INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm. ) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki, przedstawione we wniosku z dnia 27 stycznia 2009 r. (data wpływu do tut. BKIP 02 lutego 2009 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie możliwości zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów odsetek od pożyczki lub kredytu zaciągniętego na zakup akcji – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 02 lutego 2009 r. wpłynął do tut. BKIP ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie możliwości zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów odsetek od pożyczki lub kredytu zaciągniętego na zakup akcji.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe:

Spółka należy do międzynarodowej grupy kapitałowej działającej w branży spożywczej - Grupy D. Spółka zamierza nabyć od „Spółki B” (spółka akcyjna prawa francuskiego) ok. 10-15% akcji w spółce prawa belgijskiego „Spółce A” (rezydent podatkowy Belgii).

Aktualnie 100% akcji „Spółki A” posiada (bezpośrednio oraz pośrednio, poprzez „Spółkę C”) „Spółka B”, która jest z kolei w 100% kontrolowana jest przez „Spółkę D” (spółkę dominującą Grupy D. z siedzibą we Francji). Taka struktura własnościowa „Spółki A” jest wynikiem uwarunkowań historycznych - związana jest z faktem, iż w przeszłości działalność finansowa (m.in. cash pooling) prowadzona była tylko we Francji. W związku z międzynarodowym zasięgiem działalności spółek Grupy D. oraz potrzebą konsolidacji zarządzania płynnością finansową spółek Grupy D., co z kolei wymagało stworzenia wyspecjalizowanych kompetencji i zapewnienia odpowiednich struktur finansowych i organizacyjnych, w pierwszej połowie 2007 roku działalność w zakresie zarządzania płynnością finansową (treasury) oraz cash pooling została powierzona „Spółce A”.

Ostatnio w ramach Grupy D. została podjęta decyzja przez „Spółkę B” o zaoferowaniu części akcji „Spółki A” wybranym spółkom operacyjnym Grupy D. (w Belgii, Włoszech, Niemczech oraz Polsce), które również korzystają z usług „Spółki A”. Możliwość nabycia akcji „Spółki A” ma umożliwić tym spółkom czerpanie zysków z działalności „Spółki A”.

Obecnie prowadzone są analizy mające na celu ustalenie wartości rynkowej akcji „Spółki A” oraz badanie opłacalności tej inwestycji dla Spółki. Co istotne, Spółka nie posiada wystarczających środków własnych, które pozwoliłyby sfinansować nabycie akcji „Spółki A”. Zatem w celu zakupu akcji Spółka będzie musiała pozyskać brakujące środki finansowe w drodze finansowania dłużnego. Przy czym analizowane są dwie możliwości pozyskania takiego finansowana:

1. z pożyczki udzielonej przez „Spółkę B” albo
   
2. z kredytu bankowego udzielonego przez konsorcjum banków zagranicznych obsługujących Grupę D.
   
   

Nie jest jednak wykluczone, że finansowanie (częściowo lub w całości) zostanie pozyskane z innego źródła - przy czym taka pożyczka lub kredyt zostałby udzielony przez podmiot niepowiązany kapitałowo (w szczególności przez bank).

„Spółka B” nie posiada udziałów u Wnioskodawcy. Nie jest też tzw. spółką siostrą w stosunku do Wnioskodawcy - tzn. w niniejszej sprawie nie zachodzi sytuacja, w której jakikolwiek podmiot trzeci posiadałby co najmniej 25% udziałów lub akcji zarówno w kapitale zakładowym Spółki jak i w „Spółce B” (jako pożyczkodawcy). 100% udziałów w Spółce należy do spółki H., której wyłącznym wspólnikiem jest „Spółka D”, która posiada także 100% akcji w kapitale „Spółki B”.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy odsetki od pożyczki lub kredytu zaciągniętego przez Spółkę na zakup akcji w „Spółce A” będą stanowić w całości koszt uzyskania przychodu w momencie ich zapłaty lub kapitalizacji...

Zdaniem Spółki odsetki od pożyczki lub kredytu zaciągniętego na zakup akcji „Spółki A” będą w całości stanowić koszt uzyskania przychodu w momencie ich zapłaty lub kapitalizacji.

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992 roku o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz. U. 2000 r. Nr 54, poz. 654 z późn. zm. określana w dalszej części skrótem „updop”) kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1 updop. W świetle powyższego przepisu updop nie powinny zachodzić wątpliwości, iż wydatki w postaci odsetek od pożyczki lub kredytu zaciągniętego przez Spółkę na zakup udziałów w „Spółce A” będą stanowić koszty uzyskania przychodu Spółki. Należy bowiem zauważyć, iż analizowane wydatki będą spełniać podstawowy warunek zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów, tj. będą poniesione przez Spółkę w celu osiągnięcia w przyszłości przychodu (tj. przychodu z ewentualnej sprzedaży akcji „Spółki A”).

