wchodzi w rolę podmiotu świadczącego usługę wykonywaną w ramach termomodernizacji budynków mieszkalnych.

Warunkiem uczestnictwa mieszkańca w projekcie i podpisania z nim umowy będzie dokonanie wpłaty na rachunek bankowy Miasta. Wpłaty mieszkańców dokumentowane będą poprzez wystawienie faktur VAT. Wysokość wpłaty mieszkańca zostanie wyliczona po rozstrzygnięciu przetargów i ma wynosić 25% kosztów układu solarnego, planowanego do zainstalowania na budynku mieszkańca. Koszt ten ma obejmować wykonanie układu solarnego w ramach kontraktu na roboty oraz nadzór Inżyniera Kontraktu dotyczący instalacji kolektorów słonecznych na budynku mieszkańca.

W związku z powyższym dokonywane przez mieszkańców wpłaty z tytułu uczestnictwa w projekcie dotyczyć będą świadczenia usługi termomodernizacyjnej wykonywanej w budynkach mieszkalnych. Charakter i klasyfikacja usługi zostały przedstawione w pkt 17 opisu zdarzenia.

W okresie trwałości projektu, tj. 5 lat od daty jego zakończenia, układy kolektorów słonecznych na budynkach mieszkalnych osób fizycznych mają być własnością poszczególnych Gmin. Użytkowanie układów solarnych stanowiących własność Gmin przez mieszkańców będzie nieodpłatne. Również mieszkańcy nieodpłatnie udostępnią część powierzchni dachu i pomieszczeń, celem zamontowania instalacji kolektorów słonecznych. Po upływie 5 lat od zakończenia projektu instalacje kolektorów zostaną przekazane na własność mieszkańców, na budynkach których zostaną wykonane. Z czynnością wydania instalacji kolektorów słonecznych mieszkańcom do użytkowania, a później przekazaniem prawa własności, nie będzie wiązał się obowiązek uiszczania dodatkowych płatności na rzecz Miasta.

Odnosząc się do przedmiotu pytań oznaczonych we wniosku nr 1 i 3, które są ze sobą ściśle powiązane, w pierwszej kolejności należy wskazać, że opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega konkretna czynność (dostawa towaru lub usługa), a nie zapłata. Wyjątkiem polegającym na tym, że faktura dokumentuje zapłatę jest faktura dokumentująca uiszczenie zaliczki na poczet przyszłej dostawy towarów czy świadczenia usług, natomiast w pozostałych przypadkach faktura zawsze dokumentuje czynność, a nie płatność, gdyż opodatkowaniu podlega właśnie czynność.

W przedmiotowej sprawie czynnością jaką Miasto dokona na rzecz mieszkańca, biorącego udział w projekcie będzie wykonanie usługi w ramach termomodernizacji budynków mieszkalnych, na poczet wykonania której Miasto pobiera określoną w umowie wpłatę, zgodnie z zawartą z mieszkańcem umową. Wykonanie przez Wnioskodawcę usługi termomodernizacji nastąpi po upływie okresu trwałości tj. 5 lat od daty jego zakończenia. Wykonanie tej usługi nastąpi wraz z przekazaniem instalacji kolektorów na własność mieszkańców, na budynkach których zostaną wykonane.

Z powyższego wynika więc, że kwoty uiszczane przez mieszkańców na poczet wykonania przez Miasto usługi termomodernizacji stanowią zaliczki, w związku z otrzymaniem których po stronie Miasta powstaje obowiązek podatkowy.

Ponadto w piśmie z dnia 4 września 2012r. Wnioskodawca dodatkowo wyjaśnił, że świadczenie dokonywane na rzecz mieszkańców, w oparciu o umowę na montaż układu solarnego wraz z dostawą urządzeń oraz uruchomieniem tego układu, ma charakter świadczenia usług w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług, nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 ust. 1 ww. ustawy.

Miasto podpisując:

umowę z wykonawcą na montaż układów kolektorów słonecznych z materiałów i urządzeń wykonawcy
oraz umowy z mieszkańcami na montaż układu solarnego wraz dostawą urządzeń oraz uruchomieniem tego układu,

wchodzi w rolę podmiotu świadczącego usługę wykonywaną w ramach termomodernizacji budynków mieszkalnych.

W związku z powyższym dokonywane przez mieszkańców wpłaty z tytułu uczestnictwa w projekcie dotyczyć będą świadczenia usługi termomodernizacyjnej wykonywanej w budynkach mieszkalnych.

