INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2012 r. poz. 749 ze zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Pani przedstawione we wniosku z dnia 10.09.2012 r. (data wpływu 12.09.2012 r.) uzupełnione w dniu 26.11.2012 r. (data nadania 23.11.2012 r.) na wezwanie z dnia 16.11.2012 r. Nr IPPB4/415-763/12-2/JK2 (data nadania 16.11.2012 r., data odbioru 19.11.2012 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania kwoty pieniężnej otrzymanej z tytułu działu spadku - jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 12.09.2012 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie otrzymania z tytułu działu spadku.

Z uwagi na braki formalne, pismem Nr IPPB4/415-763/12-2/JK2 z dnia 16.11.2012 r. (data nadania 16.11.2012 r., data doręczenia 19.11.2012 r.), tut. Organ wezwał Wnioskodawczynię do uzupełnienia przedmiotowego wniosku poprzez wyjaśnienie w zakresie jakich przepisów ma być udzielona interpretacja, czy tylko w zakresie przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, czy również w zakresie ustawy o podatku od spadków i darowizn, bądź w zakresie ustawy od czynności cywilnoprawnych.

Pismem z dnia 22.11.2012 r. (data nadania 23.11.2012 r., data wpływu 26.11.2012 r.) Wnioskodawczyni uzupełniła wniosek w terminie.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe.

W dniu 28.05.2010 r. zmarła mama Wnioskodawczyni, która zostawiła w spadku Jej i siostrze mieszkanie/własnościowe spółdzielcze prawo do lokalu. W dniu 24.08.2010 r. został sporządzony notarialny akt poświadczenia dziedziczenia. Ponieważ mieszkania nie da się podzielić, Wnioskodawczyni zamierza dokonać działu spadku i przekazać siostrze swój udział (połowę mieszkania) w zamian za spłatę pieniężną w kwocie nie przekraczającej wartości udziału Wnioskodawczyni.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

1. Czy Wnioskodawczyni ma obowiązek zapłaty podatku dochodowego od odpłatnego działu spadku, jeśli kwota uzyskana od współspadkobierczyni nie przekracza wartości udziału w spadku...
2. Czy Wnioskodawczyni ma obowiązek zapłaty podatku od spadków i darowizn od odpłatnego działu spadku, jeśli kwota uzyskana od współspadkobierczyni nie przekracza wartości udziału w spadku...
3. Czy Wnioskodawczyni ma obowiązek zapłaty podatku od czynności cywilnoprawnych od odpłatnego działu spadku, jeśli kwota uzyskana od współspadkobierczyni nie przekracza wartości udziału w spadku..
   
   

Przedmiot niniejszej interpretacji dotyczy rozpatrzenia wniosku w zakresie podatku dochodowego od osób fizycznych. Natomiast w zakresie podatku od spadków i darowizn oraz podatku od czynności cywilnoprawnych zostaną wydane odrębne rozstrzygnięcia.

Zdaniem Wnioskodawczyni, nie ma obowiązku zapłaty podatku dochodowego od kwoty spłaty, jeśli nie przekracza ona wartości Jej udziału w spadku. Wnioskodawczyni uważa, że zgodnie z przepisami Kodeksu cywilnego i Kodeksu postępowania cywilnego, dział spadku nie jest czynnością odrębną od nabycia spadku i jako jedno zdarzenie nie powinno podlegać sankcjom dwóch różnych ustaw o podatku.

W myśl art. 211 i 212 oraz art. 1036 Kodeksu cywilnego, zniesienie współwłasności może nastąpić przez podział rzeczy wspólnej, a gdy rzeczy nie da się podzielić, przez przyznanie rzeczy jednemu ze współwłaścicieli z obowiązkiem spłaty pozostałych, bądź przez podział cywilny, polegający na sprzedaży rzeczy wspólnej i podziale uzyskanej ceny stosownie do wielkości udziałów współwłaścicieli. W kontekście wyżej zacytowanych przepisów, nabycie w drodze spadku własności rzeczy, praw majątkowych lub środków pieniężnych podlega przepisom ustawy o podatku od spadków i darowizn, zatem w tym przypadku nie mają zastosowania zasady przewidziane w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Dział spadku jest etapem dziedziczenia, będącym logiczną kontynuacją nabycia spadku, na skutek której dochodzi do ustalenia sched poszczególnych spadkobierców. Dział spadku stanowi taki sam tytuł dziedziczenia, jak nabycie spadku z mocy ustawy. Według Wnioskodawczyni kwota spłaty, którą otrzyma, jest więc należną Jej częścią spadku wyrażoną nie w metrach kwadratowych odziedziczonej części mieszkania, tylko w pieniądzu. Zatem na skutek działu spadku, Wnioskodawczyni uważa, że nie uzyska żadnego przysporzenia (przyrostu) majątkowego względem odziedziczonej ułamkowej części masy spadkowej, a co za tym idzie, brak jest podstaw do opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych kwoty spłaty otrzymanej przez Nią w wyniku działu spadku. Innymi słowy, na skutek dokonania działu spadku, stan majątkowy nie ulegnie zmianie, gdyż całość przysporzenia będzie „mieściła się” w wartości przypadającego Jej udziału spadkowego, podlegającego jednak nie ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych, ale ustawie o podatku od spadków i darowizn. Nie stanowi ona źródła dochodu w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Swoje stanowisko Wnioskodawczyni opiera nie tylko na swoim rozumieniu przepisów, ale także na precedensach w orzecznictwie: dniu 9 listopada 2011 r. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Łodzi wydał wyrok, w którym orzekł, iż przychody otrzymane przy dziale spadku w zamian za udział spadkowy nie podlegają opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych (sygn. akt I SA/Łd 1173/11).

