Naczelnik Świętokrzyskiego Urzędu Skarbowego w Kielcach działając na podstawie art. 14a § 1 oraz § 4 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (tekst jednolity z 2005 r., Dz. U. Nr 8, poz. 60 ze zm.) po rozpatrzeniu wniosku Spółki otrzymanego dnia 12.10.2006 r. i uzupełnionego dn. 22.12.2006 r. w sprawie udzielenia interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania prawa podatkowego w zakresie podatku od towarów i usług, stwierdza, iż przedstawione we wniosku stanowisko podatnika jest prawidłowe.

Ze stanu faktycznego przedstawionego we wniosku wynika, iż Spółka jest producentem łożysk a podstawowym materiałem zużywanym do produkcji jest stal. W trakcie procesu produkcyjnego dokonuje się kontroli jakości i zdarza się, że wykrywane są wady, których przyczyną jest zła jakość materiału. W takim przypadku dokonywane jest sortowanie wadliwych wyrobów przy pomocy pracowników spółki. W wyniku sortowania wychwytuje się wadliwe wyroby, które są następnie złomowane. Spółka informuje o poniesionych kosztach (segregacji i złomowania) dostawców wadliwych materiałów i żąda zwrotu poniesionych kosztów.

Spółka pyta:
a) Czy obciążenie przez Spółkę zarówno krajowego dostawcy materiałów (jak i z innego państwa z UE) kosztami złej jakości materiałów (skalkulowanymi w oparciu o łączne koszty sortowania, złomowania wadliwych wyrobów, koszty wymiany uszkodzonego oprzyrządowania oraz inne koszty spowodowane dostawą złej jakości materiałów) jest czynnością podlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług?
b) Czy wystarczające jest udokumentowanie otrzymanego zwrotu poniesionych kosztów w postaci „Noty księgowej – uznaniowej” wystawionej przez dostawcę krajowego?
c) Czy w przypadku otrzymania od dostawcy wewnątrzwspólnotowego, dokumentu o nazwie „CREDIT NOTE” wystawionego na ujemną kwotę w walucie EURO, w wysokości uzgodnionej z dostawcą z tytułu kosztów poniesionych przez Spółkę w związku z otrzymaniem materiału złej jakości, należy wystawić fakturę wewnętrzną korygującą i ujmować tę fakturę w deklaracjach VAT-7, i VAT UE?

Zdaniem podatnika, obciążenie przez Spółkę zarówno krajowego dostawcy jak i dostawcy z krajów UE kosztami złej jakości materiałów oraz kosztami ich sortowania nie stanowi czynności podlegającej opodatkowaniu podatkiem od towarów usług. W związku z tym podatnik uważa, iż udokumentowanie w postaci „noty księgowej - uznaniowej” jest wystarczające. Podatnik uważa również, iż nie należy wystawiać faktury wewnętrznej do dokumentu CREDIT NOTE otrzymanego od dostawcy wewnątrzwspólnotowego oraz, iż nie należy ujmować ww. kwot w deklaracjach VAT.

Odnosząc się do przedstawionego stanu faktycznego oraz pytania Spółki, Naczelnik Świętokrzyskiego Urzędu Skarbowego w Kielcach stwierdza co następuje:

a) Zgodnie z art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 ze zm.) opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Poprzez dostawę towarów, o której mowa wyżej, stosownie do przepisu art. 7 ust. 1 ww. ustawy, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel, natomiast stosownie do przepisu art. 8 ust. 1 ww. ustawy, przez świadczenie usług rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

1. przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;
   
2. zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub tolerowania czynności lub sytuacji;
   
3. świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.
   

W powyżej przedstawionym stanie faktycznym Spółka obciąża dostawców kosztami sortowania i złomowania wyrobów należących do Spółki, wobec czego nie można tu mówić o określonym odbiorcy usługi, który odnosiłby z jej wykonania bezpośrednią korzyść. Do momentu gdy nie istnieje określony beneficjent usługi nie możemy traktować przedmiotowego świadczenia jako usługi w rozumieniu ww. ustawy.

W przypadku gdy Spółka obciąża firmy zewnętrzne kosztami sortowania i złomowania wyrobów należących do Spółki, należy stwierdzić, iż obciążenie równowartością poniesionych kosztów ma charakter rekompensaty. Dostawcy wypłacając rekompensatę za poniesione straty nie pełnią roli odbiorcy jakiejkolwiek usługi. A zatem obciążenie dostawców tymi kwotami nie jest czynnością podlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów usług.

Spółka, która usuwa szkodę, dokonując naprawy towaru we własnym zakresie, a następnie żąda od firm zewnętrznych zwrotu kosztów poniesionych w związku z tymi czynnościami nie dokonuje czynności opodatkowanej podatkiem od towarów i usług, w szczególności nie świadczy usługi na rzecz firm zewnętrznych.

Z uwagi na fakt, iż opodatkowaniu podlegają tylko takie transakcje, w których możliwy jest do zidentyfikowania ostateczny konsument towarów lub usług, obciążenie firm zewnętrznych za powstałe podczas produkcji szkody, nie będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

b) Odnosząc się do części pytania zawartego w punkcie b) należy stwierdzić, iż obciążanie firm zewnętrznych, kwotami mającymi charakter odszkodowania, jako nie mieszczące się w katalogu czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, wymienionych w art. 5 ust. 1 pkt 1 przywoływanej ustawy, może być udokumentowane notą obciążeniową (notą księgową - uznaniową). Nie można natomiast udokumentować tego rodzaju odszkodowania fakturą VAT, którą nie dokumentuje się czynności niepodlegających opodatkowaniu.

c) Jak już wspomniano powyżej czynności segregowania i złomowania wytworzonych wyrobów gotowych nie podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Skoro zatem Podatnik zwraca się do kontrahenta o zwrot poniesionych kosztów na podstawie sporządzonej przez niego kalkulacji to brak jest podstaw aby sprzedawca mógł refakturować tę usługę. Nie można przyjąć, iż dostawca wadliwych materiałów jest nabywcą usługi polegającej na segregacji czy złomowaniu.