Powyższe zatem wskazuje, że świadczenia, co do których zobowiązał się Wnioskodawca w ramach podpisanych z mieszkańcami umów stanowić będą odpłatne świadczenie usług, które zgodnie z przywołanym na wstępie art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

W tym kontekście też wpłaty, które będą dokonywane przez mieszkańców jako konieczny i niezbędny warunek uczestnictwa w projekcie pozostają w bezpośrednim związku z ww. świadczeniem usług realizowanym na rzecz tych właśnie mieszkańców. Nie można uznać, że wpłaty wnoszone przez osoby fizyczne (mieszkańców) deklarujących uczestnictwo w projekcie pozostają „w oderwaniu” od czynności, które zostaną wykonane przez Wnioskodawcę – zachodzi bowiem związek pomiędzy dokonywanymi wpłatami a zobowiązaniem się Wnioskodawcy do wykonania określonych czynności. Należy zauważyć, iż we wskazanej sytuacji istnieje bezpośredni związek pomiędzy dokonaną wpłatą, a zindywidualizowanym świadczeniem na rzecz uczestnika programu, które ma zostać w przyszłości wykonane przez Wnioskodawcę. Skoro zatem jak wskazał w opisie zdarzenia Wnioskodawca podejmując umowę z wykonawcą na montaż układów kolektorów słonecznych z materiałów i urządzeń wykonawcy oraz umowy z mieszkańcami na montaż układu solarnego wraz dostawą urządzeń oraz uruchomieniem tego układu, wchodzi w rolę świadczącego usługę wykonywaną w ramach termomodernizacji wpłaty dokonywane przez mieszkańców podlegają opodatkowaniu podatkiem VAT według stawki właściwej dla ww. świadczenia.

Należy zgodzić się z Wnioskodawcą, iż do zagadnienia opodatkowania podatkiem od towarów i usług czynności wykonywanych na rzecz mieszkańców przez Miasto w ramach projektu trzeba odnieść się w sposób całościowy. Działania Wnioskodawcy wykonywane po 5 latach nie stanowią odrębnej czynności.

Mając więc na uwadze, że w przedmiotowej sprawie czynnością podlegającą opodatkowaniu będzie wykonanie przez Miasto po upływie 5 lat od zakończenia projektu usługi w ramach termomodernizacji budynków mieszkalnych a dokonywane przez mieszkańców wpłaty stanowić będą zaliczki na poczet tej usługi zwrócić uwagę należy na powstanie obowiązku podatkowego.

Zgodnie z ogólną zasadą wyrażoną w art. 19 ust. 1 ustawy o VAT, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą wydania towaru lub wykonania usługi, z zastrzeżeniem ust. 2-21, art. 14 ust. 6, art. 20 i art. 21 ust. 1.

Jeżeli przed wydaniem towaru lub wykonaniem usługi otrzymano część należności, w szczególności: przedpłatę, zaliczkę, zadatek, ratę, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą jej otrzymania w tej części (art. 19 ust. 11 ww. ustawy).

W związku z powyższym w przedmiotowej sprawie z tytułu otrzymywanych wpłat dokonywanych przez mieszkańców na poczet wykonania przez Wnioskodawcę usługi termomodernizacji budynków mieszkalnych obowiązek podatkowy powstanie z chwilą otrzymania wpłaty (zaliczki).

Stosownie do art. 29 ust. 1 i 2 ustawy o VAT, podstawa opodatkowania jest obrót, z zastrzeżeniem ust. 2-21, art. 30-32, art. 119 oraz art. 120 ust. 4 i 5. Obrotem jest kwota należna z tytułu sprzedaży, pomniejszona o kwotę należnego podatku. Kwota należna obejmuje całość świadczenia należnego od nabywcy lub osoby trzeciej. Obrót zwiększa się o otrzymane dotacje, subwencje i inne dopłaty o podobnym charakterze mające bezpośredni wpływ na cenę (kwotę należną) towarów dostarczanych lub usług świadczonych przez podatnika, pomniejszone o kwotę należnego podatku. W przypadku gdy pobrano zaliczki, zadatki, przedpłaty lub raty, obrotem jest również kwota otrzymanych zaliczek, zadatków, przedpłat lub rat, pomniejszona o przypadającą od nich kwotę podatku. Dotyczy to również otrzymanych zaliczek na dotacje, subwencje i na inne dopłaty o podobnym charakterze.

Uwzględniając zatem w rozpatrywanej sprawie powyżej cytowany art. 29 ust. 1 ustawy o VAT, należy stwierdzić, że podstawą opodatkowania z tytułu świadczonej przez Wnioskodawcę usługi termomodernizacji będzie kwota należna, w postaci wpłaty (zaliczki), którą uiszcza mieszkaniec biorący udział w projekcie zgodnie z zawartą umową. Po wykonaniu usługi mieszkaniec nie jest już zobowiązany do dokonywania dodatkowych opłat z tytułu wykonanej na jego rzecz usługi.

