Na podstawie art. 14 b § 2 oraz art. 14 b § 5 pkt 2 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) w związku z art. 4 ust. 2 ustawy z dnia 16 listopada 2006 r. o zmianie ustawy – Ordynacja podatkowa oraz o zmianie niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 217, poz. 1590) Dyrektor Izby Skarbowej we Wrocławiu zmienia z urzędu postanowienie Naczelnika Urzędu Skarbowego z dnia 16 sierpnia 2007 r. Nr PP/443-90/07/63666/2007/PPLM wydane na wniosek Spółki w sprawie udzielenia pisemnej interpretacji, co do zakresu i sposobu stosowania prawa podatkowego w indywidualnej sprawie - i stwierdza, że stanowisko podatnika w kwestii opodatkowania podatkiem VAT kwoty pieniężnej przyznanej Spółce tytułem odszkodowania za utratę wartości działek budowlanych w wyniku przeprowadzenia przez nie linii elektroenergetycznej – jest prawidłowe.
U Z A S A D N I E N I E
W dniu 4 czerwca 2007 r. wpłynął do Naczelnika Urzędu Skarbowego wniosek Sp. z o. o. o udzielenie pisemnej interpretacji prawa podatkowego w zakresie podatku od towarów i usług.
Z przedstawionego stanu faktycznego wynikało, że Spółka jest firmą deweloperską, prowadzi działalność w zakresie zagospodarowywania nieruchomości i ich sprzedaży, posiadającą na terenie gminy działki budowlane. W tym rejonie Przedsiębiorstwo X zamierza wybudować wielotorową napowietrzną linię elektroenergetyczną o mocy 400/110kV, która częściowo będzie przebiegać nad działkami należącymi do Wnioskodawcy. Pomiędzy kontrahentami zostanie zawarta umowa – porozumienie na mocy, której Sp. z o. o. udostępni swoje nieruchomości X w celu wykonania odpowiednich robót. Zgodnie z postanowieniami umowy Sp. z o. o. wyraża zgodę na:
1. założenie i przeprowadzenie przez nieruchomość „Wielotorowej napowietrznej linii elektroenergetycznej” oraz na jej funkcjonowanie po wybudowaniu,
2. wykonanie przebudów linii elektroenergetycznych, telekomunikacyjnych, rurociągów krzyżowanych przez linię (przebiegających przez nieruchomość spółki),
3. udostępnianie nieruchomości w celu budowy linii, jej eksploatacji, konserwacji oraz
w celu przeprowadzenia napraw i remontów (w tym wejście i dojazd odpowiedniego sprzętu),
4. nie wznoszenie obiektów budowlanych w pasie technologicznym linii,
5. ustanowienie na rzecz X służebności gruntowej.
Ponieważ w wyniku działań, na które Wnioskodawca zgodnie z umową wyraża zgodę, posiadane nieruchomości utracą swoją dotychczasową wartość, X zobowiązuje się do wypłaty jednorazowego odszkodowania za szkody jakie poniesie Spółka.
Wybudowanie bowiem napowietrznej linii elektroenergetycznej o wysokiej mocy spowoduje utratę wartości nieruchomości należących do Wnioskodawcy, część nieruchomości, znajdująca się pod linią musi pozostać niezabudowana, a pozostałe nieruchomości ze względu na bliskość linii nie będą już tak atrakcyjne dla przyszłych nabywców. Ponadto zgodnie z projektem umowy każdy nabywca nieruchomości będzie zobowiązany do udostępnienia terenu w celu konserwacji i napraw, w mocy pozostanie także ustanowiona służebność gruntowa.
Sp. z o. o. zwróciła się z zapytaniem, czy kwota pieniężna przyznana Spółce tytułem odszkodowania za utratę wartości działek budowlanych w wyniku przeprowadzenia przez te działki linii elektroenergetycznej, będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem VAT. Zdaniem Wnioskodawcy wykonanie zobowiązań wynikających z umowy nie będzie stanowiło świadczenia usług w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 11.03.2004 r. o podatku od towarów i usług a kwota rekompensująca obniżenie wartości posiadanych nieruchomości, którą otrzyma od X będzie stanowiła odszkodowanie i jako taka nie będzie podlegała przepisom ustawy o VAT.
Jednakże Wnioskodawca posiada wątpliwości co do tego poglądu, bowiem stosownie do art. 8 ust. 1 pkt 2 ustawy o podatku od towarów i usług świadczeniem usług jest również zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub tolerowania czynności lub sytuacji, lecz przepis ten – zdaniem Wnioskodawcy - w tym przypadku nie będzie miał zastosowania.
W odpowiedzi na przedmiotowy wniosek organ podatkowy udzielił pisemnej interpretacji postanowieniem z dnia 16 sierpnia 2007 r. Nr PP/443-90/07/63666/2007/PPLM, w którym stwierdził, że stanowisko przedstawione przez Sp. z o. o. jest nieprawidłowe. W uzasadnieniu organ wskazał, że na podstawie art. 8 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 ze zm.) przez świadczenie usług rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub tolerowania czynności lub sytuacji. Istotą takiego świadczenia jest zaniechanie, polegające na nieczynieniu, bądź też na znoszeniu określonej sytuacji.
