INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zmianami) oraz § 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2007 r. Nr 112, poz. 770) Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Pani, przedstawione we wniosku z dnia 4 grudnia 2007 r. (data wpływu 7 grudnia 2007 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie:

• powstania przychodu z tytułu zamiany lokali oraz sposobu ustalenia wysokości tego przychodu - jest nieprawidłowe,

• możliwości uznania spłaty na rzecz byłego małżonka za koszt uzyskania przychodu - jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 7 grudnia 2007 r. (data wpływu) został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania tym podatkiem zamiany nieruchomości. Pismem z dnia 11 stycznia 2008 r. Nr ITPB1/415-682/07/AW wezwano Panią o sprecyzowanie pytania drugiego. Pismem z dnia 24 stycznia 2008 r. poprosiła Pani o nie wydawanie interpretacji w zakresie tego pytania.

W przedmiotowym wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe.

Umową z dnia 6 marca 2007 r. zawartą w formie aktu notarialnego nastąpił podział majątku wspólnego Pani i byłego małżonka. W jego wyniku otrzymała Pani na wyłączność spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego. Prawo to nabyła Pani wraz z mężem na podstawie przydziału z dnia 21 lutego 2000 r. – w czasie trwania związku małżeńskiego – z majątku wspólnego. Wartość lokalu w chwili zawierania umowy o podział majątku wspólnego wynosiła 180.000 zł. Lokal ten otrzymała Pani na wyłączność. Tytułem spłaty z tytułu podziału zapłaciła Pani byłemu mężowi kwotę 50.000 zł. Powyższa spłata wyczerpała wzajemne roszczenia małżonków z tytułu podziału majątku wspólnego.

Zamiarem Pani jest w niedługim czasie zamienić lokal na inny, o podobnej wartości.

W związku z powyższym zadano następujące pytania:

1. Czy w wyniku planowanej zamiany lokali zobowiązana będzie Pani do zapłaty 19% podatku od dochodu z tytułu odpłatnego zbycia nieruchomości...
2. Czy podział majątku wspólnego małżonków poprzez przyznanie na rzecz jednego z nich prawa do całości nieruchomości, które polega na przyznaniu #189; udziału, jest odpłatnym zbyciem...
3. Czy – w przypadku obowiązku zapłaty podatku – jest Pani zobowiązana do jego zapłaty od wartości całej nieruchomości, czy też od przekazanego udziału...

Przedmiot niniejszej interpretacji stanowi odpowiedź na pytanie pierwsze i trzecie. Wniosek Pani w zakresie pytania drugiego zostanie rozstrzygnięty postanowieniem.

Zdaniem Wnioskodawcy:

• W zakresie pytania pierwszego – Nie będzie Pani zobowiązana do zapłaty podatku, gdyż przedmiotowy lokal został nabyty przez obojga małżonków dniu 21 lutego 2000 r., tak więc zamiana jego nastąpi po upływie pięcioletniego okresu.

• W zakresie pytania trzeciego – W sytuacji, gdyby zobowiązana była Pani do zapłaty podatku, należy zapłacić podatek od #189; udziału pomniejszonego o dokonanie spłaty wg wartości z dnia dokonania podziału.

W świetle obowiązującego stanu prawnegostanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za nieprawidłowe w zakresie powstania przychodu z tytułu zamiany lokali oraz sposobu ustalenia wysokości tego przychodu i prawidłowe w zakresie możliwości uznania spłaty na rzecz byłego małżonka za koszt uzyskania przychodu.

Zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy z dnia 26 lipca 1991 roku o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 ze zmianami) źródłem przychodu – z zastrzeżeniem ust. 2 – jest odpłatne zbycie:

1. nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości,
2. spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub użytkowego oraz prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej,
3. prawa wieczystego użytkowania gruntów,
4. innych rzeczy,
   - jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane w przypadku odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych określonych w lit. a)-c) – przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie, (…); w przypadku zamiany okresy te odnoszą się do każdej z osób dokonującej zamiany.

Z brzmienia tego przepisu jednoznacznie wynika, że będące źródłem przychodów odpłatne zbycie nieruchomości może nastąpić w formie np. umowy sprzedaży lub zamiany. W przypadku dokonania zamiany pięcioletni okres, liczony od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie odnosi się do każdej z osób dokonujących zamiany.

Przepis art. 603 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 6 poz. 93 ze zmianami) określa, iż przez umowę zamiany każda ze stron zobowiązuje się przenieść na drugą stronę własność rzeczy w zamian za zobowiązanie się do przeniesienia własności innej rzeczy. Umowa zamiany jest umową konsensualną, odpłatną i wzajemną, w której świadczenia obu stron mają charakter niepieniężny.

