INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2007r. Nr 112, poz. 770) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Pana X przedstawione we wniosku z dnia 31 października 2008r. (data wpływu do tut. Biura – 12 listopada 2008r.), o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie opodatkowania zniesienia współwłasności nieruchomości dokonanego w drodze orzeczenia sądowego - jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 12 listopada 2008r. wpłynął do tut. Biura ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej m.in. podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie opodatkowania zniesienia współwłasności nieruchomości dokonanego w drodze orzeczenia sądowego.

W pozycji 34 wniosku ORD-IN wnioskodawca zaznaczył, że sprawa dotyczy zdarzenia przyszłego jednak treść wniosku oraz wskazanie w pozycji 45 wniosku jako przepisów będących przedmiotem interpretacji art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. f) ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, tj. przepisu dotyczącego zniesienia współwłasności wskazuje jednoznacznie, że wniosek dotyczy opodatkowania zniesienia współwłasności dokonanego orzeczeniem sądowym, czyli zaistniałego stanu faktycznego.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

Wnioskodawca zamierza sprzedać nieruchomość zakupioną przez niego na współwłasność w 1993r. Były to grunty rolne stanowiące rolę, łąki oraz las (IV i V klasa) o łącznej powierzchni 8,21ha. W 2000r. zostały dokupione grunty rolne o powierzchni 0,12ha (IV i V klasa), a powierzchnia gruntów wzrosła do 8,33ha. W latach 1998 i 1999 wnioskodawca wraz ze współwłaścicielem dokonali na przedmiotowych terenach wierceń poszukując wód nisko zmineralizowanych oraz wód o właściwościach leczniczych. W 2000r. uzyskali wszelkie niezbędne pozwolenia i atesty. Działania te wnioskodawca i współwłaściciel podejmowali jako osoby fizyczne nieprowadzące działalności gospodarczej, a wszystkie wymagane prawem pozwolenia zostały wydane na osoby fizyczne. W 2000r. na wniosek współwłaścicieli został zmieniony plan zagospodarowania przestrzennego miasta i gminy i obszar o powierzchni 5,73ha stał się terenem przeznaczonym pod zabudowę.

Dodatkowo w 1999r. wnioskodawca wraz ze współwłaścicielem otrzymali decyzję na budowę budynku owczarni wraz z przyłączem wodno-kanalizacyjnym oraz napowietrznej linii elektrycznej i stacji transformatorowej. Przystąpiono do realizacji inwestycji, równocześnie występując do Burmistrza Miasta i Gminy o zmianę decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu. Decyzja o zmianie przeznaczenia obiektu z owczarni na rozlewnię wody mineralnej została wydana 29 grudnia 2000r.

W dniu 31 grudnia 2007r. w drodze orzeczenia sądowego została na ww. nieruchomości zniesiona współwłasność i cała nieruchomość stała się własnością wnioskodawcy po wniesieniu zapłaty współwłaścicielom. Wnioskodawca oraz współwłaściciel są płatnikami podatku od towarów i usług z tytułu wynajmu, lecz przy zniesieniu współwłasności podatek ten nie został naliczony i odprowadzony.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy w ww. przypadku występuje podatek od czynności cywilnoprawnych i w jakiej wysokości...

Zdaniem wnioskodawcy, w ww. przypadku nie występuje podatek od czynności cywilnoprawnych.

Na tle przedstawionego stanu faktycznego stwierdzam, co następuje.

Przepis art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 09 września 2000r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (t.j. Dz. U. z 2007r. Nr 68, poz. 450 ze zm.) zawiera zamknięty katalog czynności podlegających opodatkowaniu tym podatkiem. Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy podatkowi temu podlegają następujące czynności cywilnoprawne:

• umowy sprzedaży oraz zamiany rzeczy i praw majątkowych,
• umowy pożyczki,
• umowy darowizny – w części dotyczącej przejęcia przez obdarowanego długówi ciężarów albo zobowiązań darczyńcy,
• umowy dożywocia,
• umowy o dział spadku oraz umowy o zniesienie współwłasności – w części dotyczącej spłat lub dopłat,
• ustanowienie hipoteki,
• ustanowienie odpłatnego użytkowania, w tym nieprawidłowego, oraz odpłatnejsłużebności,
• umowy depozytu nieprawidłowego,
• umowy spółki.
  