Mając na względzie powyższe stanowisko Wnioskodawcy, zgodnie z którym otrzymane przez Miasto wpłaty mieszkańców, na budynkach których zostaną wykonane instalacje kolektorów słonecznych w ramach projektu, na rachunek bankowy Miastach, z tytułu uczestnictwa w projekcie, są opodatkowane podatkiem VAT, należało uznać za prawidłowe. Zauważyć jednak należy, że jak podano w niniejszej interpretacji opodatkowaniu podlega nie sama wpłata, ale czynność, na poczet której ta wpłata jest uiszczana.

W odniesieniu do stawki VAT na opisane wyżej wpłaty tut. organ stwierdza, iż jak wynika z opisu zdarzenia przyszłego Wnioskodawca nabywa u jednego wykonawcy usługę montażu instalacji kolektorów słonecznych z wykorzystaniem towarów wykonawcy, niezbędnych do jej wykonania. Instalacja kolektorów słonecznych służy do konwersji energii promieniowania słonecznego na ciepło. Zakupiona usługa wykonania instalacji kolektorów słonecznych, jak wskazał Wnioskodawca w opisie zdarzenia przyszłego, jest usługą budowlaną polegającą na instalacji urządzeń grzewczych z materiałów wykonawcy. Usługa sklasyfikowana jest w dziale 43 – roboty budowlane specjalistyczne w grupowaniu 43.22.1 – roboty związane z wykonywaniem instalacji wodno-kanalizacyjnych, cieplnych, gazowych i klimatyzacyjnych według PKWiU z 2008r. Zgodnie z warunkami kontraktu usługa wykonywana będzie m.in. w budynkach osób fizycznych, które to osoby związane będą umową z Miastem. Miasto, jak podkreślił Wnioskodawca wejdzie w rolę świadczącego usługę wykonywaną w ramach termomodernizacji budynków mieszkalnych na rzecz mieszkańców. W skład instalacji kolektorów słonecznych wchodzi zestaw kolektorów słonecznych usytuowany na dachu budynku oraz zestaw elementów układu – zbiorniki, stacje pompowe, orurowanie – rozmieszczonych wewnątrz budynku, zazwyczaj w pomieszczeniu kotłowni. Obok montażu elementów instalacji kolektorów słonecznych zostanie zapewnione wykonanie robót pozwalających na wpięcie systemu do istniejącej instalacji, wykonanie izolacji, przeprowadzenie prób szczelności właściwe ustawienie systemu i uruchomienie układu solarnego. Całość wykonanych prac pozwoli na podniesienie wartości użytkowej budynku mieszkalnego.

Zgodnie z art. 41 ust. 1 ww. ustawy o VAT, stawka podatku wynosi 22%, z zastrzeżeniem ust. 2-12c, art. 83, art. 119 ust. 7, art. 120 ust. 2 i 3, art. 122 i art. 129 ust. 1.

Stosownie do przepisu art. 41 ust. 2 wskazanej ustawy, dla towarów i usług wymienionych w załączniku nr 3 do ustawy, stawka podatku wynosi 7%, z zastrzeżeniem ust. 12 i art. 114 ust. 1.

Jednakże w myśl art. 146a pkt 1 i 2 ww. ustawy o VAT, w okresie od dnia 1 stycznia 2011r. do dnia 31 grudnia 2013r., z zastrzeżeniem art. 146f:

stawka podatku, o której mowa w art. 41 ust. 1 i 13, art. 109 ust. 2 i art. 110, wynosi 23%,
stawka podatku, o której mowa w art. 41 ust. 2, art. 120 ust. 2 i 3 oraz w tytule załącznika nr 3 do ustawy wynosi 8%.

Stawkę podatku, o której mowa w art. 41 ust. 2, stosuje się – w myśl art. 41 ust. 12 ww. ustawy o VAT – do dostawy, budowy, remontu, modernizacji, termomodernizacji lub przebudowy obiektów budowlanych lub ich części zaliczonych do budownictwa objętego społecznym programem mieszkaniowym.

Przez budownictwo objęte społecznym programem mieszkaniowym rozumie się, w myśl art. 41 ust. 12a ww. ustawy, obiekty budownictwa mieszkaniowego lub ich części, z wyłączeniem lokali użytkowych, oraz lokale mieszkalne w budynkach niemieszkalnych sklasyfikowanych w Polskiej Klasyfikacji Obiektów Budowlanych w dziale 12, a także obiekty sklasyfikowane w Polskiej Klasyfikacji Obiektów Budowlanych w klasie ex 1264 – wyłącznie budynki instytucji ochrony zdrowia świadczących usługi zakwaterowania z opieką lekarską i pielęgniarską, zwłaszcza dla ludzi starszych i niepełnosprawnych, z zastrzeżeniem ust. 12b.

Natomiast w myśl ust. 12b ww. art. 41, do budownictwa objętego społecznym programem mieszkaniowym, określonego w ust. 12a, nie zalicza się:

budynków mieszkalnych jednorodzinnych, których powierzchnia użytkowa przekracza 300 m²,
lokali mieszkalnych, których powierzchnia użytkowa przekracza 150 m².