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej opisanego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2012 r., poz.361 ze zm.) opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody z wyjątkiem dochodów zwolnionych na podstawie art. 21, 52, 52a i 52c wymienionej ustawy oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Katalog źródeł przychodów, których osiągnięcie powoduje powstanie obowiązku podatkowego, zawarty został w art. 10 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Zgodnie z jego treścią, źródłami przychodów są:

1. stosunek służbowy, stosunek pracy, w tym spółdzielczy stosunek pracy, członkostwo w rolniczej spółdzielni produkcyjnej lub innej spółdzielni zajmującej się produkcją rolną, praca nakładcza, emerytura lub renta;
2. działalność wykonywana osobiście;
3. pozarolnicza działalność gospodarcza;
4. działy specjalne produkcji rolnej;
5. (uchylony);
6. najem, podnajem, dzierżawa, poddzierżawa oraz inne umowy o podobnym charakterze, w tym również dzierżawa, poddzierżawa działów specjalnych produkcji rolnej oraz gospodarstwa rolnego lub jego składników na cele nierolnicze albo na prowadzenie działów specjalnych produkcji rolnej, z wyjątkiem składników majątku związanych z działalnością gospodarczą;
7. kapitały pieniężne i prawa majątkowe, w tym odpłatne zbycie praw majątkowych innych niż wymienione w pkt 8 lit. a-c;
8. odpłatne zbycie, z zastrzeżeniem ust. 2:
   1. nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości,
   2. spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub użytkowego oraz prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej,
   3. prawa wieczystego użytkowania gruntów,
   4. innych rzeczy,
   - jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane w przypadku odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych określonych w lit. a-c - przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie, a innych rzeczy - przed upływem pół roku, licząc od końca miesiąca, w którym nastąpiło nabycie; w przypadku zamiany okresy te odnoszą się do każdej z osób dokonującej zamiany;
9. inne źródła.
   
   

Zgodnie z art. 922 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 ze zm.) spadek stanowią prawa i obowiązki majątkowe zmarłego, które z chwilą jego śmierci przechodzą na jedną lub kilka osób, stosownie do przepisów niniejszej ustawy. W myśl art. 924 Kodeksu cywilnego spadek otwiera się z chwilą śmierci spadkodawcy, natomiast spadkobierca nabywa spadek z chwilą otwarcia spadku (art. 925 Kodeksu cywilnego). Oznacza to, iż dniem nabycia spadku jest data śmierci spadkodawcy. Natomiast, zgodnie z art. 1025 § 1 Kodeksu cywilnego, prawomocne postanowienie sądu o nabyciu spadku, czy też akt poświadczenia dziedziczenia sporządzony przez notariusza, potwierdza jedynie prawo spadkobiercy do tego spadku od momentu jego otwarcia.

Z instytucją działu spadku mamy do czynienia w sytuacji, w której spadek przypada kilku spadkobiercom. Wskutek działu spadku poszczególni spadkobiercy stają się podmiotami wyłącznie uprawnionymi względem przyznanych im praw majątkowych, stanowiących do chwili działu przedmiot wspólności. Na skutek działu spadku następuje konkretyzacja składników masy spadkowej przypadających poszczególnym spadkobiercom.

Zgodnie z art. 1035 ustawy Kodeks cywilny, jeżeli spadek przypada kilku spadkobiercom, do wspólności majątku spadkowego oraz do działu spadku stosuje się odpowiednio przepisy o współwłasności w częściach ułamkowych. W myśl art. 210 tej ustawy, każdy ze współwłaścicieli może żądać zniesienia współwłasności Do momentu zniesienia tej współwłasności lub dokonania działu spadku, spadkobiercy są współwłaścicielami rzeczy i praw wchodzących w skład spadku.

Z przedstawionego we wniosku zdarzenia przyszłego wynika, iż Wnioskodawczyni zamierza dokonać działu spadku i przekazać siostrze swój udział w zamian za spłatę pieniężną w kwocie nie przekraczającej wartości Jej udziału w spadku.

Biorąc powyższe pod uwagę, stwierdzić należy, iż otrzymanie przez Wnioskodawczynię w wyniku działu spadku kwoty nieprzekraczającej udziału w spadku nie spowoduje powstania przychodu podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych, w tym również z odpłatnego zbycia, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 ww. ustawy. Istotne znaczenie dla niniejszego rozstrzygnięcia ma okoliczność, że suma spłaty nie przekroczy wartości przysługującego Wnioskodawczyni udziału spadkowego. W konsekwencji, na Wnioskodawczyni nie będzie ciążył obowiązek zapłaty podatku dochodowego od osób fizycznych z rzeczonego tytułu.

Reasumując stwierdzić należy, iż otrzymanie przez spadkobiercę w wyniku działu spadku kwoty nieprzekraczającej udziału w spadku nie powoduje powstania przychodu do opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Końcowo - odnosząc się do przywołanego przez Wnioskodawczynię wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Łodzi - wskazać należy, iż orzeczenie to dotyczy konkretnej sprawy podatnika osądzonej w określonym stanie faktycznym i w tej sprawie rozstrzygnięcie w niej zawarte jest wiążące. Natomiast Organy podatkowe mimo, że w ocenie indywidualnych spraw podatników posiłkują się wydanymi rozstrzygnięciami sądów, to nie mają możliwości zastosowania ich wprost, z tego powodu, iż nie stanowią materialnego prawa podatkowego.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. Nr 2012, poz. 270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1-go Maja 10, 09-402 Płock.