  

Podatkowi od czynności cywilnoprawnych podlegają też zmiany ww. umów, jeżeli powodują one podwyższenie podstawy opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych oraz orzeczenia sądów, w tym również polubownych, oraz ugody, jeżeli wywołują one takie same skutki prawne (art. 1 ust. 1 pkt 2 i 3 ww. ustawy).

Dyspozycja zawarta w art. 1 ust. 2 pkt 2 przedmiotowej ustawy stanowi, że ilekroć w dalszych przepisach jest mowa o czynnościach cywilnoprawnych, przepisy ustawy stosuje się odpowiednio do przedmiotów opodatkowania określonych w ust. 1 pkt 2 i 3.

Z treści art. 1 ust. 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych wynika zatem zasada, że opodatkowaniu podlegają wyłącznie czynności cywilnoprawne tam wymienione. Czynnością podlegającą opodatkowaniu stosownie do art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. f) ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych jest również zniesienie współwłasności – w części dotyczącej spłat lub dopłat.

Instytucję współwłasności regulują przepisy ustawy z dnia 23 kwietnia 1964r. – Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 ze zm.). Zgodnie z art. 212 § 1 Kodeksu jeżeli zniesienie współwłasności następuje na mocy orzeczenia sądu, wartość poszczególnych udziałów może być wyrównana przez dopłaty pieniężne. Przy podziale gruntu sąd może obciążyć poszczególne części potrzebnymi służebnościami gruntowymi. Stosownie do art. 212 § 3 Kodeksu, jeżeli ustalone zostały dopłaty lub spłaty, sąd oznaczy termin i sposób ich uiszczenia, wysokość i termin uiszczenia odsetek, a w razie potrzeby także sposób ich zabezpieczenia.

Jak wynika z wyżej powołanych przepisów ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych podatkowi od czynności cywilnoprawnych podlegają również orzeczenia sądów, jeżeli wywołują one takie same skutki prawne jak czynności cywilnoprawne wymienione w art. 1 ust. 1 pkt 1 powołanej ustawy, tj. m.in. takie jak umowa o zniesienie współwłasności. W związku z powyższym, dokonane w drodze orzeczenia sądowego zniesienie współwłasności podlega opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Podstawę opodatkowania przy umowie o zniesienie współwłasności w myśl powołanej wyżej ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych stanowi wartość rynkowa rzeczy lub prawa majątkowego nabytego ponad wartość udziału we współwłasności (art. 6 ust. 1 pkt 5 ustawy).

Zgodnie z art. 6 ust. 2 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych wartość rynkową przedmiotu czynności cywilnoprawnych określa się na podstawie przeciętnych cen stosowanych w obrocie rzeczami tego samego rodzaju i gatunku, z uwzględnieniem ich miejsca położenia, stanu i stopnia zużycia, oraz w obrocie prawami majątkowymi tego samego rodzaju, z dnia dokonania tej czynności, bez odliczania długów i ciężarów.

Przepis art. 7 ust. 1 pkt 2 ustawy od czynności cywilnoprawnych określa stawki podatku, które m.in. wynoszą: od umów o zniesienie współwłasności (orzeczeń wywołujących skutki takie jak umowa o zniesienie współwłasności) przy przeniesieniu własności nieruchomości - 2%.

W myśl art. 4 ust. 1 pkt 5 ww. ustawy obowiązek podatkowy przy umowie o zniesienie współwłasności ciąży na podmiocie nabywającym rzeczy lub prawa majątkowe ponad udział we współwłasności. Z treści wniosku wynika, że osobą, która nabyła nieruchomość ponad udział we współwłasności jest wnioskodawca.

Obowiązek podatkowy na podstawie art. 3 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych powstanie z chwilą uprawomocnienia się orzeczenia sądu.

Zgodnie z art. 10 ust. 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych podatnicy, na których ciąży obowiązek podatkowy, są obowiązani, bez wezwania organu podatkowego, złożyć deklarację w sprawie podatku od czynności cywilnoprawnych (deklaracja PCC-3) oraz obliczyć i wpłacić podatek w terminie 14 dni od dnia powstania obowiązku podatkowego, z wyłączeniem przypadków, gdy podatek pobierany jest przez płatnika.