Odnosząc się do stanu faktycznego sprawy organ podatkowy wskazał, że rekompensata finansowa jaką Spółka otrzyma od X za świadome dopuszczenie do utraty wartości działek budowlanych z tytułu przeprowadzenia linii elektroenergetycznej przez te tereny, pomimo określenia jej mianem „odszkodowanie” jest faktycznie wynagrodzeniem za zgodę na ograniczenie prawa własności gruntu.
W ocenie organu podatkowego Sp. z o. o. - w wyniku zawarcia umowy – porozumienia - świadczyć będzie odpłatnie usługę na rzecz X, o której mowa w art. 8 ust. 1 pkt 2 ustawy o VAT, polegającą na powstrzymaniu się od czynności, tolerowaniu określonego stanu rzeczy a kwota „odszkodowania” stanowi faktycznie wynagrodzenie za świadczoną usługę.
Dokonując oceny udzielonej przez Naczelnika Urzędu Skarbowego interpretacji Dyrektor Izby Skarbowej we Wrocławiu działając w trybie nadzoru na podstawie art. 14 b Ordynacji podatkowej wszczął postępowanie w celu zmiany przedmiotowej interpretacji.
Przepis art. 14b § 5 pkt 2 ustawy – Ordynacja podatkowa (zgodnie z art. 4 ust. 2 w brzmieniu obowiązującym przed dniem wejścia w życie ustawy z dnia 16.11.2006 r. o zmianie ustawy – Ordynacja podatkowa oraz o zmianie niektórych innych ustaw Dz. U. Nr 217, poz. 1590) stanowi, iż organ odwoławczy w drodze decyzji zamienia albo uchyla postanowienie, o którym mowa w art. 14a § 4 z urzędu, jeżeli postanowienie rażąco narusza prawo, orzecznictwo Trybunału Konstytucyjnego lub Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości, w tym także jeżeli niezgodność z prawem jest wynikiem zmiany przepisów.
Z rażącym naruszeniem prawa mamy do czynienia wówczas, gdy rozstrzygnięcie sprawy jest ewidentnie sprzeczne z wyraźnym i nie budzącym wątpliwości przepisem prawa (treść przepisu może być ustalona w bezpośrednim rozumieniu słów, z których się składa).
Z rażącym naruszeniem prawa mamy więc do czynienia wtedy, gdy uchybienie prawu ma charakter oczywisty, jasny i bezsporny, nie dopuszczający możliwości odmiennej wykładni.
W rozpatrywanej sprawie organ odwoławczy stwierdził, że postanowienie organu podatkowego zostało wydane z rażącym naruszeniem prawa wobec oczywistej niezgodności zastosowanych przepisów prawa podatkowego do oceny opisanego we wniosku stanu faktycznego. W ocenie organu odwoławczego dokonana ocena stanowiska pytającego i uznanie przez organ podatkowy, że w przedstawionym stanie faktycznym mają zastosowanie przepisy art. 8 ust. 1 pkt 2 ustawy z 11.03.2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 ze zm.) jest błędem powodującym nie tylko wadliwą interpretację przepisów prawa, lecz wręcz rażące naruszenie prawa podatkowego.
Zgodnie z art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają:
1. odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju;
2. eksport towarów;
3. import towarów;
4. wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów za wynagrodzeniem na terytorium kraju;
5. wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów.
Odszkodowanie nie jest żadną z czynności wymienionych w art. 5 ustawy o VAT, wobec czego nie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Odszkodowanie nie stanowi bowiem zapłaty za dostawę towaru, jak również nie jest zapłatą za świadczenie usług.
Mając na uwadze przedstawiony przez Sp. z o. o. stan faktyczny stwierdzić należy, iż wypłacona kwota pieniężna w części, w jakiej stanowi rekompensatę za utratę wartości nieruchomości należących do Spółki (naprawienie szkody) nie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.
Organ odwoławczy zwraca jednocześnie uwagę, iż organy podatkowe dokonują interpretacji prawa podatkowego wyłącznie w odniesieniu do zdefiniowanego przez podatnika stanu faktycznego i nie jest dopuszczalne dokonywanie analizy umów zawieranych przez przedsiębiorców w ramach prowadzonej działalności.
Wskazać ponadto należy, że odrębną kwestię stanowi ustanowienie służebności gruntowej za wynagrodzeniem, przy czym organ podatkowy nie może dokonać interpretacji w tym zakresie, bowiem jest związany zakresem zadanego pytania i wyrażonym stanowiskiem podatnika.
Zgodnie z art. 14 a § 2 ustawy Ordynacja podatkowa, niniejsza interpretacja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawcę oraz stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia. Zmiana któregokolwiek z elementów stanu faktycznego przedstawionego we wniosku może mieć wpływ na zakres obowiązków podatnika.
Mając na uwadze powyższe orzeczono jak w sentencji.
Decyzja niniejsza jest ostateczna.
Na decyzję służy stronie prawo wniesienia odwołania do Dyrektora Izby Skarbowej we Wrocławiu, ul. Pretficza 9/11, 50-983 Wrocław, w terminie 14 dni od dnia jej doręczenia.
Zgodnie z art. 222 Ordynacji podatkowej odwołanie powinno zawierać zarzuty przeciw decyzji, określać istotę i zakres żądania będącego przedmiotem odwołania oraz wskazywać dowody uzasadniające to żądanie.