INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2007 r. Nr 112, poz. 770) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Pana przedstawione we wniosku z dnia 16.02.2009 r. (data wpływu 20.02.2009 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania zwrotu zadatku - jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 20.02.2009 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania zwrotu zadatku.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

W dniu 25.09.2006 r. Wnioskodawca zawarł umowę przedwstępną kupna nieruchomości. Termin zawarcia umowy ostatecznej został ustalony do dnia 30.06.2007 r. Przy umowie sprzedającym został wpłacony zadatek, który strony poddały regulacji wynikającej z art. 394 k.c. W dniu 31.07.2008 r. umowa przedwstępna została rozwiązana, a sprzedający zobowiązali się zwrócić podwójny zadatek, w celu likwidacji roszczeń wynikających z umowy przedwstępnej.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy otrzymana równowartość zadatku stanowi przychód w rozumieniu art. 10 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych podlegający zwolnieniu wynikającemu z art. 21 pkt 3 powołanej ustawy...

Zdaniem Wnioskodawcy zgodnie z dyspozycją art. 21 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wolne od podatku dochodowego są kwoty otrzymanych odszkodowań jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych. Kwestie zwrotu podatku w podwójnej wysokości poddane zostały reżimowi wynikającemu z art. 394 kodeksu cywilnego który stanowi iż z braku odmiennego zastrzeżenia umownego, w razie niewykonania umowy przez jedną ze stron druga strona — jeżeli zadatek dała — może żądać sumy dwukrotnie wyższej. Okoliczności, iż wymieniony przepis jest normą dyspozytywną co oznacza, że strony mogą odmiennie się umówić nie zmienia faktu, iż w tym konkretnym przypadku strony umowy przedwstępnej zdecydowały się na rozwiązanie ustawowe. W tej sytuacji należy zatem przyjąć, iż równowartość zadatku stanowi odszkodowanie, którego wysokość wynika wprost z przepisu a zatem, iż w tej sytuacji zastosowanie mieć będzie ulga z pkt 3 art. 21 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Na tle przedstawionego stanu faktycznego stwierdzam co następuje.

Zgodnie z art. 389 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 ze zm.) umowa, przez którą jedna ze stron lub obie zobowiązują się do zawarcia oznaczonej umowy (umowa przedwstępna), powinna określać istotne postanowienia umowy przyrzeczonej.

W myśl art. 394 § 1 ww. ustawy, w przypadku braku odmiennego zastrzeżenia umownego albo zwyczaju, w razie niewykonania umowy przez jedną ze stron druga strona może bez wyznaczania terminu dodatkowego od umowy odstąpić i otrzymany zadatek zachować, a jeśli go sama dała, może żądać sumy dwukrotnie wyższej.

Przez zadatek rozumie się pewną sumę pieniężną lub rzecz daną przy zawarciu umowy. Kwota wręczona kontrahentowi po zawarciu umowy nie może więc być uznana za uiszczoną tytułem zadatku, chyba że co innego wynika z postanowień umowy. Konsekwencje prawne wręczenia zadatku mogą być różne i wyznaczają je głównie postanowienia umowy lub zwyczaj. W przedmiotowej sprawie zadatek należy uznać za swoisty element czynności prawnej o charakterze realnym (konieczność faktycznego jego wręczenia), który wywołuje zespół określonych w art. 394 Kodeksu cywilnego następstw prawnych. Szczególna rola zadatku ujawnia się zatem w przypadku niewykonania umowy z powodu okoliczności, za które dłużnik ponosi wyłączną odpowiedzialność. W przypadku takim wierzyciel może bez wyznaczenia dodatkowego terminu od umowy odstąpić i otrzymany zadatek zachować, a jeżeli sam go dał, może żądać sumy dwukrotnie wyższej i to bez względu na to czy poniósł szkodę i w jakiej wysokości. Zatem dany zadatek pełni tu funkcje surogatu odszkodowania za niewykonanie umowy i dlatego wierzyciel nie może się domagać uzupełniającego odszkodowania na zasadach ogólnych Kodeksu cywilnego.

Przechodząc na grunt prawa podatkowego oraz mając na względzie przedstawione wyżej uwagi, należy stwierdzić, iż zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 roku o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 ze. zm.), opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej, zaniechano poboru podatku.

Stosownie do art. 10 ust. 1 pkt 9 źródłem przychodów są inne źródła. Natomiast zgodnie z art. 20 ust. 1 uważa się za nie w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i 17 oraz przychody nieznajdujące pokrycia w ujawnionych źródłach.

Ustawodawca poprzez użycie w tym przepisie zwrotu „w szczególności” wskazuje jedynie przykładowo różnego rodzaju przychody podlegające opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych. Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych nie definiuje w szczególny sposób, na użytek „innych źródeł” pojęcia przychodu. W związku z tym zastosowanie ma definicja wspólna, zawarta w art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Zgodnie z tym przepisem, przychodami ( z zastrzeżeniem art. 14-16, art. 17 ust. 1 pkt 6 i 9, art. 19 oraz art. 20 ust. 3 ) są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Mając na uwadze powyższe, otrzymany przez Pana w podwójnej wysokość zwrot zadatku stanowić będzie przychód z innych źródeł, podlegający opodatkowaniu. Przychód ten pomniejszony zgodnie z art. 22 ust. 1 o koszty jego uzyskania stanowi dochód, który należy wykazać w zeznaniu o wysokości osiągniętego dochodu.

Zwrot zadatku w podwójnej wysokości jako świadczenie o charakterze quasi odszkodowawczym, nie mieści się bowiem w katalogu zwolnień przedmiotowych, zamieszczonych w art. 21 ust. 1 ww. ustawy. Wynika to bowiem z faktu, iż odszkodowania są zwolnione od opodatkowania jedynie w wyjątkowych, ściśle wymienionych w tym przepisie, przypadkach.

W świetle przedstawionego stanu faktycznego, pomimo iż zadatek jest formą zabezpieczenia mającego umocowanie w przepisach Kodeksu cywilnego, to jednak wprowadzenie go do umowy jest zależne całkowicie od woli stron, a odszkodowania wynikające z umów nie są wolne od podatku. Przychodem w przypadku zatrzymania zadatku jest wartość tego zadatku, a w razie otrzymania zadatku w podwójnej wysokości – różnica między kwotą wcześniej wpłaconą, a kwota otrzymaną.

Reasumując należy stwierdzić, iż różnica pomiędzy kwotą wcześniej wpłaconą – a kwotą otrzymaną podlega opodatkowaniu na zasadach ogólnych podatkiem dochodowym od osób fizycznych, ponieważ kwota ta stanowi przychód podatnika z innego źródła.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za nieprawidłowe.

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1 Maja 10, 09-402 Płock.