Co do zasady, zgodnie z art. 16 ust. 1 pkt 11 updop nie stanowią kosztu uzyskania przychodu naliczone, lecz nie zapłacone albo umorzone odsetki od zobowiązań, w tym również od pożyczek (kredytów). Stosując wnioskowanie a contrario należy stwierdzić, że jeżeli nie stanowią kosztu uzyskania naliczone, a niezapłacone odsetki od pożyczek lub kredytów zaciągniętych na sfinansowanie nabycia udziałów lub akcji w spółkach, to kosztem uzyskania przychodu będą zapłacone odsetki od takich pożyczek lub kredytów. Do analogicznego wniosku należy dojść także w odniesieniu do skapitalizowanych odsetek od pożyczek lub kredytów uzyskanych na zakup udziałów lub akcji w spółkach, przepis art. 16 ust. 1 pkt 10 lit. a updop wyraźnie przewiduje bowiem, że skapitalizowane odsetki od pożyczek lub kredytów mogą być zaliczone do kosztów uzyskania przychodów.

Przepis art. 16 ust. 1 pkt 8 updop przewiduje natomiast, że do kosztów uzyskania przychodów nie zalicza się "wydatków na nabycie <...> akcji <...> wydatki takie są jednak kosztem uzyskania przychodu przy ustalaniu dochodu z odpłatnego zbycia <...> akcji". Z przepisu tego wynika, że nie stanowią kosztów podatkowych (do chwili zbycia udziałów/ akcji) wydatki na nabycie akcji.

Updop nie definiuje wprost co należy rozumieć pod pojęciem wydatków na nabycie lub objęcie udziałów lub akcji. Zdaniem Spółki należy jednak uznać, iż przepis art. 16 ust. 1 pkt 8 updop obejmuje swoim zakresem wyłącznie wydatki pozostające w bezpośrednim związku z nabyciem udziałów lub akcji, a więc tego rodzaju wydatki, bez których poniesienia nie byłoby możliwe nabycie lub objęcie udziałów lub akcji w kapitale zakładowym spółki. Za takim rozumieniem art. 16 ust. 1 pkt 8 updop przemawia wykładnia literalna tego przepisu i posłużenie się przez ustawodawcę sformułowaniem "wydatki na objęcie lub nabycie udziałów lub akcji", a nie przykładowo "wydatki poniesione w celu objęcia lub nabycia udziałów lub akcji".

W sposób jednoznaczny wskazuje to na konieczność istnienia ścisłego i bezpośredniego związku tego rodzaju wydatków z nabyciem lub objęciem udziałów lub akcji. Należy także zauważyć, iż wskazany powyżej przepis jest umiejscowiony w art. 16 updop, który zawiera katalog wydatków nie stanowiących kosztów uzyskania przychodu, a więc katalog wyjątków od ogólnej zasady uznawania wydatków za koszty uzyskania przychodu z art. 15 updop. W konsekwencji przepisy art. 16 ust. 1 updop, a tym samym także pojęcie wydatków na nabycie lub objęcie udziałów lub akcji z art. 16 ust. 1 pkt 8 updop, nie powinny być interpretowane rozszerzająco, lecz w sposób ścisły. Należy przy tym zauważyć, iż rozszerzająca interpretacja wskazanych przepisów updop pozostawałaby w sprzeczności z przepisem art. 217 Konstytucji RP, który stanowi, iż nakładanie podatków, innych danin publicznych, określanie podmiotów, przedmiotów opodatkowania i stawek podatkowych, a także zasad przyznawania ulg i umorzeń oraz kategorii podmiotów zwolnionych od podatków następuje w drodze ustawy. W świetle art. 217 Konstytucji RP rozszerzająca wykładnia przepisów prawa podatkowego, nieznajdująca oparcia w tekście ustawy podatkowej jest bowiem niedozwolona.

Mając powyższe na uwadze należy stwierdzić, iż pojęcie wydatków na nabycie udziałów swoim zakresem obejmuje wyłącznie takie wydatki jak cenę nabycia, opłaty notarialne, czy np. prowizje biura maklerskiego. Warto dodać, że Minister Finansów w piśmie z 7 sierpnia 2002 r. (sygn. PB4/AK-8214-6905-192/02) wydanym na podstawie art. 14 Ordynacji podatkowej potwierdził prezentowane w niniejszym wniosku stanowisko i wskazał, że wydatkami na nabycie udziałów/ akcji są wyłącznie wydatki bezpośrednio związane z nabyciem, tj. wydatki, bez których nie byłoby możliwe nabycie lub objęcie udziałów lub akcji. Do wydatków tych należy zaliczyć cenę nabycia, wpłaty na kapitał zakładowy.