Wobec tego zamiana nieruchomości lub praw spółdzielczych do lokalu mieszkalnego stanowi – w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych – źródło przychodu, jeśli zamiana ta ma miejsce przed upływem 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło ich nabycie. W sytuacji, gdy zamiana następuje po upływie tego okresu, przychód z zamiany nie powstaje, w związku z czym zdarzenie to nie powoduje powstania obowiązku podatkowego w podatku dochodowym od osób fizycznych.

Zgodnie z teorią prawa rzeczowego przyznanie danej osobie na wyłączną własność rzeczy w drodze zniesienia współwłasności (działu spadku, podziału majątku wspólnego) jest nabyciem tych rzeczy. Natomiast, biorąc pod uwagę przyjętą linię orzecznictwa Naczelnego Sądu Administracyjnego nabyciem w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie jest przyznanie jej na wyłączną własność jednemu z małżonków w wyniku podziału majątku wspólnego, jeśli:

• podział taki jest ekwiwalentny w naturze i nie towarzyszą mu spłaty i dopłaty lub

• jeżeli wartość otrzymanej przez daną osobę nieruchomości w wyniku podziału tego majątku, mieści się w udziale, jaki byłemu małżonkowi przysługuje w majątku dorobkowym małżeńskim.

Stosunki majątkowe między małżonkami zostały uregulowane w ustawie z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz. U. Nr 9, poz. 59 ze zm.). Zgodnie z art. 31 § 1 ustawy Kodeks rodzinny i opiekuńczy, z chwilą zawarcia małżeństwa między małżonkami z mocy prawa powstaje wspólność majątkowa obejmująca przedmioty nabyte w czasie jego trwania przez oboje małżonków lub jednego z nich. Na skutek wyroku sądowego orzekającego rozwód, wspólność majątkowa małżeńska ustaje, a do majątku który był nią objęty stosuje się przepisy o współwłasności w częściach ułamkowych. Zgodnie z art. 50¹ Kodeksu, w razie ustania wspólności, udziały małżonków są równe, chyba że umowa majątkowa małżeńska stanowi inaczej.

Za datę nabycia prawa do lokalu mieszkalnego w przypadku sprzedaży (zamiany) lokalu, które przypadło osobie w wyniku podziału majątku wspólnego, należy przyjąć datę jej nabycia w czasie trwania związku małżeńskiego, jeżeli wartość otrzymanej przez daną osobę nieruchomości (spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu) w wyniku podziału, mieści się w udziale, jaki przysługuje byłemu małżonkowi w majątku dorobkowym małżeńskim. Jeżeli natomiast wartość otrzymanego przez byłego małżonka prawa do lokalu mieszkalnego przekracza jego udział w majątku dorobkowym małżeńskim, to wówczas za datę nabycia tej części prawa, która przekracza udział byłego małżonka w majątku dorobkowym małżeńskim, należy przyjąć dzień dokonania podziału majątku wspólnego. W takiej sytuacji, ten z byłych małżonków, któremu w wyniku podziału majątku wspólnego przypadła nieruchomość (prawo do lokalu), nabywa jej część, która odpowiada kwocie dopłaty towarzyszącej podziałowi majątku.

Jak wynika z przedstawionego przez Panią stanu faktycznego, w 2000 roku nabyła Pani wraz z mężem spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, na prawach wspólności ustawowej majątkowej małżeńskiej. W wyniku podziału majątku wspólnego w dniu 6 marca 2007 roku prawo to zostało Pani przyznane na wyłączną własność, z obowiązkiem spłaty na rzecz małżonka w wysokości 50 000 zł. Podział ten wyczerpał wzajemne roszczenia z tytułu podziału całego majątku wspólnego. Obecnie zamierza Pani zamienić lokal na inny, o podobnej wartości.

W przedstawionej sytuacji, wartość spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu otrzymana w wyniku podziału majątku wspólnego przekroczyła udział przysługujący Pani w majątku dorobkowym małżeńskim, gdyż prawo stanowiące wspólny dorobek małżeński przypadło Pani w całości, za spłatą na rzecz byłego małżonka części wartości tego prawa. Podział majątku wspólnego, w Państwa przypadku nie był ekwiwalentny, a otrzymana w jego wyniku wartość majątku (całe spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego) przekroczyła wartość przypadającego Pani udziału w majątku dorobkowym małżeńskim. Wobec tego, kwestię nabycia przez Panią prawa do lokalu należy więc rozdzielić na dwie odrębne sytuacje prawnopodatkowe.