W przypadku budownictwa mieszkaniowego o powierzchni przekraczającej ww. limity, stawkę podatku, o której mowa w ust. 2, stosuje się tylko do części podstawy opodatkowania odpowiadającej udziałowi powierzchni użytkowej kwalifikującej do budownictwa objętego społecznym programem mieszkaniowym w całkowitej powierzchni użytkowej (art. 41 ust. 12c ustawy).

Należy zwrócić uwagę na brzmienie art. 2 pkt 12 ustawy o VAT, zgodnie z którym przez obiekty budownictwa mieszkaniowego rozumie się budynki mieszkalne stałego zamieszkania sklasyfikowane w Polskiej Klasyfikacji Obiektów Budowlanych w dziale 11.

Dział ten obejmuje grupy budynków: 111 – mieszkalnych jednorodzinnych, 112 – o dwóch mieszkaniach i wielomieszkaniowe, 113 – zbiorowego zamieszkania.

Z powyższego wynika, że prawo do zastosowania obniżonej do wysokości 8% stawki podatku VAT wystąpi wówczas, gdy inwestycja będzie uznana za obiekt budownictwa mieszkaniowego, zgodnie z Polską Klasyfikacją Obiektów Budowlanych, przy założeniu, że usługa będzie wykonywana w ramach czynności określonych w art. 41 ust. 12 ustawy o VAT.

Należy także wyjaśnić, iż w przepisach prawa podatkowego brak jest ustawowego określenia pojęcia termomodernizacji obiektu budowlanego. Definicji takiej nie zawiera również Prawo budowlane – ustawa z dnia 7 lipca 1994r.

Natomiast w ustawie z dnia 21 listopada 2008r. o wspieraniu termomodernizacji i remontów (Dz. U. Nr 223, poz. 1459 ze zm.) znajduje się określenie przedsięwzięcia termomodernizacyjnego (art. 2 pkt 2), którym jest między innymi ulepszenie, w wyniku którego następuje zmniejszenie zapotrzebowania na energię dostarczaną na potrzeby ogrzewania i podgrzewania wody użytkowej oraz ogrzewania do budynków mieszkalnych, budynków zbiorowego zamieszkania oraz budynków stanowiących własność jednostek samorządu terytorialnego służących do wykonywania przez nie zadań publicznych. Co prawda ustawa o wspieraniu termomodernizacji i remontów ma inny kontekst normatywny niż ustawa o podatku od towarów i usług, ale skoro ustawodawca zdefiniował dane pojęcie w systemie prawnym to nie ma podstaw do tego, aby odrzucać istniejącą definicję i tworzyć nową. Należy więc zaznaczyć, że definiując pojęcie przedsięwzięcia termomodernizacyjnego ustawodawca kierował się wyłącznie skutkiem, jaki ma zostać osiągnięty w wyniku tego przedsięwzięcia; zaniechał nawet przykładowego wymienienia rodzajów prac, jakie mieszczą się w pojęciu tego przedsięwzięcia. Definicja określająca przedsięwzięcie termomodernizacyjne wyłącznie na podstawie celu jaki ma zostać osiągnięty, jest usprawiedliwiona zarówno na gruncie ustawy o wspieraniu termomodernizacji i remontów jak i na gruncie prawa podatkowego.

Zauważa się ponadto, iż przy ustaleniu właściwej stawki podatku VAT decydujące znaczenie ma ustalenie, co jest przedmiotem sprzedaży, czy podatnik dokonuje dostawy towarów czy świadczy usługę oraz czy czynność wykonywana przez podatnika mieści się w zakresie czynności wymienionych w art. 41 ust. 12 ustawy o VAT i jest wykonywana w obiektach budowlanych lub ich częściach zaliczonych do budownictwa objętego społecznym programem mieszkaniowym.

Strony w umowach cywilnoprawnych określają, co jest przedmiotem sprzedaży. Wobec powyższego, jeżeli przedmiotem sprzedaży ma być konkretna usługa nie powinno się wyodrębniać poszczególnych elementów, które złożyły się na tę usługę i opodatkować ich osobno, ponieważ usługodawca sprzedaje określoną usługę a nie elementy (koszty).

Zatem, jeżeli przedmiotem sprzedaży jest wykonanie montażu układu solarnego wraz z dostawą urządzeń i uruchomieniem układu, w ramach usług termomodernizacji, wówczas nie można z niej wyłączyć poszczególnych elementów kosztów do odrębnej sprzedaży, ponieważ obrotem podatnika jest uzgodniona kwota za wykonanie określonej usługi, bez względu na jej poszczególne elementy (materiały, robocizna, transport, zużyta energia, narzędzia, itp.).

