INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 2 i § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółdzielni Mieszkaniowej, przedstawione we wniosku z dnia 28 maja 2008 r. (data wpływu 29 maja 2008 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania ustanowienia odrębnej własności lokalu w miejsce spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 29 maja 2008 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania ustanowienia odrębnej własności lokalu w miejsce spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe.

Spółdzielnia posiada zasoby mieszkaniowe wybudowane w latach 1967-1972. W tym też okresie ustanowiono prawa do wszystkich lokali oraz zasiedlono je po raz pierwszy. W wyniku nowelizacji ustawy z dnia 15 grudnia 2000 r. o spółdzielniach mieszkaniowych ustawą z dnia 14 czerwca 2007 r. o zmianie ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych oraz o zmianie niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 125, poz. 873) rozpoczął się proces przenoszenia praw do lokali po spełnieniu przez członków spółdzielni warunków wymienionych w art. 12 ust. 1 pkt 1-3 ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych.

Spółdzielnia uznaje roszczenia osób uprawnionych określonych w art. 13-15 ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych przenosząc na ich rzecz prawo lokatorskie do lokalu mieszkalnego – przepisane prawa na współmałżonka po rozwodzie lub śmierci lub osobę wspólnie zamieszkującą.

W związku z powyższym zadano następujące pytania:

Czy warunkiem wyłączenia z opodatkowania VAT transakcji zmiany lokatorskich praw do lokali w odrębną własność jest łączne wystąpienie ustanowienia i zasiedlenia przed 1 maja 2004 r., czy też każda zmiana użytkownika lokalu, na rzecz którego nastąpiło ustanowienie lokatorskiego prawa do lokalu po 1 maja 2004 r. rodzi obowiązek zapłaty podatku w takich między innymi przypadkach jak:

• ustanie członkostwa jednego z małżonków (ustanowienie prawa i zasiedlenie mieszkania przez oboje małżonków nastąpiło w latach 90 – tych) i ustanowienie lokatorskiego prawa do lokalu na rzecz drugiego małżonka po 1 maja 2004 r.
• ustanie małżeństwa w wyniku rozwodu lub śmierci jednego z małżonków, gdy prawo lokatorskie do lokalu przypadło drugiemu małżonkowi,
• nabycie lokalu w drodze przetargu,
• zamiany lokalu między lokatorami,
• w przypadkach określonych w art. 15 ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych...

Zdaniem Wnioskodawcy ustanowienie spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu i jego zasiedlenie przed 1 maja 2004 r. powoduje, że wszelkie transakcje związane z zamianą tego prawa po 1 maja 2004 r., również w przypadkach opisanych we wniosku, nie podlegają podatkowi VAT na podstawie art. 153 ust. 2 ustawy o podatku od towarów i usług.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 ze zm.), opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają m. in. odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

W myśl art. 7 ust. 1 pkt 5 cyt. ustawy przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel, w tym również ustanowienie spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego, ustanowienie spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu oraz przekształcenie spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego na spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, a także ustanowienie na rzecz członka spółdzielni mieszkaniowej odrębnej własności lokalu mieszkalnego lub lokalu o innym przeznaczeniu oraz przeniesienie na rzecz członka spółdzielni własności lokalu lub własności domu jednorodzinnego.

Powołany przepis wskazuje na zakwalifikowanie przez ustawodawcę wymienionych w nim praw spółdzielczych do kategorii towarów, a więc na skorzystanie z uprawnienia przewidzianego w art. 15 ust. 2 lit. b Dyrektywy 2006/112/WE z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. U. UE L Nr 347) stanowiącego, że państwa członkowskie mogą uznać za rzeczy prawa rzeczowe dające ich posiadaczowi prawo do korzystania z nieruchomości. Zatem, ustanowienie, przekształcenie lub przeniesienie każdego z tych praw stanowi odrębną dostawę i podlega opodatkowaniu podatkiem VAT.

Zgodnie z art. 12 ust. 1 ustawy z dnia 15 grudnia 2000 r. o spółdzielniach mieszkaniowych (t. j. Dz. U. z 2003 r. Nr 119 poz. 1116 ze zm.) na pisemne żądanie członka, któremu przysługuje spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu mieszkalnego, spółdzielnia jest obowiązana zawrzeć z tym członkiem umowę przeniesienia własności lokalu po dokonaniu przez niego:

1. spłaty przypadającej na jego lokal części kosztów budowy będących zobowiązaniami spółdzielni, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 1, w tym w szczególności odpowiedniej części zadłużenia kredytowego wraz z odsetkami z zastrzeżeniem pkt 2;
2. spłaty nominalnej kwoty umorzenia kredytu lub dotacji w części przypadającej na jego lokal, o ile spółdzielnia skorzystała z pomocy podlegającej odprowadzeniu do budżetu państwa uzyskanej ze środków publicznych lub z innych środków;
3. spłaty zadłużenia z tytułu opłat, o których mowa w art. 4 ust. 1.

W art. 13 ust. 1 powołanej ustawy postanowiono, iż po ustaniu małżeństwa wskutek rozwodu lub po unieważnieniu małżeństwa małżonkowie powinni w terminie jednego roku zawiadomić spółdzielnię, któremu z nich przypadło spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu mieszkalnego, albo przedstawić dowód wszczęcia postępowania sądowego o podział tego prawa. Były małżonek niebędący członkiem spółdzielni powinien złożyć deklarację członkowską w terminie 3 miesięcy od dnia, w którym przypadło mu prawo do lokalu. Byłemu małżonkowi przysługuje roszczenie o przyjęcie w poczet członków spółdzielni.