Należy zatem przyjąć, że:

• w dniu 21 lutego 2000 r. nabyła Pani udział w prawie do lokalu mieszkalnego na zasadzie współwłasności ustawowej i w tej części przychód uzyskany ze sprzedaży przedmiotowej nieruchomości nie będzie podlegał opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych, gdyż zbycie (zamiana) nastąpi po 31 grudnia 2005 r., tj. po upływie 5 lat licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nabyła Pani ten udział;

• w dniu 6 marca 2007 r., tj. w dniu podziału majątku dorobkowego małżeńskiego, nabyła Pani udział w prawie do lokalu mieszkalnego odpowiadający dopłacie, przy uwzględnieniu wartości całości majątku dorobkowego małżeńskiego. W takiej też części dochód z odpłatnego zbycia (zamiany), jeżeli nastąpi przed upływem 5 lat licząc od końca roku, w którym nastąpiło nabycie) stanowi źródło przychodu, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych i podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Zgodnie z art. 19 ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, przychodem z odpłatnego zbycia w drodze zamiany nieruchomości lub praw majątkowych, a także innych rzeczy, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8, u każdej ze stron umowy przenoszącej własność jest wartość nieruchomości, rzeczy lub prawa zbywanego w drodze zamiany. Przepisy ust. 1, 3 i 4 stosuje się odpowiednio.

Nowe zasady opodatkowania przychodów z odpłatnego zbycia udziału w nieruchomości nabytego w 2007 r. reguluje ustawa z dnia 16 listopada 2006 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz zmianie niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 217, poz. 1588).

W myśl dodanego ww. ustawą art. 30e ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, od dochodu z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw określonych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) podatek dochodowy wynosi 19% podstawy obliczenia podatku i jest płatny w terminie złożenia zeznania za rok podatkowy, w którym nastąpiło odpłatne zbycie. Natomiast, podstawą obliczenia podatku jest dochód, stanowiący różnicę pomiędzy przychodem z odpłatnego zbycia nieruchomości lub praw określonym zgodnie z art. 19, a kosztami ustalonymi zgodnie z art. 22 ust. 6c i 6d, powiększoną o sumę odpisów amortyzacyjnych, o których mowa w art. 22h ust. 1 pkt 1, dokonanych od zbywanych nieruchomości lub praw. Przy czym, przychodem z odpłatnego zbycia nieruchomości lub praw majątkowych oraz innych rzeczy, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8, jest wartość wyrażona w cenie określonej w umowie, pomniejszona o koszty odpłatnego zbycia (art. 19 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych). Kosztami uzyskania przychodu natomiast, są – w myśl nowego przepisu art. 22 ust. 6c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych – udokumentowane koszty nabycia lub udokumentowane koszty wytworzenia, powiększone o udokumentowane nakłady, które zwiększyły wartość rzeczy i praw majątkowych, poczynione czasie ich posiadania. Udokumentowany wydatek w postaci kwoty faktycznie dokonanej spłaty na rzecz byłego małżonka, w związku z umową o podział majątku wspólnego, może stanowić koszt uzyskania przychodu.

Reasumując:

• zamiana, otrzymanego w wyniku ugody o podziale majątku wspólnego, prawa do lokalu mieszkalnego, w części nabytej w dniu 6 marca 2007 r., będzie stanowić źródło przychodu, z którego dochód podlega opodatkowaniu 19% podatkiem dochodowym, według zasad określonych w art. 30e ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Przy tym, za nabytą w 2007 r. uznaje się nie połowę mieszkania, lecz odpowiednią jego część, odpowiadającą kwocie dopłaty.

• spłata na rzecz byłego małżonka może być uznana za koszt nabycia udziału we własnościowym spółdzielczym prawie do lokalu mieszkalnego, wobec czego dla określenia wysokości dochodu z odpłatnego zbycia (zamiany) należy przychód ze sprzedaży prawa pomniejszyć o koszty jego nabycia.

Nadmienić przy tym należy, iż zgodnie z przepisem art. 21 ust. 1 pkt 126 lit. c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych w brzmieniu obowiązującym od 1 stycznia 2007 r. - wolne od podatku dochodowego – z zastrzeżeniem ust. 21 i 22 – są przychody uzyskane z odpłatnego zbycia spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub udziału w takim prawie – jeżeli podatnik był zameldowany w budynku lub lokalu na pobyt stały przez okres nie krótszy niż 12 miesięcy przed datą zbycia, oraz pod warunkiem złożenia oświadczenia, o którym mowa w art. 21 ust. 21 ustawy.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Bydgoszczy Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, ul. Św. Jakuba 20, 87-100 Toruń.