Zdaniem tut. organu należy przyjąć, iż zwrot poniesionych kosztów należy potraktować jako rodzaj odszkodowania za szkody wynikłe z winy dostawcy materiałów.

Zapłata za wyrządzone szkody, poniesione przez kogoś straty jest w świetle regulacji Kodeksu cywilnego odszkodowaniem. Z przepisów art. 361 Kodeksu cywilnego (publikacja: Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93 ze zm.) wynika, iż zobowiązany do odszkodowania ponosi odpowiedzialność za normalne następstwa działania lub zaniechania z którego, wynikała szkoda. Naprawienie szkody obejmuje straty, które poszkodowany poniósł, oraz korzyści które, mógłby osiągnąć gdyby mu szkody nie wyrządzono. Jeśli poszkodowany przyczynił się do powstania lub zwiększenia szkody, obowiązek jej naprawienia ulega odpowiedniemu zmniejszeniu stosownie do okoliczności, a zwłaszcza do stopnia winy obu stron. Naprawienie szkody winno nastąpić według wyboru poszkodowanego, bądź przez zapłatę określonej sumy pieniężnej.

Podatnik żądając od dostawcy zapłaty tych kwot, nie dokonuje czynności opodatkowanej VAT, ani też nie świadczy usługi na rzecz dostawcy.

W świetle powyższego, należy zgodzić się ze stanowiskiem podatnika, iż do otrzymanego od dostawcy wewnątrzwspólnotowego dokumentu CREDIT NOTE wystawionego z tytułu kosztów poniesionych przez Spółkę w związku z otrzymaniem materiału złej jakości nie należy wystawiać faktury wewnętrznej korygującej i ujmować jej w deklaracjach VAT-7 lub VAT UE.

Rozstrzygnięcie takie znalazło się również w postanowieniu Kujawsko - Pomorskiego Urzędu Skarbowego z dnia 27 sierpnia 2004 r. nr ZP-II/443-95/04, w którym czytamy, iż: „Jak wynika z opisu stanu faktycznego sprawy, przedmiotowa rekompensata jest odszkodowaniem z tytułu nienależycie wykonanej umowy. Celem tej rekompensaty jest odzyskanie poniesionych nakładów związanych z wykorzystaniem wadliwego surowca. Odszkodowanie to pozostaje bez wpływu na podstawę opodatkowania podatkiem od towarów i usług, gdyż w związku z otrzymanym odszkodowaniem nie ulega zwiększeniu kwota należna z tytułu sprzedaży, nie zmienia się też wartość nabycia w/w surowców. Wobec powyższego omawianą wyżej rekompensatę należy uznać za formę odszkodowania z tytułu poniesionych przez nabywcę nakładów związanych ze użyciem w procesie produkcyjnym wadliwego surowca (nie jest związana ze zmianą wartości dokonywanych zakupów).

W związku z powyższym należy uznać iż, otrzymanie przedmiotowej rekompensaty nie jest czynnością wymienioną w art. 5 i 8 ustawy i jako taka nie rodzi skutków w podatku od towarów i usług.

Podobne stanowisko możemy znaleźć również w interpretacji prawa podatkowego PP/44367/05/P/67/05 z dnia 29.12.2005 r. wydanej przez Urząd Skarbowy w Kole, gdzie czytamy: „Rekompensując odbiorcy towaru te koszty, kontrahenci naprawiają tylko szkodę powstałą u niego, a nie płacą za świadczenia wykonywane na ich rzecz. W przypadku obciążania dostawców powyższymi kosztami po stronie pobierającego te opłaty brak jest świadczenia na rzecz kontrahenta (dostawcy wadliwego towaru), czyli brak jest elementu konstytutywnego czynności świadczenia usług. A zatem obciążanie dostawców tymi kwotami nie jest czynnością podlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.(...)

W konsekwencji od kwot pobieranych od dostawców pokrywających wydatki poniesione przez odbiorcę na obróbkę materiału podatnik nie powinien naliczać podatku od towaru i usług, gdyż nie jest żadną z czynności wymienionych w art. 5 ustawy o VAT Pobranie tych kwot nie może być dokumentowane fakturami VAT jedynie czynność ta może zostać udokumentowana tzw. notą obciążeniową lub innym dokumentem księgowym. Biorąc pod uwagę powyższe, czynności dotyczące obciążenia kosztami dostawcy materiału nie znajdują uzasadnienia w ustawie o VAT i są wyłączone z opodatkowania podatkiem od towarów i usług (...).”

Stanowisko powyższe znajduje potwierdzenie również w interpretacjach wydanych przez inne organy np.: Trzeci Mazowiecki Urząd Skarbowy w Radomiu w interpretacji 1473/Wv/443/337/232/2005/GW z dnia 07.12.2005 r., czy też Dolnośląski Urząd Skarbowy w interpretacji PP II 443/1/565/122/05 z dnia 28.02.2006 r. (dostępne na stronie internetowej Ministerstwa Finansów www.mf.gov.pl)