W przywołanym piśmie Minister Finansów stwierdził również, że "należy rozdzielić pojęcie wydatków na nabycie (objęcie) udziałów (akcji) od źródeł finansowania tego rodzaju wydatków. Dotyczy to w szczególności pożyczek i kredytów zaciągniętych na nabycie udziałów. Odsetki od takich pożyczek i kredytów nie stanowią wydatków na nabycie (objęcie) udziałów (akcji), niewątpliwie jednak pozostają w związku z przychodami podatnika. Dlatego też odsetki od tego rodzaju pożyczek i kredytów, zgodnie z przepisem art. 16 ust. 1 pkt 11 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych są kosztem w momencie zapłaty lub kapitalizacji."

Podobne stanowisko zostało wyrażone w piśmie Ministra Finansów z 12 marca 2001 r. (znak PB4/BA-8214-486-94/01), w którym Minister Finansów wskazał, że wydatkami na zakup akcji są jedynie koszty bezpośrednio warunkujące nabycie (tj. cena udziałów, opłaty notarialne, prowizje maklerskie). Natomiast odsetki oraz różnice kursowe są zapłatą za kredyt, a nie wydatkami na nabycie akcji, dlatego też należy je ujmować w dacie zapłaty lub kapitalizacji. Podobne interpretacje zostały zaprezentowane we wcześniejszym piśmie z 31 października 1996 r. (sygn. PD 4/AK-722-662/96), jak również w odpowiedziach Ministra Finansów na interpelacje poselskie nr 922 z 2 września 2002 r. oraz nr 1985 z 23 maja 2000 r.

Co więcej, należy podkreślić, że przepisy updop nie przewidują możliwości kapitalizacji odsetek do wartości nabywanych udziałów lub akcji (tj. zaliczania kwoty odsetek do wartości początkowej udziałów lub akcji). Przepis taki istnieje przykładowo w odniesieniu do odsetek zaliczanych do wartości początkowej środków trwałych (art. 16g ust. 3 updop). Skoro zaś w przypadku nabycia udziałów lub akcji przepisy updop nie przewidują analogicznego rozwiązania, to zakładając racjonalność ustawodawcy należy stanowczo stwierdzić, że odsetki oraz inne koszty finansowe związane z nabyciem udziałów lub akcji stanowią koszt podatkowy w chwili ich zapłaty lub kapitalizacji, stosownie do przepisów art. 16 ust. 1 pkt 10 lit. a oraz art. 16 ust. 1 pkt 11 updop.

Stanowisko Spółki w zakresie zaliczania odsetek od pożyczki lub kredytu na zakup udziałów lub akcji do kosztów uzyskania przychodów w momencie zapłaty tych odsetek lub ich kapitalizacji jest potwierdzone przez orzecznictwo Naczelnego Sądu Administracyjnego:

- Wyrok NSA z dnia 30 maja 2001 r., sygn. I SA/Ka 749/00,
- Wyrok NSA z dnia 7 września 2004 r., sygn. FSK 324/2004,
- Wyrok NSA z dnia 13 stycznia 2006 r., sygn. II FSK 229/05.

Należy podkreślić, że identyczne stanowisko prezentują także organy podatkowe w indywidualnych interpretacjach prawa podatkowego:
- interpretacja indywidualna z dnia 11 sierpnia 2008 r., sygn. ILPB3/423-289/08-2/HS, wydana przez Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu,
- interpretacja indywidualna z dnia 25 listopada 2008 r., sygn. IPPB3/423-1383/08-4/KB, wydaną przez Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie,
- interpretację indywidualną z dnia 6 czerwca 2008 r., sygn. IP-PB3-423-421/08-2/KB, wydaną przez Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie,
- interpretację indywidualną z dnia 28 października 2008 r., sygn. ILPB3/423-534/08- 2/HS, wydaną przez Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu.

Biorąc pod uwagę powyższe argumenty należy stwierdzić, iż prezentowane przez Spółkę stanowisko, zgodnie z którym odsetki od pożyczki lub kredytu zaciągniętego na zakup akcji w „Spółce A” będą w całości stanowić koszt uzyskania przychodu w momencie ich zapłaty lub kapitalizacji jest w pełni uzasadnione.

