INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2007r. Nr 112, poz. 770) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Pana Z. przedstawione we wniosku z dnia 07 października 2008r. (data wpływu do tut. Biura – 10 października 2008r.), o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania przychodów z tytułu najmu – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 10 października 2008r. do tut. Biura wpłynął ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania przychodów z tytułu najmu.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

Od 2005r. wnioskodawca jest współwłaścicielem kamienicy. Zarząd nad kamienicą na mocy prawomocnego postanowienia Sądu Rejonowego sprawuje zarządca sądowy. Część kamienicy będącej przedmiotem współwłasności jest wynajmowana na podstawie zawartych przez zarządcę sądowego umów. Wszystkie wpłacone środki pieniężne z tytułu opłat za czynsz gromadzone są na wyodrębnionym koncie bankowym, którym dysponuje zarządca sądowy. Zarządca sądowy z dokonanych wpłat na bieżąco pokrywa wszelkie wydatki związane z remontami kamienicy oraz z bieżącym zarządzaniem nieruchomością. Sąd w postanowieniu o ustanowieniu zarządu nie orzekł o wypłacie nadwyżek dochodów, o których mowa w art. 613 Kodeksu postępowania cywilnego. Zarządca składa sądowi raz w roku ukończone sprawozdanie ze swych czynności jak również udokumentowane sprawozdanie rachunkowe zgodnie z art. 937 § 1 kodeksu postępowania cywilnego.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Kiedy dla współwłaścicieli kamienicy powstanie przychód z tytułu najmu, jeżeli zarząd nad kamienicą sprawuje ustanowiony prawomocnym postanowieniem sądu przymusowy zarządca sądowy, który pobiera czynsz z najmu i wpłaca je na wyodrębniony rachunek bankowy...

Zdaniem wnioskodawcy:

Zarząd sądowy ma miejsce wówczas, gdy zarządca zostanie wyznaczony przez sąd na podstawie art. 203 Kodeksu cywilnego. Przepis tego artykułu ma zastosowanie w sytuacjach konfliktowych. Zgodnie z art. 612 kodeksu postępowania cywilnego ustanowienie przez sąd zarządcy sądowego powoduje daleko idące ograniczenia dla właścicieli nieruchomości, gdyż zachowują oni jedynie prawo do używania rzeczy i to o tyle, o ile nie przeszkadza to zarządcy w wykonywaniu powierzonego mu zarządu. Zarządca sądowy działając na polecenie sądu nie jest pełnomocnikiem współwłaścicieli. Zarządca sądowy działa w imieniu własnym natomiast względem współwłaścicieli jest odpowiedzialny za należyte wypełnianie obowiązków. Jest on uprawniony do pobierania zamiast współwłaścicieli wszystkich pożytków z rzeczy, spieniężenia ich w granicach zwykłego zarządu oraz prowadzenia spraw, które przy wykonywaniu zarządu okażą się potrzebne. Przepis art. 613 kodeksu postępowania cywilnego stanowi, iż nadwyżkę dochodów po pokryciu wydatków zarządca wypłaca współwłaścicielom w terminach przez sąd określonych. W przedstawionym stanie faktycznym wszelkie wpłacone środki pieniężne z tytułu opłat za czynsz gromadzone są na wyodrębnionym koncie bankowym, którym dysponuje zarządca sądowy. Zarządca sądowy na bieżąco pokrywa wszelkie wydatki związane z remontami kamienicy oraz z bieżącym zarządzaniem nieruchomością. Przychody powstałe w toku sprawowania zarządu nieruchomością wynikają z działań zarządcy i do jego rąk wpływają środki majątkowe uzyskane z zarządu nieruchomością. Tylko zarządca dysponuje informacją o ich wysokości oraz kosztach ich uzyskania.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991r. o podatku dochodowym od osób fizycznych, opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku. Stosownie do art. 10 ust. 6 ww. ustawy źródłem przychodu jest m.in. najem, podnajem, dzierżawa oraz poddzierżawa (…). Przychodami z tytułu najmu, który nie stanowi działalności gospodarczej w myśl przepisu art. 11 ust. 1 ww. ustawy, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń. Mamy tutaj do czynienia z tzw. zasadą kasową ustalania przychodu, gdyż przychód powstaje w momencie faktycznego otrzymania bądź pozostawienia do dyspozycji podatnika pieniędzy wynikających z zawartych umów. Nie są natomiast przychodem należności, które najemca powinien zapłacić, nawet wówczas gdy są one wymagalne. Jednocześnie należy dodać, iż w świetle orzecznictwa Naczelnego Sądu Administracyjnego, przychód w rozumieniu przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych powstaje jedynie wówczas, gdy ma miejsce przysporzenie majątkowe (wyroki: z 26 marca 1993r. III SA 2219/92-ONSA 1992 z. 3, poz. 83; z 8 czerwca 1994r. SA/Kr 2139/93 - nie publikowany; z 26 maja 1995r. III SA 1186/94 Prawo gospodarcze z 1995r. Nr 9; z 23 sierpnia 1996r. SA/Wr 3640/95 - nie publikowany).