Z przedstawionego opisu sprawy wynika, iż cele realizowanego projektu mają być osiągnięte poprzez wykonanie i wykorzystywanie instalacji kolektorów słonecznych m.in. na budynkach mieszkalnych osób fizycznych. Zakupiona usługa wykonania instalacji kolektorów słonecznych jest usługą budowlaną polegającą na instalacji urządzeń grzewczych z materiałów wykonawcy. Charakter świadczonej usługi, zgodnie z opinią Wnioskodawcy, pozwala na zaklasyfikowanie jej jako termomodernizacja obiektów budowlanych.

Budynki mieszkalne osób fizycznych, na których zainstalowane zostaną kolektory słoneczne to domy jednorodzinne, choć możliwa jest instalacja układów solarnych również w budynkach o dwóch mieszkaniach i wielomieszkaniowych. Mają to być budynki stałego zamieszkania, zgodnie z PKOB zaliczone do działu 11. Jeżeli powierzchnia użytkowa poszczególnych budynków mieszkalnych jednorodzinnych nie przekracza 300 m², a lokali mieszkalnych – 150 m², stanowią one obiekty budownictwa mieszkaniowego objęte społecznym programem mieszkaniowym, o którym mowa w art. 41 ust. 12a ustawy o VAT. Z zasady kolektory słoneczne mają być zainstalowane na dachach budynków mieszkalnych. W jednostkowych przypadkach, gdy instalacja kolektorów na dachach budynków mieszkalnych będzie nieuzasadniona lub niemożliwa, dopuszcza się zainstalowanie kolektorów zakotwiczonych do ściany budynku lub na wolnostojących konstrukcjach w terenie, w bezpośrednim sąsiedztwie budynku. Kolektory słoneczne zainstalowane na dachach i zakotwiczone do ściany budynku stanowią instalacje wykonywane w obrysie budynku mieszkalnego. W skład instalacji kolektorów słonecznych wchodzi zestaw kolektorów słonecznych usytuowany na dachu budynku oraz zestaw elementów układu – zbiorniki, stacje pompowe, orurowanie – rozmieszczonych wewnątrz budynku, zazwyczaj w pomieszczeniu kotłowni. Obok montażu elementów instalacji kolektorów słonecznych zostanie zapewnione wykonanie robót pozwalających na wpięcie systemu do istniejącej instalacji, wykonanie izolacji, przeprowadzenie prób szczelności właściwe ustawienie systemu i uruchomienie układu solarnego.

Analiza zdarzenia na tle powołanych przepisów prawa prowadzi do wniosku, że skoro instalacja kolektorów słonecznych, o których mowa we wniosku, wykonywana będzie w ramach czynności, o których mowa w ww. art. 41 ust. 12 ustawy o VAT i wykonywana będzie w obiektach budowlanych lub ich częściach zaliczonych do budownictwa objętego społecznym programem mieszkaniowym, to czynność ta podlegać będzie opodatkowaniu stawką podatku w wysokości 8%, zgodnie z art. 41 ust. 12 ustawy o podatku od towarów i usług, niezależnie czy kolektory słoneczne będą zamontowane na dachu, przytwierdzone do ścian budynku, czy też na konstrukcjach wolnostojących w bezpośrednim sąsiedztwie budynku. Przyjąć bowiem należy, iż wszystkie wykonywane czynności oraz wykorzystane materiały wchodzą w zakres jednej kompleksowej usługi montażu jednolitej i kompleksowej instalacji. Nie istnieje racjonalna możliwość rozgraniczania części materiałów lub usług wykorzystywanych wewnątrz budynku oraz na zewnątrz, gdyż stanowią one całość wykonanej instalacji.

Natomiast, w przypadku montażu instalacji kolektorów słonecznych w ramach termomodernizacji obiektów zaliczonych do budownictwa objętego społecznym programem mieszkaniowym, których powierzchnia użytkowa budynków przekracza wartości powierzchni wymienionych w przepisie art. 41 ust. 12 lit. c, preferencyjna stawka podatku VAT w wysokości 8% będzie miała zastosowanie tylko do części podstawy opodatkowania odpowiadającej udziałowi powierzchni użytkowej kwalifikującej do budownictwa objętego społecznym programem mieszkaniowym w całkowitej powierzchni użytkowej (tj. do pow. 300 m² w domach jednorodzinnych lub 150 m² w lokalach mieszkalnych). W stosunku do pozostałej części powierzchni budynku (powyżej 300 m²) lub pozostałej części lokalu mieszkalnego (powyżej 150 m²), dla wykonania instalacji kolektorów słonecznych zastosować należy opodatkowanie 23% stawką VAT, zgodnie z powołanym art. 41 ust. 12c ustawy w związku z art. 146a pkt 1 ustawy.