Konkludując należy także wskazać, iż w przypadku gdy zakup akcji w „Spółce A” nie zostanie sfinansowany z kredytu bankowego, lecz z pożyczki udzielonej Spółce przez „Spółkę B” możliwość zaliczenia w całości odsetek od tej pożyczki do kosztów uzyskania przychodów nie będzie ograniczona z uwagi na uregulowania zawarte w przepisach art. 16 ust. 1 pkt 60 i 61 updop. Przepisy te przewidują, iż nie stanowią kosztów uzyskania przychodów:

• odsetki od pożyczek (kredytów) udzielonych spółce przez jej udziałowca (akcjonariusza) posiadającego nie mniej niż 25% udziałów (akcji) tej spółki albo udziałowców (akcjonariuszy) posiadających łącznie nie mniej niż 25% udziałów (akcji) tej spółki, jeżeli wartość zadłużenia spółki wobec udziałowców (akcjonariuszy) tej spółki posiadających co najmniej 25% udziałów (akcji) i wobec innych podmiotów posiadających co najmniej 25% udziałów w kapitale takiego udziałowca (akcjonariusza) osiągnie łącznie trzykrotność wartości kapitału zakładowego spółki, oraz
  
• odsetki od pożyczek (kredytów) udzielonych przez spółkę innej spółce, jeżeli w obu tych podmiotach ten sam udziałowiec (akcjonariusz) posiada nie mniej niż po 25% udziałów (akcji), a wartość zadłużenia spółki otrzymującej pożyczkę (kredyt) wobec udziałowców (akcjonariuszy) tej spółki posiadających co najmniej 25% jej udziałów (akcji) i wobec innych podmiotów posiadających co najmniej 25% udziałów w kapitale tych udziałowców (akcjonariuszy) oraz wobec spółki udzielającej pożyczki (kredytu) osiągnie łącznie trzykrotność wartości kapitału zakładowego spółki w części w jakiej pożyczka (kredyt) przekracza wskazane powyżej wartości zadłużenia, określone na dzień zapłaty odsetek.
  
  

Jak wynika z treści tych przepisów ograniczenie możliwości zaliczania przez podatników odsetek od pożyczek (kredytów) do kosztów uzyskania przychodu ma zastosowanie wyłącznie w przypadku gdy pożyczka (kredyt) została udzielona podatnikowi (spółce) przez jego udziałowca (akcjonariusza) lub przez inną spółkę, jeżeli ten sam podmiot trzeci posiada co najmniej 25% udziałów lub akcji w kapitale zakładowym podatnika (pożyczkobiorcy) oraz spółki udzielającej pożyczki (kredytu). Przepisy updop regulujące zagadnienie tzw. niedostatecznej kapitalizacji nie mają natomiast zastosowania do odsetek od pożyczek (kredytów) udzielonych przez podmioty, które nie zostały wprost wymienione w tych przepisach (nawet jeśli należą do tej samej grupy kapitałowej). Należy podkreślić, iż stanowisko to jest prezentowane także przez organy podatkowe. Tytułem przykładu można wskazać na interpretację indywidualną z dnia 2 października 2008 r., sygn. IP-PB3-423-1131/08-2/AG, wydanej przez Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie, w której organ podatkowy potwierdził, iż przepisy art. 16 ust. 1 pkt 60 i 61 updop nie mają zastosowania do odsetek od pożyczek udzielonych podatnikowi przez inne podmioty niż wyraźnie wymienione w tych przepisach, w tym w szczególności do podmiotów posiadających w spółce będącej podatnikiem tzw. pośredni udział kapitałowy.

Analogiczne stanowisko zostało wyrażone także w interpretacji z dnia 28 stycznia 2008 r., sygn. ITPB3/423-119/07/MK, wydanej przez Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy.

Jak wskazano powyżej, „Spółka B” nie jest udziałowcem Wnioskodawcy, ani też nie jest tzw. spółką siostrą w stosunku do Wnioskodawcy, tj. w niniejszej sprawie nie zachodzi sytuacja, w której jakikolwiek podmiot trzeci posiadałby co najmniej 25% udziałów lub akcji zarówno w kapitale zakładowym Spółki oraz „Spółki B” (jako pożyczkodawcy). Tym samym w niniejszej sprawie nie znajdą zastosowania przepisy art. 16 ust. 1 pkt 60 i 61 updop, a odsetki od pożyczki zaciągniętej przez Spółkę od „Spółki B” na zakup akcji w „Spółce A” będą w całości stanowiły koszt uzyskania przychodu.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Mając powyższe na względzie, stosownie do art. 14c § 1 Ordynacji podatkowej, odstąpiono od uzasadnienia prawnego dokonanej oceny stanowiska wnioskodawcy.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach, ul. Prymasa Stefana Wyszyńskiego 2, 44-101 Gliwice po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a 43-300 Bielsko-Biała.