W myśl natomiast art. 14 ust. 1 cyt. ustawy z chwilą śmierci jednego z małżonków spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu mieszkalnego, które przysługiwało obojgu małżonkom, przypada drugiemu małżonkowi. Małżonek ten, jeżeli nie jest członkiem spółdzielni, powinien w terminie jednego roku od dnia śmierci współmałżonka złożyć deklarację członkowską. Małżonkowi zmarłego członka spółdzielni przysługuje roszczenie o przyjęcie w poczet członków spółdzielni. Z kolei jak stanowi art. 15 ust. 1 ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych, w wypadku wygaśnięcia spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego w następstwie niedokonania czynności, o których mowa w art. 13, roszczenia o przyjęcie do spółdzielni i zawarcie umowy o ustanowienie spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego przysługują dzieciom i innym osobom bliskim. W wypadku wygaśnięcia spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego na podstawie art. 11 lub niedokonania czynności, o których mowa w art. 14, roszczenia o przyjęcie do spółdzielni i zawarcie umowy o ustanowienie spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego przysługują małżonkowi, dzieciom i innym osobom bliskim (art. 15 ust. 2 cyt. ustawy).

Zgodnie z art. 29 ust. 8 ustawy o podatku od towarów i usług - jeżeli w okresie 5 lat od ustanowienia spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego jest zawierana umowa o przekształcenie przysługującego członkowi prawa na spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu lub ustanowienie w miejsce tego prawa odrębnej własności lokalu, podstawą opodatkowania jest różnica między wartością rynkową lokalu a wartością zwaloryzowanego wkładu mieszkaniowego, pomniejszona o kwotę podatku.

Na podstawie art. 41 ust. 12 cyt. ustawy oraz § 5 ust. 1a pkt 2 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 27 kwietnia 2004 r. w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 97, poz. 970 ze zm.) dostawa obiektów budownictwa mieszkaniowego lub ich części opodatkowana jest 7% stawką VAT.

Art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy stanowi, iż zwalnia się od podatku dostawę obiektów budownictwa mieszkaniowego lub ich części, z wyjątkiem obiektów i ich części, które mają być zasiedlone lub zamieszkane po raz pierwszy. Zwolnienie nie dotyczy części budynków przeznaczonych na cele inne niż mieszkaniowe. Zgodnie natomiast z art. 43 ust. 7 – zwolnienie określone w ust. 1 pkt 10 nie ma zastosowania w przypadku, o którym mowa w art. 29 ust. 8.

Stosownie do art. 153 ust. 2 - przepisów ustawy nie stosuje się w przypadkach, o których mowa w art. 29 ust. 8, jeżeli ustanowienie spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego oraz zasiedlenie tego lokalu nastąpiło przed dniem 1 maja 2004 r.

Do czynności polegających na przekształceniu lokatorskich praw do lokali mieszkalnych w odrębną własność – w zależności od okoliczności – zastosowanie może mieć 7% stawka podatku, zwolnienie od podatku lub też wyłączenie z opodatkowania.

Wskazany wyżej art. 153 ust. 2 wyłącza spod działania ustawy o podatku od towarów i usług przekształcenia praw lokatorskich w prawa własności, wskazane w art. 29 ust. 8 ustawy o VAT, jeżeli łącznie zostały spełnione dwa warunki, a mianowicie ustanowienie lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego i zasiedlenie tego lokalu nastąpiło przed dniem 1 maja 2004 r.

Celem tego przepisu jest wyłączenie spod ustawy przekształcenia przysługującego członkowi spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego na spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu lub ustanowienia w miejsce tego prawa odrębnej własności lokalu, w odniesieniu do tych lokali, do których spółdzielcze lokatorskie prawa do lokali zostały ustanowione po raz pierwszy przed dniem 1 maja 2004 r. i które zostały zasiedlone przed tą datą.

Z opisanego we wniosku zdarzenia przyszłego wynika, że Spółdzielnia na podstawie art. 12 ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych dokonuje przeniesienia na rzecz członków spółdzielni własności lokali mieszkalnych. Ustanowienie po raz pierwszy lokatorskich praw do tych lokali mieszkalnych i ich zasiedlenie nastąpiło przed 1 maja 2004 r. Następnie – po 1 maja 2004 r. – dokonano kolejnego ustanowienia tych praw, w trybie art. 13-15 powołanej wyżej ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych.

Z powołanych wyżej przepisów wynika, iż w przedstawionych we wniosku okolicznościach ustanowienie odrębnej własności lokali w miejsce spółdzielczych lokatorskich praw do lokali mieszkalnych nie będzie powodowało obowiązku naliczania od tej czynności podatku VAT. W opisanej sytuacji spółdzielcze lokatorskie prawa do lokali zostały ustanowione po raz pierwszy przed dniem 1 maja 2004 r. i zostały one zasiedlone przed tą datą, zatem w przypadku, gdy przekształcenia dokonywane będą w okolicznościach wskazanych w art. 29 ust. 8 ustawy o VAT, czynności te - na mocy art. 153 ust. 2 ustawy o podatku od towarów i usług – wyłączone będą z opodatkowania podatkiem VAT.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.