Mając na względzie powyższe, stanowisko Wnioskodawcy, w zakresie stosowania stawek podatku VAT dla opodatkowania usługi termomodernizacji, na poczet której mieszkańcy tytułem udziału w opisanym we wniosku projekcie dokonują wpłat, należało uznać za nieprawidłowe, w części dotyczącej stawki podatku w przypadku gdy kolektory słoneczne, będące nieodłącznym elementem instancji montowane są na wolnostojącej konstrukcji w bezpośrednim sąsiedztwie budynku.

Natomiast stanowisko Wnioskodawcy dotyczące przypadku, gdy kolektory słoneczne będą montowane na dachu budynku lub zamontowane będą na ścianie budynku jest prawidłowe.

Kończąc temat opodatkowania usługi termomodernizacji oraz dokonywanych na jej poczet wpłat stanowiących zaliczki należy zwrócić jeszcze uwagę na udokumentowanie otrzymywanych zaliczek. W tym zakresie znajdą zastosowanie § 10 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 28 marca 2011r. w sprawie zwrotu podatku niektórym podatnikom, wystawiania faktur, sposobu ich przechowywania oraz listy towarów i usług, do których nie mają zastosowania zwolnienia od podatku od towarów i usług (Dz. U Nr 68, poz. 360).

Zgodnie z § 10 ust. 1-3 ww. rozporządzenia, jeżeli przed wydaniem towaru lub wykonaniem usługi otrzymano część lub całość należności, w szczególności: przedpłatę, zaliczkę, zadatek, ratę, fakturę wystawia się nie później niż siódmego dnia od dnia, w którym otrzymano część lub całość należności od nabywcy, z zastrzeżeniem ust. 2 i 3.

W przypadku, o którym mowa w art. 20 ust. 3 ustawy, podatnik może wystawić fakturę potwierdzającą otrzymanie całości lub części ceny. W przypadku wystawienia faktury przepis ust. 3 stosuje się odpowiednio.

Fakturę wystawia się również nie później niż siódmego dnia od dnia, w którym otrzymano przed wydaniem towaru lub wykonaniem usługi każdą kolejną część należności (zaliczkę, przedpłatę, zadatek lub ratę).

Stosownie do ust. 4 ww. przepisu, faktura stwierdzająca otrzymanie części lub całości należności przed wydaniem towaru lub wykonaniem usługi powinna zawierać co najmniej:

imiona i nazwiska lub nazwy bądź nazwy skrócone sprzedawcy i nabywcy oraz ich adresy;
numer identyfikacji podatkowej sprzedawcy i nabywcy;
datę wystawienia i numer kolejny faktury oznaczonej jako "FAKTURA VAT" lub „FAKTURA VAT-MP”, kwotę otrzymanej części lub całości należności brutto, a w przypadku określonym w ust. 3 – również daty i numery poprzednich faktur oraz sumę kwot otrzymanych wcześniej części należności brutto;
stawkę podatku;
kwotę podatku wyliczoną według wzoru:

KP = (ZB x SP)/(100 + SP)

gdzie:
KP – oznacza kwotę podatku,
ZB – oznacza kwotę otrzymanej części lub całości należności brutto,
SP – oznacza stawkę podatku;
dane dotyczące zamówienia lub umowy, a w szczególności: nazwę (rodzaj) towaru lub usługi, cenę netto, ilość zamówionych towarów, wartość zamówionych towarów lub usług netto, stawki podatku, kwoty podatku oraz wartość brutto zamówienia lub umowy;
datę otrzymania części lub całości należności (przedpłaty, zaliczki, zadatku, raty), o której mowa w ust. 1-3, jeśli nie pokrywa się ona z datą wystawienia faktury.

Jeżeli faktury, o których mowa w ust. 1-3, nie obejmują całej ceny brutto, sprzedawca po wydaniu towaru lub wykonaniu usługi wystawia fakturę na zasadach określonych w § 5 i 7-9, z tym że sumę wartości towarów (usług) pomniejsza się o wartość otrzymanych części należności, a kwotę podatku pomniejsza się o sumę kwot podatku wykazanego w fakturach dokumentujących otrzymanie części należności; taka faktura powinna zawierać również numery faktur wystawionych przed wydaniem towaru lub wykonaniem usługi ( § 10 ust. 5).

Jeżeli faktury, o których mowa w ust. 1-3, obejmują całą cenę brutto towaru lub usługi, sprzedawca po wydaniu towaru lub wykonaniu usługi nie wystawia faktury w terminie określonym w § 9 (§ 10 ust. 6 ww. rozporządzenia).