Z wniosku wynika, że wnioskodawca stał się właścicielem nieruchomości w wyniku orzeczenia sądowego o zniesieniu współwłasności. W związku ze zniesieniem tej współwłasności wnioskodawca dokonał na rzecz współwłaścicieli spłaty.

Zatem orzeczenie o zniesieniu współwłasności będzie podlegało opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych, gdyż wywołuje takie skutki jak podlegająca opodatkowaniu umowa o zniesienie współwłasności.

Równocześnie, zgodnie z art. 2 pkt 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, nie podlegają podatkowi czynności cywilnoprawne, jeżeli przynajmniej jedna ze stron z tytułu dokonania tej czynności jest:

1. opodatkowana podatkiem od towarów i usług,
   
2. zwolniona z podatku od towarów i usług, z wyjątkiem:
   - umów sprzedaży i zamiany, których przedmiotem jest nieruchomość lub jej część, albo prawo użytkowania wieczystego, spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, prawo do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej lub prawo do miejsca postojowego w garażu wielostanowiskowym lub udział w tych prawach,
   - umowy spółki i jej zmiany,
   - umowy sprzedaży udziałów i akcji w spółkach handlowych.
   
   

Z treści powyższego przepisu wynika, że samo bycie podatnikiem od towarów i usług przez jedną ze stron czynności nie wystarczy aby dana czynność zawarta przez podatnika tego podatku korzystała z wyłączenia od opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych. W każdym przypadku należy badać czy z tytułu dokonania tej konkretnej czynności jedna ze stron jest opodatkowana podatkiem od towarów i usług lub z podatku tego jest zwolniona.

We wniosku wskazano, że wnioskodawca oraz współwłaściciel są płatnikami podatku od towarów i usług z tytułu wynajmu, lecz przy zniesieniu współwłasności podatek ten nie został naliczony i odprowadzony.

Jak już wyjaśniono powyżej, o niepodleganiu danej czynności (w tym przypadku orzeczenia sądowego) nie decyduje okoliczność, że generalnie strony czynności są podatnikami podatku od towarów i usług ale, że z tytułu dokonania tej konkretnej czynności, czyli zniesienia współwłasności przynajmniej jedna ze stron jest opodatkowana podatkiem od towarów i usług albo zwolniona z tego podatku.

Tymczasem z treści wniosku wynika, że przy zniesieniu współwłasności podatek od towarów i usług nie został naliczony i odprowadzony i nie wynika aby miało miejsce zwolnienie z tego podatku. Tym samym w niniejszej sprawie nie ma miejsca wyłączenie czynności z opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych na podstawie art. 2 pkt 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych. Zniesienie współwłasności dokonane orzeczeniem sądowym podlega więc opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Wobec tego stanowisko wnioskodawcy należało uznać za nieprawidłowe.

Powołane wyżej przepisy zostały podane w brzmieniu nadanym ustawą z dnia 07 listopada 2008r. o zmianie ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych (Dz. U. Nr 209, poz. 1319), która weszła w życie z dniem 01 stycznia 2009r.

Zaznacza się jednakże, że treść zmian w ww. przepisach obowiązująca od dnia 01 stycznia 2009r. nie ma wpływu na ocenę stanowiska wnioskodawcy, co oznacza, iż zarówno w świetle stanu prawnego obowiązującego przed wprowadzoną zmianą (tj. do dnia 31 grudnia 2008r.) jak i stanu prawnego obowiązującego od dnia 01 stycznia 2009r. ocena stanowiska wnioskodawcy co do przedstawionego zdarzenia przyszłego jest taka sama.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Do wniosku wnioskodawca dołączył dokument. Należy jednak zauważyć, że wydając interpretacje w trybie art. 14b Ordynacji podatkowej Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów nie przeprowadza postępowania dowodowego w związku z czym nie jest obowiązany, ani uprawniony do oceny tego dokumentu; jest związany wyłącznie opisem zdarzenia przyszłego przedstawionym przez wnioskodawcę i jego stanowiskiem.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie, ul. Rakowicka 10, 31-511 Kraków po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.