Mając powyższe na uwadze wnioskodawca uważa, iż przychód z tytułu najmu kamienicy powstaje dla współwłaścicieli kamienicy z datą wypłaty lub pozostawienia do dyspozycji środków pieniężnych przez zarządcę sądowego na podstawie prawomocnego postanowienia sądu o podziale zgromadzonych środków pieniężnych. Przepis art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych stanowi, że przychodem są otrzymane lub pozostawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartości otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń. Zatem przychód następuje dopiero wówczas, gdy podatnik otrzymuje pieniądze, albo kiedy pieniądze są pozostawione do jego dyspozycji, a nie w chwili samego stwierdzenia, że podatnikowi przysługuje należność w określonej wysokości (wyrok SA w Białymstoku z dnia 16 marca2005r. III AUa 2121/2004 OSA 2006/12/38). Przez sformułowanie „pozostawienie do dyspozycji” należy rozumieć takie przedstawienie podatnikowi przysługujących mu pieniędzy i wartości pieniężnych, aby mógł on z nich swobodnie korzystać. W niniejszej sprawie zgromadzone pieniądze zostają pozostawione do dyspozycji zarządcy, a nie współwłaścicieli nieruchomości, bowiem nie mają oni żadnych praw do dysponowania pieniędzmi, a cała zgromadzona na rachunku bankowym nadwyżka przeznaczana jest na utrzymanie kamienicy. Zatem nie można uznać, iż datą uzyskania przychodu jest data wpłaty należności z tytułu czynszu na wyodrębniony rachunek bankowy zarządcy a data postawienie tych pieniędzy do dyspozycji współwłaściciela nieruchomości na podstawie prawomocnej decyzji sądu. Na poparcie swego stanowiska wnioskodawca wskazał interpretację indywidualną Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie Nr IPPB1/415-444/08-2/IF z dnia 30 czerwca 2008r.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 203 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964r. Kodeks cywilny (Dz. U. nr 16, poz. 93 ze zm.) każdy z współwłaścicieli może wystąpić do sądu o wyznaczenie zarządcy, jeżeli nie można uzyskać zgody większości współwłaścicieli w istotnych sprawach dotyczących zwykłego zarządu albo jeżeli większość współwłaścicieli narusza zasady prawidłowego zarządu lub krzywdzi mniejszość.

Stosownie do art. 612 § 1 ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. Kodeks postępowania cywilnego (Dz. U. z 1964r. Nr 43, poz. 296 ze zm.) od chwili ustanowienia zarządcy współwłaściciele lub użytkownik mogą używać rzeczy tylko o tyle, o ile nie przeszkadza to wykonywaniu zarządu. Na wniosek innego współwłaściciela lub zarządcy współwłaściciel lub użytkownik może być pozbawiony używania rzeczy, jeżeli przeszkadza zarządcy w wykonywaniu czynności.

W świetle art. 940 kodeksu postępowania cywilnego na zarządcy ciąży obowiązek ponoszenia z uzyskiwanych dochodów wydatków związanych z poddaną zarządowi rzeczą.

W myśl natomiast art. 613 § 1 kodeksu postępowania cywilnego nadwyżkę dochodów po pokryciu wydatków wypłaca się współwłaścicielom lub użytkownikom w terminach przez sąd określonych.

Z wniosku wynika, iż wnioskodawca jest współwłaścicielem kamienicy. Zarząd nad kamienicą na mocy prawomocnego postanowienia Sądu Rejonowego sprawuje zarządca sądowy. Część kamienicy będącej przedmiotem współwłasności jest wynajmowana na podstawie zawartych przez zarządcę sądowego umów. Wszystkie wpłacone środki pieniężne z tytułu opłat za czynsz gromadzone są na wyodrębnionym koncie bankowym, którym dysponuje zarządca sądowy.

Zgodnie z treścią art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2000r. Nr 14, poz. 176 ze zm.), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Źródła przychodów ustawodawca w sposób enumeratywny wyszczególnił w art. 10 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Wśród nich w pkt 6 został wymieniony m. in. najem.

Stosownie do art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-16, art. 17 ust. 1 pkt 6 i 9, art. 19 i art. 20 ust. 3, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

W myśl art. 8 ust. 1 ww. ustawy, przychody z udziału w spółce niebędącej osobą prawną, ze wspólnej własności, wspólnego przedsięwzięcia, wspólnego posiadania lub wspólnego użytkowania rzeczy lub praw majątkowych u każdego podatnika określa się proporcjonalnie do jego prawa w udziale w zysku oraz, z zastrzeżeniem ust. 1a, łączy się z pozostałymi przychodami ze źródeł, z których dochód podlega opodatkowaniu według skali, o której mowa w art. 27 ust. 1. W przypadku braku przeciwnego dowodu przyjmuje się, że prawa do udziału w zysku są równe.

Podstawą uzyskiwania przychodów z tytułu najmu jest zawarcie pomiędzy stronami stosownej umowy. Strony umowy określają w niej wysokość czynszu, który stanowi przychód w rozumieniu przepisów prawa podatkowego. Jednakże, aby powstał przychód po stronie wynajmującego muszą zaistnieć przesłanki określone w wyżej powołanym art. 11 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, czyli czynsz musi zostać otrzymany lub postawiony do dyspozycji wynajmującego.

Mając na uwadze przedstawiony stan faktyczny oraz powołane wyżej przepisy prawa należy zatem stwierdzić, iż przychód z tytułu najmu kamienicy powstanie dla współwłaścicieli z dniem wypłaty lub pozostawienia do dyspozycji środków pieniężnych przez zarządcę sądowego.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie, ul. Rakowicka 10, 31-511 Kraków po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.