Przenosząc zatem powyżej wskazane przepisy na grunt rozpatrywanej sprawy, stwierdzić należy, że otrzymanie na poczet wykonania usługi termomodernizacji wpłaty stanowiącej zaliczkę powoduje zgodnie z art. 19 ust. 11 ustawy o VAT powstanie obowiązku podatkowego. Wnioskodawca wskazuje, że w związku z otrzymaniem przed wykonaniem usługi zaliczek będzie wystawiać faktury VAT. Po wykonaniu usługi Wnioskodawca nie będzie już pobierał żadnych dodatkowych opłat z tytułu wykonania usługi. Zatem otrzymane wpłaty przed wykonaniem usługi, udokumentowane fakturą VAT stanowić będą kwotę należną z tytułu wykonania tej usługi. Wystawione w związku z otrzymaniem zaliczek faktury VAT będą obejmować całą cenę brutto usługi termomodernizacji, w związku z czym na moment faktycznego wykonania usługi, podlegającej opodatkowaniu podatkiem VAT, kwota należna z tytułu jej wykonania została już w momencie otrzymania opodatkowana podatkiem VAT. Tym samym kwota należna na dzień faktycznego wykonania usługi tj. po 5 latach po zakończeniu trwałości projektu po rozliczeniu zaliczki będzie wynosić 0,00 zł, w tym obrót 0,00 zł, podatek VAT 0,00 zł.

Zatem stanowisko Wnioskodawcy, w zakresie pytania oznaczonego we wniosku nr 3, należało uznać za prawidłowe.

Następnie odnosząc się do kwestii objętej pytaniem, oznaczonym we wniosku nr 5, należy wskazać, iż zgodnie z art. 86 ust. 1 cyt. ustawy z dnia 11 marca 2004r. o podatku od towarów i usług, w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.

Natomiast, zgodnie z art. 86 ust. 2 pkt 1 tej ustawy, kwotę podatku naliczonego stanowi, suma kwot podatku określonych w fakturach otrzymanych przez podatnika:

z tytułu nabycia towarów i usług,
potwierdzających dokonanie przedpłaty (zaliczki, zadatku, raty), jeżeli wiązały się one z powstaniem obowiązku podatkowego,
od komitenta z tytułu dostawy towarów będącej przedmiotem umowy komisu,

-z uwzględnieniem rabatów określonych w art. 29 ust. 4.

W myśl art. 87 ust. 1 ww. ustawy o VAT, w przypadku, gdy kwota podatku naliczonego, o której mowa w art. 86 ust. 2, jest w okresie rozliczeniowym wyższa od kwoty podatku należnego, podatnik ma prawo do obniżenia o tę różnicę kwoty podatku należnego za następne okresy lub do zwrotu różnicy na rachunek bankowy.

Z ww. przepisów wynika, iż prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do czynności opodatkowanych. Warunkiem umożliwiającym podatnikowi skorzystanie z prawa do odliczenia podatku naliczonego jest bezpośredni i bezsporny związek zakupów z wykonywanymi czynnościami opodatkowanymi. Odliczyć zatem można podatek naliczony, który jest związany z transakcjami opodatkowanymi podatnika, tzn. których następstwem jest określenie podatku należnego. Przedstawiona wyżej zasada, wyklucza możliwość dokonania odliczenia podatku naliczonego związanego z towarami i usługami, które nie są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, czyli w przypadku ich wykorzystania do czynności zwolnionych od podatku oraz niepodlegających temu podatkowi.

Należy w tym miejscu podkreślić, iż możliwość odliczenia podatku naliczonego nie stanowi żadnego przywileju dla podatnika, lecz jest podstawowym i fundamentalnym uprawnieniem, wynikającym z samej konstrukcji podatku od wartości dodanej. Z orzecznictwa TSUE wynika, że prawo do odliczenia podatku naliczonego w zasadzie nie może być ograniczone ani pod względem czasu, ani pod względem zakresu przedmiotowego. TSUE zwracał uwagę, iż właśnie zasada odliczenia podatku naliczonego zapewnia uzyskanie neutralności podatku. System odliczeń podatku oznacza całkowite uwolnienie przedsiębiorcy od obciążeń z tytułu VAT zapłaconego lub należnego (do zapłaty) w prowadzonej działalności gospodarczej. Wspólny system podatku od wartości dodanej zapewnia, że jakakolwiek działalność gospodarcza, bez względu na jej cel oraz rezultat, o ile sama jest opodatkowana VAT, jest opodatkowana w sposób całkowicie neutralny. Pozwala to na zachowanie zasady potrącalności, która powinna być na gruncie ustawy o VAT rozumiana możliwie najszerzej. Oznacza to, że zawsze ma ona zastosowanie przy nabyciu towarów dokonanym z zamiarem wykorzystania ich w działalności opodatkowanej.

W świetle powyższego stwierdzić należy, iż każde nabycie towarów i usług, przeznaczonych do przyszłego wykorzystania ich dla czynności opodatkowanych w ramach prowadzonej działalności gospodarczej bez względu na to jakie faktycznie będą efekty tej działalności, należy uznać w momencie jego dokonania za związane z wykonywaniem czynności opodatkowanych.

Istotna jest intencja nabycia – jeśli dany towar ma służyć wykonywaniu czynności opodatkowanych wówczas – po spełnieniu wymienionych w art. 86 ustawy wymogów formalnych – odliczenie jest prawnie dozwolone, oczywiście jeżeli nie wyłączają go inne przepisy ustawy – art. 88 lub aktów wykonawczych.

W każdym więc przypadku należy dokonać oceny, czy intencją określonej czynności, z którą łączą się skutki podatkowo - prawne było wykonywanie czynności opodatkowanych. Z ogólnie przyjętej definicji „zamiaru” wynika, że jest to projekt, plan czy intencja zrealizowania czegoś. Istotą zamiaru są intencje jakie przyświecają dokonywanym czynnościom, jak i cel, który dana osoba ma osiągnąć dokonując tych czynności. Zatem, jeśli towary i usługi, przy nabyciu których naliczono podatek, są (mają być) wykorzystywane w całości do prowadzenia działalności opodatkowanej, wówczas podatnikowi przysługuje prawo do odliczenia podatku.

Z treści wniosku wynika, iż Wnioskodawca jest czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług, u Wnioskodawcy wystąpi związek nabywanych towarów i usług udokumentowanych fakturami za wykonanie instalacji zestawów solarnych na budynkach osób fizycznych oraz usług Inżyniera Kontraktu dotyczących nadzoru nad wykonaniem instalacji na ww. budynkach z czynnościami opodatkowanymi generującymi po stronie Wnioskodawcy podatek należny z tytułu opodatkowania usługi termomodernizacji budynków mieszkalnych, na poczet wykonania której dokonywane będą przez mieszkańców wpłaty zaliczek.

Tym samym, z uwagi na spełnienie podstawowej pozytywnej przesłanki warunkującej prawo do odliczenia podatku naliczonego, jaką jest związek zakupów z wykonywaniem czynności opodatkowanych, Wnioskodawcy będzie przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego wynikającego z ww. faktur dokumentujących nabycie towarów i usług związanych z realizacją ww. projektu w części dotyczącej instalacji kolektorów słonecznych na budynkach osób fizycznych. W konsekwencji Wnioskodawca będzie miał prawo do otrzymania z tego tytułu zwrotu różnicy podatku, o którym mowa w art. 87 ust. 1 ustawy o VAT.

Ponadto zauważyć należy, że w przedmiotowej sprawie nie będą miały zastosowania przepisy rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 4 kwietnia 2011 r. w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 73, poz. 392 ze zm.) zawarte w Rozdziale 9, określającym przypadki, w których kwota podatku naliczonego może być zwrócona jednostce dokonującej nabycia (importu) towarów lub usług finansowanego ze środków bezzwrotnej pomocy zagranicznej, oraz warunki i tryb dokonywania tego zwrotu. Zgodnie bowiem z § 23 ust. 1 ww. rozporządzenia, zwrot podatku nie dotyczy kwot podatku naliczonego:

o które został pomniejszony lub mógł być pomniejszony podatek należny lub
które zostały zwrócone przez właściwy urząd skarbowy na podstawie odrębnych przepisów.

Przepis powyższy wyklucza zatem prawo ubiegania się zwrot podatku, w przypadku, gdy Wnioskodawcy przysługuje prawo do pomniejszenia podatku należnego o podatek naliczony wynikający z faktur dokumentujących nabycia towarów i usług w związku z realizacją inwestycji w zakresie określonym w niniejszej interpretacji.

Zatem stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku w niniejszym zakresie należało uznać za prawidłowe.

Należy zauważyć, iż w przedmiotowej interpretacji nie rozstrzygano kwestii dotyczącej prawa do odliczenia lub zwrotu podatku naliczonego w związku z poniesieniem przez Wnioskodawcę kosztów promocji projektu oraz kosztów szkoleń mieszkańców, gdyż jak Wnioskodawca wskazał w piśmie z dnia 4 września 2012r., w tym zakresie nie oczekuje odpowiedzi.

Interpretacja dotyczy przedstawionego przez Wnioskodawcę zdarzenia przyszłego i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Tut. organ pragnie zauważyć, iż kwestie objęte pytaniami oznaczonymi we wniosku nr 2 i nr 4, będą przedmiotem odrębnych rozstrzygnięć.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Zgodnie z przepisem § 1 pkt 1 rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 28 sierpnia 2008r. w sprawie przekazania rozpoznawania innym wojewódzkim sądom administracyjnym niektórych spraw z zakresu działania ministra właściwego do spraw finansów publicznych, Prezesa Zakładu Ubezpieczeń Społecznych oraz Prezesa Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego (Dz. U. Nr 163, poz. 1016) skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w … uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa

(art. 52 § 3 ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2012r., poz. 270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a 43-300 Bielsko-Biała.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.

Reklama

O nas

Regulamin